d

Glosario

Voces do D
[últ. rev.: 20/10/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
dar v. tr.
1. 'dar, conceder, outorgar, facer mercé de'
Nesta acepción pode rexer a preposición a
7.26 se m’oj’avergonhades, / fazede como sabor ei / e dade-m’al i||10.28 non o poderei eu fazer / se me Deus én poder non der / contra ela, que eu servi||10.30 non o poderei eu fazer / se me Deus én poder non der / contra ela, que eu servi, / qual dou a ela sobre min||19.3 e Deus non me [de] vós ben / se vos de nulha ren mentir||23.24 pois me de vós, mia senhor, dar non quer / ben||23.25 pois me de vós, mia senhor, dar non quer / ben, a que Deus tan muito de ben deu||30.9 se m’eu per ventura queixar / a quen non á por én de dar / nada quanto x’agora dá?||30.10 Mais pero que prol me terrá / se m’eu per ventura queixar / a quen non á por én de dar / nada quanto x’agora ?||42.15 [E] a quen Deus quisesse poder dar / de lhi fogir muit’estaria ben||48.8 Pero mi ora dar quisesse / quant’eu dela desejei||54.7 ca oje perco por vós quanto ben / mi Deus deste mundo quisera dar.||56.14 mais, Deus, que preito tan desguisado / de poderdes vós teer negado / tan muito ben como vos quis Deus dar!||62.6 quand’averei eu nunca ben / se mi-o Deus i de vós non der?||62.15 por Deus a min non querer dar / de vós máis ben||62.19 E, se me Deus vosso ben der / e me non ar quiser guisar / vosco que me possa durar, / non mi avera mester||66.27 non me sén / nen poder de vos por én desamar||66.27 e El, que vos tal fez, se ... se m’algun ben / non der de vós, sennor, non me dé sén / nen poder de vos por én desamar||68.9 E, se ést’om’a que Deus quer / per algũa ventura dar / dela algun ben||68.25 Mais quen s’én ben guardar quiser / guarde-se ben de ir a logar / u veja o bon semellar / da mia sennor, se lle Deus der||70.7 este poder nunca mi-o Deus quis dar||70.8 Mais, se mi-o Deus desse ora, mia sennor, / einda me poderia valer||70.14 mais o vosso fremoso parecer, / ..., / me quitou ja de mi-o Deus nunca dar||71.23 E Deus nunca me neun ben / se ende a vós non prouguer||72.7 que tanto valer / sol sempre a quen na Deus quer dar||78.7 e, se non ést’assi, / nunca me Deus ben dela nen d’al!||78.9 ca esta coita non me lezer, / ante mi-a faz cada dia crecer||82.22 ca Deus me deu tan gran poder / que, ... / ..., / que non poss’este ben perder||83.15 E dé-me poder de negar / sempr’a mui gran cuita que ei / por vós aas gentes que sei / que punnan en adevinnar||84.21 mais non praz / a Deus de m’én dar o poder||84.22 E, pois me Deus poder non / de me per al ren defender, / est’averei a fazer ja||87.13 e maior / coita nunca vi de sofrer, / ca esta nunca lezer||92.7 mais este ben, por non mentir, / non vo-lo quis El a min dar||99.7 e Deus non m’én o poder / des que m’eu de vós alongar,||99.19 c[a] nunca [vos] Deus, mia senhor, / no mundo quiso fazer par, / nen outrossi non [o] quis dar / a esta coita que eu ei||100.14 pois me non quer vosso ben dar||106.6 En grave dia, senhor, que vos vi, / por me Deus dar contra vós tal ventura / que eu por vós assi ei a mor[r]er||106.12 se lhi non quis atal ventura dar / que o seu coraçon mui ben partisse / de vo-lhi nunca desejar, senhor||106.19 Se a ventura quis Deus dar a min,||107.34 todo o mundo non é ren / senon, senhor, o vosso ben / a quen o Deus quisesse dar||114.31 e, depois que lh’o Soldan deu / o perdon, ouve gran sabor / de se tornar||118.2 A ren do mundo que mellor queria / nunca m’én ben quis dar Santa Maria||119.22 se m’este ben quisesse dar, / non me cuidari’a cambiar / por rei nen por emperador||120.9 e nunca me dela quis dar / ben||123.26 pero, se me quisesse dar / algo, faria-me preçar / atal parenta e valer||129.12 e a quen Deus tanto ben deu / devia-s’a nembrar do seu / omen coitad’...||136.7 mais non a viu, e vai-m’agora dar / tal consello en que perde seu sén||137.30 non me terrá consello que me den / dano nen prol nen pesar nen prazer||139.11 por min vos digo que non acho quen / me consello nen vós non mi-o dades||139.11 por min vos digo que non acho quen / me dé consello nen vós non mi-o dades||140.17 Quen m’i consello der terrei / que muit’é bon consellador||140.19 Quen m’i consello der terrei / que muit’é bon consellador, / ca ela non mi-o quer i dar / nen mi ar poss’eu dela quitar||146.27 ca sempre vos por consello darei / que o voss’ome de morte guardedes||150.6 se me Deus non der / ben da ben-tallada||160.13 Que ventura que me Deus deu, / que me fez amar tal moller / que meu serviço non me quer!||164.16 que me seu ben, que m’é mui mester||166.20 Mais a Deus rogarei por én / que me cedo dela ben||167.8 Mais en grave dia naci / se Deus consello non m’i der||177.10 se Nostro Sennor me ben / dela||178.29 E, se me Deus quisesse dar seu ben / dela, ja ll’eu quitaria por én / seu parais’e outro ben-fazer||183.17 e Deus Sen[n]or non me [de] vós ben, / ..., / se vos lo’eu sobr’aquesto, sen[n]or||183.18 e Deus Sen[n]or non me dé [de] vós ben, / nen outro ben que me podia dar||184.13 sobre todas vos quis Deus dar, / senhor, bondad’en todo ben||188.13 se Deus me leix’aver / dela ben e me mostr’o seu / bon parecer, que lle Deus deu / por ja sempr’a min mal fazer||190.4 por Deus, que vos deu tan bon parecer||194.5 non me Deus de vós ben, nen de sí, / se nunca tan fremosa dona vi / come vós||194.20 e, se non, Deus non me voss’amor / nen vosso ben, que me faz desejar||195.2 Ai eu, coitado, e quand’acharei quen / me consello como possa ir / a un logar u eu querria ir?||195.5 E non posso nen ar poss’achar quen / me consello como possa ir / vee-la dona que por meu mal vi||195.17 ca me quis ante mia coita ‘ndurar / ca me perder con tan bõa sennor / a que deu tanto ben Nostro Sennor||195.30 E, meus amigos, se non ést’assi, / non me Deus dela ben nen de sí||200.12 e, se vos eu verdade non disser, / non me Deus dela ben nen de sí||200.23 ca me non posso oj’amigo saber / (nen mi-o quis nunca dar Nostro Sennor) / tal que por min lle fezess’entender / com’oje moiro polo seu amor||210.13 Pois me Deus tal ventura deu / que m’en tamanna coita ten / Amor, ja sempr’eu serei seu||211.3 Quand’eu mia senhor conhoci / e vi o seu bon parecer / e o gran ben que lhi Deus dar / quis por meu mal||212.2 A que vos fui, senhor, dizer por mí / que vos queria mao preço dar, / ..., / ponh’eu dela e de mí outrossi||214.13 mais a Deus rogar / quer’eu assi (ca assi m’é mester): / que El me dé mia morte se non der / tal coraçon a vós d’én non pesar||214.18 por tod’aqueste ben que vos fui dar||215.13 atanto Deus non me perdon / nen me nunca de vós ben||217.16 Mai-la mesura, que tanto valer, / sennor, sol sempr’a quen na Deus quer dar, / me valla contra vós||221.8 E, mia sennor, assi Deus me perdon / e me cedo, sennor, de vós ben||223.4 rog’[eu] a Deus, que ten en poder mí / e vós, sennor, que me vosso ben||223.6 e, se assi non éste, mia sennor, / no’me vosso ben nen voss’amor!||223.10 rog’eu a Deus, que muito pod’e val, / que El me vosso ben se quiser||225.3 Des oje-mais ja sempr’eu rogarei / Deus por mia mort’e, ... / que mi-a cedo||225.14 ca, enquant’eu coidei ou entendi / ca me podia Deus vosso ben dar, / nunca ll’eu quis por mia morte rogar||230.20 que me faça perder, esto sei eu, / da mia senhor ben, pois mo nunca deu||243.12 e de me dar coraçon de tẽer / por ben quanto m’ela quiser fazer||260.9 e por mesura e por quanto ben / vos El foi dar||262.9 Non sei oj’eu tan bon consellador / que me podesse bon consello dar / na mui gran coita que ei d’endurar||265.5 El me dela ben, se lle prouguer, / ou mia morte||265.6 ou mia morte, se m’aquesto non der, / me dé por me de gran coita quitar||265.8 E, se m’El aquesto non quiser dar / que ll’oj’eu rogo, rogar-ll’-ei assi||265.13 e, se m’esto non der Nostro Sennor, / por que me fez El tal sennor fillar?||267.9 E por esto rogo Santa Maria / que m’ajud’i e que me poder / per que eu torne na terra viver / u mia sennor vi||270.2 Ora non sei no mundo que fazer / nen ei consello nen mi-o quis Deus dar||275.3 As graves coitas, a quen as Deus dar / quer, e o mal d’amor, gran ben faria / se lle desse, pero non lle daria||275.3 As graves coitas, a quen as Deus dar / quer, e o mal d’amor, gran ben faria / se lle desse, pero non lle daria||275.9 Pero sei ben, ... / a quen esto desse ca lle daria / máis longa vida||275.9 Pero sei ben, aquant’é meu coidar, / a quen esto desse ca lle daria / máis longa vida e que lli faria / daquelas coitas aver máis vagar;||278.6 u non dixi o meo do parecer / que lli mui boo deu Nostro Sennor||283.4 nen me Deus ben dela nen de sí||293.18 atanto fazedes a min levar / maior coidado no meu coraçon / en desejar o ben que vos Deus deu||303.16 tan muito val sobre quantas eu sei / que, pois me Deus tan bõa sennor deu, / non querria das outras a mellor / [eu querer ben por aver seu amor]||303.21 que me val máis vee-la ũa vez / que quanto ben mi outra podia dar||304.5 Nostro Sennor, ... / me seu ben se ll’eu quero mellor / ca nunca quis no mund’om’a sennor||314.14 ca muit’á ja que ll’eu sempre roguei / por outro ben, e non mi-o quis El dar, / de mia sennor||320.2 Sempr’eu, sennor, roguei a Deus por mí / que me desse de vós ben, e non quer||320.5 ca lle rog’eu que nunca me ben / de vós||320.6 ca lle rog’eu que nunca me dé ben / de vós, e cuido que mi-o por én||320.16 e cuidará que non / sera meu ben e dara-mi-o por mal||328.8 E, mia senhor, mui gran poder vos deu / Deus sobre min||331.15 E máis me dizen do que me vos deu / por mia senhor: que mi fez i gran mal||333.2 – Senhor, por vós e polo vosso ben, / que vos Deus deu, ven muito mal a mí||339.17 non me podia dar o coraçon / de ficar i||363.13 E, se Deus m’algun ben non der / de vós, ... / tan grave dia vos eu vi: / ...||373.9 ca, pois non queredes vós, mia sen[h]or, / que fale no ben que vos Deus quis dar||374.20 sen[h]or u Deus nunca deu mal per ren / foi dar a min||380.18 Mais eu, senhor, en mal dia naci / del, que non ten nen é conhecedor / do vosso ben, a que non fez valor / Deus de lho dar||381.5 mais o que vos por guarda / en tan bon dia foi nado / se dos seus olhos ben guarda / o vosso cos ben-talhado||389.20 e seu amor me deu quant’eu buscava||396.4 e do seu ben nunca m’El outro desse||405.7 que lle mui bon parecer foi dar||405.13 que lle deu mui bon prez, / mellor de quantas outras donas vi / viver no mund’, ...||415.8 O mar muit’, ...||415.18 e outros a que / grandes erdades e muit’outro ben||421.10 porque das coitas a maior pedi / a Deus, que á de mi-a dar gran poder||421.13 El, que á de mi-a dar mui gran poder, / mi-a dé||422.4 e a Deus, que me vos deu por sennor||422.9 e, pois vos praz e lle dades poder / de me fazer, fremosa mia sennor, / o que quiser||422.16 ca non me Deus de vós ben, sennor, / ..., / se oj’eu sei al por que o temer||422.19 mais, por Deus, que vos foi dar o maior / ben que eu d’outra dona oi dizer||429.7 por que moir’eu polo seu / parecer que lhi Deus deu / a esta louçana||435.5 porque o sén / perdi cuidando no bon parecer / que vos Deus deu||435.18 pois Deus sobre mí [vos] tal poder deu||448.23 Mais Amor, que m’or’assi quer matar, / dé-lhi Deus quen lhi faça desejar / algun ben en que non aja poder||459.4 e dar-vos-ei en ajuda muito coteife vilão||459.6 e dar-vos-ei en ajuda todo-los de Val de Canhas||460.22 – Garcia Perez, non sabedes dar / bon conselho, per quanto vos oi||461.10 Eu por en[de] vo-lo rogo e vo-lo dou en conselho||470.2 Don Airas, pois me rogades / que vos dia meu conselho, / direi-vo-lo en concelho||470.11 Conselho vos dou d’amigo||500.18 Ou a quen direi o pesar / que mi vós fazedes sofrer / se o a vós non for dizer, / que podedes conselh’i dar?||508.16 mais pero, senhor, Deus non mi ben / se ant’eu ja non queria morrer||513.3 nunca me Deus o seu ben, / pero m’eu [de]la long’estou, / se non é o coraçon meu / máis preto dela que o seu||513.15 Deus non mi o seu ben-fazer, / ..., / se non é [o] coraçon meu / [máis preto dela que o seu]||518.19 ca Deus vos deu end’o poder / e coraçon de mi-o fazer||532.2 Senhor, oj’ouvess’eu vagar / e Deus me dess’end’o poder / que vos eu podesse contar / o gran mal que mi faz sofrer / esse vosso bon parecer||535.14 E, porque o al non é ren / senon o ben que vos Deus deu, / querede-vos doer do meu / mal e dos meus olhos, meu ben||537.12 e er deu-lhi bon sén||547.14 com’aver sempre [a] desejar / o mui gran ben que vos Deus deu||549.17 ca tal a fez / Deus, que lhi deu sén e bon prez / sobre quantas no mundo son||549.20 mais dar-mi-á, cuid’én, / dela ben e bon galardon||551.25 «Se me queres dar guarida», / diss’a pastor, «di verdade, / papagai, por caridade, / ca morte m’é esta vida»||561.28 mais Deus, que sab’o gran torto / que mi ten, mi conorto / a este mal sen mesura||561.39 por én rog’e rogarei / a Deus, ... / ..., / que mi quera dar guarida / de mort’ou de melhor vida||562.7 e por esto non sei oj’eu de mí / que faça nen me sei conselh’i dar||566.19 por én querede, por Deus, que vos deu / tan muito ben||567.15 E, por Deus, senhor, tomade / mesura per gran bondade / que vos El deu||602.5 irad’aja Deus quen me lhi foi dar!||608.10 e, pois mi Deus este parecer deu, / non é sen guisa de por mí morrer / [quen mui ben vir este meu parecer]||608.16 e, meu amigo, máis vos én direi, / pois me Deus quis este parecer dar||608.19 non é [sen guisa de por mí morre / quen mui ben vir este meu parecer / que mi Deus deu||624.7 e o dia en que ma fez veer / El quis assi que foss’en seu poder, / u me podia nunca máis ben dar||626.11 mais agora Deus tal senhor mi deu / que de bon prez e sén e parecer / é mui melhor de quantas quis fazer||631.7 E non vos pes, senhor, pois vos Deus deu / per-mesura e bondad’e bon prez||638.10 e non me quer Deus dar / de o partir nen un sén nen poder||639.16 E, meus amigos, quen ben cousecer / o mui gran ben que Nostro Senhor deu / a esta dona||646.5 Nunca madr[e] a filha bon conselho deu||659.14 e non mi dan seus amores lezer||659.17 e non mi dan seus amores vagar||680.5 que nunca Deus lhi desse de mí ben / se non veesse mui ced’, e non ven||681.19 Mais, pois me vos Deus por amigo deu / e mí a vós por amiga muit’á||693.13 que ben mil vezes no seu coraçon / rog’el a Deus que lhi meu perdon / ou sa morte||749.5 tanto mi deu, / tanto de ben quanto lhi pedi eu||776.7 – Que prol ten el ou que talan lhe / de vos servir e amar máis que al / sen ben que aja de vós senon mal?||788.6 Rog’eu a Deus que El me maldiga / se eu nunca por amiga tever / a que mi a mí atal conselho der / qual mi a mí deu aquela||788.7 se eu nunca por amiga tever / a que mi a mí atal conselho der / qual mi a mí deu aquela, que os meus / olhos logo os enton fez chorar||788.9 por aquel conselho que mi foi dar||788.13 vos jur’eu que nunca mi valha Deus / se eu nunca [por amiga tever / a que mi a mí atal conselho der] / qual mi a mí deu aquela||788.19 a que mi a mí [a]tal conselho der / filhe-xo pera sí se o quiser||795.7 E, pois lhi Deus atal ventura / escontra mí, barata [el] mui mal / se nunca ja de meu mandado sal||798.20  ... e Deus poder / mi de con el viver||820.8 Mais non se sabe conhocer / algun ome a que ben Deus ||828.7 que conselho mi daredes ora, poi-lo non ei migo?||828.11 – Filha, dou-vos por conselho que, tanto que vos el veja, / que toda ren lhi façades que vosso pagado seja||840.21 e nembre-vos del, sen[h]or, por gran ben / e gran mesura que vos Deus quis dar||850.19 e, pois mi Deus poder non / que vos desame, assi m’ei ja / vosc’a perder por vos amar||855.2 Tal ventura quis Deus a min, sen[h]or, / dar contra vós que non posso partir / meu coraçon de vos gran ben querer||858.19 Atal ventura quis El dar a min||867a.9 Pois min Amor non quer leixar / e -me esforç’e asperança||874.15 se quiseren tregoa, dade-lha por ũu ano||881.10 mais, pois no prez cuid’e no parecer / que vos Deus deu, log’i ei de cuidar / que non queria non vos querer ben / [máis quand’er cuido no mal que m’én ven] / por vós||883.9 Gradesco-vos que mi destes senhor / fremosa e de todo ben sabedor||883.11 mais, pois mi-a destes, pese-vos, Amor, / do que mi aven||884.8 E pero m’el non quis nen quer / dar ben por quanto mal mi deu||887.15 e, sol que a mia sennor / non pesasse meu serviço, / Deus non me dess’outro viço||887.41 Mais, pois me Deus deu ventura / d’en tan bon logar servir, / atender quero mesura||888.20 ca falsidade, / mentira e maldade / non lhis logar||888.57 Dar, que valia, / compria / seu tempo, fogia / por s’ir asconder||889.8 Gradesc’a Deus que mi deu tal senhor / tan de boo prez e que tan muito val||889.12 ante mi sempre poder e sén / de a servir||889.19 que non cuid’al senon en a servir / e no seu ben se mi-o Deus dar quiser||889.25 «Tan bõo dia servi / senhor que tan bon galardon mi ||904.5 Nostro Senhor, quen m’oj’a mí desse / que a que ben quigi ben quisesse||907.16 tan bon parecer lhi foi dar / que o seu [mui bon parecer / mi-a faz à força ben querer]||915.8 Nen un conselho én me sal / contra vós, nen Deus non mi-o ||920.12 Pero eu leda semelho, / non me sei dar conselho||924.1 Muitos a que Deus quis dar mui bon sén / ... / ..., / de tod’esto me poden vencer ben||952.15 Mal sén é per-desasperar / ome de mui gran ben aver / de sa senhor, que lhi Deus dar / pod’, ...||956.14 e outro ben Deus dela non mi ||959.4 Deus se quisess’, e non lhi custa ren: / contar-mi os dias que non passei ben / e dar-mi outro[s] tantos a meu prazer / con mia senhor||960.21 mais El, que os dias en poder ten, / dé-mi outros tantos por quanto[s] perdi||961.13 mais non posso querer mal a quen / Nostro Senhor quis dar tan muito ben / como lh’El deu, e tan bon parecer||961.14 mais non posso querer mal a quen / Nostro Senhor quis dar tan muito ben / como lh’El deu, e tan bon parecer||968.9 Fiador pera dereito / lhi quix per ante vós dar||970.5 e Deus mi conselho, / ca vedes||974.17 Quando m’agora ren non , / que lhi non sei merecer mal, / ..., / cuid’eu, nunca mi ben fara||979.5 e non me sei consello dar, / ca a mia coita non á par||983.8 e rog’a Deus que máis d’oj’este dia / non viva eu se m’El i non consello||983.9 Non viva eu se m’El i non consello||989.11 que ja máis non disse de non / a nulh’ome por lh’algo dar||989.25 poi-lo bon / rei Don Afonso nos foi dar / por senhor||995.19 e nunca me quis dar / ben dessa dona que me fez amar||1024.20 E non se queixe, ca non lh’á mester, / e filhe o ben quando lho Deus der||1035.6 mais onde ten el que o mato eu / se el morre por lh’eu non dar o meu?||1051.20 [E] enton veredes molher andar / pos min chorand’, e non lho querrei dar||1055.18 e se eu ren non soubess’entender / do mui gran ben que Deus a vós quis dar, / non averia este mal, par Deus||1055.22 E mal dia mi Deus deu conhocer / u vos eu vi tan fremoso catar||1057.10 e, pero m’end’eu nunca atend’al, / tal ventura mi quis a min Deus dar||1059.13 E a mesura que vos quis dar Deus, / e mui bon talh’e mui bon parecer / [...], por mi a morte tolher||1087.8 Feze-vos Deus e deu-vo-lo maior / poder de ben||1103.1 Maior guarda vos deron ca soian, senhor||1127.2 Senhor, que forte coraçon / vos Deus sempre contra mí deu||1134.11 ||1182.4 e quant’eu posso peç’a luz a Deus / e non mi-a per nulha maneira||1187.4 pois que vos ja con outra preço dan, / com[o] ousastes viir ant’os meus / olhos, amigo, por amor de Deus?||1188.4 non ajades a mia graça / e dé-vos Deus, ai mia filha, filha que vos assi faça||1191.8 E, se molher ouve d’aver / sabor d’amig’ou lho Deus deu, / sei eu que lho non fez veer, / com’a mí fez vee-lo meu||1192.3 rog’eu a Deus, que mi vos oje deu, / que vos faça tan ledo seer migo||1214.14 Irei co[n] el mui de grado, ca non / me sei conselho se mi-o Deus non der||1237.19 o rafec’ome, a que Deus quer dar / entendiment’, en algũa sazon||1238.15 Dizen que é por mí coitad’assi / que quantas cousas eno mundo son / non lhi poden dar vida se eu non||1238.20 E, amiga, por Deus, conselho tal / mi dade vós que non fiqu’end’eu mal||1239.16 – Vedes, amiga, meu sén ést’atal / que, pois vos Deus amigo dar quiser / que vos muit’am’e vos gran ben quiser, / ben lhi devedes fazer e non mal||1248.3 e nunca lhi desto galardon dei, / mia madre||1250.5 filh’aquel ben que lhi Deus quiser dar / e leix’o máis e pass’o temp’assi||1250.12 e assi faz quen non é sabedor / de saber ben, pois lho Deus , sofrer||1268.3 – Non mi dan amores vagar||1294.8 Mandou lo adufe tanger / e non lhi davan lezer||1322.2 Meu dano fiz por tal juiz pedir, / qual mi a reinha, madre d’el-rei, deu, / un cavaleiro oficial seu||1322.21 e assi poss’eu aver meu dereito, / pois que d’i for este juiz tolheito / e me deren qualquer outr’oidor||1325.10 di, doutor, si Deus ti valha, / se lhe cuidas dar merenda||1327.19 E, pois vos el-rei aqueste logar , / bispo, senhor, ... / vós seeredes privado toda via / deste vosso beneficio [ja] / con oficio||1328.3 Donzela, quen quer que poser femença / en qual vós sodes e de que logar / e no parecer que vos Deus quis dar||1330.13 [E], pois lhi Deus atal ventur[a] deu / que en pobreza todo seu sén á / e con ben-fazer sandice lhi dá||1330.15 [E], pois lhi Deus atal ventur[a] deu / que en pobreza todo seu sén á / e con ben-fazer sandice lhi ||1334.1 Alvar Rodrig[u]iz preço d’esforço / a est’infant[e] mouro pastorinho||1338.21 pois que vos dan / gran preço d’ome de bon sén, / é ela, u á todo ben||1343.6 quen s’ajudar quer do Alho / faz barata d’alg’e dá-lho||1344.27 e por én quanto ten dá-o, / e a mia lavoira dá-a||1344.28 e por én quanto ten dá-o, / e a mia lavoira dá-a||1366.12 Non neg’eu que tregoa de’i / ao brial, á sazon i, / e aa rengelhosa||1366.23 Dei eu ao infançon / e a seu brial [enton] / tregoa||1366.38 afamado come can, / e a[a] canterlada / e o seu brial d’alvan / tregoa lhi dei eu de pran||1368.11 Se m’ela crever, cuido-m’eu, dar-lh’-ei / o melhor conselho que oj’eu sei||1376.2 Nostro Senhor, com’eu ando coitado / con estas manhas que mi quisestes dar!||1386.8 Pois vos Deus deu bõa molher leal, / non tenhades, per nulha jograria, / de vos nulh’ome dela dizer mal||1387.12 praz-me con el, pero tregoa lhi dei / que o non mate||1398.21 e vedes que poder / que lhi Deus deu||1398.22 E se mi Deus a mí desse poder / qual oj’el á, pois morrer, ... de viver, / ja máis morte nunca temeria||1413.5 e digo-vos que lhas dan / quaes ela queria||1413.11 e dan-lhas por seu amor / quaes ela queria||1413.17 e dan-lhas do Espital / quaes ela queria||1413.23 e dan-mi-lhas da misson / quaes ela queria||1415.22 De[us] vos por én galardon / por mí, que eu non poderei||1416.9 que este poder non lho quis Deus dar / a que non sabe que possa saar / o doente, meos de guarecer||1418.19 E por Deus, que vos deu onra e bondade, / a Don Anris esta vez [perdoade]||1421.20 mais Toledo nen Orgaz non poss’eu / aver, mais en trobar, que mi Deus deu, / conhosco [ben] se troba mal alguen||1425.2 Don Estevan, que lhi non gradecedes / qual doairo vos deu Nostro Senhor||1451.21 el vai-se muito agravando / perque lhe non dan nen ũa||1459.3 e, se vo-la eu outra vez ar der, / dé-mi Deus muita de maa ventura||1459.4 e, se vo-la eu outra vez ar der, / dé-mi Deus muita de maa ventura||1459.6 Comendador, dade-mi mia molher, / que vos dei, e fazede mesura||1459.9 e dar-vos-ei outra d’Alanquer / en que perçades a caentura||1461.10 E quantos m’est’a mí dit’an, / que non posso comer d’amor, / dé-lhis Deus [a]tan gran sabor / com’end’eu ei||1461.14 e ve[e]rán / que á gran coita de comer / quen dinheiros non pod’aver / de que o compr’, e non lho dan||1468.14 nen me quer i dar / conselho||1470a.2 En gran coita vivo, sennor, / a que me Deus nunca quis dar / consello||1470b.2 En gran coita vivo, sen[h]or, / a que me Deus nunca quis dar / conselho||1489.40 que digan todos quantos pos nós verran / que tal conselho deu Joan de Froian||1489.53 venha Pachacho e Don Ro[i] Cabreira, / pera dar a min a deanteira||1494.4 que ja por ome que vos faça amor / sol non catades (tal preço vos dan)||1499.10 mais este casamento que el quer / d’ome o sei eu que lho non daran||1500.2 Don Fernando, vejo-vos andar ledo / con deantança que vos deu el-rei||1500.9 mais, pois vos ora Deus tanto ben deu, / Don Fernando, conselhar-vos quer’eu||1525.6 ca x’é mui mal engan[ad]o / se lh’alguen non conselho||1526.12 quant’ouverdes punhad’en o dar||1528.7 dizede: quen lhi deu end’o poder?||1528.30 que o poder que Deus en Roma deu, / que o Balteira tal de Meca ten||1528.33 e o que Deus en Roma deu / diz Balteira que todo non é ren||1534.6 nen end’o poder / non á de dar-vo-l’ome nen molher||1536.3 Tantas minguas achan a Don Foan / que ja lhas nunca cobrar poderán, / pero que lhi de todas cartas dan||1546.23 Nun[c]a se Deus mig’averra / se mi non der mia senhora||1547.18 ca mi teedes mia senhora forçada / e nunca vos eu do vosso filhei nada, / ..., nen vós non mi-o destes||1576.6 pero, se nos convidan algũus dias, / non nos dan senon leit’e pan de centẽo||1591.11 ca sõo eu cord’e leal, / pero me dan prez de sandeu||1598.6 vel por serviço muito que vos fiz, / que me non destes, ... / sequer ũu soldo que ceass’un dia||1621.13 ca o non ten, / se lho non , por sa mesura, alguen||1625.5  Deu por vassalo de sí a senhor||1627.1 A min dan preç’, e non é desguisado, / dos mal talhados, e non erran i||1643.21 e, demais, dar-lh’albergu’endõado||1646.13 como dormir en tal logar / u nunca Deus quis mosca dar / ena máis fria ren que vi||1656.16 e dá-lh’o demo terra e poder||1662.13 que demo vo-lo deu / por vós assi entenderdes trobar?||1663.1 Quen a sa filha quiser dar / mester con que sábia guarir / a Maria Doming’á d’ir||1666.2 Aos mouros que aqui son / Don Alvaro ren non lhis ||1668.7 Pois vos Deus deu tamanha valentia / de vos vingar||1668.16 pois vos én Deus deu tamanho poder||1669.5 e, Tisso Perez, que demo mi-o deu / por sempre migo querer trebelhar?||1670.13 ca ficas, destas capas que ti dan, / con as máis usadas no cabeçon||1680.21 por todos diz el[e] ca non / lhis quer end’avantada dar||1680.29 E eu, que lh’o conselho dou / que leix’est’a que se filhou, / diz que ando po-l’enganar||1683.6 e, per aquelo que lh’antrambos dan, / and’ala toda coberta de pano
407.11 nunca Deus quiso dar a entender / atal razon qual oj’eu mester ei||524.10 e des i por vos dar a entender / que por outra morria||1433.1 Don Vuitoron, o que vos a vós deu / sobre-los trobadores a julgar, / ou non sabia que x’era trobar / ou sabia como vos trobei eu
2. 'agasallar, doar'
374. sen[h]or u Deus nunca deu mal per ren / foi dar a min, per que perdi o sén||460.28 e muito tenh’ora que mui máis val / en da-la eu a un coteif’aqui||475.13 mais dig’eu, ai, / por que nunca tal don deu rei?||761.8 De pran todas vós sabedes / que lhi dei eu de mias dõas||761.9 e que mi-as el mui bõas||762.4 foi mui queixos’e, pero se queixou, / dei-lh’eu enton a cinta que tragia||762.9 fez-mi tirar a corda da camisa, / e dei-lh’eu dela ben quanta m’el disse||762.13 Sempr’avera Don Joan de Guilhade, / ..., amigas, das mias dõas, / ca ja m’end’el muitas deu e mui bõas||764.8 E ja cobrad[o] é seu coraçon, / pois el ficou u lh’a mia cinta dei / [...]||768.14 El andou por mí muito trobando / e quant’avia por mí o dando / e nas lides me ia enmentando||773.6 Ca un amigo que eu sempr’amei / pediu-mi cinta e ja lha er dei||773.13 mais, se m’el outra demanda fezesse, / Deus me cofonda se lh’eu cinta desse||773.17 dé-lhi sa cinta se lhi dar quiser, / se entender que a muito á servida||773.17 dé-lhi sa cinta se lhi dar quiser, / se entender que a muito á servida||784.15 E, se lh’eu mias dõas desse, / amigas, como soia, / a toda-lo el diria||879.4 ca os non vejo dar nen despender, / ante os vejo tomar e pidir,||920.17 Estas doas mui belas / el mi-as deu, ai donzelas, / non vo-las negarei||990.18 Ou, des oimais, quen o dara, / ..., / o melhor Don Lopo, a la fe, / que foi nen ja máis non sera?||1036.1 Voss’amigo quer-vos sas dõas dar, / amiga||1036.14 El punhará muit’e fara razon / de lhas filhardes quando vo-las der||1036.17 se lhi filhardes quanto vos el der, / que [diredes por lhi non fazer ben?]||1036.19 Ou ben filhade quanto vos el der / e fazede ben quanto x’el quiser||1045.3 e partide as doas que vos el dara||1045.6 fara-mi Deus ben se mi-o adusser, / e sas doas dé-as a quen quiser||1409.9 daria esta mia cinta / a quen m’as novas dissesse||1434.2 Joan Garcia tal se foi loar / e enfenger que dava [de] sas doas / e que trobava por donas mui boas||1450.4 Mandei pedir noutro dia / un alão a Paai Varela / pera ũa mia cadela, / e diss’el que mi-o daria||1450.5 e, per como mi-o el , / eu ben cuido que verra / quand’aqui veer Messia||1514.31 e do meu filha quanto chi m’eu der||1517.14 O demo lev’o que m’én !||1547.23 Quantas queredes vós, tantas filhades, / e a mí nunca mi nen ũa dades||1555.18 ir seu rocin, de que el gran sabor / avia, dar por mua mal manhada, / que non queria, pero mi-a doada / dessen, nen andar dela embargado||1582.9 Mais da-lo-edes en panos tomar, / se vo-los deren, e en nos guardar / e en vende-los en aquel mercado||1603.3 e tragen cintas que lhis elas dan||1603.13 deu-mi u[n] gra[n] peid’...||1603.20 deu-mi un gran peid’, ...||1603.20 deu-mi un gran peid’, e deu-mi-o en tal son / come quen s’ende moi mal log’achasse||1603.24 ben tenho eu que non / mi des[s]’outro, de que m’eu máis pagasse||1636.23 e por esto non sõo pecador / de comer ben, pois mi-o dan en doaçon||1670.5 ca queres sempre por dinheiros dar / a melhor capa e queres leixar / a capa velha, Elvira, pera ti
3. 'pagar, dar'
115.19 ca lhe daredes vós esse saio[n]||115.23 – Martin Soarez, a mí sera greu / de lh’o saion dar, e, pois que lho der, / non diga el que lho nulh’om’er deu;||115.23 – Martin Soarez, a mí sera greu / de lh’o saion dar||115.24 e, pois que lho der, / non diga el que lho nulh’om’er deu;||115.27 «Confunda Deus quen te deu esse don / nen quen te fezo jograr ne[n] segrer»||380.23 pois, mia senhor, razon é, quand’alguen / serv’e non pede ja-que, [que] lhi den||483.16 e non quis ende dar / ũu s[ol]do pera sa alma quitar / sequer do que lhi avia emprestado||486.2 Cirola oi andar-se queixando / de que lhi non d[av]an sas quitações||918.2 Maestr’Acenço, dereito faria / el-rei de vos dar mui boa soldada / porque fezestes ũa cavalgada, / sen seu mandad’, a Roda noutro dia||971.7 por que vos queixades ora de min / por meus panos, que vos non quero dar?||1332.4 pois pelos vossos judeus talhadores / vos é talhado, ... / quanto cada un judeu á de dar||1332.12 e Don Foã[o] ja per vezes deu / o que talharon, com’eu dou do meu||1332.13 e Don Foã[o] ja per vezes deu / o que talharon, com’eu dou do meu||1332.14 er dara máis, e querra-se livrar||1332.17 u do seu den quanto lhi foi talhad’, ...||1332.27 e do talho non ten [i] o melhor, / ca deu gran peça||1344.10 Nen ũas graças non rendo / a quen lhi deu tan gran renda||1352.2 Jograr Saco, non tenh’eu que fez razon / quen vos pôs nome jograr e vos deu don||1353.9 sac’é [e] non cho daran, / ca desmesura pedes||1368.13 dé-mi meu aver e gracir-lho-ei||1368.14 dé-mi meu aver e gracir-lho-ei, / [e], se mi-o non der, penhora-la-ei||1369.4 e dei-lhos eu per preit’atal / que mi-os ar desse / ond’al non fezess||1377.6 ante tenho que mercou mal, / ca deu por sí máis ca non val, / e tenho que fez i mal sén||1377.14 ja nunca poderá valer / o meio do que deu por sí||1381.3 e mandaron-lh’algo dar / en tal que a leixasse||1381.6 e ar deron-lh’outro don / en tal que se calasse||1410.21 se lhi peagen foren demandar / os porteiros do Gaston de Bear, / bevan peagen que lhis el dara||1428.7 Assi cho dei, preitejado, / que m’ouvest’a escusar / da rua||1428.12 un don e linho dobrado / pensa ora de mi-o dar||1428.17 mais ouveste-m’a pagar / en truitas, e, pois pagado / non mi-as dás, como t’ei contado, / er pensa de mi contar||1431.33 – Joan Soarez, mui de coraçon / vos perdoarei, que mi dedes don / e mi busquedes prol per u andardes||1491.1 Deu ora el-rei seus dinheiros / a Belpelho, que mostrasse / en alardo cavaleiros / e por ricomen ficasse||1503.2 Don Martin Galo ést’acustumado / de lhi daren algo todos de grado||1514.6 mando que to den assi / ben como o tu sabes merecer||1514.11 non mi mandedes a cevada dar / mal nen o vinho que mi non dan i / tan ben com’[o] eu sempre mereci||1514.12 nen o vinho que mi non dan i / tan ben com’[o] eu sempre mereci||1525.8 o que ten cono mercado, / se lhi por el dan folhelho||1539.6 ai Deus, aquesta soldada / se lha dan por aguilando!||1541.6 -mi o que por el perdi / e un bon penhor aqui / por mia soldada||1543.3 Os vossos mil maravedis, senhor, / ..., que servi melhor / ou tan ben come outr’a que os dan, / ei-os d’aver enquant’eu vivo for||1543.5 ou à mia mort’, ou quando mi-os daran?||1543.8 A vossa mia soldada, senhor rei, / ..., / com’outro quen-quer a que a dan ben, / ei-a d’aver enquant’a viver ei, / ou à mia mort’, ou que mi faran én?||1621.17 e non [mi] dan del valia d’un pan||1655.7 ca dizian todos que non / daria un soldo por sí
4. 'entregar, dar, devolver'
7.28 – Cavaleiro, non darei||8.15 Mais, esto a min, quen mi-o dava?||28.23 E, pois me vos Deus, mia senhor / fremosa, tan en poder deu||308.6 poi-la non vejo, me ven / tanto mal que non sei quen / mi-o tolla, pero mi al den||313.20 e non quis El assi / nen me deu ren de quanto lle pedi||320.4 mais quero-ll’al rogar e, pois souber / que ll’al rogo, al me dara log’i||320.13 Pois assi é que m’El sempre deu al, / ..., / rogar-ll’-ei est’, ...||383.26  colo ben de cam’ora||389.6 e ora ja por ela ‘nsandeci, / e por mí ben quanto x’ante dava||389.6 e dá por mí ben quanto x’ante dava||458.3 pois que or[a] os panos da mia reposte toma, / que levass’el os cabos e dess’a mí a soma...||458.8 Se m’el graça fezesse con os seus cardeaes, / que lh’eu [os panos] dess’e que mos talhass’iguaes...||459.3 Pois a vosso padre pesa, / non lhi de[de]s o castelo, esto vos digo de chão||479.7 Esta é a madeira certeira, / e, demais, non na dei eu a vós si[n]lheira||479.11 A Maior Moniz dei ja outra tamanha||481.19 ca todo quanto el despendeu e deu / d’ali foi tod[o], aquesto sei eu, / e quant’el foi [i] levar e vistir||487.5 mais dad’a outren que tenha por vós||578.7 ca demo lev’essa ren que eu der / por enfinta fazer o mentiral / de min||578.13 ca mi non tolh’a mí ren nen mi / de s’enfinger de mí mui sen razon / ao que eu nunca fiz se mal non||719.13 Daria mui de coraçon / que-quer que aver podesse / a que[n] mi novas dissesse / d’el-rei e dos que co[n] el son||748.7 Punh’el-rei ora de lhi fazer ben, / e quanto x’el quiser tanto lhi den||759.20 Quen aquesto non tever por ben / nunca lhi Deus en ele ren||760.9 [E] de pran non son tan louca / que ja esse preito faça, / mais dou-vos esta baraça||874.8 dar-lhes-ei por cambio quanto ei en Lombardia||876.15 non ouveran vergonha dos meus cabelos canos / nen me deron por ende grã[a]s nen adianos||879.6 e o que lh[e]s non quer dar ou servir / non pode ren con el-rei adubar||879.16 – Sodes de corte e non sabedes ren, / ca mester faz a todo omen que , / pois à corte por livrar algo ven||879.18 ca, se dar non quer, por sen-saber é||879.20 pois na cort’omen non livra por al / ren se de dar non se trabalh’e d’al||879.21 ca os privados queren que lhes den||974.16 se lh’eu mal merecesse, / ..., / u eu pouco valesse, / non mi daria nada||990.16 E oimais, quen o manterra / por dar i tanto rico don, / caval’e armas a baldon?||1015.12 e por én dig’eu a Nostro Senhor / que El[e] me , ... / capon cevado pera meu jantar||1015.14 e o corvo ao agoirador||1035.8 se el morrer cada que lh’eu non der / do meu ren senon quando m’eu quiser||1100.9 que vos darei boas toucas d’Estela / e boas cintas de Rocamador||1118.24 se fosse seu o tesouro / que el-rei de França ten, / ..., / daria todo, a seu sén||1166.4 Que lhis farei, / madre? – Filha, dade-os a el-rei||1340.6 ca o fezeron sen prol ordinhar / por egreja que lhe non queren dar||1356.2 Tercer dia ante Natal, / de Lecia lhi foi dar / un brial a mia senhor bela||1357.3 Enmentar quer’eu do brial / que o infançon por Natal / deu a sa molher||1368.19 mais, polo meu grado, / dar-mi-á ben dobrado / o sinal que lh’eu dei||1368.20 mais, polo meu grado, / dar-mi-á ben dobrado / o sinal que lh’eu dei||1369.5 e dei-lhos eu per preit’atal / que mi-os ar desse / ond’al non fezess||1372.1 Se m’el-rei dess’algo, ja m’iria / pera mia terra de [mui] bon grado||1373.7 e pois pouco valvess’e / non desse / ren||1373.21 ca nunca el de seu / aver deu ren / ... / que lh’estevesse ben||1373.24 demo lho deu, / pois que lhi prol non ten||1381.13 [...], / ar dé-lh’alg’a quen pesar||1401.14 ca tanto mal mi faz a mí Amor / que, se eu fosse do mundo senhor, / da-lo-ia por amor non aver!||1416.7 ca nunca tan mal doent’ome achou / nen tan perdudo, des que el chegou, / se lh’algo deu, que non fosse catar||1419.32 – Joan Perez, ja-u vos dou / quanto mi deu e mi mandou / e quanto mi á des [i] meter||1419.33 – Joan Perez, ja-u vos dou / quanto mi deu e mi mandou / e quanto mi á des [i] meter||1430.24 non mi deu algo, pero lho pedi, / o priol||1441.6 ca os queria trager a seu sén / e pois, na cima, que mi-os non daria||1441.18 «Joan Servando, pero m’assi vou, / non vos darei os panos a meu grado»||1447.4 e non no comen nen o dan, / mais posfaçan de quen o dá||1447.5 e non no comen nen o dan, / mais posfaçan de quen o ||1459.2 Meu senhor, se vos aprouguer, / comendador, dade-mi mia molher||1459.5 Comendador, dade-mi mia molher, / que vos dei, e fazede mesura||1460.7 Pois vos non deron i orto, / por ent[er]rado e morto / vos tenh’oj’eu||1464.4 pero non vẽo ao maio / por non chegar endoado, /  demos-lhi nós ũa maia das que fezemos no maio||1467.6 pero se oj’este dia / lh’outren der maior contia, / ficará con el de grado||1472.2 pois vos queren dar / armas e «dona salvage» chamar||1476.23 E, pois mercarde-lo al, logo cedo / vo[s] amostr’a roupa que vos dara||1476.24 e, se pois virdes que vo-la non , / ide sarrar-la port’, a vosso quedo||1490.8 E quen mi-a desse sempre o serviria||1490.20 e, se mi a mí a abadessa der / madeira nova, esto lhi faria||1493.14 nen vistes atal / lombo de vinh’e d’alhos e de sal / qual mi a mí deu i un de criaçon||1496.3 non lhi Deus al / erg’estes corvos per que s’el fia||1497.1 A lealdade Bezerra que pela Beira muito anda||1497.14 dade o castelo ao conde, pois vo-lo manda o Papa||1497.16 [E] o que vendeu Faria por remiir seus pecados, / se máis tevesse, máis daria||1497.18 ben esmolou en sa vida quen deu Santaren ao conde||1497.39 Salvos son os traedores quantos os castelos deron||1503.8 Ben entend’ele com’agravece / e, por dar-lh’algo, non o gradece||1504.2 Ja-u s’achou con torpes que fezeron / mui ben de vestir e logo lho deron||1514.3 – Muito te vejo, Lourenço, queixar / pola cevada e polo bever, / que to non mando dar a teu prazer||1520.19 mais [às] que me criaron dar-lhis-ei / sempr’en que vivan e vesti-las-ei||1521.2 Don Foan disse que partir queria / quanto lhi deron e o que avia||1523.19 e log’enton un clerigo filhou / e deu-lh’a cama en que sol jazer||1524.10 e non guarra ja del se non ouver / ome que lhi quanto lh’é mester||1525.24 e ela, porque promete / cono, poi-lo dar non pode||1531.5 quen seu manto que lho guard’alguen / e lho non dá tal qual o deu, por én, / que manda [end]’o Livro de Leon?||1531.6 quen dá seu manto que lho guard’alguen / e lho non dá tal qual o deu, por én, / que manda [end]’o Livro de Leon?||1531.6 quen dá seu manto que lho guard’alguen / e lho non tal qual o deu, por én, / que manda [end]’o Livro de Leon?||1533.20 ca manda el-rei que, ... / [...] / ..., / que lhi non ome [o] seu aver||1541.2 Quite-mi a mí meu senhor / e dé-m’un bon fiador / por mia soldada||1546.15 Deus nunca mi a mí nada deu / e tolhe-me bõa senhor||1550.17 por én dizen que nunca máis valra / ome que filha sempre e que non / [...]||1555.8 E deste cambio foi el enganado / d’ir dar rocin [ben] feit’e corredor / por ũa muacha revelador||1555.16 ir seu rocin, de que el gran sabor / avia, dar por mua mal manhada||1555.19 Melhor fora dar o rocin dõado / ca por tal muacha remusgador||1587.12 ven a dar-mi algo d’oj’a tercer dia, / ca ben vi eu ena ta catadura / que es doent’e queria[s] guarir||1587.22 dá-me quant’ás e poderes aver||1590.16 ca, se cuidasse sa vac’a perder, / ante xe dera a sí no [quinhon]||1593.3 alguen que mi-o daria non no ten, / e algun que o ten non mi-o quer dar||1593.4 alguen que mi-o daria non no ten, / e algun que o ten non mi-o quer dar||1602.10 Per mia malaventura, tivi ũu castelo en Sousa / e dei-o a seu don’...||1602.14 Per meus negros pecados, tive ũu castelo forte / e dei-o a seu don[o]||1603.6 ca jur’a Deus que nunca mi deu ren / senon ũu peid’, o qual foi sen seu grado||1603.11 ca eu verdadeiramente o sei / que per seu grado nunca mi-o daria||1604.6 Eu non lhi dou ren / nen poss’aver que lhi dé, mal pecado||1604.7 Eu non lhi dou ren / nen poss’aver que lhi , mal pecado||1609.13 e o que lh’eu dei, / todo lho faz o clerigo peitar||1609.15 Mais quen lhi cuida nunca ren a dar / assi s’ach’én com[e] eu ou peior!||1615.10 Pois sodes amiga minha, / non quer’a custa catar, / quer’e[u] vos ja esto dar||1615.13 quatro caralhos de mesa / que me deu ũa burgesa||1615.18 agora vo-los daran||1618.2 Dis[s]e ũu infante ante sa companha / que me daria besta na fronteira||1620.30 ca non quero end’eu outro escarmentar / que me do seu, po-lo ajudar||1621.3 el do seu aver ren non me quer dar / nen er quer que eu viva no alheo||1621.14 Ai demo, a ti dou eu estas mesuras!||1628.5 pero ben sei que á poder / de dar grand’alg’a Don Foan||1645.5 ca o manjar, que ante davan i / por dez soldos ou por maravedi, / log’esse dia cinc soldos tornou||1648.17 E por esto non sei no mundo tal / ome que a el devess’a dizer / de non por lhi dar mui ben seu aver||1655.24 non ouv’i molher nen baron / que por el dar quisesse ren||1661.17 E [a]tan bõ[o] dia foi nado / que tan ben soub’o pecad’enganar / que nunca por molher ren quis[o] dar||1666.4 e dar-lhis-á / do al que na cozinh’ouver||1666.8 Mais, se lha deren, log’enton / aos cães a deitará||1666.21 ca assi soen adubar / a cachaça quando lha dan||1670.1 Elvir’, a capa velha dest’aqui / que ti vendess’un judeu corretor||1670.10 dás a vender / melhor capa velha d’outra sazon||1670.12 Elvira, nunca ti capa daran||1671.27 que o fui asseitar / per un telhad’e non vi dar / ant’el conca nen talhador||1682.4 Pediu oj’un ricome, / de que eu ei queixume, / candeas a un seu ome, / e deu-lh’o ome lume
É extraordinariamente raro o uso pronominal de dar
1504.8 e, se non, dou-m’ao demo por vassalo
5. 'provocar, ser a causa de, facer sentir o efecto de'
10.8 e sabe a omen penas dar||28.4 porque temi / sempr[e] o que m’ora dara / a[s] coitas||96.28 ca assi o faz a min perder / Amor, tan gran coita me !||108.12 nen me poderán / dizer que eu torto faç’en fogir / d’aqui u me Deus tanto pesar deu||116.19 ca me ven mal d’u Deus non o quis dar||125.2 Meus ollos, gran cuita d’amor / me dades vós, que sempr’assi / chorades||131.19 e a sennor que eu por meu mal vi / non me quer el contra ela valer / nen dar-m’esforço, que m’era mester||164.22 que El me leixe viver en logar / u a veja e lle possa falar / por quanta coita me por ela deu||172.8 E dá-me tal coita que non / sei de min consello prender||188.6 e que demo mi deu / cuita po-la nunca perder!||220.14 Mais non pod’aquesto saber / senon a quen Deus quiser dar / a coita que El fez aver / a min||275.1 As graves coitas, a quen as Deus dar / quer, e o mal d’amor, gran ben faria / se lle desse||291.1 Om’a que Deus coita quis dar / d’amor nunca dev’a dormir||293.6 e, mia senhor, non vos ous’a dizer / [ren] nen da gran coita que me vós dades||294.9 porque vos quer’eu ben e non sabi a sobeja / coita que me vós dades||294.10 no coraçon me voss’amor tal fer[i]da||316.8 atal per que ei perdudo meu sén / e por que ei mui cedo de morrer, / ca me coita||321.5 mais Deus, que tolh’as coitas e as , / El dé gran coit’a quen coita non á!||321.6 mais Deus, que tolh’as coitas e as dá, / El gran coit’a quen coita non á!||325.15 ben devo de pran a sofrer qualquer / outra coita qual mi Deus dar quiser||333.9 o vosso ben e vós e voss’amor / me dan gran mal, que non poden maio||349.2 A dona que eu vi por meu / mal e que me gran coita deu / e dá||349.3 A dona que eu vi por meu / mal e que me gran coita deu / e ||351.13 Des que vos eu vi, mia sennor, me deu / gran coita De[u]s, cada que vos non vi, / e gran pesar||353.11 E sofrer-ll’-ei quanta coita me , / e quant’afan outro mi aver fezer||366.7 E, pois m’ora tal coita / o voss’amor u vos veer / posso, queria ja saber / eu de vós||374.6 pois me deu por én / mui grand’afan e desej’e cuidado / que ouvi dela, poi-la vi, levado||374.19 sen[h]or u Deus nunca deu mal per ren / foi dar a min||385.14 E mui gran queixum’ei d’Amor, / ca sempre mi coita sol dar||388.11 ca perdi o lume por én / por que non veja quen me deu / esta coita que oj’eu ei||410.8 e tẽer / pola maior coita de quantas son / coita d’amor a quen a Deus quer dar||419.9 E ben tenn’eu que faço gran razon / d’a maior coita muit’a Deus gracir, / que m’El por mia sennor||419.15 e por maior mi-a / de quantas fez||420.6 des oje-mais sempre ll’eu rogarei, / pois ei gran coita, que me maior / con que moira||421.12 mais eu pedi-lla-ei toda sazon / atá que mi-a enquant’eu viver||421.14 El, que á de mi-a dar mui gran poder, / mi-a ||421.17 ca m’é mui mester / de mi-a dar El, que o pode fazer||421.20 E, se El sabe que m’é mui mester / de mi-a dar, El mi-a se ll’aprouguer||421.20 E, se El sabe que m’é mui mester / de mi-a dar, El mi-a dé se ll’aprouguer||430.25 ca sen razon / me tal coita Amor que me conven / a viver trist’e sen todo prazer||436.14 mais non poss’eu sofrer des aqui / quantas coitas meus cuidados me dan / por vós, mia sennor||442.12 – Amigo, por min que vo-la [eu] dei, / [s]ofred’a coita que vos por mí ven||511.14 que verdade vos direi, / se Deus mi voss’amor||517.15 Coitas lhi davan amores, / que non lh’eran senon morte||534.8 nen er sei quen mi-o crevesse / senon aquel a que desse / amor coita toda via / qual a min dá noit’e dia||534.10 senon aquel a que desse / amor coita toda via / qual a min noit’e dia||546.7 Tal coita mi voss’amor||549.9 Esto me faz alegr’andar / e mi confort’e praz[er]||556.7 mais Deus vos leixe part’aver / da mui gran coita que mi dades||556.17 E, senhor, certa sejades / que des enton non temerei / coita que mi dar possades||561.8 mais Deus, que sab’a sobeja / coita que m’ela , veja / como vivo tan coitado||561.13 Tal molher mi fez Amor / amar que ben des enton / non mi deu se coita non||584.2 – Madre, moiro d’amores que mi deu meu amigo||584.5 – Madre, moiro d’amores que mi deu meu amado||584.7 Madre, moiro d’amores que mi deu meu amigo||584.10 Madre, moiro d’amores que mi deu meu amado||607.19 e log’el sera, ben sei, / do mal guarid’e cobrado, / e das coitas que lh’eu dei / des que foi meu namorado||625.16 pois m’El pesar con tan gran coita deu / que nunca prazer no coraç[on] meu / me pode dar||625.18 pois m’El pesar con tan gran coita deu / que nunca prazer no coraç[on] meu / me pode dar, ca ja non poderá||632.4 por dar a min esta coita en que vou, / sei eu que a fez El, e non por al||647.4 se me los ei, ca mi-os busquei, outros me lhe dei||713.13 Por lhi dar coita por sabe-lo seu / coraçon ben, que eu sabia ja, / m’encobri de máis sempr’, ...||724.13 Leix’a coidar eno mal que lhi eu dei||724.15 E amores tantas coitas lhi dan / por min que ja a morte mui preto está||763.15 e dé-mi a coita (é coita / que cing’e que maravilha)||794.5 Pola coita que mi destes foi ferida e maltreita||805.16 por end’, a que m’estas coitas / queria-me-lh’eu [mui gran ben querer||810.3 e mias coitas e meu mui grand’afan / e meus cuidados, que mi coitas dan||857.16 e gran coita mortal / me vós destes eno coraçon meu||858.17 mais deu-me vida a pesar de min, / desejando a que m’en pouco ten||867b.2 Pois min Amor non quer leixar / e dá-me esforço e asperança||867b.10 e quen tristur’ou malandança / quer non lhe Deus al, pois s’én pagar||884.8 E pero m’el non quis nen quer / dar ben por quanto mal mi deu||923.17 O que me aquesta coita deu / por vós foi||926.18 E ja que vos no iferno falei, / senhor fremosa, ena coita d’aqui / que por vós ei, vedes quanto entend’i / e quanto , [a]quanto mui ben sei||975.14 nen voss’amor nunca foi meu, / e, poi-lo Deus a min non deu, / nen vós, non me pod’outren dar, / nen ouve nunca, senhor, ben||975.15 e, poi-lo Deus a min non deu, / ... non me pod’outren dar||982.6 assi me vingaria eu / se eu podesse coita dar / a quen me sempre coita deu||982.7 assi me vingaria eu / se eu podesse coita dar / a quen me sempre coita deu||982.13 porque non posso coita dar / a quen me sempre coita deu||982.14 porque non posso coita dar / a quen me sempre coita deu||984.7 en qual coita me seus desejos dan / toda sazon||993.15 ca Deus lhi deu esforç’e sén / por sobre Valença reinar||995.5 que nunca Deus gran coita quiso dar / senon a quen El fez moller amar / com’a min fez||1000.7 e Deus non mi-o quer dar / senon gran coit’, ...||1000.14 e non ei / senon gran coita que m’ela deu ja||1003.12 ca me non mata voss’amor as[s]i, / mais mata-me que mi-o non quer Deus dar||1006.7 E amores tantas coitas lhi dan / por mí, madre, que non pode guarir||1058.7 E leixar-[m’-ia] qual coita mi deu / Amor, que [eu] en grave dia vi||1060.3 pois vos non vi, ouvi tan gran pesar / que nunca mi Deus d’al prazer quis dar||1075.2 Un dia vi mia senhor, / que mi deu atal amor / que non direi, per u for, / quen ést’, ...||1093.14 E el á perdudo o sén por min, / que lhi esta coita dei, madr’e senhor||1098.9 Esta dona, ... / ..., / non m’é senhor, mais gran coita mi deu||1111.3 Senhor, por vós ei as coitas que ei, / ..., / ca el sen vós non mi-as podera dar||1111.13 Pero Amor nunca me coitas deu / nen mi fez mal senon des que vos vi||1112.9 ca ‘ssi fiz eu, mui gran sazon á ja, / por ũa dona que mi coita ||1128.12 non mi pode dar / maior afan nen ja maior pesar / nen maior coita no meu coraçon||1128.15 non mi pode dar / maior afan nen ja maior pesar / nen maior coita no meu coraçon / ca ja mi deu||1158.14 e rogo a Deus que lhe dia por én / coitas d’amor||1202.1 – Tal vai o meu amigo con amor que lh’eu dei, / come cervo ferido de monteiro d’el-rei||1294.11 Mandou lo adufe sonar / [e] non lhi davan vagar||1306.9 Muito per-desej’eu / que veesse meu amigo, / que m’estas penas deu||1311.3 O vosso amigo, ... / vi, amiga, de vós muito queixar / das grandes coitas que lhe fostes dar / des que vós el vira||1313.19 des que el vira quen lhi coitas deu / ir d’u el era, no coraçon seu, / tá que a vir, ledo non pod’andar||1320.11 Mais, se decae, quen sera / que ja dereito nen razon / for demandar nen defenson / en tal meestre, que non / en seu feit’ajuda de sí||1376.18 nen quer’ir per outras fronteiras andar / perdend’o viç’e dando-mi trabalho||1390.6 deu-lh’o peer e peeu, e ficou / seu aver todo mal desemparado||1408.28 mais Deus, que o fez tan descomunal, / lhi queira dar, por saude, doença||1607.21 pois á sabor de lhi vingança dar||1619.12 e, pois que del muitas querelas dan, / ..., terran / todos que sodes om’avizimao||1668.5 maa noite vos mando que lhi dedes||1668.9 se [me] creverdes, tia, / deste marido, que vos mal dia, / mostrar-vos-ei gran dereit’a prender||1668.11 maa noite lhi dade toda via||1668.15 e, se non, leixad’e / del, que vos mal dia, vos vingade||1668.17 oimais, tia, negra noite lhi dade||1668.23 negra noite lhi dade e escurada
6. 'servir, pór na mesa, dar de comer e/ou beber'
494.17 O que tragia o pendon sen oito / e a sa gente non dava pan coito / non ven al maio||1407.14 ca x’é el ome que x’á poder tal / ben come vós, ... / de vos dar én pelo vas’a bever||1439.3 e deron-lhi linguados por milhoria, / que nunca vi tan poucos des que naci||1439.8 deron-lhis das fanegas e dos pescados / atanto, per que foran mui lazerados||1462.12 E trage repost’e trag’escançan, / trage çaquiteiro, que lhi pan||1471.10 – Comede mig’, e dar-vos-ei ũa gorda garça parda||1471.13 – Comede mig’, e dar-vos-ei temporão figo maduro||1507.13 Seu dono non lhi quis dar / cevada nen o ferrar||1616.4 Moir’, e faço dereito, / por ũa dona d’Elvas / que me trage tolheito / como a quen dan as ervas||1632.18 pois ben nen mal nunca lh’o jantar deu||1636.12 mais non quen ouvesse maior prazer / de comer quando lhi dan bon jantar||1636.21 mui gran temp’á que non foi en Carrion / nen mi deron meu jantar en Monçon
7. 'atacar con, acometer con, bater con'
371.17 ũa punhada grande te darei||371.18 des i quer[r]ei-te muitos couces dar / na garganta por te ferir peor||461.36 con que fendedes as penas dando grandes espadadas||493.18 e demais á preço que nunca erra / de dar gran colpe con seu tragazeite||493.20 e deu-lhi por én tal colpe de suso / que ja a chaga nunca vai çarrada||1333.5 que o mandastes atar / cruamente a un esteo / dando-lh’açoutes ben mil||1380.2 Pero Perez se remeteu / por dar ũa punhada / e non a deu||1380.3 Pero Perez se remeteu / por dar ũa punhada / e non a deu||1380.5 ca errou essa que quis dar||1384.3 e mandou-lh’ele por don dar / tres couces na garganta||1384.9 ca non deu a Lop[o] enton / máis de tres na garganta||1390.16 Pero, tanto que s’el sentio coitado, / quando lhi deu a lança do peer, / log’el ouve por seu filh’enviado||1472.6 e, dando colbes en vós, cansarán, / e averedes pois vós a vencer||1492.25 ca me non poss’un dia del partir / de mi dar golpe, de que morreria, / d’un gran pao que achou non sei u||1527.2 Senhor, Don Ansur se vos querelou / por couces muitos que lhi foron dar||1527.6 mais, por un couce, den or’aqui mil / a Don Ansur, pois gran torto tomou||1527.13 por un couce que mil couces lhi den, / pois Don Ansur per justiça i mingou||1527.17 e vós mandade-lh’os mil couces dar, / ca ben os aqui el os outros dou;||1527. e vós mandade-lh’os mil couces dar, / ca ben os aqui el os outros dou;||1545.16 ca, se mal contecesse, / ... / ..., / dar-m’-ia gran punhada||1638.11 e quis-me dar do caralh’[e] er[r]ou-me, / e [el] lançou depos min os colhões
8. 'dicir, comunicar, emitir'
498.2 Que razon cuidades vós, mia senhor, / dar a Deus, quand’ant’El fordes, por mí||573.12 Se Deus bon mandado mi , / querria saber, amiga, / deles novas||1241.5 mais nunca Deus aja parte comigo / se vos eu des aqui non dou razon / per que façades cantigas d’amigo||1241.11 e por én des aqui vos [jur’e] digo / que eu vos quero dar razon d’amor / per que façades [cantigas d’amigo]||1336.6 certa resposta lhi devedes dar / u dis[s]er que vos servio lealmente||1389.17 dá-lhis mentiras, en paz e en guerra, / a seus cavaleiros por sa soldada||1444.20 se eu juizo dou, queixar-vos-edes||1508.24 E u-las provas que lhi daredes?||1536.17 verdad’é que dar / non lhi poden esta, nen si nen si||1557.4 bõa razon mi deu de pran / per que lhi trobasse||1557.10 e do que nos i diss’enton / bõa razon mi per-foi dar||1563.3 e anda dele os sinaes dando / e diz que é cresp[o] e mal tal[h]ado
9. 'mover, sacudir'
Nesta acepción rexe a preposición de
1360.5 ergen-se nos arções / da sela canterlada / e dan dos nadigões||1360.15 ergen-se nos arções / da sela come podrida / e dan dos nadigões||1364.3 Ao lançar do pao, / ena sela, / deu do cuu mao / e quebrou-lh’a sela||1364.9 Ao lançar do touço, / [ena sela], / deu do cu’a bouço / e quebrou-lh’a sela,
10. 'chegar, atinxir'
Nesta acepción rexe a preposición per
452.14 osas d’ũu javaril, / que dessen per seu quadril, / [...]

dar alvissara 'parabenizar'
1651.1 Dade-m’alvissara, Pedr’Agudo, / e oimais sodes guarido||1651.5 Dade-m’alvissara, Pedr’Agudo, / vossa molher á bon drudo
dar cima 'acabar, culminar'
1620.10 «Mui gran fiuza tenho, / pois que en vós filhastes o seu feito, / de dardes cima a todo seu preito»
dar costas 'virar as costas, ser indiferente a'
875.16 «quisque, se c[oi]ta á, costas lhe»
dar en encomenda 'encomendar'
918.24 que vos quer dar Ardon en encomenda / porque dizen que sodes do seu bando
dar graças 'dar grazas, agradecer'
1411.21 mais tant’é grand’a nossa folia / que nulhas graças lhis ende non damos||1645.15 E a Deus devemos graças a dar / deste ricome que nos presentou
dar grado 'agradecer, dar grazas'
En xeral, rexe a preposición de (ou ende)
37.20 e non mi  grado, / e perece mia fazenda||483.12 pois que se de quant’el foi lazerar / serve Don Pedro e non lhi én grado||506.19 pois m’assi desemparades / e que me grado non dades||548.17 E faço mui guisado, / pois soo servidor / da que mi non  grado||1327.1 Bispo, senhor, eu dou a Deus bon grado / porque vos vej’en privança entrar / d’el-rei
117.26 mais Deus non me de vós grado / se eu, sennor, ei ren deste cuidado!||277.21 e ben dira per mí / que ben dev’end’a Deus a dar bon grado / de quantas coitas por ela sofri||552.3 Senhor fremosa, pois no coraçon / nunca posestes de mi fazer ben / nen mi dar grado do mal que mi ven / por vós||568.13 Sempre vos desto bon grado darei||607.15 Por quanto mal á levado, / amiga, razon farei / de lhi dar end’algun grado||608.14 De vos por mí Amor assi matar, / nunca vos desto bon grado darei||757.15 e Deus lhi , da por que o faz, grado||1223.4 – Nostro Senhor, fremosa mia senhor, / vos  grado, que vo-lo pode dar, / [de tod’este ben que mi dizedes]||1223.10 Nostro Senhor vos [mui] bon grado / de tod’este ben que mi dizedes||1223.16 – Nostro Senhor, ... / vos sempre mui bon grado por én / de tod’este ben que mi dizedes
Pode existir antecipación de grado, con ou sen rexencia da preposición de
506.20 pois m’assi desemparades / e que me grado non dades / como dan outras aos seus
1223.4 – Nostro Senhor, fremosa mia senhor, / vos dé grado, que vo-lo pode dar, / [de tod’este ben que mi dizedes]
dar morte 'matar'
Nesta expresión, o substantivo pode estar antecipado ou sobreentendido
159.17 e, se mi-a El dar non quiser, / sennor fremosa, que farei?||179.21 e Deus, que mi-a podia / dar, non mi-a dá nen al que ll’eu pedi||179.21 e Deus, que mi-a podia / dar, non mi-a nen al que ll’eu pedi||208.10 Por mia morte, que vos vi desejar, / rog’eu a Deus sempr’, e non mi-a quer dar||208.14 e non mi-a dan por me fazer peor / estar convosc’, ...||225.2 Des oje-mais ja sempr’eu rogarei / Deus por mia mort’e, se mi-a dar quiser, / que mi-a dé cedo||283.16 e pero non me valla quen mi-a ||496.12 mais ar ei pavor / de mi-a non querer Deus tan cedo dar
316.13 nen rog’a Deus eu ja por outra ren / senon por morte que me por én||424.9 E, pois lh’esto disser, u mi-a mostrar, / rogar-lh’-ei que mi  mort’;...||424.19 e por én, / se mi der mort’, ei que lhi gradecer||501.20 que vos viss’eu, u m’El fez desejar / des enton morte, que mi non quer dar||524.20 se mi quiserdes dar morte, senhor, / por gran mercee vo-lo [eu] terrei||544.20 e, porque viv’en tan gran perdiçon, / que mi  morte peç’a Deus per don||545.26 E, senhor, sol non pensedes / que, pero mi morte dedes, / agravado / end’eu seja, mais pagado||858.15 non me deu morte, que de coraçon / lhe roguei sempr’e muito lha pedi||886.9-10 E muitos vej’a Deus rogar / que lhe-la mostre ou que lhis / mort’, ...||1129.5 mais Deus, / se mi der mort’, ei que lhi gradecer||1401.28 rogarei muito a Nostro Senhor / que mi  mort’ou mi-o faça perder
A expresión dar morte pode incorporar o posesivo mia (dar mia morte)
23.22-23 e, par Deus, se me dar / quiser mia morte, que m’ei mui mester||159.15 E rog’eu a Nostro Sennor / que, ... / que me mia morte por én||214.13 mais a Deus rogar / quer’eu assi (ca assi m’é mester): / que El me mia morte se non der / tal coraçon a vós d’én non pesar||265.6-7 ou mia morte, se m’aquesto non der, / me por me de gran coita quitar||423.16 e, por én, gran sabor / ei de mia morte se mi-a quiser dar / Amor e Deus, que me fez gran pesar
Tamén pode presentar artigo (dar a morte)
99.9 mais -mi a morte, mia senhor, / Deus||634.14 e, mia sen[h]or, en gran ben vos terria / de me darde-la morte / ca de viver eu en coita tan forte / e en tal estraidade||635.13 Se me Deus enton a morte non deu, / non ficou ja por min de lha pedir||858.9 des i, soub’alongar / meu ben, que era en mi a morte dar||1068.3 se non, dade-mi a morte
dar pouco 'considerar pouco, non lle dar importancia'. Cf. non dar ren
Rexe a preposición por
67.12 atal moller / que mui pouco ora por én||142.3 a coita que me por vós ven / e quan pouco dades por én||250.5 se soubess’el quan pouc’eu daria / por sa sanha, non s’as[s]anharia||1316.18 manden taes panos vender / por quan pouco por eles dan||1375.24 a[s] ũa[s] por que eu pouco daria, / pois mi dos outros fossen loados||1535.20 e as lazeiras per que passava, / andand[o] alo, tan pouco dava / por elas come se nunca fosse [i]
dar recado 'explicar, esclarecer, informar, aconsellar'
1273.15 nen mi sab’ome oje recado dar / se verra ced’;...||1339.15 Do que é máis sabedor / de caparon empenado / mi dad’agora recado||1431.7 Ou vós ou el dad’ende bon recado||1473.7 e dar-vos-ei recado / de vossos dinheiros de mui bon grado||1531.3-4 [se]quer ora punhade de mi dar / tal recado que seja con razon||1582.7 ca d’amar donas nen de as servir / non saberedes vós i dar recado
O substantivo pode estar representado por un pronome
1582.8 Mais da-lo-edes en panos tomar
dar tanto 'ser indiferente a, non lle importar'
1414.5 e que avedes tan gran coraçon / que tanto dades que bon tempo faça / ben como mao nen como boança
dar vozes 'berrar, gritar'
1341.20 u dara vozes fazendo sa fin, / ca non pod’el tal morte estraecer
non dar nada 'non facer caso de, non lle conceder importancia'. Cf. non dar nemigalha, non dar ren
688.20 e non dades nada por mí||717.7 Non dades agora nada / por mí||983.13 ja por mia vida non daria nada, / mia sennor||984.3 A mia sennor, ... / ..., / que non soia dar nada por mí, / preito me trage de me fazer ben||1501.16 E por travar no que non conhocedes / non dariamos nós nada por én
non dar nemigalha 'non facer caso de, non lle conceder importancia'. Cf. non dar nada, non dar ren
461.12 e non dedes nemigalha por morte de Joan Coelho
non dar ren / nen dar ren / nunca dar ren 'non facer caso de, non lle conceder importancia'. Cf. non dar nada, dar pouco
Rexe a preposición por, ao tempo que pode presentar leves variacións na expresión da negación (nen, nunca), ademais de ren poder aparecer cun indefinido negativo (neũa, nulha)
28.7 por vos aver a querer ben / e non dardes vós por mí ren||54.19 por tod’esto non daria eu ren / se visse vós||84.15 Pero sei eu ca ren non  / ela por est’ome perder||133.14 e por meu mal fiquei / vivo, pois vós por meu mal ren non dades||200.30 Pero, se llo por min dissess’alguen, / ben coido dela que non desse ren / nen por mia morte nen por eu viver||317.24 e non guarrei per niun sén, / pois mia sennor non quer por mí dar ren / de que eu sempre andei enganado||330.17 se eu trouxer os panos, non dedes por én ren||348.5 que desejo ben por que non dou ren, / e que me ven o mal que me non ven||387.3 e vós non dades por én ren / nen vos queredes én doer||389.2 A bõa dona, por que eu trobava / e que non dava nulla ren por mí||578.3 creede ben / que non dou eu por tal enfinta ren||744.3-4 Fals’amigo, per boa fe, / meu, sei que queredes gran ben / outra molher e por mí ren / non dades||818.14 ca pola gran coita que sofr[ere]i / non dou eu ren||819.8 – Amiga, ben vos conselharia / dizerdes que non dades por el ren||819.15 – Amiga, nunca lhi mal verria / de lhi dizerdes atanto por mí, / que non dades por el ren des aqui||858.21 fez-me veer vós e ar fez log’i / a vós que non dessedes, por mí, ren||871.13 mais vosso cuidado pode chegar / u ést’a dona que ren non quer dar / por min||889.27 ren non daria, se ouvess’o seu / ben, por quant’outro ben eno mund’á||931.13 Que viss’eu que non dava ren / el por mí||956.16 E ja eu muitos namorados vi / que non davan nulha ren por aver / sas senhores mal||1007.25 E non daria ren por viver i, / en este mundo, máis do que vivi||1228.20 E tal ventura era pera quen / non quer amig’e non dá por el ren||1319.11 ela por én neũa ren non ||1414.9 E des i, ja po-la nave quebrar, / aqui non dades vós ren polo mar / come os outros que i van enton||1414.21 e todos esto cuidamos por quanto / non dades ren por tormenta do mar||1468.5 por tod’outro ben / que Deus no mundo a outro pecador / fazer quisess’, eu ja, per boa fe, / ren non daria||1517.7 o infançon, cada que quer, / vai-se deitar con sa molher / e nulha ren non  por mí||1605.11 [E] esta dona de pran á jurado, / meus amigos, ... / que jasca sempre, ... / ela con outr’e non  por min ren
Rexe, nunha única ocasión, a preposición de
1274.24 – Se morrer, moira, ca non dou eu ren / d’assi morrer, ante mi praz muit’én
1414.7 nen dades ren por tormenta do mar||1490.4 atant’ei gran sabor de a fazer / que ja máis custa non recearia / nen ar daria ren por meu aver||1509.23 E o peon viron en Santaren / e non se avanta nen  por én ren||1549.14 e non mi fala nen  por mí ren
325.5 pois dela non morri, / ja máis por coita nunca ren darei||331.4 ca nunca ren por mí quisestes dar||1661.26 ca nunca deu por molher nulha ren

assi Deus me dé ben
180.8 E queixo-me dos ollos meus / por end’, assi Deus me dé ben||416.16 pois Deus non quer que aja se mal non / de vós, sennor, assi Deus me dé ben
dar gat’a lebor 'dar gato por lebre'
1633.22 ca gat’a lebor mi deu a loriga, / e toda era de chufas viada
nen (dar o) valor d’ũa palha 'non conceder importancia a'
1611.21 nen [me dades o] valor d’ũa palha
nunca dar ũa palha 'non conceder importancia a'
381.20 Mia sen[h]or (...) / a vós manda fiz sen falha / porque vós por mia demanda / nunca destes ũa palha
se Deus ben mi dê
603.10 fic’end’eu leda, se Deus ben mi dê||862.16 porque, amiga, se Deus ben mi dê, / sonhei, muit’á, [que veera meu ben / e meu amig’, e non veo nen ven]
se Deus + pron. pers. + dé ben ~ si Deus + pron. pers. + dé ben

1029.10 – Direi-vo-l[o] eu, se Deus mi dé ben
1029.7 – Por que fezestes, se Deus vos dé ben, / filha, quanto vos el vẽo rogar
954.1 Maravilho-m’eu, si Deus mi dé ben, / senhor, por quanto vos vejo rogar / Nostro Senhor

◆ IPr.: P1 dou, P2 dás, P3 , P4 damos, P5 dades, P6 dan||ICp.: P3 dava, P6 davan||IPt.: P1 dei, P3 deu, P4 demos, P5 destes, P6 deron||IAp.: P3 dera||IFt.: P1 darei, P3 dara, P5 daredes, P6 daran||IPp.: P1 daria, P3 daria, P4 dariamos||SPr.: P1 dia, P3  ~ ~ dia, P5 dedes, P6 den||SPt.: P1 desse, P3 desse, P5 dessedes, P6 dessen||SFt.: P1 der, P3 der, P6 deren||Imp.: P5 dade||Inf.: P5 dardes, P6 daren||Xer.: dando