e

Glosario

Voces do E
[últ. rev.: 22/07/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
enton ~ entonce adv. temp. 'entón, naquel tempo, nese momento'
1.7 as[s]i que nen ũu ben enton / non cuidava que era meu||13.17 mal dia non morri enton, / ante que tal coita levar / qual levo||35.4 porque vos enton de mí non guardou / que vos non viss’...||35.10 non me vos ir enton mostrar, senhor||35.12 mais foi-me-vos El amostrar enton||41.13 Tod’aquel ben que m’ela fez enton, / ..., / por meu mal foi||45.18 porque non fiz seu mandad[o] enton||59.22 E, se eu sén ouvess’enton, / no[n] fora tal cuido cuidar||94.4 Ja foi sazon que eu cuidei / que me non poderi’Amor / per nulla ren fazer peor / ca me fazi’enton||94.19 de non poder dela partir / os meus ollos nen me nembrar / de quantos me enton veerán||115.26 e, se o el per ventura disser, / mui ben sei eu que lhe diran enton||119.6 mais eu nunca sono perdi / des quando d’Espanna saí, / ca mi-o perdera ja enton||124.8 Mao dia me levantei / que vos enton non vi fea!||134.5 enton me cuid’eu de vós a quitar||134.17 E, quand’ar soio cuidar no pavor / que me fazedes, mia sennor, sofrer, / enton cuid’eu, ... / que nunca venn’ao vosso poder||164.15 E, se m’El amostrar a mia sennor, / ..., / vedes o que lle rogarei enton||165.5 sennor fremosa, que farei enton?||175. ca, pois vir, ... / o seu fremoso parecer enton, / demo xo lev’o que ll’al nembrará!||176.12 ca per aquesto fora eu guardado / ou por perder, sennor, enton o sén||178.24 quanto cuid’ante no meu coraçon / ca lle direi escaece-m’enton||181.20 ca sei de pran que, pois eu morto for, / log’esta coita perderei enton||192.13 Ca, poi-la vejo, coido sempr’enton / no seu fremoso parecer||196.16 Mais u mi-a Deus primeiro fez veer / máis me valvera de morrer enton||203.27 E, quand’a terra vej’e o logar / e vej’as casas u mia sennor é, / vedes que faç’enton, per bõa fe||203.29 non ous’ir i e peç’a Deus enton / mia morte muit’e mui de coraçon||211.16 mais eu cuidei, / con mui mal sén que ouv’enton, / que podess’eu sofrer mui ben / as grandes coitas que levei / por ela eno coraço[n]||236.30 e enton / con dereito non se queixaria||238.12 ajan de seu quen as lo’e enton / nunca lles por én façan se mal non||247.16 mais acordei-m’enton / que nunca vos veeria des i / se morress’, ...||249.8 Pois que eu morrer, fillará / enton o soqueix’e dira: / ... ||270.13 E mal dia eu enton non morri / quando esto dix’e quando vi os seus / ollos||292.9 e el, mui sen o seu grado, ouve-s’enton d’ir connosco||300.15 e coidei eu enton / que maior ben non avia ja i||302.10 ca, se ll’eu podesse falar, / quisera-lle dizer enton||311.2 Quand’eu podia mia sennor / veer, ben desejava enton / dela eno meu coraçon||311.7 Chorand’enton dos ollos meus||311.13 Eu perdia enton o sén, / quando lle podia falar, / por seu ben||327.10  ... por que ensandeci / pregunte-me, ca ben log’i / lhi direi eu assi enton: / ...||330.3 Ela enton me disse||330.9 Ela enton me disse||339.10 e ficará desemparad’enton, / pois m’end’eu for, que mia senhor fez ir||361.19 [ca vos nunca poderia maior] / pesar dizer do que vos dix’enton||379.7 e tal tempo verra / que mia sen[h]or fremosa morrerá: / enton a verei||407.28 e, se quero cantar, / choro, ca ela me nembra enton||408.3 que foi ja temp’e que foi ja sazon / que vos prazia d’oirdes enton / en mí falar||415.14 e contar-vos-ei / ainda máis, e judga[de]-m’enton||426.14 porque me non soub’eu guardar enton / de vos dizer que vos queria ben||499.10 E, como quer que eu maior / pesar non podesse veer / do que enton verei, prazer / ei ende||540.3 porque sabede que, des que enton / vos vi, / des i / nunca coita perdi||558.19 E, se vo-lo mudar, enton / poss’eu viver, [e], se non, non||564.8 Tornou sanhuda enton / quando m’est’oiu dizer, / e diss||596.13 Jurastes-m’enton muit’aficado / que logo, logo, sen outro tardar, / vos queriades pera mí tornar||603.13 El pôs os seus olhos nos meus enton, / quando vistes que xi vos espediu||635.13 Se me Deus enton a morte non deu, / non ficou ja por min de lha pedir||667.19 pero vos gran ben queria, / mandei-vo-lo veer enton / por aquesto||669.8 ide vee-lo, mia madr’, e guarra enton||680.10 e disse-m’el enton / que nunca [Deus lhi desse de mí ben / se non veesse mui ced’, ...||682.7 Viste-las juras que jurou enton, / que verria sen mort’ou sen prison||683.4 e el enton, con ben que lhi sera, / non sabera como mi á gradecer||683.22 e el enton con ben / non sabera como mi á gradecer||691.12 Pastor, non dizedes nada / (diz ũa delas enton)||695.16 enton mi averedes grado / de quan muito mal, amigo, / [sofro se falardes migo]||698.10 e preguntou-m’e dixi-lh’eu enton: / ... ||720.6 se sodes enton coitado / dizede-mi-o||720.16 enton quando non oides, / amigo, de mí mandado||723.4 tan gran pesar / ouv’eu enton por ele no coraçon, / ..., / que a morrer ouvera por el enton||723.6 tan gran pesar / ouv’eu enton por ele no coraçon, / ..., / que a morrer ouvera por el enton||723.10 ouv’eu enton tal coita no coraçon, / ..., / que a mo[rrer ouvera por el enton]||732.10 quando fordes alongado, / por Deus, que faredes enton?||734.10 e defendi-lho eu, e el enton / tornou [mui trist’, ...||738.26 E sempre m’én mal acharei / porque lh’enton non perdoei||739.8 E, se soubesse quan sen meu grado / non fiz por el quant’eu quisera enton / fazer||750.4 e elas enton / queimen candeas por nós e por sí||752.6 chorou tan muit’e tan de coraçon / que chorei eu con doo del enton||762.4 foi mui queixos’e, pero se queixou, / dei-lh’eu enton a cinta que tragia||780.3 Quand’, amiga, meu amigo veer, / ..., / falade vós nas donzelas enton||789.15 quando s’end’el partiu / e non me falou enton nen me viu||831.14 E ben se devi’a nembrar / das juras que m’enton jurou / u m’el mui fremosa leixou||842.16 mais eu, sandia, que lhe fiz enton?||843.8 Meu talan era de vos non parcir / porque vos fostes sen meu grad’enton||844.12 – [E] gran prazer ei no meu coraçon / porque se foi e vos non viu enton||863.13 Vosso parecer faz a min enton, / senhor, cegar tanto que venh’aqui / por vos veer||864.17 E eu oi-a sospirar enton||864.21 des i chorava mui de coraçon / e dizia este cantar enton: / ... ||875.19 e enton / [e]stranhou-mi-o de guisa que sol non / me quis falar||886.28 atan coitado foi log’i / que cuidar’a morrer enton||897.2 [Q]uen viu o mundo qual o eu ja vi / e viu as gentes que eran enton||909.3 ben cuidav’enton / que podesse coita perder / sol que a viss’, ...||939.8 A min pesou muito quando s’ia, / e comecei-lhi enton a preguntar||939.16 [E] enton jurou-m’el chorando / que se [veesse logo a seu grado,||980.14 Semella que foi por seu mal / quanto prazer viron enton||981.19 Ca, se vos eu non viss’enton / quando vos vi, podera enton / seer d’afan guardado||981.20 Ca, se vos eu non viss’enton / quando vos vi, podera enton / seer d’afan guardado||1005.13 perder-s’-á el e perderei enton / o corp’, e vós, madr’, o vosso por min||1012.15 Catei por vós quand’a partir / m’ouve d’aqui, e pero non / vos vi nen veestes enton||1050.20 que cofonda quen vos atal razon / diss’, e vós, se a crevestes enton||1051.19 [E] enton veredes molher andar / pos min chorand’, e non lho querrei dar||1053.6 quitade ben o coraçon / de min e ide-vos enton||1064.24 se m’El mostrar ũa razon, / de quantas end’eu cuid’aca / a dizer, que lhi diga enton||1074.18 enton / enmentemo-las, e sabe-las-an||1083.16 e por meu mal mi-a fezo Deus veer / enton daquestes meus, ca non por al||1092.6 e grave dia mi fez enton Deus / veer quan ben parece parecer||1092.12 e grave dia mi-a fez enton, meus / amigos||1092.19 e grave dia foi por mí enton / quando a vi||1092.29 E, porque m’eu dela [enton] quitei, / esmoresco mil vezes||1106.8 E non cuidei aver de nulha ren / med’e, por esto, m’esforcei enton / e foi ant’ela||1120.22 enton me cuido ben del a vingar||1145.16 por Deus, que lhi faria? E dixi-lh’eu enton: / ... ||1158.20 A San Servando foi en oraçon / eu, que o viss’, e non foi el enton||1212.8 Quando s’el ouve de mí a partir, / chorou muito dos seus olhos enton||1214.16 ca se quer ir o que mi gran ben quer, / e, se s’el for, serei morta enton||1219.11 porque viu que me prazia, ar disse-m’outra vez enton: / ...||1221.6 e tod’aquest’era por encobrir / outra que queria gran ben enton||1222.16 viu-me chorar e, depois que me viu / chorar, direi-vo-lo que fez enton: / ... ||1236.15 Mais quis Deus enton, e vi-a, / nunc’a tan fremosa vi||1236.21 Se a non viss’aquel dia, / muito me fora mellor, / mais quis Deus enton||1239.11 quando vos el amava máis ca sí, / por que lhi non fezestes ben enton?||1278.14 Que gran sabor eu avia / de as oir cantar enton!||1304.8 Gran sabor averia [e]no meu coraçon / d’ir a Santa Maria se i achass’enton, / irmana, [o meu amigo]||1305.10 ca nunca lhi cuid’a mentir por quanto m’el diss[e] enton||1306.5 e direi-lh’eu enton / a coita do meu coraçon||1313.4 e non sei / del senon tanto que me disse enton: / ... ||1313.22 E enton pode perder seu pesar: / ...||1321.4 E dixi-lh’enton como vos direi: / ... ||1333.16 Tan cruamente e tan mal / diz que foi ferido enton / que teedes i cajon||1366.24 Dei eu ao infançon / e a seu brial [enton] / tregoa, ca mi-a pedia||1384.9 ca non deu a Lop[o] enton / máis de tres na garganta||1392.19 ca sonharedes nos dados enton||1393.12 pero lh’o olho amesurou enton||1397.19 leixou a gente adormecer enton / e trasnoitou sobr’un om’a Leon||1400.5 E disse-m’ela ‘nton: «Ei nom’assi||1400.22 E dixi-lh’eu enton||1403.12 ca lhi conven que ali moira enton / de polmoeira ou de torcilhon||1412.6 e quix pousar / en casa d’un cavaleiro / que se ten por infa[n]çon, / e soltou-mi un can enton||1412.8 Por meu mal, enton, senlheiro / ouv[i] ali a chegar / ... a logar / u á [a]tal fareleiro||1412.17 Non vistes peior parado / albergue do que achei / enton quand’a ele cheguei||1413.20 A dona, de coraçon, / pediu as casas enton||1414.10 aqui non dades vós ren polo mar / come os outros que i van enton||1415.28 ca ja d’amor e de prazer / non podestes vós máis fazer / ao comendador enton||1418.10 chorando dos olhos, direi-lh’e[n]ton: / ... ||1439.5 Eu con os apartados fui enton i / apartado da vida, e non comi||1441.8 E, pois-lo vi nos panos perfiado, / enton puinhei máis en lhos pedir||1486.8 A dona, mui de coraçon, / oira sa missa enton||1488.17 os que lho dizen, diz-lhis el enton: / ... ||1492.15 E o vilão enton respondia / com[o] agora podedes oir: / ... ||1497.24 falou enton Don Soeiro por sacar seu filho d’erro: / ... ||1497.32 E, quando o conde ao castelo chegou de Celorico, / Pachec’enton o cuitelo tirou||1505.9 E, pois el viu que devi’a prender / mort’aquel om’assi, disse-lh’enton: / ... ||1522.14 Posfaçavan d’encolheito / e de vil e d’espantoso / e en sa terra lixoso, / e dix’eu enton dereito: / ... ||1529.26 e el deitou-s[e] e cobriu-s’enton||1532.13 e con tal ben qual eu enton, senhor, / ouvi de vós mal dia eu fui nado||1532.16 diss’enton com’agora vos direi: / ... ||1532.19 E vós enton guisastes-mi-o assi / que mi valvera muito máis a min / jazer mort[o] ou seer enforcado||1535.15 Nen el enton non parecia assi / na guerra, cordo, como parece||1557.9 e do que nos i diss’enton / bõa razon mi per-foi dar / per que lhi troba[sse: non quis,||1557.20 E sempre m’eu mal acharei / porque lh’eu enton non trobei||1557.21 ca, se lh’enton trobara ali, / vingara-me do que lh’oi||1578.11 e foi-o enton vender / con minguas que avia||1578.17 E foi-o vender enton / con minguas que avia||1578.23 E vendê-o enton mal / con minguas que avia||1585.27 ja s’enton a el chegar non podia, / atan mal dizia que lhe cheirava||1586.2 Pedi eu o cono a ũa molher, / e pediu-m’ela cen soldos enton||1596.9 E ben nos quis Deus de morte guardar / Paai Rengel e outros dous enton / d’ũa lide que foi en Ultramar||1623.6 e Don Lopo [Lias] diss[e] enton, / per bõa fe, que ja x’el melhor vira||1630.8 e enton non as sabia||1633.19 E prometeu-m’ũas armas enton||1641.20 e tanto me convidou / que ouvi a jantar enton / con el, mal que mi pesou||1641.23 Nunca ja assi comerei / com’enton con el comi||1644.6 creceu-lhi del tal coraçon / que diss’a un seu om’enton: / ... ||1648.3 mais el vingou-s’enton / que ar ajan os outros del pavor||1677.20 Pero d’Ambrõa, se t’achar enton, / gran med’ei que ti querra fazer mal
1475.5 e acabou assi sa romaria / com’acabou a do frume Jordan, / ca entonce atá Mompilier chegou

des enton loc. adv. temp. 'desde entón'
13.9 E pois me assi desemparar / ũa senhor foi des enton||44.4 ca des enton / nulh’omen non lh’ar disse ren / senon con que lhi fosse ben||47.7 e des enton / m’ouvestes mal no coraçon||137.17 E des enton, fremosa mia sennor, / nunca de Deus nen de mí prenderei / prazer nen ben de que aja sabor||138.8 ca des enton me fez o voss’amor, / na mui gran coita’n que vivo, viver||211.23 ca noutra ren / non pud’eu cuidar des enton||221.10 des enton / sen vosso grado me v[os] faz Amor, / [e sen o meu, querer gran ben, sennor]||347.4 enos cantares que fiz des enton / en guisa soube mia coita dizer / que nunca mi-a poderon entender||347.16 enos cantares que des enton fiz / en guisa soube mia coita dizer / [que nunca mi-a poderon entender]||382.20 e, pois ficardes con el des enton, / coçar-vos-edes con a mão do peixe||425.3 ca des enton assi quis Deus / e mia ventura||447.16 ca perdi des enton, / de quant’al avia, sabor||501.20 u m’El fez desejar / des enton morte||516.15 no coraçon / nunca ar ouv’eu pesar, des enton, / nen prazer||544.12 ca verdadeiramente des enton / non trago mig’aqueste coraçon||556.16 E, senhor, certa sejades / que des enton non temerei / coita que mi dar possades||561.12 Tal molher mi fez Amor / amar que ben des enton / non mi deu se coita non||562.10 ca des enton / quis Deus assi, que vo-lhi foi mostrar, / que non podess’o coraçon des i / partir d’en vós cuidar||633.22 [E] des enton, amigos, entendi / que este vervo, ... / é con verdad’en [meu] dan’acabado||674.10 e nulh’amor nunca de min sentiu / e foi coitado por mí des enton||699.16 e tanto chorei / que perdi o sén des enton||786.14 Ouv’el de mí queixum’e ũa ren / vos direi que mi avẽo des enton||830.4 ben vo-lo juro, des enton, / madr’, e el por mí outrossi||859.14 e, des enton / viv’en pesar||893.10 ca des enton me fez o voss’amor / na mui gran coita viver que oj’ei||981.23 mais nunc’ar fui guardado / de mui gran coita des enton||981.24 e entendi-m’eu des enton / que aquel é guardado / que Deus guarda||981.26 ca, des enton, / é tod’ome guardado||1029.9 – Por que fezestes, se Deus vos dé ben, / filha, quanto vos el vẽo rogar, / ca des enton non vos ar quis falar?||1029.15 – Por que fezestes, se Deus vos perdon, / filha, quanto vos el vẽo dizer, / ca des enton non vos ar quis veer?||1086.2 des enton / nunca dormi com’ante dormia||1096.8 E des enton, por quantos se quitaron / d’amar, por én travou en min Amor||1116.8 ca des enton / non falou migo, se Deus mi perdon||1147.3 e porque non / foi e[u] choraron des enton / estes meus olhos con pesar||1216.5 que non fezeron des enton / os meus olhos se chorar non||1236.6 eu das arenas la mirei / e des enton sempre penei||1236.10 E mirei-la das arenas, / des enton me fez penar
log’enton / logo ... enton loc. adv. temp. 'inmediatamente, sen demora'
86.7 qual deles quer, quando morrer; / por que non morre log’enton?||88.10 mandade-m’ir e log’enton / poderedes dereit’aver / de min qual vos ora direi||368.7 e, mentr’ela catar / alhur, catarei ela log’enton||388.16 ca ja ceguei quando ceguei: / de pran ceguei eu log’enton||482.19 e dixe log’enton||484.4 tan gran sabor ouve d’ir a sa terra / que log’enton por adail filhou / seu coraçon||484.11 e el guardó-o log’enton mui ben / deles e fez-l[h]i de destro leixar / lealdad’...||556.11 pero m’ora desamades, / log’enton amado serei / de vós||710.11 se mi non disser log’enton / como pôd’aquesto fazer, / ... / ..., / perder-m’-á||778.10 e, quando o vi, ergi-me log’enton||836.10 cuido log’enton, / se mi quer [ben, que lho quer’eu maior<||926.10 e ja me trabalhei de os cousir, / e comecei log’enton a ri[i]r||966.16 mais digo-lhis eu log’enton: / ... ||989.23 Mais, u Deus pera sí levar / quis o bon rei i, log’enton / se nembrou de nós||1081.3 Ora vos podess’eu dizer / a coita do meu coraçon / e non chorass’i log’enton||1085.13 Quando m’eu dela parti, log’enton / ouvi tal coita que perdi meu sén||1381.5 e mandaron-lh’algo dar / en tal que a leixasse, / e el cantou log’enton||1523.18 e log’enton un clerigo filhou / e deu-lh’a cama en que sol jazer||1590.4 e a vaca morreu-xe log’enton, / e Don Fagundo quer-s’ora matar / porque matou sa vaca ocajon||1666.8 Mais, se lha deren, log’enton / aos cães a deitará||1671.12 e dixi-lh’eu log’enton al: / ... ||1675.5 E dixi-lh’eu log’enton
788.8 a que mi a mí atal conselho der / qual mi a mí deu aquela, que os meus / olhos logo os enton fez chorar