a

Glosario

Voces do A
[últ. rev.: 14/06/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
ai interx. 'ai!'
3.21 ai eu, cativo, e por que naci?||20.1 Ai mia senhor, sempr’eu esto temi / des que vos vi||78.1 Ai eu, coitad’, en que coita mortal / que m’oje faz ũa dona viver!||112.3 ai Deus Senhor, se lh’ousarei dizer||120.6 e non poss’eu saber / por que vos faz agora Deus / tan muito mal, ai ollos meus!||121.5  ai mia sennor, assi moir’eu!||124.3 ai / mia sennor branca e vermella, / queredes que vos retraia / quando vos eu vi en saia?||124.10 E, mia sennor, de saquel[la] / me foi a mí mui mal di’, ai!||127.1 Ai mia sennor, se eu non merecess[e] / a Deus quan muito mal ll’eu mereci||154.1 Ai Deus, que coita de sofrer / por aver gran ben a querer / a quen non ousarei dizer / da mui gran cuita’n que me ten!||155.1 Ai Deus, como ando coitado d’amor!||161.16 mais que farei, ai meu lum’e meu ben||165.6 Dized’, ai coita do meu coraçon!||167.1 Ai eu, de min e que sera||168.1 Ai mia sennor, u non jaz al, / averei mui ced’a morrer||173.6 ai lume destes meus / ollos e coita do meu coraçon!||177.1 Ai eu, coitad’, e por que vi / a dona que por meu mal vi!||189.1 Ai eu, que mal dia naci||190.3 ai mia sennor, / ..., / mia sennor fremosa, que prol vos ten / a vós de quanto mal me por vós ven?||194.1 Ai mia sennor e meu lum’e meu ben||195.1 Ai eu, coitado, e quand’acharei quen / me dé consello como possa ir / a un logar u eu querria ir?||196.6 ai!, mia sennor e meu lum’e meu ben, / máis fremosa das donas que eu vi!||201.3 Non me poss’eu, mia sennor, defender / que me non mate cedo vosso amor / se m’eu de vós partir, ai mia sennor||206.1 Ai Deus, que grave coita de sofrer||206.13 Ai, coitado con quanto mal me ven, / porque desejo mia mort’, ...||255.13 Ai mia sennor, lume daquestes meus / ollos||257.6 ca depois nunca, ... / pud’eu en outra ren aver sabor, / erg’en coidar en vós, ai mia sennor!||262.1 Ai mia sennor, quero-vos preguntar||262.5 ai eu, cativo, por Deus, que farei?||262.6 Ai eu, cativo, que non poderei / prender consello, pois sen vós ficar!||262.12 ai eu, cativo, de min que sera?||262.13 Ai eu, cativo, que ei por vós ja / viver en cuita mentr’eu vivo for!||262.19 ai eu, cativ’, e que sera de min?||262.20 Ai eu, cativ’, e mal dia naci, / pois ei de vós alongad’a viver!||286.9 ai mia sennor, por tod’est’e por Deus, / avede vós oje doo de min!||292.1 De-lo dia, ai amiga, / que nos nós de vós partimos, / fui-se nosco voss’amigo||296.7 E, pois m’el en tal coita ten / por vós, ai meu lum’e meu ben, / que vos non doedes de min||296.11 Ai coita do meu coraçon, / dizede, se Deus vos perdon, / que vos non doedes de min||296.16 Ai lume destes ollos meus, / dizede-mi agora, por Deus, / que vos non doedes de min||309.1 Par Deus, ai Dona Leonor, / gran ben vos fez Nostro Sennor!||322.1 Ai mia senhor, lume dos olhos meus, / u vos non vir, dizede-mi, por Deus||331.1 Ai mia senhor, veen-me conselhar / meus amigos como vos eu disser||331.9 E todos dizen que fiz i mal sén, / ai mia senhor, de quanto comecei / de vos servir||335.1 Ai amiga, sempr’avedes sabor / de me rogardes por meu amigo / que lhi faça ben||336.3 Vej’eu as gentes andar revolvendo / e mudando aginha os corações / do que poen antre sí, ai varões!||371.34 ai travador, ja vos non travarei||372.18 «Ai Deus, por que me van assi matar?»||385.6  ai, que parecer oj’eu vi!||398.15 [A]i, que de coita levei en Faria!||413.6  ai meu lume, doede-vos de min!||429.1 A Lobaton quero eu ir, ai Deus, e Tu me guia||443.5 [a]i Senterigo, ai Sentirigo, / al é Alfanx’e al Seserigo!||443.5  [a]i Senterigo, ai Sentirigo, / al é Alfanx’e al Seserigo!||451.1 Ai eu, coitada, como vivo en gran cuidado / por meu amigo, que ei alongado!||451.5 Ai eu, coitada, como vivo en gran desejo / por meu amigo, que tarda e non vejo!||453.15 Ai velha fududancua, / que me semelhades ora mostea!»||473.4 «Naci en grave dia, / e nunca casarei, / ai mia irmana, se me non casa el-rei»||475.12 mais dig’eu, ai, / por que nunca tal don deu rei?||477.5 «Poi-las guerras son, /  ai, que coteife pera a carreta!»||482.29 E por ende, ai Jesu Cristo, Sen[h]or, / en juizo, quando ante Ti for, / nembre-ch’esto que por Ti padeci!||490.7 Ai Deus, se me quisess’alguen dizer / por que tragen estas cintas sirgadas / muit’anchas come molheres prenhadas||505.5 ven-mi gran mal de vós, ai mia senhor, / en que nunca pôs mal Nostro Senhor!||512.1 Un tal ome sei eu, ai ben-talhada, / que por vós ten a sa morte chegada||517.7 «Par Deus, vi-t’en grave dia, /  ai amor!»||527.20 [E], se o juizo passar assi, / ai eu, cativ’, e que sera de min?||535.1 Ai senhor fremosa, por Deus / e por quan boa vos El fez, / doede-vos algũa vez / de min e destes olhos meus||551.21 «Ai Santa Maria, / que sera de min agora?»||583.3  ai madre, moiro d’amor!||585.1 – Ai flores, ai flores do verde pino, / se sabedes novas do meu amigo?||585.1 – Ai flores, ai flores do verde pino, / se sabedes novas do meu amigo?||585.3  Ai Deus, e u é?||585.4 Ai flores, ai flores do verde ramo, / se sabedes novas do meu amado?||585.4 Ai flores, ai flores do verde ramo, / se sabedes novas do meu amado?||587.19 treide-vos, ai amigo, / e guisade d’andar||587.23 treide-vos, ai amado, / e guisade d’andar]||589.2 Com’ousará parecer ante mí / o meu amig’, ai amiga, por Deus||591.15 – Ai amiga, eu ando tan coitada / que sol non poss’en mí tomar prazer / cuidand’en como se pode fazer||592.5 «Ai senhor, id’a mia senhor rogar, / por Deus, que aja mercee de mí»||592.11 «Ai senhor, ide rogar mia senhor, / por Deus, que aja mercee de min»||596.16 e des oimais, ai meu perjurado, / nunca molher deve, ben vos digo, / [muit’a creer per juras d’amigo]||602.2 Quisera vosco falar de grado, / ai meu amig’e meu namorado||611.1 O voss’amig’, ai amiga, / de que vós muito fiades, / tanto quer’eu que sabiádes||612.1 Ai fals’amig’e sen lealdade, / ora vej’eu a gran falsidade / con que mi vós á gran temp’andastes||612.11 Ai fals’amig’, eu non me temia / do gran mal e da sabedoria / con que mi vós á gran temp’andastes||631.1 Ai boa dona, se Deus vos perdon, / que vos non pes do que vos eu direi||647.3  ai madre, os seus amores ei||647.5  ai madr’, e seus amores ei!||655.6 nunca me por el roguedes, /  ai donas, fe que devedes!||658.1 Ai madr’, o meu amigo, que non vi / á gran sazon, dizen-mi que é ‘qui:||664.1 Ai madre, ben vos digo||665.10 mentistes-mi, ai perjurado||666.12 – Sempre lh’eu coita vi / por vós e mort[e], ai / filha! ||669.1 Id’, ai mia madre, vee-lo meu amigo||669.5 id’, ai mia madre, vee-lo po-lo guarir||675.1 – Que me mandades, ai madre, fazer / ao que sei que nunca ben querer / soub’outra ren?||685.14 Se queredes que vos eu faça ben, / ai meu amigo, en algũa sazon, / vivede migo||691.16 e dira-vos por que non / falou vosc’, ai ben-talhada||696.1 Ai madr’, o que eu quero ben / non lh’ous’eu ante vós falar||696.6 e, se assi morrer por mí, /  ai madre, perderei eu i||703.1 Ai meu amigo, ... / ..., / levade-me vosc’, amigo||705.1 Ai Deus, a Vó-lo digo||711.1 Ai Deus, u é meu amigo / que non m’envia mandado?||716.1 Que mi queredes, ai madr’e senhor||721.5 porque m’enviou dizer / ca non ven con gran desejo / coitado d’u foi viver, /  ai dona-, lo meu amigo, / senon por falar comigo||728.1 O meu amig’, ai amiga, / a que muita prol buscastes / ..., / [...] / / nunca me por el roguedes||757.1 Treides todas, ai amigas, comigo / veer un ome muito namorado / que aqui jaz cabo nós mal chagado||760.13 Ai Don Joan de Guilhade, / sempre vos eu fui amiga, / e queredes que vos diga?||764.16 quand’eu dixi (...) / ai mias amigas, se mi valha Deus||768.1 Diss’, ai amigas, Don Jan Garcia / que por mi non pesar non morria||771.2 Cada que ven o meu amig’aqui / diz-m’, ai amigas, que perd[e] o sén / por mí||772.17 mais est’, ai Don Jan Garcia, / ja çafou!||774.16 Ai cabeça de can, / viide ja, ca ja vos perdoei||781.2  Ai Deus, val!||781.4  Ai Deus, val!||783.1 Ai amigas, perdud’an conhocer / quantos trobadores no reino son / de Portugal||789.10 ai amiga, mandado mi chegou / que ést’aqui e quer migo falar||789.16 ai amiga, veeron-mi dizer / que ést’aqui [e quer migo falar,||791.2 Quero-vos ora mui ben conselhar, / ai meu amig’, assi me venha ben||793.1 Ai mia madre, sempre vos eu roguei / por meu amig’, ...||796.1 – Ai filha, o que vos ben queria / aqui o jurou noutro dia||796.4 – Ai madre, de vós se temia, / que me soedes por el mal trager||796.9 – Ai madre, de vós se catava, / que me [soedes por el mal trager]||798.1 Ai amiga, per bõa fe, / nunca cuidei, des que naci, / viver tanto como vivi / aqui u meu amigo é||808.14 ai lume destes olhos meus, / nunca mui mal poderia morrer||819.4 – Ai amiga, que mal conselh’ess’é||823.1 – Ai meu amig’e meu lum’e meu ben, / vejo-vos ora mui trist’...||823.11 – Par Deus, ai coita do meu coraçon, / mal estou eu [se o vós non sabedes]||823.17 – Par Deus, ai mui fremosa mia senhor, / mal estou eu [se o vós non sabedes]||832.1 Pois vos ides d’aqui, ai meu amigo, / conselhar-vos-ei ben se mi creverdes||834.1 – Ai madr’, o que me namorou / foi-se noutro dia d’aqui, / e, por Deus, que faremos i, / ca namorada me leixou?||834.10 – Dized’, ai filha, por que non?||835.1 Disseron-m’oj’, ai amiga, que non / é meu amig’almirante do mar||839.1 Ai Santiago, padron sabido, / vós mi adugades o meu amigo!||839.5 Ai Santiago, padron provado, / vós mi adugades o meu amado!||840.9 Poi-lo meu coraçon vosco ficar, / ai mia sen[h]or, ... / nembre-vos sempr[e] e faredes i / gran mesura||850.1 Ai mia senhor, quer’eu provar / se poderei sen vós viver||852.1 Ai mia senhor, sempr’eu a Deus rog[u]ei / q[u]e vos visse e nunca al pedi||861.5 «Falad’, amig’, ai meu lum’e meu ben!»||864.14 «Ai estorninho do avelanedo, / cantades vós, e moir’eu e pen[o] / e d’amores ei mal!»||864.35 quen amores á / como dormirá, / [a]i bela frol?||870.1 Bailemos nós ja todas tres, ai amigas, / so aquestas avelaneiras frolidas||870.7 Bailemos nós ja todas tres, ai irmanas, / so aqueste ramo destas avelanas||870.13 Por Deus, ai amigas, mentr’al non fazemos, / so aqueste ramo frolido bailemos||872.1 – Bailade oje, ai filha, que prazer vejades, / ant’o voss’amigo||872.7 – Rogo-vos, ai filha, por Deus, que bailedes / ant’o voss’amigo||872.13 – Por Deus, ai mia filha, fazed’a bailada, / ant’o voss’amigo||872.19 – Bailade oj’, ai filha, por Santa Maria, / ant’o voss’amigo||882.15 Ai Deus, tal ben quen o podess’aver / de tal sen[h]or qual min en poder ten!||885.7 E que mi queirades valer, / ai coita do meu coraçon, / ben sei eu, se Deus mi perdon||889.22 Ai Deus Senhor, quando se nembrará / esta dona, que tant’amo, de min||920.7 Pois non ven de Castela, / non é viv’, ai mesela, / ou mi-o deten el-rei||920.14 En vós, ai meu espelho, / eu non me veerei||920.17 Estas doas mui belas / el mi-as deu, ai donzelas, / non vo-las negarei||923.1 Ai meu amig’e meu senhor / e lume destes olhos meus, / por que non quer agora Deus / que vós ajades tal sabor / de viver migo||926.13 ai fremosa mia senhor, / non sei como esto podes[s]’endurar!||926.27 [ai] lume destes meus / olhos, que sempre máis que min amei!||932.1 – Ai madre, que mui[to err]ei, / que non vi o meu amigo / u el falasse comigo!||932.10 – Ai madre, non tenho prol i||935.4 ai madre, ir-lo-ei veer!||937.13 E rogo-vos, ai amiga, / que bõa ventura ajades, / que muito lho gradescades||962.29 non lhi valria dizer «ai||971.4 e dized’ora tant’, ai trobador||971.33 – Afonso Anes, filharei eu don, / é verdad’, e vós, ai cor de leon?||977.1 Ai amiga, tenh’eu por de bon sén / tod’omen que sa senhor gran ben quer||981.6 «Ai mia sennor, / en bon pont’eu fui nado!»||983.4 Agora me part’eu mui sen meu grado / de quanto ben oje no mund’avia, / ca ‘ssi quer Deus, e, mao meu pecado, /  ai eu!||983.32 ai Deus, valed’a ome que d’amor morre!||985.13 Ai eu, cativ’e coitado, / en forte pont’eu fui nado||1001.16 ai eu, cativo, coitado d’amor||1005.8 – Ai mia filha, entenderá quen-quer / que vos teedes por el sa razon||1006.1 Ai madr’, o meu amigo morr’assi / come quen morre de coitas que á / grandes d’amor||1008.10 e ja vos non val ren, / ai meu amigo, vedes por que non||1008.16 ai meu amigo, tardi vos nembrou||1010.14 Se vos prouguer, venha falar aqui / con mig’, ai madre, pois én sabor á||1013.1 Ai mia filha, por Deus, guisade vós / que vos veja [e]sse fustan trager / voss’amig’, ...||1016.16 ai meu amig’e meu lume||1029.1 – Ai mia filha, de vós saber quer’eu / por que fezestes quanto vos mandou / voss’amigo||1052.18 os dias que vós non passastes ben, / ai meu amigo, eu vo-los cobrarei||1062.18 e por est’é meu mal-viver, / ai mia senhor, per bõa fe||1064.1 Ai Deus, e quen mi tolherá / gran coita do meu coraçon / no mundo, pois mia senhor non / quer que eu perça coita ja?||1065.11 ai Deus, quen soubess’ora qual / e vo-la fezess’entender / e non cuidass’i a perder / contra vós por vos i falar!||1068.8 ai Deus, fazede-mi-a veer||1068.10 Ai Deus, ... / mostrade-mi-a u possa con ela falar||1078.1 Ai mia senhor, todo ben mi a mí fal||1078.6 mais non mi valha o que pod’e val / se oj’eu sei onde mi venha ben, /  ai mia senhor, se mi de vós non ven||1082.15 E non vos ous’én máis dizer, / senhor e lume destes meus / olhos (ai lume destes meus / olhos!)||1093.2 O meu amigo, que por min o sén / perdeu, ai madre, tornad’é sandeu||1094.4 Ai mia madre, por Deus, non seja||1121.21 Ai, fals’é porque mentia / quando mi ben non queria!||1126.10 mais faç’a mí mui gran pesar por én: / viver sen vós, ai meu lum’e meu ben!||1131.1 Ai Deus, que doo que eu de mí ei / porque se foi meu amig’e fiquei / pequena e del namorada!||1139.1 – Ai fremosinha, se ben ajades, / longi de vila quen asperades?||1139.4 – Ai fremosinha, se gradoedes, / longi de vila quen atendedes?||1140.6 ai meu amigo, dizede, se Deus vos ampar||1142.2 Ai Deus, u é meu amigo d’aqui, / de Bonaval?||1144.3 que non faledes ao voss’amigo / sen mí, ai filha fremosa!||1161.5  Ai amor, leixedes-m’oje de so-lo ramo folgar||1162.3 – Quen ést’, ai filha, se Deus vos perdon?||1164.3 En Lixboa, sobre-lo mar, / barcas novas mandei lavrar, /  ai mia senhor velida!||1171.1 Bailemos agora, por Deus, ai velidas, / so aquestas avelaneiras frolidas||1171.7 Bailemos agora, por Deus, ai louvadas, / so aquestas avelaneiras granadas||1175.1 Rogo-te, ai Amor, que queiras migo morar / tod’es[te] tempo||1175.4 Rogo-te, ai Amor, que queiras migo seer / tod’este tempo||1176.1 Muit’ei, ai Amor, que te gradecer / porque quiseste comigo morar||1185.4 Atendamos, ai madr’, e sempre vos querrei ben, / ca vejo viir barcas||1188.1 Mal me tragedes, ai filha, porque quer’aver amigo||1188.4 e dé-vos Deus, ai mia filha, filha que vos assi faça, / filha que vos assi faça||1189.1 Buscastes-m’, ai amigo, muito mal / ali u vos enfengistes de mí||1191.1 Ai madre, nunca mal senti[u] / nen soub’i que x’era pesar / a que seu amigo non viu, / ..., falar||1192.1 Ai meu amigo, / meu, per bõa fe, e non d’outra, per bõa fe, mais meu||1194.1 Ai meu amigo, avedes vós per mí / afan e coit’e desej’e non al||1195.14 E de qual guisa migo partir quer, / a partiçon, ai meu amig’, é tal||1195.19 De vós me faz ũa parte, ai senhor / e meu amig’e meu lum’e meu ben||1203.1 Ai cervos do monte, vin-vos preguntar||1203.4 Ai cervos do monte, vin-vo-lo dizer||1213.1 Ai meu amig’e lume destes meus / olhos e coita do meu coraçon, / por que tardastes á mui gran sazon?||1213.8 Dizede-mi quen mi vos fez tardar, / ai meu amig’, e gradecer-vo-lo-ei||1220.6 que se foi d’aqui, ai madr’, e non ven||1223.9 – Ai mia senhor, vedes que vos digo||1240.1 – Ai amiga, oje falou comigo / o voss’amig’...||1240.12 – Si, filhará, ai amiga, ja-quando||1251.1 Ai meu amigo, ... / [...] / ..., / entenden elas ca vos pejurades||1253.1 Ai madr’, o que ben queria / foi-s’ora d’aqui sa via||1256.4 – Ai mia senhor e meu lume, / se de mí queixum’avedes, / por Deus que o melhoredes||1256.10 – Ai mia senhor mui fremosa, / se de mí quei[xum’avedes, / por Deus que o melhoredes!]||1256.16 – Ai senhor, por al vos rog’eu!||1258.1 Ai meu amigo, coitada / vivo porque vos non vejo||1259.13 I é meu amig’, ai / madr’, e i-lo-ei veer / por lhi fazer prazer!||1262.1 Id’oj’, ai meu amigo, led’a San Salvador||1262.6 Pero sõ[o] guardada, toda via quer’ir / convosc’, ai meu amigo||1262.10 Pero sõo guardada, toda via irei / convosc’, ai meu amigo, se a guarda non ei||1275.5 Disseron-m’, ai amigas, ca mi buscou mal, / pero vẽo-m’ora jurar jura [a]tal||1275.10 Soub’el estas novas e vẽo ante mí / chorand[o], ai amigas||1276.3 – Ai mia senhor, ei gran medo / de tardar||1289.1 Treides, ai mia madr’, en romaria / orar u chaman Santa Cecilia||1291.1 Ai vertudes de Santa Cecilia, / que sanhudo que se foi un dia / o meu amigo||1291.6 Ai vertudes de santa ermida, / con gran pesar fez aquesta ida / o meu amig’, ...||1295.3 Ondas do mar de Vigo, / se vistes meu amigo, / e, ai Deus, se verra cedo!||1298.1 Ai Deus, se sab’ora meu amigo / com’eu senneira estou en Vigo||1298.4 Ai Deus, se sab’ora meu amado / com’eu en Vigo senneira manno||1301.1 Ai ondas que eu vin veer, / se me saberedes dizer / por que tarda meu amigo sen min!||1301.4 Ai ondas que eu vin mirar, / se me saberedes contar / por que tarda meu amigo sen min!||1303.8 Por ve[e]-lo namorado, que por mí gran mal levou, / treides con mig’, ai irmana||1381.19 ca est’é, ai meu senhor, / o jograr braadador / que nunca bon son disse||1391.15 Ai mia senhor, por Deus en que creedes, / ..., / ..., / creede-mi do que vos conselhar||1438.4  Ai novel, non vos á prol de tragerdes máis a sela!||1452.3 vede-lo cos, ai cavaleiro!||1453.4 per boa fe, ai mia senhor, / que me querades mal por én, / ja vos eu sempre querrei ben||1480.4 «A[i] Pero Garcia, / gran med[o] ei de Dona Maria, / que nos mataria»||1480.20 Mal conhocedes Dona Maria, / ai Pero Garcia!||1485.1 Ai Justiça, mal fazedes, que non / queredes ora dereito filhar / de Mor da Cana||1489.20 Ai meu senhor, ... / u é Joan Aranha, o vosso companhon / e voss’alferez, que vos ten o pendon?||1489.51 Aqui estades, ai velho de matreira||1506.1 Ai dona fea, fostes-vos queixar / que vos nunca louv[o] en meu cantar!||1511.1 Martin jograr, ai Dona Maria, / jeita-se vosco ja cada dia, / e lazero-m’eu mal!||1521.11 Esso, ai Don Foão||1539.5 ai Deus, aquesta soldada / se lha dan por aguilando!||1539.11 ai Deus, pois ma[n]dan quita-lo, / se lha dan por aguilando!||1539.17 ai Deus, tanto bon dinheiro / se lho dan por aguilando!||1545.7 Tod’esto lh’ei eu a sofrer / e, ai Deus, del me guardade / aqui ena pousada||1565.1 O que veer quiser, ai cavaleiro, / Maria Perez, leve algun dinheiro||1567.3 Sõo velh’, ai capelan!||1569.1 – Ai Pedr’Amigo, vós, que vos teedes / por trobador, agora o verei / eno que vos ora preguntarei / e no recado que mi tornaredes||1569.15 – Ai Pedr’Amigo, eu non perderia / enquant’el-rei podesse máis aver / en bõa terra e en gran poder||1569.29 – Ai Pedr’Amigo, pois vos ja venci / desta tençon que vosco cometi, / nunca ar migo filhedes perfia||1572.1  Ai amor, amore de Pero Cantone, / que amor tan saboroso á sen tapone!||1574.18 e, se queren dizer «ai!», / atá lhis faz as olheiras / ben come pres de Cambrai||1598.27 Id’adubar vossa prol, ai sen[h]or, / ca vedes: grad’a Deus, rei á na terra||1602.3 soltade-m’, ai senhor, / e jurarei, mandado, que seja traedor||1621.14 Ai demo, a ti dou eu estas mesuras!||1667.1 Mort’é Don Martin Marcos, ai Deus, se é verdade?