f

Glosario

Voces do F
[últ. rev.: 21/10/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
fazer v.
1. v. tr. 'facer, realizar, executar, levar a cabo (dun modo xeral e/ou abstracto)'
1.37 se m’esto non faz[e]des [i], / ..., / cofonda-vos por én quen ten / en seu poder máis ca m’ar [vi]||10.13 E que farei?||10.26 ca sõ[o] tan en seu poder / que, s[e] end’al fazer quiser, / non o poderei eu fazer / se me Deus én poder non der / contra ela||10.27 ca sõ[o] tan en seu poder / que, s[e] end’al fazer quiser, / non o poderei eu fazer / se me Deus én poder non der / contra ela||11.15 E que farei quando s’el for / alhur servir outra senhor?||12.6 mais pero direi-lh’ũa vez / que faça o que nunca fez||12.6 mais pero direi-lh’ũa vez / que faça o que nunca fez||14.14 e, por Deus, non no façades, / ca por vós me perderei||15.15 tod’est’eu faço e non faço cordura, / pois me vós non queredes gradecer||24.10 e non m’ei end’a quitar / entanto com’eu vi[vo] for, / ca non ei poder d’al fazer||28.11 leixei-vos por én [de] veer / atẽ[es] ora, que poder / non ouve de fazer end’al||29.23 aquela ren nunca sera / que a min grave seja ja, / por nulha ren, de cometer / s[e] eu esto posso fazer||31.2 Vedes, fremosa mia senhor, / seguramente o que farei||32.22 Tod’eu farei quanto quiser / mia senhor, que de faze-l’ei||32.23 Tod’eu farei quanto quiser / mia senhor, que de faze-l’ei||34.8 Por [e]sto, ca [non] por al, sofre-lo-ia / quanto xe m’ela quisesse fazer / mentr’eu vivesse||36.28 se ali cousimento val / ou i conhocença non fal, / que á i pedir que fazer?||52.5 mais, por end’, ora que farei||52.17 se o non quiserdes fazer, / non tenh’eu i se morte no[n]||52.27 e por mí non vos falarei, / ca, se vos ren fiz sen razon, / dereit’é de m’eu padecer||53.5 e al vos fez que vos ora direi||54.1 Por Deus, senhor, e ora que farei, / pois que me vós non leixades viver / u vos eu possa, mia senhor, veer?||54.17 se vós a min fezessedes perder / quanto ben Deus no mundo quis fazer / ... / por tod’esto non daria eu ren / se visse vós||55.17 ca sei eu ben, ... / ca Deus vos fez tanto valer / que nunca devedes fazer / en nulha cousa se ben non;||55.26 por Deus, mia senhor, que farei, / ou que conselho prenderei / u vos eu veer non poder?||59.27 aver’a entender / ca non devia eu a fazer / o que ali cuido, per ren||60.4 e que far[ei]?, / que eu conselho non me sei||61.6 Pero a dona que eu vi falar / nunca melhor nen melhor semelhar / mi-o faz a mí, per boa fe, fazer||61.18 e nunca m’én Deus leixe ben achar / se m’ora oj’eu non quisesse matar / que máis daquesto end’ela fazer!||61.20 E vedes que me faz assi quitar / de máis daquesto end’ela fazer||61.21 porque o faço, posso-a aver / e ena terra con ela morar||61.24 e est’eu non poder’i acabar / senon per esto que [me] faz fazer||63.11 porque desejo voss’amor / e eu non poss’i fazer al||64.9 ca mi-a faz aver tal moller / que nunca mi á ren de fazer / per que eu j’a possa perder||67. E, se o Ele quiser fazer / logo eu cuita non sentirei||70.5 Ca vós por al non o ides fazer, / mais a verdade vos quer’eu dizer||71.17 direi-ll’eu que faça por én: / ... ||72.13 e tan mal dia eu naci / porque vós fazedes por mí / cousa que vos non está ben||72.23 cousa faria sen razon / eu se mi assi fosse cuitar / con mia mort’, en esta sazon||73.14 que farei eu, desaconsellado?||76.5 mais, se o sei, non ar sei ren / por que end’al possa fazer / enquant’eu no mundo viver||80.14 ca vos pesa de vos amar, / e eu non posso end’al fazer||84.18 e, se ll’eu podesse al fazer / por aqueste mal que me faz, / al lle faria||84.20 e, se ll’eu podesse al fazer / por aqueste mal que me faz, / al lle faria||84.24 E, pois me Deus poder non dá / de me per al ren defender, / est’averei a fazer ja||89.25 e non quant’al achasse / que ll’eu fige senon cuidar||90.16 Tan vil vos serei de pagar / se o vós quiserdes fazer||92.28 mais Deus me faz assi viver / en tan gran coita por mostrar / per min ca xe pod’acabar / quant’El no mundo quer fazer||95.1 Ben o faria, se nembrar / se quisesse ja mia sennor / como mi a tort’á desamor||96.3 Quen bõa dona gran ben quer / de pran todo dev’a sofrer / quanto lh’ela quiser fazer||96.13 e, se lh’ome aquesto non faz, / de máis viver non lh’é mester||98.8 E que farei?||100.5 Muito mi pesa de viver / porque viv’a vosso pesar, / pero non poss’i al fazer||101.4 nen cuidar / que non faz quanto quer fazer||101.4 nen cuidar / que non faz quanto quer fazer, / ca tod’el faz come senhor||102.10 pois ja non pos[s]’al fazer i, / faça de min o seu plazer||104.20 Nostro Senhor, e que farei?||110.15 Con coita de vós direi-vo-lo que farei||118.13 E que farei eu, cativ’e cuitado?||122.19 mais eles sei eu que faran: / ... ||123.16 Pero nunca vistes moller / nunca chus pouco algo fazer / a seu linnagen||131.20 Pois m’esto faz e matar non me quer, / por que ll’ei eu tal vid’a gradecer?||132.16 meu mal cuidei / porque cuidei / d’amar-vos ja, mais que farei?||132.17 Que farei eu con tanto mal, / pois vosso ben tod’é meu mal?||133.17 que farei eu, pois mi-a vós non creedes?||133.18 Que farei eu, cativo pecador?||133.19 Que farei eu, vivendo sempr’assi?||133.20 Que farei eu, que mal dia naci?||133.21 Que farei eu, pois me vós non valedes?||133.24 E, pois que Deus non quer que me vallades / nen me queirades mia coita creer, / que farei eu?||133.25 Que farei eu, se logo non morrer?||133.26 Que farei eu, se máis a viver ei?||133.27 Que farei eu, que consello non sei?||133.28 Que farei eu, que vós desamparades?||137.7 e, se me vós quiserdes fazer al, / Amor e Deus logo me faran mal||140.16 E, pois dereito nen sennor / non me val i, e que farei?||141.12 e, Deus, se vos for én prazer, / sacade-me de seu poder / e pois fazede-mi al que-quer||142.26 e o que non fezer assi, / se disser ca vos viu, ben sei / de min ca llo non creerei||149.3 Pois non ei de Dona ’Lvira / seu amor, e ei sa ira / esto farei, sen mentira||157.2 En que grave dia, senhor, que me vos Deus fez veer, / ca nunca vos eu ren roguei que vós quisessedes fazer!||159.6 e, pois que vos ides d’aqui, / sennor fremosa, que farei?||159.7 E que farei eu, pois non vir / o vosso mui bon parecer?||161.16 mais que farei, ai meu lum’e meu ben||162.4 pero sei eu que lle farei por én||165.5 sennor fremosa, que farei enton?||169.7 Pero nunca ll’eu fige ren / por que m’el aja de matar||175.17 mais atanto farei: / ... ||175.25 e el assi fara: / ... ||185.7 ca nunca dona vi / con tanto ben quanto lhi Vós fezestes||185.14 ca ja nunca direi / tanto de ben quanto lhi Vós fezestes||185.21 non vos poss’eu dize-lo mui gran ben / que lhe Vós, meu Senhor, fazer fezestes||185.24 pois mi-a fezestes tan gran ben querer, / nen tanto ben quanto lhi Vós fezestes||187.13 mai-la dona, por que moiro, ben / lhi faz Deus tanto quant’eu ja per ren / nunca direi nen o seu parecer||188.18 E vedes que mi ar fez por én||189.12 e per ren / mia sennor non se dol de min, / e al me faz||192.12 e, par Deus, mui coitada- / -mente viv[o], e, por Deus, que farei?||193.6 e, pois mi aquesto fez Nostro Sennor, / ar fez ela morrer||196.20 que non sei / que me faço nen que digo, tant’ei, / amigos, gran coita po-la veer!||200.1 Ora vej’eu que xe pode fazer / Nostro Sennor quanto xe fazer quer||200.2 Ora vej’eu que xe pode fazer / Nostro Sennor quanto xe fazer quer||203.27 E, quand’a terra vej’e o logar / e vej’as casas u mia sennor é, / vedes que faç’enton, per bõa fe||208.4 De vós, sennor, querria eu saber, / ... / ..., / que me digades que farei eu i||209.10 e digo-vo-l’ant’eu, / que pois me non faredes al||222.13 E ben sei eu de pran ca, se fezer / mia sennor o que ten no coraçon, / ca perderei eu o corpo||226.18 E, mia sennor, per bõa fe, / punnei eu muito de fazer / o que a vós foron dizer||228.6 que farei ja des que m’eu d’aqui for?||237.10 mais non poss’al fazer, / e, vel por Deus, doede-vos de min||238.7 ca ben assi faz a min mia sennor / e máis fremosa dona nen mellor / de quantas oj’eu sei, per bõa fe||238.10 e vejan que faran, ca j’assi é||240.16 E assi guaresc’, á mui gran sazon, / coidando muit’, e non sei que fazer||241. ou ora que farei?||241.7 Ca, de pran, niun consello non ei / nen sei que faça nen que xe sera / de min||241.23 e coid’en quanto ben / lle Vós fezestes en tod’;...||242.4 e gran sabor / ei eu de as servir por mia sennor, / que amo muit’, e farei ũa ren: / ... ||243.1 Nunca fiz cousa de que me tan ben / achasse||243.13 e de me dar coraçon de tẽer / por ben quanto m’ela quiser fazer||243.25 se mi ar quiser fazer algũa ren / como non moira, fara mui mellor||243.27 e ben o pode fazer mia sennor, / ca tod’aqueste poder ben o á||243.29 e ben o pode fazer mia sennor, / ca tod’aqueste poder ben o á, / e en fazer en min quanto quiser||254.8 E quant’El sabe que me pesará, / poi-lo El faz por xe me mal fazer / e por al non||254.16 mais vedes que vo-ll’eu farei por én: / ... ||262.5 ai eu, cativo, por Deus, que farei?||265.21 por me fazer maior coita sofrer / me faz tod’est’, e non me quer matar||270.1 Ora non sei no mundo que fazer / nen ei consello nen mi-o quis Deus dar||272.9 mas que lles ar fiz eu?||272.15 pero me de fazer / mui grave foi, levei-os eu ali||274.21 sen ela non me pod’én fazer nada!||278.10 e mui máis mansa, e máis con razon / falar e riir, e tod’al fazer||287.5 [...] / que me vós nunca quisestes fazer: / en que me vistes de me mal querer?||310.28 servi-a muit’e, pois que a servi, / fez-mi aquesto quant’oides contar!||313.16 pero m’ela non fez ben nen fara, / catand’ala direi-vos que fiz i||321.9 e ve[e]d’ora que faredes i||322.3 que farei eu, que vos sempr’amei?||326.5 é ja assi, amigos meus: / que non ei eu end’al fazer / enquant’ela poder viver||330.5 fez-mi-a filhar mia madre, mais o que lhe farei?||331.23 E, mia senhor, conselha-me mui mal / quen mi-o conselha, mais farei-m’eu al||332.8 fez-lhi tod’esto e fez-lhi muito ben / en a fazer dona de mui bon sén / e mui mansa||333.4 – Vedes, amig’, o que vos farei én: / ... ||333.6 se vos por mí, meu amigo, ven mal, / pesa-m’ende, mais non farei i al||333.10 – Ja vos dixi quanto vos én farei: / ... ||333.15 pero non poss’eu per tanto viver / se vós i máis non quiserdes fazer||335.5 mais de pran non farei / quant’el quiser||336.17 vede-lo que farei, par car[i]dade, / pois que vej’o que m’as[s]i acaece||353.1 A mia sennor atanto lle farei: / ... ||358.19 mas faria ben / quand’eu viss’ela pois que lle jurasse, / qual maior jura soubesse fazer, / que nunca lle soubera ben querer, / en tal razon per que m’ela ‘strãiasse||361.8 mas non pud’eu i al, / mia sennor, se Deus me valla, fazer||371.16 – Juião, pois tigo começar / fui, direi-t’ora o que te farei: / ... ||373.5 pois non queredes que fale no ben / que vos Deus fez||373.7 ca non posso perder / mui gran coita, pois non ous’a dizer / o muito ben que vos Deus fez, sen[h]or||382.4 pera sempre fazerde-lo peior, / quero-vos eu dizer como façades||382.8 Al vos er quero dizer que faredes, / pois que vos ja mal ei de conselhar||387.7 – Meu amig’, enquant’eu viver / nunca vos eu farei amor / per que faça o meu peor||392.17 que farei, coitado?||396.2 Se m’ora Deus gran ben fazer quisesse, / non m’avia máis de tant’a fazer||398.6 quer-me matar mui cedo por alguen, / e aquesto pod’el fazer mui ben||407.26 e meu coraçon / ja non sab’al fazer senon cuidar / en mia sennor||408.15 mais que farei, / ca por vós moir’e non ei d’al sabor?||409.27 e, se m’ela d’Am[or] / quer defender, por fazer a[l mellor], / tan gran mesura non pode [fazer!]||414.16 e vedes qual sennor / me faz amar muito Deus e Amor, / e o mellor que m’ela nunca fez||421.17 ca m’é mui mester / de mi-a dar El, que o pode fazer, / per bõa fe, se o fazer quiser||421.18 ca m’é mui mester / de mi-a dar El, que o pode fazer, / per bõa fe, se o fazer quiser||422.10 e, pois vos praz e lle dades poder / de me fazer, fremosa mia sennor, / o que quiser, enquant’eu vosso for||431.7 Non sei que faço nen ei de fazer / nen en que ando||431.7 Non sei que faço nen ei de fazer / nen en que ando||432.6 quando a vejo, non ll’ouso dizer / que lle fiz ou por que me quer matar||436.12 e nunca fezestes por mí / ren||448.4 mais non quer el, e perç’eu ja o sén / e direi-vo-lo que mi vai fazer||448.10 e, se al digo, faz-m’esto por én||456.24 «Faça-xo quen faz o al»||456.24 «Faça-xo quen faz o al»||464.21 Que farei eu, pois que non vir / o mui bon parecer vosso?||474.6 Non quer’eu donzela fea / e negra come carvon / que ant’a mia porta pea / nen faça come sison||474.18 Non quer’eu donzela fea, / ..., / que ant’a mia porta pea / nen faça come camelos||475.32 e [j]uro-vos, par San Vincent[e], / que non é bõo doneador / quen esto fez[er] a ciente||479.13 e Mari’Airas feze-o logo outro tal, / e Alvela, que andou en Portugal||481.2 Senhor, justiça viimos pedir / que nos façades, e faredes ben||487.11 porque nunca vo-lo vej[o] fazer / que vo-lo non veja teer assi||491.23 E máis vos contarei de seu saber / que con nos livros que el[e] ten faz||491.29 E, con tod’esto, ainda faz al / con o[s] livros que ten, per bõa fe||498.13 e, por én, quen tal feito faz, ben sei / que en Deus nunca pod’achar perdon||505.8 E, senhor, gradesc’a Deus este ben / que mi fez en mi vos fazer veer||509.6 se vos grav’é de vos eu ben querer, / grav’ést’a mí, mais non poss’al fazer||510.2 Pois que vos Deus fez, mia senhor, / fazer do ben sempr’o melhor||513.14 E pero longe do logar / esto[u], que non poss’al fazer, / Deus non mi dé o seu ben-fazer||524.8 E tod[o] aquesto mi fez fazer / o mui gran medo que eu de vós ei||526.12 pero sabe Deus que ei gran pesar / de vos amar, mais non poss’al fazer||527.8 E sei eu mui ben no meu coraçon / o que mia senhor fremosa fara / depois que ant’ela for||534.18 que coita que Deus fezesse / nen outro mal aficado / non fez tal||534.20 e sol non duvidaria / que coita que Deus fezesse / nen outro mal aficado / non fez tal||534.20 que coita que Deus fezesse / nen outro mal aficado / non fez tal||538.12 mais sabe ben que vos servi, / des que vos vi, sempr’o melhor / que nunca [eu] pudi fazer||551.14 «Amigo loução, / que faria por amores, / pois m’errastes tan en vão?»||553.5 mais aque-m’en vossa prison, / de que vos praz de mi fazer||559.5 e quisesse / [que] do mal que mi fazedes / mi fezessedes enmenda!||561.26 e, pois que o quer fazer, / non poss’eu fazer i al||562.7 e por esto non sei oj’eu de mí / que faça nen me sei conselh’i dar||569.20 ca, senhor, todo m’é prazer / quant’i vós quiserdes fazer||576.10 por én esto farei: / ... ||578.6 e por aquesto, senhor, vos mand’eu / que, ben quanto quiserdes des aqui /  fazer, façades enfinta de mí||579.6 mais non vos mand’i, filha, máis fazer||580.8 Non cuidou que mi pesasse / do que fez, ca sei eu mui ben / que do que foi non fora ren||580.13 Feze-o por encoberta, / ca sei que se fora matar / ante que min fazer pesar||581.9 e tod’aquest’ela faz polo seu, / e por este p[re]it[o] e non por al||590.3 – Dized’, amigo, que poss’eu fazer i / en aqueste feito, se vos valha Deus||590.10 – Amigo, quero-vos ora preguntar / que mi digades o que poss’i fazer||590.16 – Amigo, dizede, se Deus vos perdon, / o que eu i faça, ca eu non o sei||591.17 – Ai amiga, eu ando tan coitada / que sol non poss’en mí tomar prazer / cuidand’en como se pode fazer, / que non é ja comigo de tornada||593.3 – Si, mia senhor, ca non poss’al / fazer, ca seria meu mal / e vosso||597.4 e tod’aquesto vedes que lho faz: / ... ||604.6 guisade de nos irmos, por Deus, d’aqui, / e faça mia madr’o que poder des i||608.8 ca esto fara quen quer / que ben cousir parecer de molher||610.9 Por vos veer, amigo, vivo tan coitada, / e vós por me veer, que oimais non é nada / a vida que fazemos||628.20 por Deus, vos rogo que esto non seja / nen façades cousa tan sen razon||629bis.4 ainda eu fi’-de cornudo / seja por feito que faça||629bis.4 ainda eu fi’-de cornudo / seja por feito que faça||640.13 e nunca lhi por é[n] quis fazer al||641.4 e mia sobervia mi-o tolheu, / que fiz o que m’el defendeu||641.14 Fiei-m’eu tant’en qual ben m’el queria / que non meti mentes no que fazia||641.17 Que non meti mentes no que fazia, / e fiz pesar a quen mi-o non faria||642.1 Que farei agor’, amigo, / pois que non queredes migo / viver||643.10 Macar lho rogo, non mi á mester, / mais que farei, pois migo non quer / estar?||645.2 Assanhei-m’eu muit’a meu amigo / porque mi faz el quanto lhi digo||646.6 Nunca madr[e] a filha bon conselho deu, / nen a mí fez a minha, mais que farei eu?||646.10 mais direi-vos que farei eu i: / ... ||653.10 Melhor o fezo, ca o non disse||658.8 Por quanta coita el por mí levou / non lhi poss’al fazer||665.15 e por quanto mi fazedes / direi que vos non conhosco||668.7 Vira-vos eu, non fezera end’al, / poi-lo roguei||675.1 – Que me mandades, ai madre, fazer / ao que sei que nunca ben querer / soub’outra ren?||675.6 – Que lhi faz ...||675.11 – Que lhi farei se veer u eu for / e mi quiser dizer, come a senhor, / algũa ren?||679.6 Irmãa, o meu amigo, que sei que me quer maior ben / ca sí nen ca seu coraçon, fazede por mí ũa ren||680.8 Quando se foi noutro dia, que non / pud’al fazer, dixi-lh’eu, ... / ..., que nunca falar / podia mig’, ...||684.10 mais tan sen guisa o fostes fazer / que direi, amigo, per bõa fe, / [como parec’e seu nom’e quen é]||686.6 ca o poder que sempre ouvi m’ei, / e eu vos fiz e [eu] vos desfarei||687.9 non vos ides, do que mi praz, / por non fazer eu quanto faz / molher por om’a que quer ben||687.9 por non fazer eu quanto faz / molher por om’a que quer ben||687.15 Ir-vos podedes, mais ben sei / ca non diredes con razon / que non faç’eu de coraçon / por vós quanto de fazer ei||687.16 Ir-vos podedes, mais ben sei / ca non diredes con razon / que non faç’eu de coraçon / por vós quanto de fazer ei||687.22 non diredes, per bõa fe, / con dereito que per min é, / ca faç’eu quanto dizedes||690.15 e poi-lo ela por aquesto faz, / fazed’aquest’, e depois fara-s’al||690.16 e poi-lo ela por aquesto faz, / fazed’aquest’, e depois fara-s’al||690.16 e poi-lo ela por aquesto faz, / fazed’aquest’, e depois fara-s’al||694.4 mais, ja que o sei, e por Santa Maria, / e que farei eu, louçãa?||697.14 e por quanta coita por mí levou / farei-lh’eu est’e quanto m’al rogar||701.6 e pesa-mi, que m’enviou dizer / que lhi faça o que non sei fazer||701.6 e pesa-mi, que m’enviou dizer / que lhi faça o que non sei fazer||702.14 – Filha, sei eu que o non faz||715.9 Se o faz, faz-mi torto e, par Deus, mal me mata||716.12 leixade-me, que non poss’al fazer / senon catar ali per u á viir / meu amigo||719.19 Mais ben sei o que faran: / ... ||722.13 e ja me lhi ensanhei / porque o fez||722.14 e nunca el maior / pesar oio, mais non pôd’al fazer||722.16 mais esso pouco que el vivo for / farei-vo-lh’eu o que m’el faz sentir||724.8 E a tal ome, amigas, que farei, / que as[s]i morr’e assi quer morrer / por aquel ben que nunca pode aver / nen avera||725.25 Mais, pois que el todo aquesto fezer, / farei eu por vós quanto fazer oer||725.26 Mais, pois que el todo aquesto fezer, / farei eu por vós quanto fazer oer||725.26 Mais, pois que el todo aquesto fezer, / farei eu por vós quanto fazer oer||731.2 Pois que vos eu quero mui gran ben, / amig’, e quero por vós fazer / quanto me vós rogades||731.10 Quanto me vós quiserdes mandar / que por vós faça, ben sabede / que o farei||731.11 e vós fazede / por mí o que vos quero rogar||731.11 Quanto me vós quiserdes mandar / que por vós faça, ben sabede / que o farei||732.4 dizede-mi: que faredes?||732.10 por Deus, que faredes enton?||733.16 mas, se Deus vos leixe cedo viir, / dized’, amigo, se o eu fezer: / ... ||737.15 Preguntade vó-lo voss’amigo, / ..., / se era mort’ou viv’o[u] que fara||738.16 Chamava-m’el lume dos seus / olhos e seu ben e seu mal, / ..., / que o [eu] fezess’e, por Deus, / que lhi perdoasse||739.9 E, se soubesse quan sen meu grado / non fiz por el quant’eu quisera enton / fazer||742.10 e posso-lho fazer mui con razon||743.6 pois m’el ben quer, e que lh’eu faça mal, / que faria se lh’eu fezesse ben?||748.11 Façan-lh’ora quant’el quiser e non / more comigo, se Deus mi perdon||757.15 Lealmente ama Joan de Guilhade, / e de nós todas lhi seja loado / e Deus lhi dé, da por que o faz, grado||761.14 Se s’el enfing’é ca x’ousa, / e direi-vos que façades: / ... ||783.6 e sol non falan en amor / e al fazen, de que m’ar é peor||787.9 Sei eu ca lhi pesou de coraçon / de s’ir, pero non pudi outra ren / fazer||790.2 Vistes vós, amiga, meu amigo, / que jurava que sempre fezesse / todo por mí quanto lh’eu dissesse?||791.7 Se m’assanhar, non façades i al / e sofrede a sanha no coraçon||792.3 e seja-vos ben / e non façades vós end’outra ren||793.4 e direi-vos que vos por én farei: / ... ||795.1 Deus, por que faz meu amig’outra ren / senon quanto sabe que praz a mí?||797.6 e queria de vós saber, / se vos eu morrer, que sera / do meu amig’ou que fara||809.17 E que fara quen vos á tal amor / e vos non vir nen vos poder falar?||809.20 que farei ou que sera de min / quand’en terra u vós fordes non for?||812.29 Se o fezerdes, faredes ben i||817.1 – Amigo, que cuidades a fazer / quando vos ora partirdes d’aqui / e vos nembrar algũa vez de mí?||817.5 chorar muit[o] e nunca fazer al||823.4 e por én / queria saber de vós ou d’alguen / que ést’aquest’ou por que o fazedes||823.15 e eu sen sabor / ando porque non sõo sabedor / se vo-lo faz fazer coita d’amor||828.12 – Filha, dou-vos por conselho que, ... / que toda ren lhi façades que vosso pagado seja||834.3 e, por Deus, que faremos i, / ca namorada me leixou?||842.10 mais eu, sandia, que lhe fiz por én?||842.16 mais eu, sandia, que lhe fiz enton?||851.5 e desto xi m’atou morte, sen poder / que eu aja d’end’al fazer||851.8 A provar averei eu se poderei / guarir sen a ir veer, pero ben sei / que o non ei de fazer||858.2 e non mi-o quis fazer / quand’entendeu que podera morrer / por vós, sen[h]or, que logo non morri!||870.13 Por Deus, ai amigas, mentr’al non fazemos, / so aqueste ramo frolido bailemos||873.5 Pero ela faça quanto quiser / contra min||887.6 mais per’o faç’, a poder, / contra mia desaventura / non val amar nen servir||892.9 E, se vos non vir, que farei?||898.9 Ja m’eu quisera con meu mal calar, / mais que farei con tanto cousidor?||905.6 mai-lo vosso bon parecer / non mi-o leixou, senhor, fazer||905.7 nen mi-o leixa, senhor, fazer||910.3 Que doo que agora ei / dos meus olhos polo chorar / que faran, poi-los eu levar, / senhor, u vos non veerei||912.16 mais, por que o farei, / poi-la end’eu [máis desejo / sempre cada que a vejo?]||913.2 Esta senhor que ora filhei / grave dia, vedes que faz / porque lh’é grav’ou lhi non praz / do que con ela comecei||913.19 E, poi-lo quer fazer assi, / non sei eu que seja de min||915.20 Nen tenho i al, que seja sén, / que faça, pois vos eu falar / non ous’ir, senhor, nen catar||917.5 nen pod’om’i de senhor gaar ren / se non loar quanto lhi vir fazer||920.3 pois non ven, que farei?||920.13 amigas, que farei?||928.10 mais farei-lh’esto ja: / ... ||928.16 pois que o fez, eu lhi farei assi: / ... ||931.8 E cuida-s’el que lhi querrei, / por esto que m’el fez, melhor||931.20 E veerá mui ben o meu / amigo quant’el ora fez||936.8 Como eu tevera guisado / de fazer quant’el quisesse, / amiga, sol que veesse||939.14 dixi-lhe eu: «Que farei se vos non vir / ou se vosso mandado non oir / ced’?»||941.8 Des u vos vós fordes, ja i al non á, / por Deus, amigo, mais eu que farei?||943.14 Meu é o poder, que sõo senhor / de fazer del o que m’a mí prouguer||946.6 se vos grave é de vos eu ben querer, / tan grav’é a mí, mais non poss’al fazer||958.10 e, se vo-lo digo, senhor, / non mi dizedes o que i farei||958.16 non mi dizedes o que faça i||961.3 sempr’eu farei quanto m’ela mandar / a meu grado que eu possa fazer||961.4 sempr’eu farei quanto m’ela mandar / a meu grado que eu possa fazer||961.5 mais non lhi posso fazer ũa ren / quando mi diz que lhi non quera ben||961.18 [E] sa bondad’e seu bon parecer / mi faz a mí mia senhor tant’amar / ... / que non poss’eu, per ren, i al fazer||963.13 se eu podesse comigo poder, / ben vos podia tod’esso fazer||964.1 Algun ben mi deve ced’a fazer / Deus, e fara-mi-o quando lh’aprouguer||964.2 Algun ben mi deve ced’a fazer / Deus, e fara-mi-o quando lh’aprouguer||965.15 mudan-s’os tempos e muda-s’o al, / muda-s’a gente en fazer ben ou mal||966.8 Pero dizen que ben / farei eu mia fazenda de viver / longi dela, que mi non quer valer||971.34 E faça quis-cada-quen seu mester||974.37 e, se me quisess’ajudar / Elvira, ben faria, / e de Deus foss’ajudada!||978.17 mais vós, Amor, non queredes fazer / nulla ren de quant’eu por ben terria||991.7 pois que Don Telo fez end’ir, / que sempre ben fez e cuidou||991.18 Mais a min ja esto leixou / con que me posso conortar: / que ei gran sabor de contar / do ben que fez, mentre durou||991.26 e mái-lo fez por se riir / deste mal mund’e escarnir||999.10 e, mia sennor, se vos pesar, / fazed’o que quiserdes i||999.16 e, pois é tod’en vosso sén, / fazed’o que quiserdes ja||1013.10 mais guisade cedo por Deus / que vos veja, non façades end’al||1017.6  fazed’i ambos o que eu mandar||1018.8 E, pois que o meu amigo souber / que lh’esto farei, non atenderá / que o eu rogue||1018.10 e, se end’al fezer, / farei que en tal [coita o tenha / por mí Amor que rogar me venha]||1021.20 Se é per mí, que vos non faço ben, / dizede-mi-o e ja-que farei én||1029.2 – Ai mia filha, de vós saber quer’eu / por que fezestes quanto vos mandou / voss’amigo, que vos non ar falou||1029.7 – Por que fezestes, se Deus vos dé ben, / filha, quanto vos el vẽo rogar||1029.13 – Por que fezestes, se Deus vos perdon, / filha, quanto vos el vẽo dizer||1030.5 mais, se vos eu outra vez ar falar, / logo vós dizede ca fezestes / comigo quanto fazer quisestes||1030.6 logo vós dizede ca fezestes / comigo quanto fazer quisestes||1030.13 ca mui ben sei eu que non fezestes / o meio de quanto vós dissestes||1031.2 Amigo, veestes-m’un di’aqui / rogar d’un preit’, e non vos fig’én ren / porque cuidava que non era ben||1031.5 e non farei end’al, / mais vós guardade mí e vós de mal||1031.5 mais, pois vos ja tant’aficades i, /  faze-lo quer’e non farei end’al||1031.15 Ben sabedes como falamos nós / e me vós rogastes o que m’eu sei, / e non o fiz||1034.9 Dizedes-mi que, se eu mal quiser / a meu amigo, que mi gran ben quer, / que faredes sempre quant’eu quiser||1040.16 pero, se eu per ventura / fezer todo quant’el manda, / non leixará el, amiga, / [nulh’ome a que o non diga]||1042.3 Morreredes, se vos non fezer ben, / por mí, amig’, e non sei que vos i / faça, pero muitas vezes cuid’i||1043.8 Alguen sabe que mi queredes ben / e pesa-lh’end’e non pod’al fazer, / senon que mi quer mentira põer||1046.6 mais eu perça bon parecer que ei / se nunca lh’el-rei tanto ben fezer / quanto lh’eu farei quando mi quiser||1051.15 que non fiz eu por el quant’ela fez, / mais quiçai mi-o fezera outra vez||1052.4 e, se ficardes, vos quero dizer, / meu amig’, o que vos por én farei||1052.10 e, se ficardes polo meu amor, / direi-vo-lo que vos por én farei||1052.16 e ficade por min, ca vos conven, / e direi-vos que vos por én farei||1053.10 e, pois vos queredes d’aqui / partir, vedes que façades||1055.10 per bõa fe, que non pud’al fazer / que non ouvess’a viir a logar / u vos eu visse log’, ...||1066.1 Amor, ben sei o que m’ora faredes||1099.2 Quand’eu vi a dona que non cuidava / nunc’a veer, logo me fez ali / máis ca mi fez u a primeiro vi: / ... ||1099.3 Quand’eu vi a dona que non cuidava / nunc’a veer, logo me fez ali / máis ca mi fez u a primeiro vi: / ... ||1100.24 se non foss’esto de que me tem’i, / non vos dig’ora que o non faria||1114.14 Por esto non poss’eu razon achar / como a veja nen sei que fazer||1116.10 ca des enton / non falou migo, se Deus mi perdon, / e tanto mi fezess’oj’e non al||1119.31 Mais con tanto me quero confortar / en seu neto, que o vai semelhar / en fazer feitos de muito boo rei||1120.4 ca toda ren que m’el a mí mandou / fazer fig’eu e nunca lh’[er] errei||1120.4 ca toda ren que m’el a mí mandou / fazer fig’eu e nunca lh’[er] errei||1145.16 por Deus, que lhi faria?||1150.7 Pois mi dizen do meu amigo ca i ven, / madre velida e senhor, faredes ben / que me [leixedes ala ir / a San Servand||1166.3 Que lhis farei, / madre?||1170.5  Fiz por amig’o / que non fezesse!||1170.6 Fiz por amig’o / que non fezesse!||1195.3 de vós, amig’, ũa parte mi faz, / e faz-m’outra de quant’á e de sí||1195.4 e faz-m’outra de quant’á e de sí||1195.5 e, pois faz esto, manda-m’escolher||1195.6 que mi mandades, amigo, fazer?||1195.8 de vós mi faz [i] ũa parte ja||1195.9 e faz-m’outra de sí e de quant’á / e de quantos outros parentes ei||1195.15 ũa me faz, senhor, de vós sen al, / outra de sí e de quant’al ouver||1195.19 De vós me faz ũa parte, ai senhor / e meu amig’e meu lum’e meu ben||1195.21 e faz-m’outra de grand’algo que ten / e pon-me demais i o seu amor||1203.3 foi-s’o meu amig’e, se ala tardar, / que farei, velida?||1207.12 Que fezestes ao meu pesar?!||1207.17 Que fezestes a pesar de min?!||1215.10 e quanto o meu amigo quiser / e que mi-o mande mia madre fazer||1216.8 nen ar quis o meu coraçon / que fezessen se chorar non||1222.16 viu-me chorar e, depois que me viu / chorar, direi-vo-lo que fez enton||1229.17 senon per esto que m’end’eu farei: / ... ||1229.18 non fazer ren que mi tenhan por mal||1237.44 esto vi sempre e oi departir / do mui bon ome: de lh’a ben sair / sempre o que faz||1239.19 – Amiga, non lhi pud’eu fazer al||1241.14 E sabe Deus que desto nulha ren / vos non cuidava eu or’a fazer||1244.3 ca de pran ouvestes toda sazon / a fazer quant’eu quisesse e al non||1244.7 ca sempr’ouvestes a fazer por mí / quant’eu mandass’, ...||1246.9 – Tod’ess’, amiga, ben pode seer, / mais punharei eu ja de me vingar / do que m’el fez||1246.20 – Amiga, non poss’eu teer por ben / o que m’el faz||1248.2 Madr’, o que sei que mi quer mui gran ben / e que sempre fez quanto lh’eu mandei / ... / ... ven||1248.6 e, se vos prouguer én, / vós catad’i o que devo fazer||1249.1 Ora veerei, amiga, que fara / o meu amigo||1249.5 ca de tal guisa me guardan del ja / que non ei eu poder de fazer ren / por el||1250.17 ca, [pero] m’end’eu queira fazer al, / o demo lev’o poder que end’ei||1251.8 E pero vós ant’elas jurar ides / que non fazedes quanto vos eu mando||1254.11 E direi-vos que lhi farei por én: / ... ||1263.1 Deus, e que cuidei a fazer / quando m’eu da terra quitei / u mia senhor vi?||1263.7 Deus, e que cuidei a fazer?||1263.19 ca sei ca non posso viver / polo que fiz||1264.3 Pois vós, meu amigo, morar / queredes en casa d’el-rei, / fazed’e[n]d’o que vos direi||1267.9 Porque se foi a meu pesar / e se foi sen o meu prazer, / esto lhi cuid’eu a fazer||1269.7 Nunca vos fiz ren que non devess’a fazer||1269.7 Nunca vos fiz ren que non devess’a fazer||1276.20 E, senhor, sempre cuidarei / que tardo muito, e que farei?||1280.10 Des que nos vimos, vede-lo que faz: / ... ||1281.6 e ja filharia, se m’eu quisesse, / de falar mig’, e nunca lh’al fezesse||1281.20 E jura ben que nunca mi dissesse / de lh’eu fazer ren que mal m’estevesse||1282.15 mais ei-o de fazer por m’encobrir||1288.14 Se me leixardes, mia madr’, ala ir, / direi-vos ora o que vos farei: / ... ||1292.11 Se el non ven i, madre, sei que farei||1307.3 pero fazede por mí ũa ren / que aja sempre que vos gradecer||1307.14 E, pois lhi vós [mui] gran ben queredes, / direi-vos, filha, como façades||1310.22 me non faz ben [... -al] / e mi-o [fara], desto [son] julgador||1325.4 di-me, doutor, como ou quando / lhe cuidas fazer enmenda||1327.9 fazede sempre quant’al rei prouguer, / pois que vos el por privad’as[s]i quer||1337.19 ca, se lh’eu dig’ “Al tenho de fazer”, / por ben ou mal tanto m’á de dizer||1344.4 al m’er fez con sa perfia||1344.14 e, pois que eu non enmendo / nen me faz outra emenda, / ao demo encomendo / que o aja en sa comenda||1347.3 Un sangrador de Leirea / me sangrou est’outro dia, / e vedes que me fazia: / indo-m’i riscar a vea,||1350.3 por tan muito que fez por se guardar / por molher, que nunca fora guardada||1350.7 [E] ainda d’al o fez mui melhor, / que lhi devemos máis a gradecer||1367.2 Muito mi praz d’ũa ren / que fez Dona Marinha||1368.6 e é perjurada, / ca non fez én nada / e baratou mal||1369.6 e dei-lhos eu per preit’atal / que mi-os ar desse / ond’al non fezess||1375.26 pois mi dos outros fossen loados, / ca eles non saben que xi van fazer||1379.3 e el na arca lhi fez atal ren / per que nunca i outr’asconderá||1379.5 per quant’i fez Albardar, nunca ja / Orrac’Airas i outr’asconderá||1379.9 E el demais lhi fez à arca tal / per que nunca i outr’asconderá||1385.3 e fazed’ora [a]tanto por mí, / se Deus vos valha||1387.17 A boa dona, molher mui leal, / pois que Caralhote ouv’en seu poder, / mui ben soube o que del[e] fazer||1391.4 conselhar-vos-ei / que, pois vos vós entoucar non sabedes, / que façades quanto vos eu direi||1391.8 E, se esto fezerdes, averedes, / ..., / bon parecer e bon talh’, ...||1393.23 Olho de cabra lhi quis i meter / e non lhi pôde no caston fazer||1398.13 esto faz el, que xo pode fazer, / mais outr’omen per ren non o faria||1398.13 esto faz el, que xo pode fazer, / mais outr’omen per ren non o faria||1398.14 esto faz el, que xo pode fazer, / mais outr’omen per ren non o faria||1399.9 se non achass’o juiz, que faria?||1401.5 que farei [eu], a que faz mal Amor / de tal guisa que non dórmio, senhor, / nen posso contra el conselh’aver?||1401.20 fazed’esto, quiça Nostro Senhor / vo-lo fara por [aqu]esto perder||1401.24 [e] farei esso, se Deus mi perdon, / pois lhi per al non posso guarecer||1406.23 «Qual cha fezer o compad[r]’, outro tal / lhi faz: por ende seras vingado»||1406.24 «Qual cha fezer o compad[r]’, outro tal / lhi faz: por ende seras vingado»||1407.16 Diz que o non guii Nostro Senhor / se vos mui ced’outr’atal non fezer||1408.13 pero é mans’u dev’a fazer al, / e, u deve sofrer, é sen sofrença||1411.16 Sempre De[u]s por sa vida rogarei, / e dereit’é que todo-lo façamos||1411.19 qualquer deles nos fez quanto devia, / mais tant’é grand’a nossa folia / que nulhas graças lhis ende non damos||1412.20 e fez-mi tal [n]o rocin, / que semelhava lobado||1412.27 que nunc’a [morder] fez fin / atá que fez[o] en min / qual fez no rocin lobado||1412.28 que nunc’a [morder] fez fin / atá que fez[o] en min / qual fez no rocin lobado||1413.14 Pediu-as a preito tal / d’i jazer [e] non fez al||1420.24 – Joan d’Avoin, por Nostro Senhor, / por que leixarei eu trobar atal / que mui ben faç’e que muito mi val?||1420.28 e, pois eu tod’est’ei, / o trobar nunca [o] eu leixarei, / poi-lo ben faç’e ei [i] gran sabor||1421.5 e ben sei eu por que aquesto faz||1421.13 e que x’é vosso Toled’e Orgaz / e todo quanto se no mundo faz||1421.17 e do que se pelo mundo faz sei / que se faz [i] por mí ou por alguen||1421.18 e do que se pelo mundo faz sei / que se faz [i] por mí ou por alguen||1422.10 ja me terria eu por desleal, / Joan Fernandez, se vos negass’eu / atal cousa qual dizen que vos faz||1430.6 dizede-mi quen é comendador / eno Espital, ora da escassidade, / ou na franqueza, ou quen no forniz, / ou quen en quanto mal se faz e diz||1435.24 al é de fazer, / ca essa tinta / mal pinta||1442.6 e por én, / se querede-lo que eu faço ben / danar, terran-vos por sen-conhocer||1443.21 [e] quen-quer veerá / que faço ben est’a que me filhei||1447.17 e fazen al, que vos direi, / que é mui peior que o al||1460.11 mais conorto / ei de vós, por ũa ren, / que se faz en vosso torto||1463.10 El vẽo, se Deus mi perdon, / des que viu que era [a] paz, / [e] ben lhe venha se ben faz||1463.15 Pero na guerra non fez ben / nen mal, que non quis i viir / con coita d’el-rei non servir||1469.5 e meu trobar nunca me valeu ren / contra ela, mais vedes que farei: / ... ||1472.2 Bernal Fendudo, quero-vos dizer / o que façades, pois vos queren dar / armas e «dona salvage» chamar||1472.13 mais sofrede: feiran per u quer, / ca, se vos Deus en armas ben fezer, / ferindo en vós, an eles de caer||1490.21 e, se mi a mí a abadessa der / madeira nova, esto lhi faria||1501.4 aqui fazed’esso que én sabedes, / ca aqui teen-vos por sabedor / de trobar||1501.7 ben entendemos como o fazedes||1509.12 que se non queria del aguardar / ... / [...] / ca vos direi do peon como fez||1513.7 Deus me cofonda se oj’eu i sei / destes mesteres qual fazes melhor!||1513.34 e vós fazed’o que vos semelhar||1514.10 – Joan Garcia, se vos én pesar / de que me queix’, [é] en vosso poder / o melhor que podedes i fazer||1514.17 – Lourenço, a min grave non sera / de te pagar tanto que mi quiser, / pois ante mí fezisti teu mester||1514.25 mais outr[o], a que [meu] mester fezer / que m’én entenda, mui ben [mi] fara, / que panos ou algo merecerei||1519.4 gran sazon á que m’est’aven / e nunca i ja farei al||1528.25 e, poi-lo outorgou / o patriarca, des i mal levou / sobre sí quanto se fez en Jaen / e en Eixares, u se fez muito mal||1529.23 Deste mal non cuidei que guarecesse, / pero mandei-lhi fazer ũa ren||1530.19 tod’esto faz||1530.26 e al faz ben, como diz seu marido||1533.2 Pero d’Ambroa, averedes pesar / do que nós ora queremos fazer||1535.12 por que as ar faria, / senon quae-las ante tragia?||1540.5 sempre por vós esto farei, / cada que m’ouverdes mester||1543.10 ei-a d’aver enquant’a viver ei, / ou à mia mort’, ou que mi faran én?||1546.20 catade que mi foi fazer, / confiand’eu no seu amor!||1547.19 Faria-m’eu o que nos Vós fazedes||1547.19 Faria-m’eu o que nos Vós fazedes||1570.24 – Joan Vaasquez, todas taes son / que, pois viren que non amades al / senon elas, logo vos faran tal / qual fez a min ũa||1570.25 – Joan Vaasquez, todas taes son / que, pois viren que non amades al / senon elas, logo vos faran tal / qual fez a min ũa||1574.19 atá lhis faz as olheiras / ben come pres de Cambrai||1577.2 Don Foão, que eu sei que á preço de livão, / vedes que fez ena guerra||1577.7 Don Foão, que eu sei que á preço de ligeiro, / vedes que fez ena guerra||1577.12 Don Foão, que eu sei que á prez de liveldade, / vedes que fez [e]na guerra||1586.5 fazed’ora (e faredes melhor) / ũa soldada polo meu amor / a de parte, ca non ei máis mester||1586.8 Fazen soldada do ouro, que val / mui máis ca o vosso cono, de pran||1586.10 fazen soldada de vinh’e de pan||1586.11 fazen soldada de carn’e de sal||1586.12 por én devedes do cono faz[er] / soldada, ca non á de falescer, / se retalhardes, quen vos compr’o al||1587.4 vedes que fez, per ervas que colheu||1588.12 e u alberga direi-vos que faz: / ... ||1601.4 e faz-lh’algo, pero que [muito] lh’erra||1602.10 e dei-o a seu don’e tenho que fiz gran cousa||1604.3 e, meus amigos, por Deus, que farei / eu, sen conselho, desaconselhado||1607.10 ca en Castela foi-a desonrar / muito mal ome que non entendeu / o que fazia||1611.17 E o que o assi non quer fazer / non é bispo nen val ũa mealha||1621.22 E ora faça el-rei quanto poder, / e eu servi-l’-ei cando for mester||1624.3 e outra cousa lhe vejo fazer / que fazen outros poucos no reinado||1624.4 e outra cousa lhe vejo fazer / que fazen outros poucos no reinado||1628.8 Pero lhi queira fazer Deus / dez tanto ben do que lhi fez, / ja nunca pode peior prez / aver per ren||1628.9 Pero lhi queira fazer Deus / dez tanto ben do que lhi fez, / ja nunca pode peior prez / aver per ren||1635.21 Non se faz todo per farpar peliça?||1637.20 e do que diz que a revolverá, / ant’esto faça, se non, matar-s’-á||1637.29 E Don Afonso tod’esto fara / que lh’eu conselho||1639.19 Mais que fara o pecador, / que viu vós e vossa coor / e vos non ouv’a seu sabor?||1652.9 Demais, quen á mui gran poder / de fazer alg’e o non faz||1652.9 Demais, quen á mui gran poder / de fazer alg’e o non faz||1653.12 Ca vedes que vos fara: / ... ||1655.12 Ca el non faz nen un lavor / de que nulh’om’aja sabor / nen sab’adubar de comer||1655.17 «Ricome, que sabedes fazer||1656.4 de tal amor non ei eu que fazer / nen outros[s]i non ei por que temer / o desamor, que non mi á nuzir nada||1663.5 e direi-vos que lhi fara: / ... ||1664.8 con medo que lhi pesará / ... / dizede-mi se lho dira / ou que mandades i fazer||1680.3 Lourenço non mi quer creer, / pero que o conselho ben / do que el non sabe fazer
2. v. tr. 'realizar materialmente, construír, formar, producir'
382.24 Do que diran pois, ... / por vós, sen[h]or, quantos no mundo son, / leade todo e fazed’end’un feixe||479.3 «Se [a] ben queredes fazer, / de tal midida a devedes a colher / e non meor, per nulha maneira»||864.19 e queixava-se estando con amores / e fazia grilanda de flores||864.25 Pois que a grilanda fez a pastor, / foi-se cantando, indo-s’én manselinho||987.14 non foi no mund’emperador nen rei / que tal conquista podesse fazer||1164.5 En Lixboa, sobre-lo ler, / barcas novas mandei fazer||1164.10 [B]arcas novas mandei fazer / e no mar as mandei meter||1165.6 El-rei portug[u]eese / barcas mandou fazere||1165.13 Barcas mandou fazere / e no mar as metere||1342.15 El rapou barva e fez gran coroa / e cerceou seu topet’espartido||1393.10 E pero mui boo maestr’achou i / qual no mund’outro non pôd’én saber / de castoar pedras e de fazer / mui bon lavor de caston outrossi||1400.21 «Dizede-lhis ca chus negra é ca pez / e ten sedas de que faran peneira»||1417.25 E gran careza fezestes de pran||1451.3 Martin Vasquez noutro dia, / u [e]stava en Lixboa, / mandou fazer gran coroa||1456.2 Un ricomaz, un ricomaz, / que de maos jantares faz!||1462.7 E trage tenda e trage manjar / e sa cozinha, u faz seu jantar||1464.4 demos-lhi nós ũa maia das que fezemos no maio||1473.20 Sol non é pensado / que vós paguedes ren do meu aver, / meos d’eu carta sobre vós fazer||1473.22 «Fazede vós qual / carta quiserdes sobre min, pois d’al / non poss’aver aquel omen pagado»||1490.1 En Arouca ũa casa faria||1490.2 atant’ei gran sabor de a fazer / que ja máis custa non recearia||1490.17 se madeira nova podess’aver, / log’esta casa iria fazer||1504.1 Ja-u s’achou con torpes que fezeron / mui ben de vestir e logo lho deron||1530.7 e nunca vistes molher dessa guisa / que máis limpia vida sábia fazer||1530.10 ca lava ben e faz bõas queijadas||1530.25 Non acharedes en toda Castela, / ..., / melhor ventrulho nen melhor morcela / do que a ama con sa mão faz||1530.27 faz bon souriç’e lava ben transido||1613.17 e o granhon ben feito lhi fazede / e faredes o cuu ben arrufado||1613.18 e o granhon ben feito lhi fazede / e faredes o cuu ben arrufado||1621.7 e ũa pouca, que foi de mia madre, / filhou-mi-a e fez-mi ũa pobra no seo||1637.2 Don Afonso Lopez de Baian quer / fazer sa casa se el pod’aver / madeira nova||1637.23 E Don Afonso, pois á tal sabor / de fazer bõa casa, começar / a dev[e] assi e des i folgar / e jazer qued||1660.2 Quen seu parente vendia, / todo por fazer tesouro
3. v. tr. 'crear, formar, xerar'
5.6 ca este escudo é do melhor / omen que fez Nostro Senhor||28.24 por El, que vos fez, vos rog’eu / ... / que por vos eu muit’amar non / vos caia, senhor, en pesar||53.3 sei eu ca máis fremoso parecer / vos fez Deus, e máis fremoso falar, / de quantas outras donas quis fazer||53.4 sei eu ca máis fremoso parecer / vos fez Deus, e máis fremoso falar, / de quantas outras donas quis fazer||53.6 fez-vos máis mansa e de mui melhor / doair’e melhor talhada seer||60.19 E, se quiserdes, mia senhor, / algũa vez mentes meter / en qual vos Deus quis[o] fazer||66.26 e El, que vos tal fez, ... / ..., non me dé sén / nen poder de vos por én desamar||68.26 guarde-se ben de ir a logar / u veja o bon semellar / da mia sennor, se lle Deus der, / que atal fez, end’o poder||80.2 Quero-vos eu ora rogar / por Deus, que vos fez, mia sennor||167.13 É a que Deus fez por meu mal, / ca ja ll’eu sempre ben querrei||175.2 Qual dona Deus fez mellor parecer / e que fezo de quantas outras son / falar mellor e en mellor razon||184.6 sempre cuidando, mia senhor, / en vós, que fez Deus a melhor / dona de quantas donas vi||184.20 pero Deus meta seu poder / por outra tan bõa fazer, / come vós non faria ja!||184.21 pero Deus meta seu poder / por outra tan bõa fazer, / come vós non faria ja!||185.8 ca melho-la fezestes / e mui melhor falar e parecer / de quantas outras no mundo fezestes||185.10 e mui melhor falar e parecer / de quantas outras no mundo fezestes||185.15 ca de melhor conhoce-la fezestes, / máis mansa e máis mesurada seer / de quantas outras no mundo fezestes: / ...||185.17 ca de melhor conhoce-la fezestes, / máis mansa e máis mesurada seer / de quantas outras no mundo fezestes||188.15 ca Deu-la fez por mal de min / máis fremosa de quantas son / no mundo||195.9 ca tan fremosa dona nunca fez / Nostro Sennor de quantas donas fez||195.10 ca tan fremosa dona nunca fez / Nostro Sennor de quantas donas fez, / nen tan comprida de tod’outro ben||195.12 por esta moiro, que Deus atal fez||205.9 ca tan bõa sen[h]or me foi tolher / qual El ja enno mundo non fara / nen ja eno mundo par non pode aver||214.17 E, mia sennor, por Deus, que vos falar / fez mui mellor e mellor parecer / de quantas outras donas quis fazer||246.7 Tan mansa vos quis Deus, sennor, fazer||260.4 por aquel Deus que vos feze nacer / e mui mellor das outras parecer / donas que El en este mundo fez||265.2 Nostro Sennor, que mi a min faz amar / a mellor dona de quantas El fez||269.17 mais fezo-a Deus qual / El mellor soube no mundo fazer||269.18 mais fezo-a Deus qual / El mellor soube no mundo fazer||271.14 de quantas donas Deus quiso fazer / de falar ben e de ben parecer / e por que moiro||277.17 ca Deus-la fezo qual mellor fazer / soub’eno mund’, ...||277.17 ca Deus-la fezo qual mellor fazer / soub’eno mund’, ...||293.4 é contra vós, a que quero melhor / de quantas cousas Deus quiso fazer||297.2 Por Deus vos quero rogar, mia sennor, / que vos fezo, de quantas donas fez, / a máis fremosa nen de mellor prez||297.2 Por Deus vos quero rogar, mia sennor, / que vos fezo, de quantas donas fez, / a máis fremosa nen de mellor prez||303.2 Tanto faz Deus a mia sennor de ben / sobre quantas no mundo quis fazer / que vos direi eu ora que mi aven||303.22 e, poi-la Deus tan bõa dona fez, / non querria d[as] o[utras] a m[ellor / eu querer ben por aver seu amor]||309.16 qual dona sabia fazer, / de bon prez e de parecer / e de falar, fez-vos, sennor||309.18 qual dona sabia fazer, / de bon prez e de parecer / e de falar, fez-vos, sennor||309.23 e Deus vos fez por mal de mí, / que á comigo desamor||332.2 A mia senhor, que eu por meu mal vi, / feze-a Deus senhor de mui bon prez||332.3 feze-a Deus senhor de mui bon prez / e máis fremosa de quantas El fez||332.9 fez-lhi tod’esto e fez-lhi muito ben / en a fazer dona de mui bon sén / e mui mansa||374.17 ouvi a levar aquesto da melhor / das que Deus fezo, ca non outro grado||375.3 e al / sei eu de vós: que vos ar fez Deus tal / que nunca mal faredes||378.4 perdi ela, que foi a ren milhor / das que Deus fez||383.23 E par Deus, o poderoso, / que fez esta senhor minha||384.11 eu trobo e trobei pola melhor / das que Deus fez||387.8 – Mia sennor, por Deus, que vos fez, / que me non leixedes assi / morrer||413.15 e por qual / vos fezo Nostro Sennor, e por al, / ..., / / [ai meu lume, doede-vos de min!]||413.22 e porque vos catar / fez máis fremoso de quantas El fez||419.20 pois que mi-a fez aver pola mellor / dona de quantas fez Nostro Sennor||429.5 a que parece melhor / de quantas Nostro Senhor / Deus fez||429.15 a senhor do melhor prez / de qua[n]tas Deus nunca fez||437.22 se vos alguen preguntar esta vez, / que lle diredes, por Deus, que vos fez||510.11 pois vos Deus atal foi fazer, / erades [boa pera rei]||519.18 guisar-lh’-ia quen vos tal fez / ...que vivess’en mui gran pesar||519. guisando-lho quen vos tal fez / como [o] mi a mí foi guisar||533.13 ca tal a fez Nostro Senhor||533.16 e, poi-la fez das melhores melhor||533.19 ca tal a quis[o] Deus fazer / que, se a non vir, non posso viver||535.2 Ai senhor fremosa, por Deus / e por quan boa vos El fez, / doede-vos algũa vez / de min e destes olhos meus||535.7 E, porque vos fez Deus melhor / de quantas fez e máis valer||535.8 E, porque vos fez Deus melhor / de quantas fez e máis valer||536.1 Senhor fremosa, por qual vos Deus fez / e por quanto ben en vós quis poer||537.6 tanto a fez Deus comprida de ben / que máis que todas-las do mundo val||537.8 ca mia senhor quiso Deus fazer tal, / quando a fez, que a fez sabedor / de todo ben e de mui gran valor||537.9 ca mia senhor quiso Deus fazer tal, / quando a fez, que a fez sabedor / de todo ben e de mui gran valor||542.2 Preguntar-vos quero, por Deus, / senhor fremosa, que vos fez / mesurada e de bon prez, / que pecados foron os meus||549.16 ca tal a fez / Deus, que lhi deu sén e bon prez / sobre quantas no mundo son||559.3 Se mi contra vós valvesse / Deus, que vos fez||567.4 e, por Santa Maria, / que vos fez tan mesurada||567.9 que Deus fez en vós feitura / qual non fez en molher nada||567.10 que Deus fez en vós feitura / qual non fez en molher nada||568.16 praza-vos, senhor, por qual vos El fez, / de me teer poridade, senhor||569.16 e, por Deus, / que vos fez de ben comprida, / querede-vos de mí doer||624.4 Que muito ben me fez Nostro Senhor / aquel dia en que m’El foi mostrar / ũa dona, que fez melhor falar / de quantas fez e parecer melhor||626.13 mais agora Deus tal senhor mi deu / que de bon prez e sén e parecer / é mui melhor de quantas quis fazer||631.14 Pois sobre todas en ben parecer / vos Deus fez máis fremosa e en sén / e en mesura e en todo outro ben||632.1 A mia senhor fezo Deus por meu mal / tan fremosa, tan de bon sén||632.14 Esta senhor que min en poder ten / fez Deus fremosa e de mui bon sén||632.17 sei eu que a fez, non por outra ren, / se m’ela con todo este ben non ven||649.9 E rog’eu, meu amigo, aquel Deus que me fez / que nunca eu ja viva sen vós tan[t]’outra vez||747.16 e diz el que jaz morrendo / cuidand’en quan fremosa me Deus fez||749.5 e máis d’outra ren / gradesc’a Deus eno meu coraçon / que m’El fremosa fez||759.3 fez-me fremosa e de mui bon prez||759.6 aqueste mundo x’ést’a melhor ren / das que Deus fez a quen El i faz ben||759.8 O paraiso bõo x’é, de pran, / ca o fez Deus, e non dig’eu de non||811.16 mais, por Deus, e non por al, / que os vossos taes fez, / non vos pes||877.3 Martin Moxa, a mia alma se perca / polo foder se vós pecado avedes, / nen por boos filhos que [vós] fazedes||900.4 veendo gran pesar / da ren que máis soubess’amar / de quantas Deus quiso fazer||923.18 Deus, que me fez||924.16 máis de quantos outros Deus quis fazer / nen quantos me cuidan dest’a vencer, / venço-os eu querendo-lhi gran ben||926.23 porque fez Deus o vosso corpo atal / en que nunca pode omen saber mal / nen sabera||954.13 Ca vos fez mansa e de mui bon prez, / e ja en vós máis ben non poderá / aver, pois por que o rogades ja?||988.18 E en forte ponto e en fort’ora / fez Deus o mundo||988.22 non fez Deus outra melhor nen [a]tal, / nen de bondade par non lh’acharia / ome no mundo, par Santa Maria!||1068.7 Essa que Vós fezestes melhor parecer / de quantas sei, ai Deus, fazede-mi-a veer||1087.3 fez-vos mansa e melhor parecer / das outras donas||1087.4 e fez-vos melhor / dona do mund[o] e de melhor sén||1087.8 Feze-vos Deus e deu-vo-lo maior / poder de ben||1087.11 e fez-vos melhor / dona do mund[o] e de melhor sén||1087.18 e fez a vós nacer / máis fremosa, e fez-vos melhor / dona do mund[o] e de melhor sén||1099.26 E pesa-mi porque perderá prez / quanto Deus en aqueste mundo fez, / que non era erg’u ela m’andava||1183.1 Da noite d’eire poderán fazer / grandes tres noites, segundo meu sén||1193.1 Aquestas noites tan longas, que Deus fez en grave dia / por min||1193.2 Aquestas noites tan longas, ... / ..., e por que as non fazia / no tempo que meu amigo / soia falar comigo?||1220.14 [e] er fez-me log’i / máis fremosa de quantas donas vi||1223.15 – Nostro Senhor, que vos [fremosa] fez, / vos dé sempre mui bon grado por én / de tod’este ben que mi dizedes||1408.27 mais Deus, que o fez tan descomunal, / lhi queira dar, por saude, doença||1414.19 e por én cuidan quantos aqui son / que vossa madre con algun caçon / vos fez, sen falha, ou con lobaganto||1429.5 pera ricome, que non pod’aver / filho nen filha, pode-l’-á fazer / con aquela que faz cada mes filho||1429.6 pera ricome, que non pod’aver / filho nen filha, pode-l’-á fazer / con aquela que faz cada mes filho||1431.20 e, se vos esto contaren por prez, / nunca Nostro Senhor tan cortês fez / como vós sodes, se o ben catardes||1449.3 Natura das animalhas / que son d’ũa semelhança / é de fazeren criança / máis des que son fodimalhas||1449.11 As que son d’ũa natura / junta[n]-s’a certas sazões / e fazen sas criações||1449.15 e por én me maravilho / de bodalho fazer filho, / per natura, na camela||1449.19 As que son per natureza / corpos d’ũa parecença / junta[n]-s’e fazen nacença / (esto é sa dereiteza)||1459.7 De fazer filhos m’é mester||1517.11 des i ar quer sa molher ben / e ja sempr’i filhos fara||1517.12 siquer tres filhos que fiz i / filha-os todos pera sí||1517.20 des i, se filh’ou filha faz, / non o quer outorgar por meu||1519.19 ca ela fez Nostro Senhor / e el fez o demo maior||1519.20 ca ela fez Nostro Senhor / e el fez o demo maior / e o demo o fez falar||1538. mais por que non fiz (...) / un filho vosso natural / que achasse conselh’en vós?||1594.25 que xas fezo todas Nostro Senhor||1600.4 «Por Deus, que vos fez, / non trobedes a nulha velh’aqui, / ca cuidarán que trobades a min»||1605.2 Meus amigos, tan desaventurado / me fez[o] Deus que non sei oj’eu quen / fos[s]e no mund’en peor ponto nado||1614.6 e, pois emprenha estas con que jaz / e faze filhos e filhas assaz, / ante lhe dig’eu ben encaralhado||1614.16 Escaralhado non pode seer / o que tantas filhas fez en Marinha||1628.14 por én, por Deus, / como sera peior que é / quen peior é, per bõa fe, / de quantos fez nen fara Deus?||1628.14 por én, por Deus, / como sera peior que é / quen peior é, per bõa fe, / de quantos fez nen fara Deus?||1631.19 Atal a fez Nostro Senhor||1653.23 E vós mentes non metedes / se ela filho fezer, / andando, como veedes, / con algũu peon qualquer?
4. v. tr. 'exercer ou realizar unha determinada actividade ou acción; preparar, dispor, constituír, compor, conceder'
2.8 Mal grad’aja, pois canta[n]do / nós aqui danças fazemos||2.15 E venha-lhe maa guaança / porque nós tan seguradas / andamos fazendo dança, / cantando nos[s]as bailadas||44.14 Eu, que [a] amo máis ca min, / fig’este atreviment’atal / u lhi dixi [este] meu mal||45.18 porque non fiz seu mandad[o] enton||61.2 Muitos teen oje por meu trobar / ca mi-o non faz nulha dona fazer, / e ben o poden pora sí teer||81.10 esto pod’ela veer ben: / que muita guerra lle farei / porque me faz partir d’aquen||199. Por én tod’ome devia acordado, / que sén ouvesse, daquest’a seer / (de nunca ir tal pregunta fazer),||199.32 Mai-lo que vai tal pregunta fazer / Deu-lo leixe moller gran ben querer||207.26 Mais, mal pecado, non ei én poder / e non lhi poss’outra guerra fazer||238.1 Fiz meu cantar e loei mia sennor / máis de quantas outras donas eu vi||267.3 Meus amigos, que sabor averia / d’a mui gran coita’n que vivo dizer / en un cantar que querria fazer!||345.2 O meu amig’, amiga, que me gran ben fazia, / fez-me pre[i]t’e menage que ante me veria / que se fosse||347.4 enos cantares que fiz des enton / en guisa soube mia coita dizer / que nunca mi-a poderon entender||347.10 enos cantares que eu fiz por én / en guisa soube mia coita dizer / [que nunca mi-a poderon entender]||347.16 enos cantares que des enton fiz / en guisa soube mia coita dizer / [que nunca mi-a poderon entender]||358.19 quand’eu viss’ela pois que lle jurasse, / qual maior jura soubesse fazer||371.1 – Juião, quero tigo fazer, / se tu quiseres, ũa entençon||371.6 e creo que assi faz / boa entençon quen a quer fazer||371.7 e creo que assi faz / boa entençon quen a quer fazer||371.9 – Meen Rodriguiz, mui sen meu prazer / a farei vosc’, assi Deus me perdon||371.14 e atal entençon, se a vós praz, / a farei vosco mui sen meu prazer||380.17 Mais eu, senhor, en mal dia naci / del, que non ten nen é conhecedor / do vosso ben, a que non fez valor / Deus de lho dar, que lhi fezo ben i||381.18 Mia sen[h]or (que m’oje manda), / a vós manda fiz sen falha||407.1 Que mui de grad’eu querria fazer / ũa tal cantiga por mia sennor / qual a devi’a fazer trobador / que atal sennor fosse ben querer / qual eu ben quer’;...||407.3 Que mui de grad’eu querria fazer / ũa tal cantiga por mia sennor / qual a devi’a fazer trobador / que atal sennor fosse ben querer / qual eu ben quer’;...||407.5 e fazer non a sei, / e cuid’i muit’, ...||407.7 e empero non ei / de faze-la, qual merece, poder||407.21 e prazer non ei senon en chorar, / e chorando nunca farei bon son||407.23 E por aquesto ben vej’eu que non / posso fazer a cantiga tan ben||458.1 Se me graça fezesse este Papa de Roma,||458.7 Se m’el graça fezesse con os seus cardeaes, / que lh’eu [os panos] dess’e que mos talhass’iguaes...||458.13 Se con os cardeaes, con que faça seus conselhos, / posesse que guardasse nós de maos trebelhos, / fez[er]a gran mercee||458.15 Se con os cardeaes, con que faça seus conselhos, / posesse que guardasse nós de maos trebelhos, / fez[er]a gran mercee||460.1 – Ũa pregunt’ar quer’a el-rei fazer, / que se sol ben e aposto vistir||471.3 Don Meendo, vós veestes / falar migo noutro dia, / e na fala que fezestes / perdi eu do que tragia||481.6 que este furto fez ũu romeu / que foi [ante] ja outros escarnir||487.27 se s’i faz, / querra que seja quanto avedes seu||492.14 O que filhou gran soldada / e nunca fez cavalgada||498.6 ou que salva lhi cuidades fazer / da mia morte, pois per vós morto for?||537.2 Quer’eu en maneira de proençal / fazer agora un cantar d’amor||564.14 Quen vos foi aqui trager / pera m’irdes destorvar / du dig’aqueste cantar / que fez quen sei ben querer?||609.8 Vou-m’a la bailia, / que fazen en vila, / do amor||609.11 [Vou-m’a la bailada, / que fazen en casa, / do amor]||609.13 Que fazen en vila / do que eu ben queria, / do amor||609.16 Que fazen en casa / do que eu muit’amava, / do amor||654.8 Sofrer-lh’-ei eu de me chamar «senhor» / nos cantares que fazia d’amor||655.7 Quando se foi, fez-me preito / que se verria mui cedo||678.1 Por fazer romaria pug’en meu coraçon / a Santiag’un dia||701.16 nen ar foi sabedor / de tal fala nen a fiz nen a sei||711.8 Quando s’el de mí partia, / chorando, fez-mi tal preito||755.2 Ir quer’oj’eu fremosa de coraçon, / por fazer romaria e oraçon, / a Santa Maria das Leiras||760.8 [E] de pran non son tan louca / que ja esse preito faça, / mais dou-vos esta baraça||770.7 Quand’el ouv’a fazer a romaria / pôs-m’un dia talhado / que [o] visse||773.12 mais, se m’el outra demanda fezesse, / Deus me cofonda se lh’eu cinta desse||775.1 Fez meu amigo, amigas, seu cantar, / per boa fe, en mui boa razon / e sen enfinta||775.3 e fez-lhi bon son, / e ũa dona lho quiso filhar||775.5 mais sei eu ben por quen s’o cantar fez, / e o cantar ja valria ũa vez||784.19 amigas, como soia, / a toda-lo el diria, / e al quanto lh’eu dissesse, / e fala, se a con el fezesse||790.15 ca, pero mi fezera gran preito, / foi-se d’aqui sen meu grad’, amiga||821.6 Porque á gran sazon que non oi / nen un cantar que fezesse por mí||833.22 mais, pois vos ides, amig’e senhor, / non vos poss’eu outra guerra fazer / senon [morrer, ...||864.7 So-lo ramo verd’e frolido / vodas fazen a meu amigo||866.12 e log’ali d’amores vou trobando / e faço cantares e[n] mil maneiras||872.13 – Por Deus, ai mia filha, fazed’a bailada, / ant’o voss’amigo, de so a milgranada||896.27 ca sempr’eu serei pagado / de quanto s’ela pagar, / e de fazer seu mandado / se m’ela quiser mandar||908.1 De gran coita faz gran lezer / Deus, per quant’eu entendo e sei||911.4 ca non leixarei a trobar / nen a dizer, eno cantar / que eu fezer, o mui gran ben / que vos eu quero, mia senhor, / e querrei mentr’eu vivo for||918.3 porque fezestes ũa cavalgada, / sen seu mandad’, a Roda noutro dia||938.9 devedes receber / aquesta salva que venho fazer||948.4 mais muitas coitas mi-os fazen fazer||948.8 e faço muito[s] cantares en tal / que per[ç]a coitas, e dizen-m’i mal||971.2 – Pero da Pont’, e[n] un vosso cantar, / que vós ogano fezestes, d’amor, / foste-vos i escudeiro chamar||989.32 Mais façamos tal oraçon: / ...||990.23 façamos atal oraçon: / que Deus, que prês mort’e paixon, / o salve, que én poder á||1011.4 e meu amigo ben sei que fara / un cantar en que dira de mí ben||1011.6 ou [o] fara, ou ja o feito ten||1011.10 mais el fara, come mui trobador, / un cantar en que dira de min ben||1011.16 e fara, ben sei, / un cantar [en que dira de min ben:||1017.8 E, amiga, de pran, u non jaz al, / este preito deve-se de fazer||1020. – Tantos cantares por que fazedes?||1020.13 – Non vos pes de qual pregunta fez[er]||1021.8 Mui gran temp’á, e tenho que é mal, / que vos non oi ja cantar fazer / nen loar mí nen meu bon parecer||1021.14 Ja m’eu do tempo acordar non sei / que vos oisse fazer un cantar, / como soiades, por me loar||1031.9 pero non quix vosso rogo fazer||1034.16 mais faço-vos ũa pregunta tal||1040.10 mais, se guisar u me veja / e lhi fezer seu mandado, / non leixará el, amiga, / [nulh’ome a que o non diga]||1046.14 E el punhou muit[o] en me servir / e al rei nunca serviç’ora fez, / por end’el-rei non á que lhi gracir||1078.10 ja Deus Senhor non mi faça lezer / se oj’eu sei onde mi venha ben, / [ai mia senhor, se mi de vós non ven]||1084.4 mais Deus Senhor non mi faça lezer / se eu ja mui gran coita tenh’en ren||1100.6 e demandei-lhe logo seu amor / e fiz por ela esta pastorela||1118.6 e ar vou mui confortado / da mercee que m’el faz||1130.5 pregunta-lo-ei se fara meu mandado||1145.2 Quand’eu a San Servando fui un dia d’aqui / faze-la romaria e meu amig’i vi||1145.8 Que bõa romaria con meu amigo fiz, / ca lhi dix’, a Deus grado, quanto lh’eu dizer quix||1149.1 Ora van a San Servando donas fazer romaria / e non me leixan con elas ir||1149.5 Se eu foss’en tal companha de donas, fora guarida, / mais non quis oje mia madre que fezess’end’eu a ida||1152.8 E, se me vós guardades d’atal perfia, / d’ir a San Servando fazer romaria, / morrerei [d’amores]||1161.13 Quen lhi visse andar fazendo / queixumes d’amor d’amigo, / que avia sempre sigo||1190.1 Fez ũa cantiga d’amor / ora meu amigo por mí, / que nunca melhor feita vi||1190.5 mais, como x’é mui trobador, /  fez ũas lirias no son / que mi sacan o coraçon||1190.8 Muito ben se soube buscar / por mí ali, quando a fez, / en loar-mi muit’e meu prez||1190.14 Per bõa fe, ben baratou / de a por mí bõa fazer||1197.25 fiz-lhe dizer que non dezia nada / com’or’a ti desta tençon farei||1230.3 Un cantar novo d’amigo / querrei agora aprender / que fez ora meu amigo||1230.5 e cuido log’entender, / no cantar que diz que fez / por mí, se o por mí fez||1230.6 e cuido log’entender, / no cantar que diz que fez / por mí, se o por mí fez||1232.9 e ouv’eu art’e figi-lhe fazer / por outra dona un mui bon cantar||1232.20 tanto que el un cantar fezer / por outra dona e pois por seu for||1241.6 mais nunca Deus aja parte comigo / se vos eu des aqui non dou razon / per que façades cantigas d’amigo||1252.10 Foi-s’el con perfia / por mi fazer guerra||1281.22 En tal que comigo falar podesse, / ja non á preito que mi non fezesse||1289.17 ca meu amig’é por mí coitado, / e pois eu non farei seu mandado||1290.5 ca me non leixades fazer mandado / do meu amigo||1290.10 Ca mi non leixades fazer mandado, / morrer-vos-ei con aqueste cuidado / por meu amigo||1291.7 con gran pesar fez aquesta ida / o meu amig’, e ten-se por morto||1323.16 pois lh’esta faz tal ajuda, / de trager, [por seu Pedrolo, / o filho d’outro no colo]||1330.3 Pois Don Foão máis val / seendo povr’e o gran ben-fazer / que lh’eu fiz sempre o faz ensandecer||1332.11 mais, na talha, graças nen amores / non lhi faran os que an de talhar||1336.2 Dizen, senhor, que un vosso parente / vos ven fazer de seus serviços conta||1343.6 quen s’ajudar quer do Alho /  faz barata d’alg’e dá-lho||1344.20 mais o que me del máis mata / é que no meu des[barato] / [ele] faz i gran barata||1348.1 Ora faz ost’o senhor de Navarra, / pois en Proenç’ést’el-rei d’Aragon||1357.15 Vai-te d’aqui / u for Lopo Lias e di / que faça i cobras por mí / ao que a dona matou||1359.2 En este son de negrada / farei un cantar / d’ũa sela canterlada, / liada mui mal||1359.12 En este son de negrada / un cantar farei / d’ũa sela canterlada / que vi ant’el-rei||1373.3 Quen oj’ouvesse / guisad’e podesse / un cantar fezesse / a quen mi ora eu sei||1375.12 tan ben se chaman por vossos quites / como se fossen vossos comprados / por estes cantares que fazedes d’amor||1375.29 E tod’aquesto é mao de fazer / a quen os sol fazer desiguados||1375.30 E tod’aquesto é mao de fazer / a quen os sol fazer desiguados||1397.14 e, se ouve de malfeitor falar, / vai sobr’el e non lhi pod’escapar, / e faz-lhi mal jogo por ũa vez||1397.18 ca non sabe parte nen mandado / de tal justiça fazer qual eu vi||1398.10 porque cuida que faz i maestria, / enos cantares que fez, á sabor / de morrer i e des i d’ar viver||1398.11 porque cuida que faz i maestria, / enos cantares que fez, á sabor / de morrer i e des i d’ar viver||1408.25 e os que lhi devian a peitar / peita-lhis el por fazer aveença||1417.14 pero seguides os nossos mui ben / e ja ogan’i fezestes tenções / en razon d’un escarnho que filhastes||1419.2 – Joan Soarez, comecei / de fazer ora un cantar, / vedes por que||1420.26 Des i ar gradece-mi-o mia senhor / porque o faç’;...||1424.1 Don Estevan fez[o] sa partiçon / con seus irmãos||1431.5 pois non sabes jograria fazer, / por que vos fez per corte guarecer?||1432.5 e tu dizes que entenções faes, / que pois non riman e son desiguaes||1432.7 sei-m’eu que xas faz Joan de Guilhade!||1432.12 e quen tan gran parte ouvesse sigo / en trobar com’eu ei, par caridade, / ben podia fazer tenções quaes / fossen ben feitas||1432.20 ca non cuidei que entençon soubesses / tan desigual fazer nen a fezesses, / mas sei-m’eu que xa fez Joan Garcia!||1432.20 ca non cuidei que entençon soubesses / tan desigual fazer nen a fezesses||1432.21 ca non cuidei que entençon soubesses / tan desigual fazer nen a fezesses, / mas sei-m’eu que xa fez Joan Garcia!||1432.23 – Joan Soarez, par Santa Maria, / fiz eu entençon e ben a iguava / com’outro trobador que ben trobava||1433.10 ca vos soub’eu dous cantares fazer, / sen outros seis ou sete que vos fiz||1433.11 ca vos soub’eu dous cantares fazer, / sen outros seis ou sete que vos fiz||1433.14 [...] / julgad’os cantares que vos eu fiz||1442.4 e a vós nunca vos vimos fazer / cantar d’amor nen d’amigo||1442.10 ca nunca te vimos fazer cantar / que ch’eu queira nen no demo dizer||1442.17 – Rodrig’Eanes, sempr’eu loarei / os cantares que mui ben feitos vir / quaes eu faço, e quen os oir / pagar-s’-á deles||1442.20 ca non faredes un cantar d’amor / por nulha guisa qual [o] eu farei||1442.21 ca non faredes un cantar d’amor / por nulha guisa qual [o] eu farei||1443.17 por que lho sofrerei / a Pedr’Amigo se me mal disser / de meus mesteres, poi-los ben fezer?||1450.16 Eu non foi omen de siso, / u m’as promessas fazian, / duvidando ca verria[n]||1494.17 E, Don Estevã[o], pois sodes tan / sanhudo que non catades por quen / vos faz serviço, pois vos sanha ven, / os que vos serven non vos servirán||1497.12 [E] o que vendeu Leirea muito ten que fez dereito, / ca fez mandado do Papa e confirmou-lh’o Esleito||1505.10 Ponho que fez aleiv’e traiçon / e cousa ja per que dev’a morrer||1506.3 Mais ora quero fazer un cantar / en que vos loarei toda via||1506.15 mais ora ja un bon cantar farei / en que vos loarei toda via||1513.13 pero non sodes tan desloador / que con verdade possades dizer / que meus mesteres non sei ben fazer||1513.24 – Joan Garcia, no vosso trobar / acharedes muito que correger, / e leixade mí, que sei ben fazer / estes mesteres que fui começar||1518.20 e mentr’ouverdes a besta, de pran, / cada u fordes, todos vos faran / onra d’outra puta fududancua||1526.1 Don Ansur, per qual serviço fazedes / al rei, per com’eu ouço razoar, / nunca foi ome do vosso logar / que máis pojasse ca vós pojaredes||1529.4 eu pug’a mão en el, e caente / o achei muit’e mandei-lhi fazer / mui boa cama, e adormeceu||1533.4 os trobadores queremos poer / que se non faça tanto mal cantar||1533.19 se demandar don / o vilão ou se se chamar segrel / e jograria non souber fazer||1560.9 Andan o seu comendo / e mal o despendendo / e baratas fazendo, / que el nunca cuidou||1583.11 e por én / non dig’estes «bõos» que vós fazedes||1583.12 ante digo dos que faz trobador / que troba ben e á coita d’amor||1583.24 os cantares que eu digo fez quen / á grand’amor||1594.27 que mui ben pod’en eles fazer son / todo ome que én seja sa[bedor]||1595.20 ca, de-lo dia en que el trobou, / nunca cantar [i]gual fez nen rimou||1608.1 Querri’agora fazer un cantar, / se eu podesse tal, a Pedr’Amigo||1609.1 Se eu no mundo fiz algun cantar, / como faz ome con coita d’amor / e por estar melhor con sa senhor, / acho-me mal e quero-m’én quitar||1622.7 Se a romaria fazer quiser / como a sempre [a] fazer soia, / outro caminho cate toda via||1622.8 Se a romaria fazer quiser / como a sempre [a] fazer soia, / outro caminho cate toda via||1622.14 E, cada que el ven a Santaren, / sempre alo vai fazer romaria||1636.1 – Ũa pregunta vos quero fazer, / senhor, que mi devedes a saber||1638.7 Ando-lhes fazendo cobras e sões / quanto máis poss’, ...||1643.3 e, se algun feito fez desguisado, / non o fara ja máis se Deus quiser||1643.4 e, se algun feito fez desguisado, / non o fara ja máis se Deus quiser||1648.10 Eno mundo non sei eu trobador / de que s’ome máis devess’a temer / de x’el mui maas tres cobras fazer||1648.14 ca, des que vo-lh’el cae na razon, / maas tres cobras, ou quatr’, e o son, / de as fazer muit’é el sabedor||1657.6 que, se m’eu faço bon cantar, / a ele mi-o soio fazer||1657.7 que, se m’eu faço bon cantar, / a ele mi-o soio fazer||1657.13 se algun cantar faz alguen, / de lhi mui cantado seer||1658.24 E creede que en justiça / pod’i máis anda-la terra, / ca se non fara i guerra / nen mui maa cobiiça||1661.5 que é ome que muito por Deus faz / e se quer ora meter ermitão, / e fara bon feito se o fezer||1676.2 Joan Baveca e Pero d’Ambrõa / começaron de fazer sa tençon||1681.5 e semelha guisado / daquest’ome que tal pregunta faz, / Per’Ordonhez, de semelhar rapaz / ou algun ome de pouco recado||1681.19 P[er]’Ordonhiz, fez mui gran bavequia / aquest’ome que tal pregunta fez
5. v. tr. 'causar ou producir un determinado efecto indicado, en xeral, polo CD'
10.32 que nunca eu soub’amar al / erg[o] ela, que mi faz mal!||16.2 Par Deus, fremosa mia senhor, / macar me fazedes pesar, / ei-vos ja sempr’a desejar / enos dias que vivo for||16.5 ca m’ar poderedes fazer, / quando ar quiserdes, pr[azer]||18.15 ca me fazedes muito mal / des aquel dia’n que vos vi||18.21 e farei meu mal, / e faça-[o] ja, pois Deus quer, / que eu sempre ei ja a desejar / ... / mia mort’, ...||18.22 e farei meu mal, / e faça-[o] ja, pois Deus quer, / que eu sempre ei ja a desejar / ... / mia mort’, ...||23.37 e prazer-mi-á máis én / ca de viver, pois i a vós fezer / prazer e min de gran coita poder / guardar||28.12 e vejo que figi meu mal / de vos veer, ca ja eu sei / a coita’n que por vós serei||29.11 E o pesar vos mostrarei / ... / que lhi fiz: que non pud’al ben / querer, poi-la vir||29.13 que non pud’al ben / querer, poi-la vir, nen amar, / atanto lhi fiz de pesar||29.14 mais gran prazer lhi per-farei / ora quando m’alongarei / d’u a eu soia a veer||32.18 mais mia senhor faz seu prazer / ..., / que [me] faz entrar en prison / u me non jaz se morte non||50.1 Vedes, senhor, pero me mal fazedes, / mentr’eu viver, ja vós sempre seredes, / senhor fremosa, de mí poderosa||50.4 Pero me mal fazedes cada dia, / mentr’eu viver, seredes toda via, / senhor fremosa, [de mí poderosa]||51.1 Gran mal me faz agora’l-rei, / que sempre servi e amei||55.4 que, pois me non fazedes ben, / que me non fezessedes mal||58.4 esse faz oj’a mí saber / qual coita Deus fezo maior / de quantas coitas quis fazer||58.5 esse faz oj’a mí saber / qual coita Deus fezo maior / de quantas coitas quis fazer||63.9 ca sei / ca ja per vós non perderei / gran coita do meu coraçon / q[ue] eu i tenho, mia senhor, / por vós, que me fazedes mal||69.7 se me vós non fazedes ben, / nen eu non vos faço prazer||70.11 einda me poderia valer, / ca logo m’eu quitaria d’aver / gran cuita e de vos fazer pesar||71.4 Se Deus me valla, mia sennor, / de grado querria saber / se avedes algun sabor / en quanto mal m’ides fazer||74.27 seu amor non faria mal / a null’ome nado, nen ben||76.2 Par Deus, senhor, sei eu mui ben / ca vos faço mui gran pesar / de que vos sei tan muit’amar||76.15 Porque vos quer’eu [mui] melhor / d’outra ren, viv’en grand’afan / e sei que faço-vos, de pran, / pesar||80.5 non catedes o desamor / que m’avedes nen o pesar / que vos eu faço en vos querer / ben||81.16 E non o pode defender / de morte se mi mal fezer||81.23 E, pois ll’eu est’ome toller, / faça-m’ela mal se poder, / e non o poderá fazer||81.24 E, pois ll’eu est’ome toller, / faça-m’ela mal se poder, / e non o poderá fazer||84.11 E, pois me dela faz partir, / non lle quero ja sofrer ren / nen quer’eu ela consentir / quanto mal me faz||84.19 e, se ll’eu podesse al fazer / por aqueste mal que me faz, / al lle faria||88.9 E, se vós avedes razon, / sennor, de m’este mal fazer, / mandade-m’ir e log’enton / poderedes dereit’aver / de min qual vos ora direi||88.17 E, se quisessedes sofrer / este pesar, por Deus, sennor, / que vos eu faç’en vos veer||95.13 e non osm’oj’eu, nen o sei, / per que me lle possa salvar, / que lle nunca fize pesar, / mais non quer oir mia razon||96.4 e, se lh’algun pesar fezer, / ben o dev’a sofrer en paz / e mostrar sempre que lhe praz / de quanto a ela prouguer||97.15 Pero faz-m’el tanto de mal / quanto lh’eu nunca poderei / contar enquanto viverei||102.11 pois ja non pos[s]’al fazer i, / faça de min o seu plazer||103.11 e eles non saben se me fazen mal / en me fazeren perder atan bon cuidar.||104.31 Ca ja me non pode maior / mal fazer, nen se me matar, / daqueste que me faz aver||106.8 [E] que gran ben fez i Nostro Senhor / a quen El quis que vos [a vós] non visse!||106.22 Meu conhocer fez a min o maior / mal que m’outra ren fazer poderia||106.23 Meu conhocer fez a min o maior / mal que m’outra ren fazer poderia||106.28 senon por viver eu ja toda via / na coita de quantas El fez maior||120.5 e non poss’eu saber / por que vos faz agora Deus / tan muito mal, ai ollos meus!||126.27 e outro prazer lhis farei||132.2 Ja, mia sennor, niun prazer / non me fara mui gran prazer / sen vosso ben||137.8 e, se me vós quiserdes fazer al, / Amor e Deus logo me faran mal||138.11 e, por mi-a non leixar escaescer / e mi-a fazer cada dia maior, / faz-me, sennor, en vós sempre cuidar||138.14 e faz-mi a Deus por mia morte rogar, / e faz a vós a min gran mal fazer||145.7 e, se me quiserdes guardar / de morte, guardaredes i / voss’ome, se guardardes mí, / e que vos nunca fez pesar||150.16 perque gran prazer / ela me faria, / par Santa Maria, / non mi-o quis fazer||150.18 perque gran prazer / ela me faria, / par Santa Maria, / non mi-o quis fazer||160.8 E, quando ll’eu quero dizer / o muito mal que mi amor faz, / sol non lle pesa nen lle praz / nen quer en min mentes meter||163.2 Que prol vos á vós, mia sennor, / de me tan muito mal fazer, / pois eu non sei al ben querer / no mundo nen ei d’al sabor?||163.6 E que prol vos á de fazer / tan muito mal a quen voss’é?||165.7 E dizede-me en que vos fiz pesar, / por que mi assi mandades ir morrer||171.13 E a min faz oj’el maior pesar / de quantos outros seus vassalos son||173.6 valla-me ja contra vós a maior / coita que sofro por vós das que Deus / fezo no mund’, ...||182.9 e por non sofrer a maior / coita das que Deus quis fazer, / que lla eu sempr’ei a sofrer / por vós||185.22 nen o gran mal que Vós a min fezestes||187.13 mai-la dona, por que moiro, ben / lhi faz Deus tanto quant’eu ja per ren / nunca direi||188.14 se Deus me leix’aver / dela ben e me mostr’o seu / bon parecer, que lle Deus deu / por ja sempr’a min mal fazer||189.4 Ai eu, que mal dia naci, / con tanto mal quanto me ven, / querend’ũa dona gran ben / que me fez mal des que a vi||189.5 querend’ũa dona gran ben / que me fez mal des que a vi, / e faz||189.13 se lle pesar / faz outr’, a min se ven queixar / por én, que culpa non ei i||190.2 Sennor fremosa, venno-vos dizer / de quanto mal a min faz voss’amor||193.19 a coita de quantas Deus fez maior / en que eu vivo polo seu amor||199.24 Por én tod’ome devia acordado, / que sén ouvesse, daquest’a seer / (de nunca ir tal pregunta fazer)||205.3 ca ben sei eu d’El ja / ca me non pode nunca mal fazer / mentr’eu viver, pero gran poder á||205.7 e por én / sei eu ca me non pode mal fazer||205.16 E, pois tan bõa sen[h]or fez morrer, / ja eu ben sei que me non fara mal||207.23 E se El aqui ouvess’a viver / e lh’eu por én podesse mal fazer, / per boa fe, de grado lho faria!||207.24 E se El aqui ouvess’a viver / e lh’eu por én podesse mal fazer, / per boa fe, de grado lho faria!||216.3 ca faz-me tanto mal Amor / que eu ja sempr’assi ll’ei de rogar: / que El cofonda vós e vosso sén / e min, sennor, porque vos quero ben||222.5 e nunca tal pesar / me façades, meu Sennor Deus, veer / per que eu aja o corp’a perder||224.4 E fez-mi o voss’amor tan muito mal / que nunca vi prazer de min nen d’al||233.3 e, pois m’ela faz mal e desamor, / ben vos posso con verdade dizer / que a mí aveo en guisa tal / que vi todo meu ben por gran meu mal||238.6 ajan de seu quen delas diga ben / e a quen façan muito mal por én||238.13 e enton / nunca lles por én façan se mal non / ca non faz a min a minna mellor||241.24 ar coid’al: / en com’a min fezestes muito mal||243.11 E tenno que me fez Deus mui gran ben / en me fazer tan bõa don’amar, / e de a servir e non m’enfadar, / nen tẽê-ll’o mal que me faz en ren||250.14 Porque me quer gran ben de coraçon / as[s]anhou-s’el e cuidou-m’a fazer / mui gran pesar||252.4 pois sen meu grad’ei a fazer / a mia sennor mui gran pesar||252.10 mais pero de fazer ei ja / a mia sennor mui gran pesar||252.14 E grave dia eu naci / con quanto mal me faz Amor||252.16 ca por el, mentr’eu vivo for, / ei ja sempr’a fazer assi / a mia sennor mui gran pesar||252.22 e, si Deus me perdon, / a meu pesar a fazer-ll’ei / a mia sennor mui gran pesar||252.26 E non me poss’end’eu quitar / de lle fazer este pesar||254.8 poi-lo El faz por xe me mal fazer / e por al non||256.17 Mais non vos faç’eu saber / de quanto mal me faz Amor / por vós||259.21 e, si Deus me perdon, / non vos faç’i pesar pelo meu grado||260.10 rogo-vos eu por én / que, se vos oj’eu faço pesar i / en vos amar, mia sennor, máis ca mí, / que me non façades én sabedor||264.1 Punnar quer’ora de fazer / a meus ollos mui gran prazer / que lles non fiz á gran sazon||264.3 Punnar quer’ora de fazer / a meus ollos mui gran prazer / que lles non fiz á gran sazon||265.17 se ll’algun tempo fiz pesar, por én / me leix’assi desemparad’andar / e non me quer contra ela valer||268.12 A coita que eu prendo non sei quen atal prenda, / que me faz fazer sempre dano de mia fazenda||272.5 levei-os d’u veian sa sennor, / e fiz seu mal e do meu coraçon / por me vengar deles e por al non||272.9 ca me non podian per nulla ren, / sen vee-lo mui bon parecer seu, / fazer gran mal||272.20 E, na vengança que deles prendi, / gran mal per-fiz a eles e a min||276.5 se me fazedes por al, sennor, mal / senon porque vos amo máis ca min nen al||283.7 nen me dé Deus ben dela nen de sí / se oj’eu máis de ben querri’aver / de saber o mal (e de me tẽer / pos-seu) que mi faz||283.13 e no’me valla per quen o perdi / se oj’eu máis de ben querri’aver / [de saber o mal (e de me tẽer] / pos-seu) que me faz||283.19 e pero non me valla quen mi-a dá / se oj’eu máis de ben [querri’aver / de saber o mal (e de me tẽer] / pos-seu) que me faz||287.20 por me guardar de vos pesar fazer||299.8 porque me diz ca lle faço pesar / de a veer nunca nen lle falar||301.4 pero me faz muito mal seu amor, / a maior coita de quantas oj’ei / perderia se a visse u sei||302.16 ca lle quisera falar i / de como me faz muito mal||303.10 pero que punna de me fazer mal, / non querria das outras a mellor / [eu querer ben por aver seu amor]||314.1 Nostro Sennor, que me fez tanto mal, / ainda me poderia fazer ben / se mia sennor, per quen este mal ven, / eu visse ced’;...||314.20 e quanto mal me fez / non sera ren se m’oir esta vez / meu Sennor Deus e mi-a mostrar quiser||328.6 como mi vós podedes fazer mal, / non mi podedes assi fazer ben?||328.25 ca, mia senhor, quen om’en poder ten / e lhi faz mal pode-lhi fazer ben||331.12 ca, mia senhor, que m’i feze mui ben / de vos servir ||331.16 E máis me dizen do que me vos deu / por mia senhor: que mi fez i gran mal||334.3 Senhor do mui bon parecer, / maravilho-m’eu do gran mal / que mi fazedes por meu mal||334.6 e quantos-lo ouven dizer, / senhor, ar maravilhan-s’én / de mi fazerdes sempre mal / e nunca mi fazerdes ben||334.9 ca vós ouç’ende cousecer / de mi fazerdes tanto mal / a muitos||334.17 E, mia senhor, quantos eu vi, / todos mi dizen que é mal / de mi fazerdes tanto mal||350.10 e, con pavor, assi Deus me perdon, / que ei, sennor, de vos pesar fazer, / ei gran coita||353.3 quero-ll’eu ja sofrer tod’outro mal / que me faça||375.4 que vos ar fez Deus tal / que nunca mal faredes||375.10 ar sõo sabedor / que nunca mal avedes de fazer||375.16 ar sei, assi Deus me perdon, / que non faredes mal por én, senher||382.12 fazede ben sempre a quen vos mal faz / e matade min, sen[h]or, pois vos praz||384.13 esta do coraçon non me salra / e atenderei seu ben se mi-o fara||392. Non metedes mentes en qual perdiçon / fezeron no mund’...||402.6 e que fezes[s]’eu i pesar a quen / vós sabedes no vosso coraçon / que vos fez el muitas vezes pesar||402.8 e que fezes[s]’eu i pesar a quen / vós sabedes no vosso coraçon / que vos fez el muitas vezes pesar||408.15 – Pero cuid’eu, fremosa mia sennor, / des que vos vi, que sempre me gua[r]dei / de vos fazer pesar||419.14 E por maior ei eu, per bõa fe, / aquesta coita de quantas fara / Nostro Sennor||419.16 e por maior mi-a dá / de quantas fez||422.1 Sennor, o mal que m’a min faz Amor / e a gran coita que me faz sofrer, / a vó-lo devo muit’a gradecer||430.28 e me conven tal afan a sofrer, / que maior non fezo Nostro Sennor||433.10 de-lo dia que vos primeiro vi / meu mal fiz e faço de vos amar||433.10 de-lo dia que vos primeiro vi / meu mal fiz e faço de vos amar||446.15 E sempr’eu cuidei no meu coraçon / de lhi fazer serviç’e me guardar / de ja máis nunca lhi fazer pesar||448.8 [E] faz-mi mal e non ous’a dizer / de muito mal que mi faz senon ben||448.9 [E] faz-mi mal e non ous’a dizer / de muito mal que mi faz senon ben||460.26 bon conselho, per quanto vos oi, / pois que me vós conselhades deitar / en tal logar esta pena, ca, si / [i] o fezesse, faria mui mal||480.5 Per boa fe, fazede-lo mui mal||481.2 Senhor, justiça viimos pedir / que nos façades, e faredes ben||486.7 por én faz mal d’andar-s’assi queixando||486.19 por én faz mal, que non pode peor||499.14 porque por morte perderei / aquel dia coita que ei, / qual nunca fez Nostro Senhor||502.1 Nunca Deus fez tal coita qual eu ei / con a ren do mundo que máis amei, / des que a vi, e am’e amarei||505.20 ca non pôs en vós mal Nostro Senhor / senon quant’a min fazedes, senhor!||508.1 Tan muito mal mi fazedes, senhor, / e tanta coita e afan levar||511.8 porque mi fazedes mal / e de vós non ar ei al, / mia morte tenho na mão||515.6 Ca, senhor, pero me fazedes mal / e mi nunca quisestes fazer ben||516.16 e direi-vos que mi-o fez: / ... ||518.20 ca Deus vos deu end’o poder / e coraçon de mi-o fazer||521.16 pero m’este mal fez e máis fara||521.16 pero m’este mal fez e máis fara, / des que a non [vi non ar vi pesar / d’al, ca nunca me d’al pudi nembrar]||525.3 Que mui gran prazer que eu ei, senhor, / quand’en vós cuid’e non cuido no mal / que mi fazedes!||526.4 Senhor fremosa, non poss’eu osmar / que ést’aquel’en que vos mereci / tan muito mal quan muito vós a mí / fazedes||534.18 e sol non duvidaria / que coita que Deus fezesse / nen outro mal aficado / non fez tal||536.20 e por én fazedes, de me matar, / mal, pois vo-l’eu, senhor, non mereci||544.3 Nostro Senhor, se averei guisado / de mia senhor mui fremosa veer, / que mi nunca fez nen ũu prazer / e de que nunca cuid’aver bon grado?||552.8 Pois vos nunca no coraçon entrou / de min fazerdes, senhor, senon mal||558.2 Que prazer avedes, senhor, / de mi fazerdes mal por ben / que vos quig’e quer’!||559.4 Se mi contra vós valvesse / Deus, que vos fez, e quisesse / [que] do mal que mi fazedes / mi fezessedes enmenda!||575.13 Con mal que lhi vós fezestes, / jurou-mi, amiga fremosa, / que, ... / ..., / que, ... / ...ja o guarir non podedes||575.19 E gran perda per-fazedes / u tal amigo perdedes||578.15 ca mi non tolh’a mí ren nen mi dá / de s’enfinger de mí mui sen razon / ao que eu nunca fiz se mal non||580.1 Pesar mi fez meu amigo, / amiga, mais sei eu que non / cuidou el no seu coraçon / de mi pesar||580.6 ca vos digo / que ant’el queria morrer / ca mi sol un pesar fazer||580.13 Feze-o por encoberta, / ca sei que se fora matar / ante que min fazer pesar||601.3 Meu amigo ven oj’aqui / e diz que quer migo falar, / e sab’el que mi faz pesar||614.5 que lhi faria end’eu o prazer, / mais tolhe-m’ende mia madr’o poder||614.20 E por aquesto non ei eu poder / de fazer a min nen a el prazer||619.17 Senhor, creede / que a vossa fremosura / mi faz gran mal sen mesura||625.8 E ja m’El tanto mal fez que non sei / ren u me possa cobrar diss’, ...||625.11 e non / sei nen sab’outren nen sab’El razon / por que me faça máis mal de quant’ei||632.5 por dar a min esta coita en que vou, / sei eu que a fez El||635.5 mais, pois entendi / que lhe prazia de me mal fazer, / log’eu des i desejei a viver||638.9 viv’eu, senhor, fazend’a vós pesar / e mal a min||639.7 que non tenho que, ... / eu razon ei de lhi, por én, pidir / o maior ben dos que Deus quis fazer||641.18 Que non meti mentes no que fazia, / e fiz pesar a quen mi-o non faria||641.21 E fiz pesar a quen mi-o non faria, / e tornou-s’én sobre mí a folia||654.4 Par Deus, donas, ben podedes jurar / do meu amigo que mi fez pesar||658.4 E sempr’eu punhei de lhi mal fazer||686.10 mais deste ben farei-vos end’eu mal||687.6 ca d’aqui o poss’eu guisar, / mais por mi fazerdes pesar||693.6 Cuidou-s’el que mi fazia mui forte / pesar de s’ir porque lhi non falei||695.15 Des que souberdes mandado / do mal muit’e mui sobejo / que mi fazen||698.4 e direi-vos que lhi dix’u m’el disse / por que lhi fezera tan gran pesar||698.5 «Se vos i, meu amigo, pesar fiz, / non foi por al senon porque me quix»||698.14 Ali u eu con outr’ant’el falei / preguntou-m’ele por que lhi fazia / tan gran pesar ou se o entendia||707.8 e puinharei de lhe fazer prazer / por quanto me non quis leixar morrer||713.1 Eu fiz mal sén qual nunca fez molher, / pero cuidei que fazia bon sén / do meu amigo||713.16 e ja sera / mal pera mí, ca mal o per-fiz eu, / que o tive [sempr’en desden, ...||723.21 Nunca molher tal coita ouv’a sofrer / com’eu quando me nembra o gran prazer / que lh’eu fiz, u mi a cinta vẽo a cinger||724.18 e, se morrer, non me faz i pesar, / ca se non soube da morte guardar||725.3 Amiga, por Deus vos venh’ora rogar / que mi non querades fazer perdoar / ao meu amigo, que mi fez pesar||725.13 Gran pesar lhi farei, non vistes maior, / porque non guardou min nen no meu amor||726.6 e non sei eu se el diz verdad’i, / mais non quer’eu por el meu mal fazer||733.5 como farei eu [a]tan gran prazer / a quen mi tan gran pesar quer fazer?||733.6 como farei eu [a]tan gran prazer / a quen mi tan gran pesar quer fazer?||738.6 e fiz mal porque o non fiz||738.6 e fiz mal porque o non fiz||743.5 pois m’el ben quer, e que lh’eu faça mal, / que faria se lh’eu fezesse ben?||743.7 Des que naci nunca lhi fiz prazer||743.8 Des que naci nunca lhi fiz prazer / e o máis mal que lh’eu pudi fazer / lhi fiz, amiga||743.9 e o máis mal que lh’eu pudi fazer / lhi fiz, amiga||743.11 pois este mal por mal non ten / e lh’eu mal faç’e por mí quer morrer||743.17 e, pois lh’assi aven, / que lh’eu mal faç’e m’el á tal amor, / que faria [se lh’eu fezesse ben?]||748.17 Nen gran pesar quantos no mundo son / non lho faran se lh’eu fezer prazer||748.17 Nen gran pesar quantos no mundo son / non lho faran se lh’eu fezer prazer||760.2 Sanhud’and[ad]es, amigo, / porque non faço meu dano / vosc||768.9 seu dano fez, que se non calava||774.1 Fez meu amigo gran pesar a mí||774.2 e, pero m’el fez tamanho pesar, / fezestes-me-lh’, amigas, perdoar||780.4 e no sembrant’, amiga, que fezer / veeremos ben se ten no coraçon / a donzela por que sempre trobou||789.20 avera do pesar / que m’el fez, que mi poss’eu ben negar||806.3 pero que sempre mi fez e faz mal / e fara, direi-vo-lo que m’aven||806.3 pero que sempre mi fez e faz mal / e fara, direi-vo-lo que m’aven||806.4 pero que sempre mi fez e faz mal / e fara, direi-vo-lo que m’aven||808.2 Senhor fremosa, tan de coraçon / vos faria, se podesse, prazer||808.14 ca, se vos eu prazer / fezess’, ai lume destes olhos meus, / nunca mui mal poderia morrer||811.14 ca prez / non é fazerde-lhes mal||815.7 Oi dizer: por me fazer pesar, / amades vós outra, meu traedor||817.6 chorar muit[o] e nunca fazer al / senon cuidar como mi faz Deus mal / en me partir de nunca ja saber / vosso mandado||838.15 – Vós, amiga, non podedes partir / que non tenhan por cousa desigual / servir-vos sempr’e fazerdes-lhi mal||841.9 e quen este mal foi fazer / guise-lh’assi Nostro Senhor||841.15 e quen m’este pesar fez Deus / lhi mostre cedo pesar tal / que lhi venha, com’a mí ven, / [pesar onde desejar ben]||842.8 e foi-m’ora fazer / tan gran pesar que ouver’a morrer||842.15 Sab’ora Deus que no meu coraçon / nunca ren tiv[e] enno seu logar, / e foi-mi ora fazer tan gran pesar||846.3 Quanto durou este dia, / mia madre, mal me trouxestes / e muito mal mi fezestes||846.15 Sera migo seu mandado, / e praz-mi que veeredes / por quanto mal mi fazedes, / mia madre, sen vosso grado||847.19 Mostrou-mi-o Deus e fez-mi gran prazer, / sen aver eu a vós que gradecer||850.16 se vos posso desensanhar / escontra mí, que vos pesar / nunca fiz nen cuid’a fazer||850.16 se vos posso desensanhar / escontra mí, que vos pesar / nunca fiz nen cuid’a fazer||854.19 e ben vej’eu que lhi faç’i pesar||878.5 e cada parte vejo avolver guerra / e fazer mal con mengua de justiça||884.1 Pero mi fez e faz Amor / mal e non ei nen cuid’aver / ja per el ben de mia senhor, / ei muito que lhi gradecer||884.1 Pero mi fez e faz Amor / mal e non ei nen cuid’aver / ja per el ben de mia senhor, / ei muito que lhi gradecer||896.24 e sennor tan sen maldade / non me fara sempre mal||896.30 como se me ben fezesse / assi como me mal faz||897.19 quand’est’eu cat’e quanto mal s’i faz, / por que me n[on] v[ou] a[lgur esterrar / se poderia mellor mund’achar?]||898.14 mais eu ben sei ca lle faç’i pesar||898.27 mais, se mia coit’eu mostrar e disser, / pois i pesar a mia sennor fezer, / coit’averei que par non avera||902.13 E Deus, que mi fez este ben, / ainda m’outro ben fara||902.14 E Deus, que mi fez este ben, / ainda m’outro ben fara||903.6 Maldito sea ‘l mare / que mi faz tanto male!||907.2 Pero mia senhor nulha ren / non mi á de fazer senon mal||907.9 e de tod’esto al xi mi faz||913.6 assanha-s’ora contra mí, / e pero faz seu prazer i||913.15 Ben vos digo que ante m’eu / queria ja siquer matar / ca lhi fazer nen un pesar||914.26 ca de vós non atend’eu al / que mi façades senon mal||919.14 se por foder el é pecador, / non an eles i a fazer justiça||927.18 e a desmesura por én / me faz tal mal que me non sei / con ela ja conselh’aver||929.2 Conhosco-me, meu amigo, / que sempre vos fiz pesar||929.5 mais, se agor’amigar / quisessedes vós comigo, / a vós eu nunca faria / pesar nen vo-lo diria||929.15 Se eu por amig’ouvesse / vós, a que eu por meu mal / fiz pesar, u non jaz al, / ..., / a vós eu nunca [faria / pesar nen vo-lo diria]||935.6 – Faredes-me atal prazer, / ca non sei quando mi-o verei||942.6 Tanto mi fez gran pesar sobejo / en s’ir d’aqui que ouve de jurar, / mentre vivesse, de lhi non falar||954.6 en que vos podia Nostro Senhor /  fazer máis ben do que vos fez, senhor?||954.16 Ca, pois que vos El tan muito ben fez||955.5 e eu tenho, fremosa mia senhor, / mui guisado de vos fazer pesar / se vos pesa de vos eu muit’amar||955.15 ca, mia senhor, sempre vos ben querrei, / e aquestas gentes que son aqui / teen que vos faço gran pesar i||956.13 por én desejo no meu coraçon / aver tal ben dela, per bõa fe, / en que non perça ren de seu bon prez / nen lh’ar diga nulh’ome que mal fez||956.18 E ja eu muitos namorados vi / que non davan nulha ren por aver / sas senhores mal, pois a sí prazer / fazian||957.1 Que grave m’ést’ora de vos fazer, / senhor fremosa, un mui gran prazer||957.5 que prol á mí fazer-vos eu prazer / e fazer a mí, senhor, gran pesar?||957.6 que prol á mí fazer-vos eu prazer / e fazer a mí, senhor, gran pesar?||957.12 que prol á mí fazer eu vosso ben / e fazer a mí, senhor, mui gran mal?||958.8 E, mia senhor fremosa, morrerei / con tanto mal como mi faz Amor / por vós||964.1 Algun ben mi deve ced’a fazer / Deus||964.18 por én faz mal, ... / o que trist’é, que sempre cuida mal||974.3 A ren que mi a mí máis valer / devia contra mia senhor, / essa mi faz a mí peior||984.9 mais des agora ja, / por quanto mal me faz, ben me fara,||985.10 Con est’afan tan longado, / en forte pont’eu fui nado, / que vos amo sen meu grado / e faço a vós pesar i||988.12 E, pois el assi fal, / seu prazer faz quen per tal mundo fia||989.6 rei Don Fernando, tan de prez, / que tanto ben no mundo fez||992.1 Pois me tanto mal fazedes, / senhor, se mi non valedes, / sei ca mia mort’oiredes / a mui pouca [de] sazon||994.4 Pouco vos nembra, mia sennor, / quant’afan eu por vós levei / e quanta coita por vós ei / e quanto mal me faz Amor / por vós||998.5 leixei-ll’a terra por lle non fazer / pesar||998.9 pero m’eu viv’en gran coita d’amor / de non fazer pesar a mia sennor, / veed’, amigos, que ben m’én guardei||998.14 ca me guardei de lle fazer pesar||1000.15 e, se máis vivo, máis mal me fara||1008.3 Dizen, amigo, que outra senhor / queredes vós sen meu grado filhar / por mi fazerdes con ela pesar||1008.7 Fariades-mi vós de coraçon / este pesar||1010.20 Quiça quer-mi ora tal cousa dizer / que lha poss’eu sen meu dano fazer||1011.9 a muitas donas fara gran pesar||1020.19 – [E] este ben por mí o fazedes?||1035.4 que o mat’eu e que faço mui mal||1040.1 Que mui de grad’eu faria / prazer ao meu amigo, / amiga, ben vo-lo digo||1040.7 Faria-lho mui de grado / porque sei que me deseja||1043.6 mais guardar-m’-ei de vos fazer pesar||1046.3 e faz mal sén de mi faz[er] pesar||1050.3 Meu amig’e meu ben e meu amor, / disseron-vos que me viron falar / con outr’ome por vos fazer pesar||1053.2 Ir-vos queredes, amigo, / d’aqui por me fazer pesar||1055.7 ca por tod’esto me vej’eu andar / na maior coita que Deus quis fazer||1063.7 nen de qual guisa mi d’Amor mal ven: / fazer no mund’a meu pesar viver||1065.19 ca mi seria mui melhor / mia morte ca mia vid’en tal / que fezess’i a vós prazer||1065.20 ca mi seria mui melhor / mia morte ca mia vid’en tal / que fezess’i a vós prazer, / que vos eu non posso fazer / nen mi-o quer Deus nen vós guisar||1066.11 E, pois mi ben e mal fazer podedes, / non mi façades quanto mal sabedes / fazer; máis dereit’é que mi mostredes||1066.12 non mi façades quanto mal sabedes / fazer; máis dereit’é que mi mostredes||1076.2 Amigos, cuido sempr’en mia senhor / por lhi fazer prazer||1084.1 A maior coita que Deus quis fazer, / senhor fremosa, a min a guisou / aquel dia que me de vós quitou||1087.1 A vós fez Deus, fremosa mia senhor, / o maior ben que vos pod’El fazer||1096.24 E matar-m’-á por esto, desejando / ben desta dona, pois non á poder / sobre-los outros de lhi mal fazer||1098.7 Esta dona, que mi faz muito mal / porque non quis nen quer que seja seu, / non m’é senhor||1105.8 ca, per bõa fe, sempre m’eu guardei / quant’eu pudi de lhi pesar fazer||1111.14 Pero Amor nunca me coitas deu / nen mi fez mal senon des que vos vi||1119.2 Os namorados que troban d’amor / todos devian gran doo fazer||1126.8 Vej’eu, senhor, que vos faç’i prazer||1126.9 mais faç’a mí mui gran pesar por én: / viver sen vós, ai meu lum’e meu ben!||1128.5 e ora ja non ei ren que temer, / ca ja m’ela maior mal non fara / do que mi fez per quanto poder á||1128.6 ca ja m’ela maior mal non fara / do que mi fez per quanto poder á||1129.14 Ca eu ben vejo de vós e d’Amor / qual máis poder que máis mal mi fara||1146.8 Ir-se quer el d’aqui cedo / por mi non fazer companha||1146.10 pero que non á medo / de lhi mal fazer mia sanha||1159.14 Sabe mui ben que non á de guarir / o meu amigo, que mi faz pesar||1189.5 se vos eu fiz no mund’algun prazer, / que coita ouvestes vós de o dizer?||1215.3 que fezess’a meu amigo prazer / e non fezess’a mia madre pesar, / e, se mi Deus esto guisar, ben sei / de mí que log’eu mui leda serei||1215.4 que fezess’a meu amigo prazer / e non fezess’a mia madre pesar||1224.2 Disseron-vos, meu amigo, / que, por vos fazer pesar, / fui eu con outren falar||1231.9 ca ‘ssi tenh’eu meu amigo en poder / que quantas donas eno mundo son / punhen ora de lhi fazer prazer||1237.24 e quen molher rafec’, á gran sazon, / quer ben non pode fazer se mal non||1237.31 este faz mal, assi Deus me perdon, / e est’é sandeo e est’outro non||1245.4 ca tamanho pesar mi fezestes / que jurei de vos nunca fazer ben||1249.15 E, pero lh’eu ja queira des aqui / o maior ben que lhi possa querer, / pois non poder, non lhi farei prazer||1250.8 ca vós quisestes aver aquel ben / de min que vos non podia fazer / sen meu gran dan’, ...||1250.10 e perdestes por én / quanto vos ant’eu fazia d’amor||1258.6 e, pois vos tanto desejo, / en grave dia foi nada / se vos cedo, meu amigo, / non faço prazer e digo||1258.14 Por quantas vezes pesar / vos fiz de[s] que vos amei, / algũa vez vos farei / prazer||1258.15 Por quantas vezes pesar / vos fiz de[s] que vos amei, / algũa vez vos farei / prazer||1259.15 I é meu amig’, ai / madr’, e i-lo-ei veer / por lhi fazer prazer!||1269.4 Fazede-mi ora [a]quanto mal poderdes, / ca non me guardaredes, pero quiserdes||1275.1 Dizen do meu amigo ca mi fez pesar||1275.3 ca mi queria tanto pesar fazer / quanto o querria de mí receber||1283.1 Mal faç’eu, velida, que ora non vou / veer meu amigo||1322.1 Meu dano fiz por tal juiz pedir||1345.11 ca enquant’eu poder veer os seus / olhos, meu dano ja nunca farei, / mais mia gran prol||1357.3 e fez mal: / a gran traiçon a matou||1358.11 e fazen-o mui mal||1382.4 ca lhi viron trager / un citolon mui grande sobarcado / con que el sol muito mal a fazer||1388.17 Non vos vestides de saia guisado, / pois que a corta queredes trager, / ante fazedes i vosso prazer, / ca na corta sodes vós mal talhado||1392.16 E nunca vós, dona, per mí creades, / per este descreer que vós fazedes||1397.7 e, se o pode colher / na mão, logo del justiça faz||1397.21 leixou a gente adormecer enton / e trasnoitou sobr’un om’a Leon / e fez sobr’el gran justiça log’i||1401.5 que farei [eu], a que faz mal Amor / de tal guisa que non dórmio, senhor, / nen posso contra el conselh’aver?||1401.12 ca tanto mal mi faz a mí Amor / que, ... / da-lo-ia por amor non aver!||1401.26 pois que mi tanto de mal faz Amor||1407.9 [E] qual desden lhi vós fostes fazer / nunca outr’om’a seu amigo fez||1408.3 faz, u dev’a fazer prazer, pesar, / e sa mesura toda é entença||1408.3 faz, u dev’a fazer prazer, pesar, / e sa mesura toda é entença||1408.6 e o seu ben-fazer é fazer mal||1408.22 E non lhi fazen mal de que se sença, / ante leix’assi o preito passar||1415.27 ca ja d’amor e de prazer / non podestes vós máis fazer / ao comendador enton||1430.9 os que mal fazen e dizen son mil||1442.8 – Lourenço, tu fazes i teu prazer / en te quereres tan muito loar, / ca nunca te vimos fazer cantar / que ch’eu queira nen no demo dizer||1443.4 ca diz que lhi faze de mal as[s]az, / con seus cantares vai-o escarnir||1446.7 El entende que faz al rei pesar / se lhi na terr’aqui máis morar||1457.4 per quant’eu sei / que lhi vós fezestes d’amor, / tenhades vós, comendador, / comenda do demo maior||1470a.7 e por meu mal se me deten, / por vingar-vos, mia sennor, ben / de min se vos faço pesar||1470b.7 e por meu mal se me deten, / por vingar-vos, mia senhor, ben / de min se vos faço pesar||1485.1 Ai Justiça, mal fazedes, que non / queredes ora dereito filhar / de Mor da Cana porque foi matar / Joan Airas||1490.9 E quen mi-a desse sempre o serviria, / ca mi faria i mui gran prazer / de mi fazer madeira nova aver / en que lavrass’ũa peça do dia||1492.17 Mui gran mal fazedes en consentir / a est’ome torto que mi fazia||1502.2 Correola, sodes adeantado / en cas d’el-rei do ma[l] que s’i fezer||1502.5 se algun ome virdes mal fazer, / non lho leixedes||1502.7 se algun ome virdes mal fazer, / non lho leixedes, a vosso poder, / ante o vós fazed’a vosso grado||1505.6 «que non deve justiça fazer rei / en ome que na mão [non] colher»||1505.14 dizede vós, se a terra leixar / que me non achen i a justiçar, / se poderá en mí justiça fazer||1515.4 rogo-te que nunca digas meu son / e ja máis nunca mi faras pesar||1528.26 des i mal levou / sobre sí quanto se fez en Jaen / e en Eixares, u se fez muito mal||1546.26 Om’é: tod’aqueste mal faz / [...]||1547.3 fezera-vos én pesar u diria, / pola mia senhor, que mi vós fil[h]astes, / que vissedes vós que mal baratastes||1553.15 El fez sempre mal e cuidou / e ja máis nunca fezo ben||1556.11 mais o rapaz por lhi fazer pesar / levou-lh’o rocin e leixou-lh’a mũa||1557.6 e fiz mal porque o non fiz||1570.13 casou-s’ora, por mi pesar fazer, / con quen a nunca amou nen amará||1574.9 ca, se s’ora d’aqui vai, / ben fara tan gran domage / come Fernan de Romai||1575.16 E, quando lhi deitan as armaduras, / log’el faz contenente de foron||1580.8 e faredes i vosso prazer / en quererdes con tal dona casar||1620.7 «Ja sobre min filhei o capelan, / e, poi-lo sobre min filhei, de pran / mal fazia se o non ajudasse»||1620.28 e, pois que todo assi en min ten, / se o non ajudar, farei meu dano||1628.8 Pero lhi queira fazer Deus / dez tanto ben do que lhi fez||1632.4 Quen mal nen ben con el non sol jantar / e del ben diz nen mal, faz sou prazer||1677.21 Pero d’Ambrõa, se t’achar enton, / gran med’ei que ti querra fazer mal
6. v. tr. 'conseguir'
Agás unha, en todos os casos aparece a estrutura fazer + que + verb. (subx.), equivalente ao complexo verbal fazer + inf., de valor causativo
61.8 Pero Deus sabe (...) / ... que, macar mi-o faz fazer / que o non sábian, nen ar á o poder / de o saber||89.28 e, se ll’esto disser alguen, / que éste mal, diga-lle quen / quis Deus fazer que non cuidasse||127.18 mais non quis Deus assi, / ante me fez por meu mal que vivesse||409.6 fezo-m’el que amas[s]e tal sennor / en que m[e] ben mostrass’o seu poder||491.12 con os livros que ten non á molher / a que non faça que semelhen grous / os corvos, e as aguias babous||497.13 por Deus, senhor, non querades fazer / en min agora que vos esté mal||604.15 ca o partiu mia madr[e] e fez por én / que vos non viss’, amig’;...||674.6  ... n ei de fazer / que lh’eu quisesse ben de coraçon||725.21 farei-lh’eu que veja qual é meu poder||858.20 fez-me veer vós e ar fez log’i / a vós que non dessedes, por mí, ren||928.4 mais farei-lh’eu por én, / ... / que and’ũu tempo sen meu ben-fazer||1018.5 se lh’eu souber que o assi cuidou, /  farei que en tal coita o tenha / por mí Amor que rogar me venha||1094.1 – Farei eu, filha, que vos non veja / voss’amigo||1434.5 e oi end’o meirinho queixar / e dizer que fara, ... / que non trobe quen trobar non dev’er / por ricas-donas nen por infançoas||1434.12 ca, se eu tornar, / eu vos farei que nen un trobador / non trobe en talho senon de qual for||1514.24 mais outr[o], a que [meu] mester fezer / que m’én entenda, mui ben [mi] fara||1535.18 ca nen cavalgada nen sandece / nunca fezeron que el non fosse [i]||1538.14 Filh’a que leixass’o que ei / quisera-m’eu, senhor, fazer / que fosse voss’, e defender- / -lo-iades por meu amor||1587.29 faz que non fal’o que nunca falou||1587.30 e faz do manco que se non levante||1608.5 pero non poss’achar / tal razon en que lho possa fazer / que me non aja con el de perder / e el comigo des que lh’eu trobar
1482.10 E por ũu destes nossos miradoiros / veo aqui ben guisado esta vez / con sas merchandias que ala fez
7. v. intr. 'ter ou mostrar un determinado comportamento'
10.3 e fez-mi tort’e desamor / quen mi a [a]tal senhor tornou||11.10 E [a]veredes a sentir / camanha mingua vos farei||11.17 Estranha mengua mi fara / tal que per ren non poss’osmar / como sen el possa estar||15.15 tod’est’eu faço e non faço cordura, / pois me vós non queredes gradecer||22.8 e gran pecado /  fara se me non val||27.7 Gran sandece me fez fazer / por tal dona ir ben querer||27.7 Gran sandece me fez fazer / por tal dona ir ben querer||38.1 Que cousiment’ora fez mia senhor / que me non quis leixar morrer d’amor||47.15 que fara a dur tal traiçon / sobre seu ome sen razon||108.11 nen me poderán / dizer que eu torto faç’en fogir / d’aqui u me Deus tanto pesar deu||117.7 e non entend[o] a folia / que faç’i grand’[e] entende-la-ia / se a fezess’outre||117.8 e non entend[o] a folia / que faç’i grand’[e] entende-la-ia / se a fezess’outre||117.17 pois Deus non quer que eu faça cordura, / fazed’i vós cousiment’e mesura!||117.18 pois Deus non quer que eu faça cordura, / fazed’i vós cousiment’e mesura!||129.30 E, pois vos outro ben non fal, / por Deus, non façades atal / torto qual oiredes dizer||198.1 Ora vej’eu que fiz mui gran folia||207.21 por esto non quer’eu por El creer, / e, quanto per El crive, fiz folia||267.22 mas tan mal dia ante non perdi / os ollos e quant’al no mund’avia, / ca, par Deus, mẽor mingua me faria||293.20 e, mia senhor, atanto lhi rog’eu: / que veja[des] qual torto me fazedes / de me fazerdes tal coita levar||381.2 e faz pecado / d’aver ben e nen aguarda / como faz desaguisado||387.10 e vós faredes i / gran mesura con mui bon prez||409.28 e, se m’ela d’Am[or] / quer defender, por fazer a[l mellor], / tan gran mesura non pode [fazer!]||424.16 E gran mesura Deus de me matar / fara, pois m’a mort’en seu poder ten||476.14 daquestes dous, o que [vos] én meos val / vos fara gran mengua se o perdedes||495.4 ca sei que sentiredes qual / mingua vos pois ei de fazer||495.9 E con mia mort’ei eu prazer / porque sei que vos farei tal / mingua qual fez omen leal / ... / a quen ama, pois morto for||495.10 porque sei que vos farei tal / mingua qual fez omen leal / ... / a quen ama, pois morto for||495.26 porque a vós farei maior / mingua que fez Nostro Senhor / de vassal’a senhor prender||527.14 E, pois tamanho foi o erro meu / que lhi fiz torto tan descomunal, / se mi a sa gran mesur’a [mí] non val, / julgar-m’-á por én por traedor seu||529.20 ca, d’eu falar en mi fazerdes ben, / como falo, faç’i mingua de sén||545.6 mais, pois vós mui ben sabedes / o torto que mi fazedes, / gran pecado / avedes de mí, coitado||578.6 e por aquesto, senhor, vos mand’eu / que, ben quanto quiserdes des aqui / fazer, façades enfinta de mí||578.8 ca demo lev’essa ren que eu der / por enfinta fazer o mentiral / de min||590. – Faredes mesura contra mí, senhor?||620.8 e ora vai-s’e faz-mi gran traiçon||665.2 Non vos nembra, meu amigo, / o torto que mi fezestes?||673.6 Se lh’eu fiz torto, lazerar-mi-o-ei / con gran dereito, ca lhi non falei||709.10 e non faz gran torto / d’andar trist’o meu amigo||714.5 E tenho que lhi fiz torto de me lh’assanhar doado||715.9 Se o faz, faz-mi torto e, par Deus, mal me mata||717.2 Amig’, e non vos nembrades / de mí e torto fazedes||727.12 O que sei de pran que morre / por min, o que non faz torto, / dizen-m’ora que é morto / ‘ssi se lh’outra non acorre||730.13 Enfinta faz el, eu o sei, / que morre por outra d’amor / e que non á min por senhor||734.19 E tenho que desmesura fiz i / porque lh’end’algũa ren non tornei i||761.2 Amigas, o meu amigo / dizedes que faz enfinta / en cas d’el-rei da mia cinta||779.3 en esto fazedes, / aquant’eu cuido, mui mao recado||790.19 E, se m’el mui gran torto fazia, / julgue-me con el Santa Maria||812.23 e faz gran traicion / o que ben á se o seu coraçon / en al pon nunca senon en guardar / sempr’aquel ben||814.7 e oimais des aqui / poss’entender que faç’i folia||830.16 porque mi tarda e non ven, / faz sobre mí gran traiçon||840.10 Poi-lo meu coraçon vosco ficar, / ..., / nembre-vos sempr[e] e faredes i / gran mesura||871.2 Par Deus, coraçon, [mui] mal me matades / e prol vossa nen minha non fazedes||874.7 Ainda lhes fazede outra preitesia||880.20 e por én tenh’eu que faz sen-razon / quen deste mundo á mui gran sabor||901.9 E ja dormia todo meu / sono e ja non era fol / e podia fazer mia prol||925.9 E maior pecado mortal non sei / ca o que eu vejo fazer a Deus||925.21 e, pero pode, non lhes quer valer, / e assi faz gran pecado mortal||942.1 Que mui gran torto mi fez, amiga, / meu amigo quando se foi d’aqui / a meu pesar, pois que lho defendi||969.25 faredes mesura i, / ca os que aqui chegaren, / ..., / ben diran que máis ouv’i||974.25 Torto fara se mi-a guardar, / ca non vou eu u ela é||990.3 Ora ja non poss’eu creer / que Deus o mundo mal non quer, / e querra, mentre lhi fezer / qual escarnho lhi sol fazer||990.4 mentre lhi fezer / qual escarnho lhi sol fazer / e qual escarnho lh’ora fez||990.5 mentre lhi fezer / qual escarnho lhi sol fazer / e qual escarnho lh’ora fez||992.7 Gran pecado per-fazedes, / senhor, se mi non valedes||994.19 E desmesura fazedes, / que vos de mí non doedes||1004.9 Falarei con el, que non m’estara / mal nulha ren, e mesura farei / de lhi falar||1048.15 e, amigas, quand’el aqui veer, / desmesura fara quen lhi disser / qual mort’eu filhei des que o non vi||1049.1 Amei-vos sempr’, amigo, e fiz-vos lealdade||1051.7 E, se m’ela mui gran torto fez i, / Deus me leixe dereito dela aver||1062.11 cousimento faredes i / se vos doerdes do meu mal||1095.3 – Par Deus, mia madre, gran torto per-faz||1095.4 – Non faz, mia filha, ca perdedes i||1116.13 E ben entendo que fiz folia / e dizen verdade por ũa ren||1148.10 mais, porque m’el fez tan gran torto, / direi-o a Deus / e cho[rarei dos olhos meus]||1158.7 Torto mi fez, que m’agora mentiu||1201.5 Non faç’eu torto de mi lh’assanhar / por s’atrever el de me demandar / que o foss’eu veer / [a la font’u os cervos van bever]||1246.14 – Par Deus, amiga, vinga tan sen sén / nunca vós faredes, se Deus quiser, / a meu poder||1246.16 – Par Deus, amiga, vinga tan sen sén / nunca vós faredes, ... / ..., nen vos era mester / de a fazer||1263.13 non no posso sofrer / e cuido sempr’a tornar i / e fiz, por quanto m’én parti, / sandic’, ...||1291.4 e, se s’as[s]anha, non faz i torto / o meu amigo, e ten-se por morto||1326.15 Non entendas que fazes i cordura / d’ires as[s]i come torpe entençar / atrevendo-t||1345.3 A mí dizen quantos amigos ei / por que vivo tan muit’en Portugal, / ca muit’á ja que non fig’i mia prol||1373.19 e negado / pecado / o trag’enganado, / que lho faz fazer||1407.8 [E] qual desden lhi vós fostes fazer / nunca outr’om’a seu amigo fez||1410.17 e ferve-lh’o sangui e fara loucura, / que nulha ren i non esguardará||1443.1 Pedr’Amigo duas sobervias faz / ao trobar e queixa-se muit’én / o trobar||1443.9 E aquestas sobervias duas son / que Pedr’Amigo en trobar vai fazer||1455.7 Mal com’e faz nemiga||1459.6 Comendador, dade-mi mia molher, / que vos dei, e fazede mesura||1485.4 Ai Justiça, mal fazedes, que non / queredes ora dereito filhar / de Mor da Cana porque foi matar / Joan Airas, ca fez mui sen-razon||1485.12 mais, Justiça, pois tan gran torto fez, / metede-a ja so ele ũa vez, / ca o manda o dereito assi||1492.18 Mui gran mal fazedes en consentir / a est’ome torto que mi fazia||1494.11 mal serviço faz om’en vós, de pran||1495.2 Don Bernaldo, por que non entendedes / camanh’escarnho vos fazen aqui?||1497.7 E por én diz que non fez torto o que vendeu Marialva||1497.10 por én diz que non é torto quen faz traiçon e mente||1518.18 ca perderedes log’i o rocin / e non faredes vossa prol nen ũa||1523.6 e log’a Nostro Senhor / pormeteu, ... / que tevess’un clerig’a seu poder / polos pecados que lhi faz fazer / o demo||1597.1 Covilheira velha, se vos fezesse / grand’escarnh’e[nde], dereito faria||1597.14 E pero lança de morte me feira, / covilheira velha, se vós fazedes / nen ũu torto se me gran mal queredes||1598.21 nulho medo, grado a Deus e a el-rei, / non ei de força que me vós façades||1602.2 Meu senhor arcebispo, and’eu escomungado / porque fiz lealdad’...||1602.5 Se traiçon fezesse, nunca vo-la diria||1602.6 mais, pois fiz lealdade, vel por Santa Maria, / soltade-m’, ai sen[h]or, / [e jurarei, mandado, que seja traedor]||1607.12 e quen a vinga fezer con razon / destes-la vingue||1614.2 A ũu frade dizen escaralhado / e faz pecado quen lho vai dizer||1632.24 quen mal nen ben del diz, sandece faz||1658.11 E, pois que [é] o concelho / dos cornos apoderado, / quen lhi sair de mandado / fara-lh’el mao trebelho||1659.3 Martin de Cornes vi queixar / de sa molher a gran poder, / que lhi faz i, a seu cuidar, / torto||1659.6 demo lev’o torto que faz / a gran puta desse foder||1659.11 Ca salvar-se pod’ela ben, / que nen un torto non vos fez||1659.12 nen torto non faz o taful, / quando os dados acha algur, / de os jogar [i] ũa vez||1681.18 P[er]’Ordonhiz, fez mui gran bavequia / aquest’ome que tal pregunta fez
8. v. intr. 'axir, proceder dunha determinada maneira'
7.20 – Mia senhor, eu vos direi / de mí como façades||7.25 se m’oj’avergonhades, / fazede como sabor ei / e dade-m’al i||7.39 – Mia senhor, a meu saber, / máis aposto seeria / quererdes por min fazer / como eu por vós faria||7.40 – Mia senhor, a meu saber, / máis aposto seeria / quererdes por min fazer / como eu por vós faria||30.5 porque non á coraçon / de me fazer melhor por én / de quand’én non sabia ren||32.1 Ora faz a min mia senhor / como senhor pode fazer / a vassalo||32.2 Ora faz a min mia senhor / como senhor pode fazer / a vassalo||42.12 ante me faz cada dia peor||50.7 Per como quer que vós de mí façades, / mentr’eu viver, vós quer’eu que sejades, / senhor fremosa, [de mí poderosa]||64.18 ca non éste cuita d’amor / ũa que ome fillar ven / se ome leixa sen seu ben / ou sen morte ou se faz mellor||71.18 non faç’assi se non quiser||87.14 ca esta nunca dá lezer, / mais faz cada dia peor||88. cuid’eu, fariades mello / que fazedes de m’alongar / d’u vós sodes e me matar||91.14 atan muit’ouve que veer / na vossa que me faz peor!||94.3 Ja foi sazon que eu cuidei / que me non poderi’Amor / per nulla ren fazer peor / ca me fazi’enton||94.4 Ja foi sazon que eu cuidei / que me non poderi’Amor / per nulla ren fazer peor / ca me fazi’enton||101.5 nen cuidar / que non faz quanto quer fazer, / ca tod’el faz come senhor||101.6 e, por fazer a mí peor, / por én me non leixa morrer||104.23 pero faça como quiser, / ca máis non o[u]s’assi viver||109.13 Esses vossos olhos me fazen que non ei eu poder de m’encobrir||130.4 al me tolle de que me faz peor!||134.4 e de qual guisa leixades Amor / fazer en mí quanto x’el quer fazer||140.26 e ela faça como vir||142.25 mais converra-ll’én a sofrer / com’eu fiz des quando vos vi||145.13 e quen vos vir desamparar / min, ... / terrá que faredes assi / depois a quen s’a vós tornar||148.21 ante farei meu linhagen melhor||166.8 Pero faça como quiser, / ca sempre a eu servirei||187.20 ca lhi fez El que lhi non mingua ren / de quanto ben dona dev’[a] aver||193.4 e ar fez-me des i / que lle quis sempre d’outra ren mellor||203.9 De me matar fezera mui mellor / quen lle disse ca ll’eu queria ben||203.12 e de meu mal non lle pesava én / e fezera de me matar mellor||238.7 ca ben assi faz a min mia sennor / e máis fremosa dona nen mellor / de quantas oj’eu sei, per bõa fe||238.14 e enton / nunca lles por én façan se mal non / ca non faz a min a minna mellor||243.26 se mi ar quiser fazer algũa ren / como non moira, fara mui mellor||275.21 e non s’esforce en sennor que prendesse, / a mellor, nen que mellor parecesse / deste mundo, ca peor lli faria!||289.7 Porque sei eu que faz el outrossi / aos outros que en seu poder ten / com’a mí faz||289.9 Porque sei eu que faz el outrossi / aos outros que en seu poder ten / com’a mí faz||293.9 de non fazerdes senon o milhor / e de non catardes por outra ren||293.14 que mui pequena prol per-tenh’eu i, / pois Deus non quer que a min ben façades, / que vós en al façades o melhor||309.12 E Deus, que vos en poder ten, / tan muito vos fezo de ben / que non soub’El no mundo ren / per que vos fezesse mellor||321. ca ‘ssi fig’eu des que vos fui veer||331.7 pero, senhor, non m’én quer’eu quitar / de vos servir e vos chamar «senhor», / e vós faredes depoi-lo melhor!||333.3 por Deus, senhor, fazed’o melhor i||353.13 e ela faça i como quiser||374.13 de mia sen[h]or tod’este mal me ven / [e] al me fez peior||381.11 Se foss’eu o que vos leva, / levar-m’-ia en bon dia, / ca non faria mal leva / d’outra||382.3 pera sempre fazerde-lo peior, / quero-vos eu dizer como façades||382.11 pois per i máis cuidades acabar, / assi fazede como vós fazedes||382.11 pois per i máis cuidades acabar, / assi fazede como vós fazedes||409.20 e por aquesto ben sei que Amor / me faria cada dia peor / se llo disses[s]’, ...||442.10 e Deus e vós fazedes-me peor, / e peor m’é que quando comecei||460.18 e, pois de vós a queredes deitar, / se me creverdes, faredes assi: / mandade log’est’, e non á ja i al||474.12 Non quer’eu donzela fea / e velosa come can / que ant’a mia porta pea / nen faça come alerman||474.24 Non quer’eu donzela fea, / velha de ma[a] coor, / que ant’a mia porta pea / nen faça i [o] peior||484.8 En esto fez come de bõo sén||484.20 ben que podera fazer por ficar, / feze-o poer alen Talaveira||489.30 sairon aos mesquinhos, / fezeron todo o peor||490.23 ou quiça o fazen por delivrar / sas bestas, se fossen acevadadas||499.21 confort’ei no meu coraçon / porque por morte sairei / aquel dia do mal que ei, / peior dos que Deus fez peior||518.5 senon que o peior / que mi vós poderdes fazer / faredes a vosso poder||518.6 senon que o peior / que mi vós poderdes fazer /  faredes a vosso poder||557.9 En grave dia que vos vi, Amor, / pois a de que sempre foi servidor / me fez e faz cada dia peior||557.9 pois a de que sempre foi servidor / me fez e faz cada dia peior||581.19 [E] por esto faz ela seu poder, / pera faze-lo convosco perder||590. – Farei, amigo, fazend’eu o melhor||590. – Farei, amigo, fazend’eu o melhor||591.4 ou como pod’ala fazer tardada||596.19 E assi farei eu, ben vos digo, / por quanto vós passastes comigo||599.7 Vós fezestes todo vosso poder, / madr’e senhor, de me guardar que non / visse meu amig’e meu coraçon||641.6 sol non quis falar migo / e eu mi-o fiz, que non prix seu castigo||641.9 [E] eu mi-o fiz que non prix seu castigo||645.5 E, se m’outren faz ond’ei despeito, / a el m’assanh’e faço dereito||646.10 Pesar-lh’-ia a mia madre quen quer que lh’assi / fezesse||738.15 Chamava-m’el lume dos seus / olhos e seu ben e seu mal, / poi-lo non fazia por al||739.2 Se eu a meu amigo dissesse / quant’eu ja por el quisera fazer / ũa vez quando m’el veo veer||739.8 E, se soubesse quan sen meu grado / non fiz por el quant’eu quisera enton / fazer||743.14 Ele quit’é por mí d’outra senhor / e faço-lh’eu cada dia peior||785.13 E fara meu amigo mui melhor / en perder queixume que de min á||831.6 que, pois m’el tarda e non ven, / el-rei o faz que mi-o deten||834. – Filha, fazed’end’o melhor||844. – Eu [mi]-o fiz, madre, que lho defendi||844.5 se m’el non viu quando se foi d’aqui, / eu mi-o fiz, madre, que lho defendi||866.5 e assi faz tod’omen namorado||874.14 E veed’ora, amigos, se prend’eu engano / e fazed[e] de guisa que seja sen meu dano||882.9 E por esto non leixei pois [d]’amar / e servir ben e faze-lo milhor||887.3 Amor, non qued’eu amando / nen quedo d’andar punnando / como podesse fazer / per que vossa graç’ouvesse / ou a mia sennor prouguesse||887.16 mais, fazend’eu o mellor, / contra mia desaventura / non val amar [nen servir,||889.20 como farei depois, se o ouver, / que o possa manteer e gracir?||895.1 mais ambos i faredes o mellor, / ca, pois omen ben serv’a bon sennor, / bon galardon devedes a levar||907.19 e faz-mi que non ei poder / que lho non aja de querer||916.8 E muito fezeran a sí melhor / e a min se a non fossen veer, / ca por outra non mi ...||927.4 ca desmesura des ali / me faz ca[da] dia peior, / ca me busca convosco mal||934.10 pois ides máis ca por mí por el-rei / fazer||973.10 a guisa fize de pastor||987.23 Mai-lo bon rei, que Deus manten e guia / e quer que sempre faça o melhor, / este conquis ben a Andaluzia / e non catou i custa nen pavor||989.12 que ja máis non disse de non / a nulh’ome por lh’algo dar / e que sempre fez o melhor||1017.14 non sera ben / e sei que faredes end’o melhor / (pero vejo-vos aver desamor / del, amiga)||1018.16 ca, se d’outra guisa quiser fazer, / farei que en tal coita [o tenha / por mí Amor que rogar me venha]||1022.6 se vos pesar, sofrede-o mui ben, / ca ‘ssi fig’eu quando s’el foi d’aquen,||1039.7 e vedes ora com’é sabedor / que, pois que lh’eu tod’este ben fezer, / log’el querra que lhi faça melhor||1042.16 mais ben vos jur’e digo-vos assi, / se Deus mi leix’én fazer o melhor||1042.20 E rog’a Deus, que á end’o poder, / que El me leix’end’o melhor fazer||1051.14 que non fiz eu por el quant’ela fez, / mais quiçai mi-o fezera outra vez||1051.14 que non fiz eu por el quant’ela fez, / mais quiçai mi-o fezera outra vez||1074.31 assi fezeron vós, a meu cuidar||1112.8 ca ‘ssi fiz eu, mui gran sazon á ja, / por ũa dona que mi coita dá||1128.7 ca ja i fezo todo seu poder||1188.4 non ajades a mia graça / e dé-vos Deus, ai mia filha, filha que vos assi faça||1188.5 e dé-vos Deus, ai mia filha, filha que vos assi faça, / filha que vos assi faça||1213.14 Per bõa fe, non vos conselhou ben / quen vos esta tardada fazer fez||1222.9 ca fez el por mí o que vos disser, / mias amigas, que vos non mentirei||1231.12 – Amiga, med’ei de prenderdes i / pesar, ca ja m’eu vi quen fez assi||1231.13 e vós faredes, pois en voss’amor / vos esforçades tanto [e] no seu, / e vós vos acharedes én peior / ca vós cuidades||1237.22 este non cuid’a fazer o peor||1244.9 e, pero faç’i todo meu poder, / sol non vos poss’esta [ida partir]||1244.13 deviades por mí a fazer que-quer||1246.1 – Como cuidades, amig’, a fazer / das grandes juras que vos vi jurar / de nunca voss’amigo perdoar?||1246.10 e, se vos én pesar, / que non façades ao voss’assi||1250.11 e assi faz quen non é sabedor / de saber ben, pois lho Deus dá, sofrer||1367.8 Ela fez end’o melhor, / a Deus seja gracido||1371.4 – Don Fernando, comer-mi-ei sol, / ca assi fez sempre meu avol||1377.17 e fez peior / porque s’ante non conselhou||1398.8 Esto fez el per ũa sa senhor / que quer gran ben||1406.11 ca xo deostan [e] el o melhor / faz, pois que ja tal é seu pecado||1497.27 O que ofereceu Sintra fez come bon cavaleiro||1531.13 que manto d’outren non filhe per ren, / mais, se o m’eu melhoro, faço ben / e non sõo por aquesto ladron||1542.9 mais oi- / -mais non sei eu que mi farei / senon guarir per pé de boi||1551.10 assi fiz en Badalhou / e outrossi en Toledo / quand’i filhastes corõa||1552.2 Ou é Melion Garcia queixoso / ou non faz come ome de parage / escontra duas meninhas que trage||1574.28 ca assi fez[o] seu pai, / ca ja nen un boi non trilha / en Oscos||1586.5 mais, se vos proug[u]er, / fazed’ora (e faredes melhor) / ũa soldada polo meu amor / a de parte, ca non ei máis mester||1586.19 ainda vos d’al farei mui melhor: / ... ||1640.13 o abrigo éste vosso solaz / u fazedes come boi quando jaz / eno bon prad’;...||1661.3 que é ome que muito por Deus faz / e se quer ora meter ermitão||1666.18 mais, se a quiseren filhar, / direi-vos como lhi faran: / ... ||1672.18 nen conhocedes, mesquinho, que non / se pagan ja de quen faz o peior?||1677.4 mais non fezisti come molher boa, / ca, Marinha Mejouchi, si e si||1680.15 E ben com’el faz do trobar, / assi riira se veess’i
9. v. pred. 'nomear, proclamar, designar'
1397.2 Que muito mi de Fernan Diaz praz, / que fez el-rei Don Afonso meirinho||1397.10 E, porque á Don Fernando gran prez / das gentes todas de mui justiceiro, / o fez el-rei meirinho des Viveiro / atá Carron, ond’outro nunca fez||1397.11 E, porque á Don Fernando gran prez / das gentes todas de mui justiceiro, / o fez el-rei meirinho des Viveiro / atá Carron, ond’outro nunca fez||1433.6 e, se vos el fez[o] juiz, por én, / de vós julgardes outorgo-vo-l’eu||1433.8 E, se vos el por esto fez juiz, / Don Vuitoron, devede-l’a seer||1433.17 e ar chamad’o comendador i, / que fezeron comendador sen mí / de mias comendas||1569.6 nós, que avemos mui bon rei por senhor / e no-lo alhur fazen emperador
10. v. pred. 'converter, transformar en'
39.13 E, pois vos Deus atan nembrada fez / que non falecedes, senhor, en ren||115.3 – Paai Soarez, venho-vos rogar / por un meu ome que non quer servir, / que o façamos mí e vós jograr / en guisa que possa per i guarir||115.17 per[o] faremos nós de[l], cuido-m’eu, / jograr se én de vós ajuda ouver||115.28 «Confunda Deus quen te deu esse don / nen quen te fezo jograr ne[n] segrer»||130.10 E grave dia con Amor foi nado, / que me de cuita sempre sofredor / fez||138.25 pois non mi á prol de vo-la eu dizer, / nen vos faz outr’én por min sabedor||194.19 ca vos fez de todo ben sabedor||242.19 perdendo meu sén / por veer ela, que Deus quis fazer / sennor das outras en ben parecer / e en falar e en tod’outro ben||260.12 rogo-vos eu por én / que, ... / ..., / que me non façades én sabedor||332.5 per bõa fe, todo por mal de min / a fezo Deus de muito ben senhor / e das melhores donas a melhor||374.4 dize-lo poden, mais, a Deus loado, / poss’eu fazer quen quiser sabedor / que non é ‘ssi, ca, se me venha ben,||384.9 – Afonso Sanchez, vós [me] preguntades / e quero-vos eu fazer sabedor||422.5 ca ben o faço desto sabedor||434.16 vedes de que vos faço sabedor: / ... ||482.14 «Sen[h]or, / beeito sejas Tu, que sofredor / me fazes deste marteiro par Ti!»||500.4 mais fazede-me sabedor||510.3 Pois que vos Deus fez, mia senhor, / fazer do ben sempr’o melhor / e vos én fez tan sabedor, / ũa verdade vos direi||537.9 ca mia senhor quiso Deus fazer tal, / quando a fez, que a fez sabedor / de todo ben e de mui gran valor||628.12 non vos faria de todos senhor / nen d’outra cousa onde sabor ouvesse||692.9 ca sempre m’eu de tal guisa guardei / que non soubessen meu mal nen meu ben, / e fazen-s’ora sabedores én||746.5 mais ando-me por én sandeu / por quanto mi faz cuidador / d’aver eu ben de mia senhor||867a.3 e faz-m’alegr’e faz-me trobador / cuidand’en ben sempr’;...||867a.3 e faz-m’alegr’e faz-me trobador / cuidand’en ben sempr’;...||867b.16 e faz-m’alegre e faz-me trobador / cuidand’en ben sempre||867b.16 e faz-m’alegre e faz-me trobador / cuidand’en ben sempre||901.13 Que ledo me fezera ja / quando s’Amor de min quitou / un pouco que mi a min leixou!||902.3 E ben vos faço sabedor / que, ... / non cuidara tant’a viver / como vevi sen vos veer||933.7 Gran coita me faz ousada / de vo-lo assi dizer||1003.4 e non o neg’eu, pois eu sabedor / faço quen quer que o queira saber||1094.5 eu o dev’a lazerar, que o fiz / sandeu||1111.19 E, por Deus, fazede-me sabedor / se m’ei de vós [a] queixar, se d’Amor||1183.15 mai-la d’oje non quis assi fazer, / ca vẽo meu amigo||1193.5 Porque as fez Deus tan grandes, non posso eu dormir, coitada||1193.9 Porque as Deus fez tan grandes, sen mesura desiguaes||1193.10 por que as non fez ataes / no tempo que meu amigo / soia falar comigo?||1232.19 – Eu, amiga, o farei sabedor / que, ... / ..., / que falará vosco quando quiser||1310.4 e faz-me de gran coita sofredor||1378.5 [e] fiz dereito, ca non vi fazer, / des que naci, d’Albardar cavaleiro||1388.14 ca muitas vezes ficades en cos / e faz-vos peior talhado ja-quanto||1393.13 tan estreito lhi fez end’o caston / que lhi non pôd’i o olho caber||1417.23 Por maestria soubestes saber / da razon alhẽa vossa fazer / e seguir sões, a que vós deitastes||1418.5 «Por Deus Sen[h]or, que vos tan bon rei fez, / perdoad’a meu amig’esta vez»||1473.14 e, en como quer, farei-vos eu pagado||1531.28 ouve un dia de trajeitar sabor / e, por se meter por máis sabedor, / fez [Foan] cavaleiro do Espital||1545.3 Quen me podia defender / senon Deus d’un pelejador / porque me faz departidor||1589.8 Ca me fazen én sabedor / de vós que avedes bon sén / de foder e de todo ben||1669.11 demo o fezo tan trebelhador / por sempre migo querer trebelhar!||1672.22 E ben vos faç’, amigo, sabedor / que andaredes, por esta razon, / per portas alhẽas mui gran sazon
11. v. pr. 'converter(se), transformar(se), volver(se)'
135.27 d’outra sennor me lles farei, / ond’aja máis pouco pavor||136.10 ca, se a vir ou lla mostrar alguen, / ben me faç’én d’atanto sabedor: / que me terrá mia morte por mellor / ca me partir de seu ben desejar||138.15 E quen se fez de min consellador / que viss’o vosso mui bon parecer, / ..., / de mia mort’ouv’, e de meu mal, sabor||199.15 E faço-m’eu delas maravillado, / pois m’i non an consello de põer||307.4 porque sei eu ca morreron por én, / maravillado me faço per mí||341.3 Per boa fe, non saben nulha ren / das mias coitas os que me van poer / culpa de m’eu mui cativo fazer / en meus cantares, tanto sei eu ben||346.10 e por én me faço / maravillado de como vivo / [en tan gran coita com’oj’eu vivo]||412.22 mais eu, que me faço consellador / d’outros, devera pera min prender / tal consello||591.1 – Amiga, faço-me maravilhada / como pode meu amigo viver / u os meus olhos non pod’én veer||692.1 Muitos vej’eu que se fazen de mí / sabedores, que o non son, de pran||1202.8 – E guardade-vos, filha, ca ja m’eu atal vi / que se fez[o] coitado por guaanhar de min||1202.10 E guardade-vos, filha, ca ja m’eu vi atal / que se fez[o] coitado por de min guaanhar||1240.20 – Guarrei-o eu, amiga, toda via, / mais non vos façades maravilhada / d’andar por mí coi[tado meu amigo]||1373.32 perd’o contenente / verdadeiramente / e vai-s’asconder, / e faz-se doente||1624.16 e desto mi faço maravilhado, / ca, en inverno e per qual tempo quer, / sempre lhe vejo çapato dourado||1634.5 ca dos escarmentados se fazen máis arteiros
12. v. imp. 'producirse, acontecer'
En expresións de meteoros ou de tempo atmosférico (tempo, vento, chuvia)
678.4 E, se fezer [bon] tempo e mia madre non for, / querrei andar mui leda e parecer melhor||835.8 ca ja non andarei / triste por vento que veja fazer||1399.3 Nostro Senhor, que ben [eu] alberguei / quand’a Lagares cheguei, noutro dia, / per ũa chuvia grande que fazia||1414.5 e que avedes tan gran coraçon / que tanto dades que bon tempo faça / ben como mao nen como boança||1640.11 E no Abril, quando gran vento faz, / o abrigo éste vosso solaz
295.1 Pois [s]’ora faz que eu viver aqui / poss’u non poss’, assi Deus me perdon, / vee-la senhor do meu coraçon, / por én non moiro, e dig’eu assi||295.6 pois s’esto faz e non posso morrer, / toda-las cousas se poden fazer, / que son sen guisa||295.7 pois s’esto faz e non posso morrer, / toda-las cousas se poden fazer, / que son sen guisa||720.13 ca se faz que vós andades, / quando vos de mí partides, / gran tempo que non tornades
13. 'facer (verbo vicario)'
En moitas ocasións fazer aparece para evitar a repetición do verbo que indica a acción xa expresada ou por expresar
3.17 ca daquel dia en que m’eu parti / da mia sen[h]or e meu lume e meu ben, / porque o fiz, a morrer me conven||5.15 Oi nos devemos [a]legrar / deste escudo que Deus aqui / troux’, e façamo-lo as[s]i||30.20 Se me máis ben non fezer / que en cor á de me fazer, / ..., / per com’eu sei que m’ela quer / non tenho começado ren||33.8 Pero sempre vos eu servi de grado / o melhor que [o] eu soubi fazer / e de tod’o al do mundo foi leixado||38.8 Sempr’eu a Deus por mia morte roguei / gran sazon e máis nunca o farei / mentr’oer esta senhor que oj’ei||42.2 Ja m’eu quisera leixar de trobar / se me leixass’a que mi-o faz fazer||45.10 Porque o fiz, non me poss’én salvar||45.15 que coita tal, por eu buscar perdon / ou outro ben, devi’a demandar, / ca assi faz quen erra sen razon||48.19 se a por atal tevesse, / quando m’a ela tornei, / juro que o non fezesse||55.14 ca ben creede que por al / non ousaria eu provar, / mia senhor, de vosco falar / como vós fezestes en min||61.12 nen sei oj’eu osmar / que lh’eu podesse dizer o pesar, / macar eu muit’o quisesse fazer||65.13 mais faç’eu esto porque sei ca non / vive null’ome que de vós máis ben / aja de mí||65.31 doede-vos de mí se vos prouguer, / e, se o fezerdes, ja foi moller / que xe pensou de sa alma peor||68.18 E tod’ome que se poder / per algũa guisa guardar / de nunca moller muit’amar / fara bon sén se o fezer||71.24 E Deus nunca me neun ben / dé se ende a vós non prouguer, / ca non fara per nulla ren / se o ante eu saber poder||83.20 por vós aas gentes que sei / que punnan en adevinnar / fazenda d’om’e’n a saber, / e os que esto van fazer / Deu-los leix’ende mal achar||88.19 cuid’eu, fariades mello / que fazedes de m’alongar / d’u vós sodes e me matar||93.27 pero non o ousei fazer, / erg’ora, pois me vou d’aquen||115.5 pero sera-nos grave de fazer, / ca el non sabe cantar nen dizer / ren per que se pague del quen o vir||134.4 e de qual guisa leixades Amor / fazer en mí quanto x’el quer fazer||164.17 que me dé seu ben, que m’é mui mester, / e rogá-ll’-ei que, se o non fezer, / que me non leixe m[áis e]no m[undo viver]||170.25 e, se o non ar quiseren fazer, / querê-lles-ei a verdade dizer||215.17 E, per bõa fe, mia sennor, / amei-vos muito máis ca mí, / e, se o non fezesse assi, / de dur verri’aqui mentir / a vós||217.22 no coraçon faz-lle dizer tal ren / a que non sabe pois consell’aver, / com’oj’eu faço, e muit’estou mal||237.24 e, se o fazer / quiserdes (...) / ..., todos vo-lo terran por ben||239.4 que non vissen prazer de sí nen d’al, / com’eu fiz sempre des aquel dia / que eu mia sennor non pudi veer||251.3 Pois minha senhor me manda / que non vaa u ela éste, er / quero-lho eu por én fazer, / pois mo ela as[s]i demanda||265.15 Ben o sei eu: fez-mi-o por se vengar / de mí, per esto e non per outra ren||277.4 Nas graves coitas que ei de sofrer / non poderia outro ome viver / nen eu fezera temp’á i passado||295.23 mais tamben viver / pod’o morto se xo Deus quer fazer!||374.13 de mia sen[h]or tod’este mal me ven / [e] al me fez peior, ca me fez quen / servo servir e non seer amado / por én||391.19 quantos d’amor coitados son / de querer sa morte se non / ouveron nunca d’amor ben / com’eu faç’;...||398.3 [C]uidou-s’Amor que logo me faria / per sa coita, o sén que ei, perder, / e pero nunca o podo fazer||415.24 non á cont’, e nunca sera / bravo nen sannudo se llo fazer / outro non fezer||422.6 ca ben o faço desto sabedor: / que por al non mi-o podia fazer / senon per vós||436.3 Des oje-mais me quer’eu, mia sen[n]or, / quitar de vos mia fazenda dizer, / per bõa fe, se o poder fazer||460.26 pois que me vós conselhades deitar / en tal logar esta pena, ca, si / [i] o fezesse, faria mui mal||464.27 aquele x’ést[e] o nosso, / e por ende per ren partir / de vos muit’amar non posso / nen farei||468.12 e non sei eu quen vo-lo outrogasse / de perd[o]ar quen no mal deostasse, / com’el fez a min, estando en sa pousada||470.12 Conselho vos dou d’amigo, / e sei, se o vós fezerdes / e me daquesto crev[er]des, / morar[e]des u vos digo||478.33 e andar de noite armado / sen grado / o faço, e a rolda[r]||490.4 De grado queria ora saber / destes que tragen saias encordadas, / ..., / se o fazen po-los ventres mostrar||490.13 Encobrir non vo-lhas vejo fazer, / con nas pontas dos mantos trastornadas||491.18 e el á tal sabor de os leer / que nunca noite nen dia al faz||526.17 ca sabe Deus que, se m’end’eu quitar / podera des quant’á que vos servi, / mui de grado o fezera log’i||546.4 Que grave coita, senhor, é / a quen sempr’á [a] desejar / o vosso ben, que non á par, / com’eu faç’;...||561.25 e, pois que o quer fazer, / non poss’eu fazer i al||603.8 Ergeu-se ledo e riio ja-que / (o que mui gran temp’á que el non fez)||641.18 Que non meti mentes no que fazia, / e fiz pesar a quen mi-o non faria||641.21 E fiz pesar a quen mi-o non faria, / e tornou-s’én sobre mí a folia||646.6 Nunca madr[e] a filha bon conselho deu, / nen a mí fez a minha, mais que farei eu?||686.16 e perderedes i / se eu poder, e poderei, assi / como fiz sempr’, ...||688.9 rog’a Deus, se o fazedes / e tornardes por me veer, / que non ajades, amigo, / [poder de falar comigo]||710.5 como pôd’aquesto fazer, / poder sen mí tanto morar / u mi non podesse falar?||725.4 e non mi-o roguedes, ca o non farei / atá que el venha ante mí chorar||737.4 Por Deus, amiga, que preguntedes / por meu amigo que aqui non ven, / e sempre vos eu por én querrei ben, / par Deus, amiga, se o fazedes||738.9 E pavor ei de s’alongar / d’aqui, assi Deus mi perdon, / e fara-o con gran razon||818.3 e, se [o] ora fezer, / pesar-mi-á muito, se Deus mi perdon||843.14 ca, se vos ora fui perdoador, / mesura foi que mi-o fezo fazer||849.4 ca mi acharei eu quen mi faça assi||853.6 ca inda lh’eu muito graceria / o de que lhi nunca ouvera grado, / po-la amar e servir doado, / como fez ora Sancha Garcia||874.9 dar-lhes-ei por cambio quanto ei en Lombardia, / e aquesto lhes faço por partir perfia||901.21 E non se dev’om’alegrar / muito de ren que poss’aver, / ca eu, que o quige fazer, / non ei ja de que m’alegrar||919.9 E posfaça del a gente sandia / e non no fazen senon con meiça||928.16 Porque se foi, e o ante non vi, / sen mi-o dizer, a cas d’el-rei morar, / quando veer e me quiser falar, / pois que o fez, eu lhi farei assi||952.16 Mal sén é per-desasperar / ome de mui gran ben aver / de sa senhor, que lhi Deus dar / pod’, e non o quer’eu fazer||961.11 ca, se eu migo podesse poer, / ..., de a non amar, / ela non avia que mi rogar, / ca eu rogad’era de o fazer||991.4 Nen Deus non o quis[e] guisar, / pero o fez e o firmou||999.4 Por vos veer vin eu, sennor / e lume destes ollos meus, / e valla-me contra vós Deus, / ca o fiz con coita d’amor||1033.15 Sempre mi pesa con sa companha / porque ei medo de mi crecer prez / con el com’outra vegada ja fez||1034.15 Muito mi sera grave de sofrer / d’aver quen mi quer ben mal a querer, / e vós, madre, mandades-mi-o fazer||1037.3 pois agora comigo quer viver / ũa sazon, se o poder fazer, / non dórmia ja mentre comigo for||1041.11 e nós, sol que o queiramos fazer, / [log’é sabud’e non sei eu per quen]||1050.10 Ja vos disseron por mí que falei / con outr’om’e que vos non tiv’en ren, / e, se o fiz, nunca mi venha ben||1071.4 Ir-m’-ei, pero m’é grave de fazer||1120.10 e en sobervia lho quer’eu meter / que o faça se o fazer poder||1120.10 e en sobervia lho quer’eu meter / que o faça se o fazer poder||1141.8 Meu amigo, se vós a min muit’amades, / fazede por mí atanto, que bõa ventura ajades||1152.2 Mia madre velida, e non me guardedes / d’ir a San Servando, ca, se o fazedes, / morrerei d’amores||1199.9 dizen os que o viron, com’el diz, / que o mandei ir, e, se o eu fiz, / nunca del aja der[e]ito nen d’al||1202.6 ‘ssi fara meu amigo se eu del non pensar||1340.25 E na coroa, que tapar queria, / leixa crecer a cient’o cabelo / e a vezes a cobre con capelo, / o que, ant’, el mui d’anvidos faria||1407.10 mais ar fara-vo-l[o] outra vez / se mal ouverdes||1419.9 – Joan Perez, eu vos direi / por que o faz, a meu cuidar||1444.5 pois que eu ei mui gran sabedoria / de trobar e d[e] o mui ben fazer||1445.11 eu trobo ben quanto quero trobar, / p[e]ro non o quero sempre fazer||1455.3 Preguntad’un ricome / mui rico, que mal come, / por que o faz||1470a.15 E ben o podedes fazer / se vos eu morte mereci||1474.11 e diz que á ben per u o fazer / con o que ten de seu, se d’alhur non||1480.9 Non no faremos||1514.14 nen o vinho que mi non dan i / tan ben com’[o] eu sempre mereci, / ca vos seria grave de fazer||1528.14 mais foi pois u[n] patriarca buscar, / fi’-d’Escalhola, que lhi fez fazer||1534.16 e, jograr, se vos ten / prol de trobar, terria-vos por sén / furtarde-l’a quen o sabe fazer||1557.6 non quis, / e fiz mal porque o non fiz||1571.9 «Faria-o de grado, / mais jurei antan’en Jaen, / na oste, quando fui cruzado, / que nunca diga [de mal ben]»||1598.13 e vós, se assi queredes foder, / sabedes como: ide-o fazer / con quen teverdes vistid’e calçado||1609.2 Se eu no mundo fiz algun cantar, / como faz ome con coita d’amor / e por estar melhor con sa senhor, / acho-me mal e quero-m’én quitar||1620.25 Farei-o, sen engano, / ca ja en min meteu do seu i ben||1637.7 tanto que ouver / madeira, logo punh’en a cobrir, / o fundamento ben alt’, e guarir / pod’o lavor per i se o fezer||1661.5 que é ome que muito por Deus faz / e se quer ora meter ermitão, / e fara bon feito se o fezer||1673.16 E poss’en Mompirler morar / ben como el fez por nos mentir||1674.10 e, se o non fezerdes, / non se terrá de vós por ajudado

fazer amor 'amar, dar probas de amor, tratar con afecto'
47.17-18 E veeredes qual amor / vos eu fazia, pois partir / me vin de vós||48.10 Pero mi ora dar quisesse / quant’eu dela desejei / e mi aquel amor fezesse||287.16 e terrei que me fazedes amor||328.10 e dizedes, senhor, / que me non podedes fazer amor!||387.6 – Meu amig’, enquant’eu viver / nunca vos eu farei amor / per que faça o meu peor||731.17 Pois vos eu faço tan grand’amor / que non quero ao meu catar||935.13 – Madre, faredes-m’i amor, / ca non sei quan[do] mi-o [verei]||963.21 ben sei / que vos faria de grad’ess’amor||1028.9 e te[e]n que mi faz mui grand’amor / e que [eu] ei muito que lhi gracir||1215.15 com’eu faça a meu amig’amor / e me rogue mia madre ante por én||1256.9 – Tant’era vossa queixosa / que jurei en San Salvador / que nunca vos fezess’amor||1494.3 que ja por ome que vos faça amor / sol non catades (tal preço vos dan)||1515.17 E ves, Lourenço, ... / pois que mi tolhes do cepo pavor / e de cantar, farei-t’eu sempr’amor||1515.19 e direi-t’i qual amor t’eu farei: / ... ||1532.12 demais, fostes ogan’a meu mandado / por mi fazerdes [gran] ben e amor||1549.7 assi and’eu cada dia peor / porque mi non faz amor nen mi-o diz
fazer ben 'conceder un ben, amar, dar ou conceder recompensa (amorosa)'
A expresión verbal fazer ben pode presentar gradación a través da introdución dun modificador (maior) ou dun determinante (demostrativo, posesivo, indefinido, relativo). Cf. querer ben
1.28 e de que sempre atendi / mal, ca ben nunca m’ela fez||6.30 ca ben lhe-la fiz conhocer / porque me non quis ben fazer||11.22 e t[e]rran-mi-o por pouco sén, / que a tal ome non fiz ben||15.2 Vós, mia senhor, que non avedes cura / de m’ascoitar nen de me ben fazer||18.8-9 pois me vós ben, / senhor, non queredes fazer||18.14 ou por min fazerdes vós ben||21.1 Diz meu amigo que lhe faça ben||23.11-12 que maior / sabor avedes de me non fazer / ben, mia senhor||55.3 que, pois me non fazedes ben, / que me non fezessedes mal||59.14 ca nunca lhe per al faz ben||69.2 Como vós sodes, mia sennor, / mui quite de me ben fazer||69.6 se me vós non fazedes ben||74.27-28 seu amor non faria mal / a null’ome nado, nen ben||98.16 ca perder-m’-ei / pois se m’ela ben non fezer||105.10 e os vossos olhos mi fazen ben e mal, / e máis, por que vo-lo ei [eu ja máis a dizer:||105.13 Senhor, ben me fazen soo de me catar, / pero ven-m’én coita grand’; eu vos direi ar,||116.24 Por én, senhor, cousimento seria / e mesura grand’, / de mi fazerdes vós ben algun dia||116.26 e, se mi ben fezessedes, senhor, / sabed||121.7 Como morreu quen foi amar / quen lle nunca quis ben fazer||121.17 Como morreu quen amou tal / dona que lle nunca fez ben||136.2 O que consell’a min de m’eu quitar / de mia sennor porque me non faz ben||137.5 ca, se me vós, sennor, fezerdes ben, / ben me verra de Deus e d’outra ren||150.3 Nunca tan coitad’ome por moller / foi com’eu por ũa que me non quer / fazer ben||156.17 se mi vós non fazedes ben, / ..., / ja eu viver non poderei||162.1 Ora vej’eu que me non fara ben / a mia sennor||164.19 E rogá-ll’-ei, se me ben á fazer, / que El me leixe viver en logar / u a veja||209.2 Non me queredes, mia sennor, / fazer ben enquant’eu viver||209.5-6 ca non vi eu quen fezesse / nunca ben se non podesse||209.19-20 Fazede-mi, e gracir-vo-l’-ei, / ben mentr’ando vivo||210.2 Rogaria eu mia sennor / por Deus que me fezesse ben||220.1 Om’a que Deus ben quer fazer / non lle faz tal sennor amar||231.9 e dizen-m’eles, quand’esto dig’eu, / que ben mi fez porque sõo tan seu||234.3 e lh’a sen[h]or faz ben||237.19 e faredes ben / e gran mesura||238.21 sei ben que non á / de fazer a min ben niun sabor||241.28 Nostro Sennor, u me faredes ben?||246.6 se mi ar fezerdes ben, aque mellor||274.20 que, pero me Deus ben fazer quiser, / sen ela non me pod’én fazer nada!||278.15 e por esto rogo Nostro Sennor / que lle meta eno seu coraçon / que me faça ben||278.16-17 e, se m’ela fazer / quisesse ben, non querria seer / rei nen seu fillo nen emperador||284.5 ben querria que me fezesse ben, / pero non ben u perdesse ela ren||287.10 e terrei que me fazedes ben i||293.13 pois Deus non quer que a min ben façades||301.7 Pero que m’ela nunca fezo ben / nen mi-o fara ja enquant’eu viver||313.15 pero m’ela non fez ben nen fara, / catand’ala direi-vos que fiz i||314.2 ainda me poderia fazer ben / se mia sennor, ... / eu visse ced’;...||316.10 ca ela ja non m’á ben de fazer||328.3 dizedes que non avedes poder / per nulha guisa de mi ben fazer||328.7 como mi vós podedes fazer mal, / non mi podedes assi fazer ben?||328.25 ca, mia senhor, quen om’en poder ten / e lhi faz mal pode-lhi fazer ben||334.7 ar maravilhan-s’én / de mi fazerdes sempre mal / e nunca mi fazerdes ben||335.3 Ai amiga, sempr’avedes sabor / de me rogardes por meu amigo / que lhi faça ben||335.5 mais ja por voss’amor /  farei-lh’eu ben||335.6 mais de pran non farei / quant’el quiser, pero ben lhi farei||335.8 Vós me rogastes mui de coraçon / que lhe fezesse ben algũa vez||335.14 Rogastes-mi, amiga, per bõa fe, / que lhi fezesse toda via ben / por vós||338.21-22 e tenho que mi Deus [faz] i / ben, mia senhor, polo que vos disser||355.19 E ben tenno que me fez Deus i ben / porque mia coita non forçou meu sén||372.13 e nunca mi quisestes fazer ben / nen oir ren do que por vós sofri||380.18 a que non fez valor / Deus de lho dar, que lhi fezo ben i||382.12 fazede ben sempre a quen vos mal faz||396.17 e vej’as casas u ja vi alguen, / per bõa fe, que me nunca fez ben||411.11 ca desejos non ei eu de perder / da mansedume e do bon parecer / e da bondade, se eu ben fezer, / que en vós á||414.6 disso-m’oje ca me queria ben, / pero que nunca me faria ben||435.6 por én vos estara / mal se me ben non quiserdes fazer||438.2 [D]izedes vós, sennor, que vosso mal / seria se me fezessedes ben||438.14 Sempre vos eu, sennor, consellarei / que me façades ben por me guarir / de mort’, ...||515.7 Ca, senhor, pero me fazedes mal / e mi nunca quisestes fazer ben||529.5 ca ben creede que outro prazer / nunca [d’al] veran estes olhos meus / senon se mi vós fezessedes ben||529.19 ca, d’eu falar en mi fazerdes ben, / como falo, faç’i mingua de sén||533.7 ca, pero mi nunca fez ben, / se a non vir, non me posso guardar / d’ensandecer||542.6 que nunca tevestes por ben / de nunca mi fazerdes ben||545.2 Senhor, pois me non queredes / fazer ben nen o teedes / por guisado||547.1-2 De mi vós fazerdes, senhor, / ben ou mal, tod’est’en vós é||552.2 Senhor fremosa, pois no coraçon / nunca posestes de mi fazer ben||553.10 mais aque-m’en vossa prison, / de mi fazerdes mal ou ben||557.11 e, pois ei por vós tal coita mortal, / faça Deus sempre ben a mia senhor||568.2 Por Deus, senhor, pois per vós non ficou / de mi fazer ben||568.7 Non ficou per vós de mi fazer ben, / e de Deus ajades bon galardon||600.5 Ca tanto o trouxestes mal / que non ei, de vos ben fazer||603.4 e tenho que mi faz Deus ben i||618.4 ca diz de mí, e de vós outro tal, / andand’a muitos que lhi fiz eu ben||618.10 u se louva de min que lhi fiz ben||618.16 ca diz que lhi fiz eu ben / e ca vós soubestes todo com’é||625.6 nunca me pode ben nen mal fazer, / nen ond’eu aja pesar nen prazer||625.15 E ben nen mal nunca m’El ja fara||640.8 nen lhi quer por ende outro ben fazer||673.12 Madre velida, ide-lhi dizer / que faça ben e me venha veer||685.13 Se queredes que vos eu faça ben, / ai meu amigo, en algũa sazon, / vivede migo||697.9 No meu coraçon / ei oj’eu posto, ... / que o veja e que lhi faça ben||700.16 vedes que ben mi á feito||726.2 O meu amigo que[i]xa-se de mí, / amiga, porque lhi non faço ben||726.7-8 Queixa-s’el muito porque lhi non fiz, / amiga, ben||740.1 Dizen-mi, amiga, se non fezer ben / a meu amigo, que [e]l prenderá / morte por mí||740.6 máis lhe valria pera non morrer / non lhe fazer ben ca de lho fazer||741.6 e, pois al non deseja se vós non, / ben seria de lhi fazerdes ben||742.1 Se eu, amiga, quero fazer ben / a meu amigo, que ben non quer al / senon a mí||742.7 pois meu amigo morre por morrer / por mí, meu ben é de lhi ben fazer||742.9 Elas non saben qual sabor eu ei / de lhi fazer ben no meu coraçon||742.15 Eu lhi farei ben e elas verran / preguntar-m’ante vós por que o fiz||743.6 pois m’el ben quer, e que lh’eu faça mal, / que faria se lh’eu fezesse ben?||748.6 Punh’el-rei ora de lhi fazer ben||759.6 aqueste mundo x’ést’a melhor ren / das que Deus fez a quen El i faz ben||773.2 Estas donzelas que aqui demandan / os seus amigos que lhis façan ben||774.8 Perdoei-lh’eu, mais non ja con sabor / que [eu] ouvesse de lhi ben fazer||791.9 pois vos eu posso fazer ben e mal||806.9 ela ja nunca ben mi á de fazer, / mais sempre mal||812.7 e guaria mellor / se me vós ben quises[s]edes fazer||812.29 Se o fezerdes, faredes ben i||820.2 Amigo, vós ides dizer / que vos non quero eu fazer ben||835.16 mais, porque m’el fez ben, sen lho pedir||858.1 Que pret’esteve de me fazer ben / Nostro Senhor||858.5 Matando-m’, El fezera-me ben i / tal que tevera que m’era gran ben||862.15 nen que m’er pode ben nen mal fazer||867b.7 e os que del desasperados son / non poden nunca nen ũu ben aver / nen fazer ben||896.29 como se me ben fezesse / assi como me mal faz||935.16 A Sevilha se vai d’aqui / meu amigo, por fazer ben||935.20 – Madre, faredes-me ben i||942.12 que jurei de nunca lhi fazer ben / ant’el||943.6 de o matar ou de lhi fazer ben||944.2 e ela nunca [ben] me quis fazer||944.9 e ela nunca me quis fazer ben||956.5 non queria que mi fezesse ben / en que perdesse do seu nulha ren||959.1 Que de ben mi ora podia fazer / Deus se quisess’, e non lhi custa ren||965.3-4 e vej’as gentes partir de fazer / ben que soian||974.20 nunca mi ben fara||984.4 preito me trage de me fazer ben||984.9 por quanto mal me faz, ben me fara||984.22 e ora, mal que pes a mia sennor, / ben me fara||999.14 Como vós quiserdes sera, / de me fazerdes mal e ben||1015.18 que me non pode ben nen mal fazer||1021.5 ou é per mí, que vos non faço ben, / ou é sinal de morte que vos ven||1021.19 Se é per mí, que vos non faço ben, / dizede-mi-o e ja-que farei én||1024.2 ca diz que nunca lhi fiz ben||1024.7-8 Per bõa fe, non lhi poss’eu fazer / ben||1024.15 e non lhi fiz ben e ten que mal é||1025.2-3 Queixos’andades, amigo, d’Amor / e de mí, que vos non posso fazer / ben||1025.5 e por én guise-mi-o Nostro Senhor / que vos faça eu ben||1036.6 se lhi filhardes sas dõas ou al, / que diredes por lhi non fazer ben?||1036.9 Vós non seredes tan sen-conhocer, / ..., / que lhi non ajades ben a fazer||1038.3 Quer meu amigo de mí un preito / que el ja muitas vezes quisera: / que lhi faça ben||1038.5  farei-lh’eu ben, par Santa Maria, / mais non tan cedo com’el querria||1042.1 Morreredes, se vos non fezer ben, / por mí, amig’, ...||1042.5 é-mi mui grave de vos ben fazer, / e mui grav’é de vos leixar morrer||1042.13 Se vos non fezer ben, por mí Amor / vos matará||1045.5  fara-mi Deus ben se mi-o adusser||1058.19 E leixa-m’ela de mi ben fazer, / mais non me leixa en sas coitas viver||1066.7 Por én vos rog’, Amor, que me leixedes / viver se ben fazer non me queredes||1066.9 ca eu ben sei que vós poder avedes / de mi fazerdes, se quiserdes, ben||1066.11 E, pois mi ben e mal fazer podedes, / non mi façades quanto mal sabedes / fazer; máis dereit’é que mi mostredes||1076.14 [E] tanto cuidei ja que non á par / en mia senhor se mi faria ben||1113.6 mais non é senhor de mi fazer ben||1156.1 Diz meu amigo que lhi faça ben||1211.13 E por én sei ca mi quer ben fazer / Nostro Senhor||1228.3 e punh’eu logo de lhi ben fazer||1228.5 quando lh’eu poderia fazer ben, / el non ven i||1237.7 pero que lh’esta queira fazer ben||1237.28 ca mui bon ome nunca pod’errar / de fazer ben||1238.9 que o non pode guarir nulha ren / de morte ja se lh’eu non faço ben||1239.6-7 serviu-me muit’e, eu por lhi fazer /  ben, el foi outra molher ben querer||1239.11 por que lhi non fezestes ben enton?||1239.18 ben lhi devedes fazer e non mal||1241.8-9 E, pois vos eles teen por melhor / de vos enfengir de quen vos non fez / ben||1241.17 ca de tal guisa vos farei eu ben / per que façades canti[gas d’amigo]||1245.5 ca tamanho pesar mi fezestes / que jurei de vos nunca fazer ben||1245.10 ca, u vos fostes sen meu mandado, / jurei que nunca vos fezesse ben?||1245.15 ca jurei, tanto que fostes ido, / que nunca ja máis vos fezesse ben||1246.18 se voss’amigo morrer, morrerá / por ben que fez e non por outra ren||1285.7 por mí se perdeu, que nunca lhi fiz ben||1310.17 Pois m’ela nunca quiso fazer ben, / que me queres, Amor?||1310.21 por tal / que me non tolhas meu sono por qual / me non faz ben [... -al]||1398.5 porque lh’ela non quis[o] ben fazer, / feze-s’el en seus cantares morrer||1447.19 u s’el-rei mov’a fazer ben, / com’é razon, pesa-lhes én||1532.5-6 ca mi fazedes vós en guisa tal / ben, mia senhor, que depois é meu mal||1532.12 demais, fostes ogan’a meu mandado / por mi fazerdes [gran] ben e amor||1538.18 ca, pois eu por vós morto for, / que ben mi podedes fazer?||1547.13 Dizede-mi ora que ben mi fezestes||1549.2 Assi and’eu por serviço que fiz / a senhor que me non quer fazer ben||1553.16 El fez sempre mal e cuidou / e ja máis nunca fezo ben||1604.5 ca mia senhor non me quer fazer ben / senon por algo||1606.2 Ora vej’eu que ést’aventurado / ja Pedr’Amigo e que lhi fez Deus ben||1607.3 se ben fezer, non dev’a começar / en mí, que ando por ela sandeu
26.3-4 pero non me fazedes vós por én / maior ben ca se vos eu o peior / quisesse que vos podesse querer||63.17-18 que mi non faredes maior / ben ja nunca, per bõa fe, / ca me fezestes||66.32 ca me sera o maior ben que faz / en este mund’a ome outra moller||107.27 ca este ést’oje o maior / ben de quantos Deus quis fazer||1173.6 mais, se eu dela esteves[s]’assi, / mui maior ben faria Deus a min
41.13 Tod’aquel ben que m’ela fez enton, / e de que m’eu depois muito loei, / por meu mal foi||260.15 i me faredes aquel maior ben / daqueste mund’...||311.16 Deus me fezesse este ben / de lle falar e a veer||405.16 Deus, que ll’a ela tod’este ben fez||616.21 mais, u m’este ben Deus faz, / que vos vejo, folgarei / e averei gran solaz||631.9 e por todo este ben que vos El fez / ouv’a poer eno coraçon meu / que fale vosco||902.13 E Deus, que mi fez este ben, / ainda m’outro ben fara||1039.6 que, pois que lh’eu tod’este ben fezer, / log’el querra que lhi faça melhor||1064.17-18 E, se mi Deus quiser fazer / este ben, que m’é mui mester, / de a veer
545.21-22 de me matardes faredes / meu ben, pois m’assi tragedes / estranhado / do ben que ei desejado||957.11 que prol á mí fazer eu vosso ben / e fazer a mí, senhor, mui gran mal?||1425.16 E, pois el-rei de vós é tan pagado / que vos seu ben e sa mercee faz
30.17-18 Mais queira Deus que máis de ben / me faça ca en seu cor ten!||30.19 Se me máis ben non fezer / que en cor á de me fazer||139.4 por Deus, creede ca vos quero ben / e ja máis nunca m’outro ben façades||164.7 E, se m’El á de fazer algun ben, / oir-mi-á ‘questo que ll’eu rogarei||209.16 e, se eu faça bõa fin, / non me faredes outro ben||218.19 mais rog’a Deus, que lle tanto ben fez||231.3 e falar no seu ben e no seu prez / dizen eles que algũu ben me fez||238.22 ca, se m’algun ben quisesse fazer, / ja que-que[r] m’én fezera entender / des quant’á que a fillei por sennor!||242.23 E por aquesta coid’eu a morrer, / a que Deus fez, por meu mal, tanto ben||259.13 e, pois Deus tanto ben vos fez, sennor, / de vos amar non me vos én queixedes||286.1 Por Deus Sennor, que vos tanto ben fez / que vos fezo parecer e falar / mellor||293.15 [E], mia senhor, quanto máis ben fazedes, / atanto fazedes a min levar / maior coidado no meu coraçon||305.13 E Deus Sennor, que lle tanto ben fez||332.8 e fez-lhi muito ben / en a fazer dona de mui bon sén / e mui mansa||392.10 e se foron perder / ... / por muito de ben que poderon fazer||416.10 par Deus, que vos muito ben fez, / ir-m’-ei d’aqui||446.5 non me quer ela nen un ben fazer, / e Amor me faz por ela morrer||448.1 Muito ben mi podia Amor fazer / se el quisess’e non perder i ren;||537.13 e, des i, non lhi fez pouco de ben / quando non quis que lh’outra foss’igual||549.12 e Deus, que lhi fez tanto ben, / non querra que o seu bon sén / err’en min||556.21 e vós cobrades conhocer / tanto que m’algun ben façades||624.1 Que muito ben me fez Nostro Senhor / aquel dia en que m’El foi mostrar / ũa dona||742.22 E ante lhi quer’algun ben fazer / ca o leixar, como morre, morrer||810.5 se mi queredes algun ben fazer||1007.22 eu post’avia no meu coraçon / de nunca ja máis neũu ben fazer||1036.22 nen lhi façades nunca nen un ben||1046.5 mais eu perça bon parecer que ei / se nunca lh’el-rei tanto ben fezer / quanto lh’eu farei quando mi quiser||1089.9 pois m’outro ben non queredes fazer||1090.2 Senhor fremosa, non pod’om’osmar / quan muito ben vos quiso Deus fazer||1098.15 Tal ben lhi quero no meu coraçon / que vos non rogarei por outro ben / que mi façades nen por outra ren||1173.1 Que muito ben fez Deus a mia senhor / se por ben ten de lh’eu gran ben querer||1173.7 Muito ben lhi fez, aquesto sei eu, / se a ela praz de lhi eu querer ben||1173.13 E muito ben lhi deve Deus fazer / se co[n] meu serviço lhi prazer á||1173.20 E, se prouguesse a Deus que foss’as[s]i, / non me fezesse outro ben des ali||1223.6 e de quant’outro ben mi fazedes||1238.6 [e] se lh’ar faç’algun ben, outro tal||1310.11 Pois m’ela nen un ben quis[o] fazer, / que me queres, Amor?||1468.2-4 por tod’outro ben / que Deus no mundo a outro pecador / fazer quisess’, ...||1469.10 e veerei se me fara sequer / algũu ben per que possa partir||1500.5 e, pois vos Deus ora tanto ben fez, / punhade d’ir adeant’ũa vez||1585.26 mais ũu deles, o que el máis amava / e que sempr’ante muito ben fazia
8.7 e non gradecia / a Deus qual ben mi fazia / en sol me leixar veer / o seu mui bon parecer!||30.16 e sofrere[i] / quanto me fezer ben e mal?||74.24 ca assi faz mí desamparado / Amor eno mundo viver / de quanto ben Deus quis fazer||422.26 e por quanto ben vos Deus fez, sennor, / guardade-vos de tal erro prender||759.2 Quer’eu, amigas, o mundo loar / por quanto ben mi Nostro Senhor fez||1036.20 Ou ben filhade quanto vos el der / e fazede ben quanto x’el quiser||1046.20 ca máis [lhi] valra se lh’eu [ben] quiser / que quanto ben lh’el-rei fazer poder
É relativamente frecuente a aparición de fazer ben co substantivo antecipado ou sobreentendido
21.2 Diz meu amigo que lhe faça ben, / e digo-lh’eu sempre que lho farei||63.19 que mi non faredes maior / ben ja nunca, per bõa fe, / ca me fezestes, pois vos vi||209.4 e, pois eu por vós morto for, / non mi-o poderedes fazer||209.21 Fazede-mi, ... / ben mentr’ando vivo, ca non / mi-o faredes, ... / pois eu morrer, por tal razon||301.8 Pero que m’ela nunca fezo ben / nen mi-o fara ja enquant’eu viver||313.15 pero m’ela non fez ben nen fara, / catand’ala direi-vos que fiz i||326.15 Non a amo, per bõa fe, / por nunca seu ben aver ja, / ca sei ben que mi-o non fara||335.16 Rogastes-mi, amiga, per bõa fe, / que lhi fezesse toda via ben / por vós, e, pois vós queredes, conven / que o faça||384.13 esta do coraçon non me salra / e atenderei seu ben se mi-o fara, / e vós al de min saber non queirades||392.10 Non metedes mentes en qual perdiçon / fezeron no mund’e se foron perder / ... / por muito de ben que poderon fazer||424.10 e gran ben / mi fara i se mi-o quiser fazer||740.6 máis lhe valria pera non morrer / non lhe fazer ben ca de lho fazer||954.6 en que vos podia Nostro Senhor / fazer máis ben do que vos fez, senhor?||1087.2 A vós fez Deus, fremosa mia senhor, / o maior ben que vos pod’El fazer||1532.9 D’aver de vós ben and’eu alongado, / pero punhades vós en mi-o fazer / quanto podedes, a vosso poder
fazer bõa fin 'ter boa morte'. Cf. fazer sa fin
209.15 e, se eu faça bõa fin, / non me faredes outro ben
fazer (bon) sén 'actuar asisadamente'
104.13 pero que sén cuid’a fazer / por en tan gran vergonha entrar||123.6 e quen sa linnagen quer ben / tenn’eu que faz dereit’e sén||273.22 E tenno que faço dereit’e sén / en querer mal quen vos quer mal e ben||952.20 E quen deseja mort’aver / por coita d’amor non faz sén||1501.9 E, se vós de trobar sabor avede / aqui trobad’e faredes i sén
68.18 E tod’ome que se poder / per algũa guisa guardar / de nunca moller muit’amar / fara bon sén se o fezer||145.24 E querra-se guardar mui ben / de vós quen mia morte souber, / e tenno que fara bon sén||438.3 e non tenn’eu que fazedes bon sén / en me leixardes en poder d’Amor / morrer||713.2 pero cuidei que fazia bon sén / do meu amigo, que mi quer gran ben||964.13 e tenh’amiga que faz mui bon sén||1177.5 e, por Deus, enviade / o vosso migo e faredes bon sén
fazer bon siso 'proceder axeitadamente'
1637.4 e, se mi creer, / fara bon siso
fazer capa 'aproveitarse de, abusar'
Rexe a preposición de
461.21 E, pois que vossa fazenda teedes ben alumeada / e queredes ben amiga fremosa e ben-talhada, / non façades dela capa, ca non é cousa guisada||744.5-6 mais, pois assi é, / oimais fazede des aqui /  capa d’outra, ca non de min
fazer cima 'levar a cabo, consumar'
772.9 Os grandes nossos amores, / que mí e vós sempr’ouvemos, / nonca lhi cima fezemos / coma Brancafrol e Flores
fazer conselho 'decidir'
1653.15 Mais que conselho faredes / se alguen al rei disser / ca molher vosco teedes / e a justiçar quiser?
fazer corte(s) 'reunir as cortes para tratar algún asunto'
1512.15 E fara el-rei corte este mes / e mand[ar]án-vos, infançon, chamar
1011.2 O meu amigo novas sabe ja / daquestas cortes que s’ora fara[n]||1011.13 En aquestas cortes que faz el-rei / loará min e meu [bon] parecer
fazer creente 'facer crer'
1117.10 mais que mi queren creente fazer?||1232.23-24 mais á mester de lho fazer el ben / creent’, e vós non o ceardes én||1336.15 E, pois el cuid’a fazer-vos creente / que vos serviu come ome de parage||1679.11 e faz creent’a quantos aqui son / que val mui máis que non dev’a valer
fazer de ben
93.16 Por quantas outras cousas son / que Deus no mundo fez de ben||247.7 Cuidando en quanto vos Deus fez de ben / en parecer e en mui ben falar||303.1 Tanto faz Deus a mia sennor de ben||309.10 E Deus, ... / tan muito vos fezo de ben / que non soub’El no mundo ren / per que vos fezesse mellor||441.13 [T]an muito vos fez Deus de ben / que, se vos prougu ... des aqui / serei voss’om’, ...||688.14 Pois non catades mesura / nen quanto vos eu fiz de ben||747.10 e diz ca morre desto, ca d’al non, / cuidand’en quanto mi Deus fez de ben
fazer dereito 'proceder xustamente'
Pode rexer a preposición en
3.10 dereito faz se me mal talan ten / por tal sandice qual eu cometi||4.6 E pero se a eu oro / mui gran dereito faç’i||111.9 e choraria, se dereito fezesse||116.17 E por mui gran maravilha terria, / senhor, quen ora soubesse de qual / guisa mi ven, e d[er]eito faria,||123.6 e quen sa linnagen quer ben / tenn’eu que faz dereit’e sén||140.13 e seu torto x’é se me fal, / ca eu non devi’a perder / por mui gran dereito fazer||161.4 e, mia sennor, gran dereito farei, / pois eu de vós os meus ollos partir / e os vossos mui fremosos non vir||180.3 Sennor, queixo-me con pesar / grande que ei de que vos vi, / e gran dereito per-faç’i||369.3 Sennor fremosa, creede per mí / que vos amo ja mui de coraçon, / e gran dereito faç’e gran razon, / sennor, ca nunca outra dona vi||572.16 e por én faz gran d[er]eit’i / meu amigo de trist’andar||611.19 E faço mui gran dereito, / pois quero vosso proveito||645.6 E, se m’outren faz ond’ei despeito, / a el m’assanh’e faço dereito||709.4 e faz gran dereito / d’andar triste o meu amigo / porque non pode falar migo||874.10 dar-lhes-ei por cambio quanto ei en Lombardia, / ..., / e faço gran d[ere]ito, ca meus sobrinhos son||918.1 Maestr’Acenço, dereito faria / el-rei de vos dar mui boa soldada||1235a.13 Se m’el’a min amasse, mui gran dereito faria, / ca lle quer’eu mui gran ben e punn’i máis cada dia||1378.5 maravilhei-m’e non o quis creer, / [e] fiz dereito||1485.5 mais, se dereito queredes fazer, / ela so el devedes a meter, / ca o manda o Livro de Leon||1497.11 [E] o que vendeu Leirea muito ten que fez dereito, / ca fez mandado do Papa e confirmou-lh’o Esleito||1597.2 Covilheira velha, se vos fezesse / grand’escarnh’e[nde], dereito faria, / ca me buscades vós mal cada dia||1616.1 Moir’, e faço dereito, / por ũa dona d’Elvas / que me trage tolheito / como a quen dan as ervas||1651.20 Dade-m’alvissara, Pedr’Agudo, / e gran dereito faredes
116.12 e fazia dereito, ca non al, / e[n] non cuidar que me veesse mal||273.22 E tenno que faço dereit’e sén / en querer mal quen vos quer mal e ben||307.16 dereito faç’en me maravillar||369.8 mui gran dereito faç’en vos querer / mui gran ben||369.15 dereito faç’en vos querer gran ben||433.13 Mui gran dereito faç’en me queixar / de vós, sennor, eno meu coraçon||1074.7 dereito faç’en me de vós doer||1126.4 por én faç’eu dereit’en mi pesar||1318.7 Ten el que faz der[e]it’en se queixar
fazer desamor 'desamar'
10.3 e fez-mi tort’e desamor / quen mi a [a]tal senhor tornou||106.10 E ar fez logo mui gran desamor, / mia senhor, a quen vos El foi mostrar||233.3 e, pois m’ela faz mal e desamor, / ben vos posso con verdade dizer / que a mí aveo en guisa tal / que vi todo meu ben por gran meu mal
fazer desguisado ~ fazer desaguisado 'actuar incorrectamente, sen xeito'
1185.7 Non faç’eu desguisado, mia madre, no cuidar
381.4 e faz pecado / d’aver ben e nen aguarda / como faz desaguisado
fazer enmente 'lembrar, recordar'
1674.6 Fazede-me-lh’enment’e / ainda oje vós migo jaredes / por seu amor
fazer entendente 'facer crer, convencer'
1049.5 ou se falar ouverdes con algun maldizente / e vos quiser, amigo, faz[er d]’al entendente, / dizede-lhi que mente e dizede-lhi que mente!||1336.8 Ca, se vos el quer fazer entendente / que vos serviu sen outra encoberta, / ... / ..., / certa resposta deve a levar / de vós
fazer fin 'acabar'
Rexe a preposición a
1412.26 pôs-mi o gran can enriçado, / que nunc’a [morder] fez fin
fazer fis 'convencer'
771.8 El chora muito e filha-s’a jurar / que é sandeu, e quer-me fazer fis / que por mí morr’, ...
fazer gran ben
A expresión verbal fazer ben pode presentar gradación a través da introdución do cualificativo gran
243.8 E tenno que me fez Deus mui gran ben / en me fazer tan bõa don’amar||275.2 gran ben faria / se lle desse||309.2 Par Deus, ai Dona Leonor, /  gran ben vos fez Nostro Sennor!||345.1 O meu amig’, amiga, que me gran ben fazia||380.11 e trobo polo voss’amor / que me fazedes gran ben||392.15 se mi-a Deus amostra, gran ben mi fara||396.1 Se m’ora Deus gran ben fazer quisesse, / non m’avia máis de tant’a fazer||424.9-10 e gran ben / mi fara i se mi-o quiser fazer||430.6-7 atan gran pavor ei que mui gran ben / me lle fezesse, por meu mal, querer||522.6-7 E d’irdes i tenh’eu que mi fara / Deus gran ben, poi-la podedes veer||522.12 E, pois que vos Deus aguisa d’ir i, / tenh’eu que mi fez El i mui gran ben||536.5 tenho que mi fariades gran ben / de mi dizerdes quanto mal mi ven / por vós||868.4 e praz-me de coraçon / por duas cousas, ... / en que tenho que me faz Deus gran ben||1064.21 por én gran ben mi per-fara
fazer guisa 'axir dun determinado modo'
fazer guisado ~ fazer aguisado 'axir con siso, actuar xustamente'

548.15 E faço mui guisado, / ... / ..., / querendo-lh’eu melhor / ca min nen al||572.13 D’andar triste faz guisado, / ca o non vi||709.16 e faz mui guisado / d’andar trist’o meu amigo / porque non pode [falar migo]||749.8 Se m’el quer ben como diz ca mi quer, / el faz guisad’, ...
Na expresión verbal fazer guisado, o complemento pode estar representado polo pronome
749.8 Se m’el quer ben como diz ca mi quer, / el faz guisad’, [e] eu, po-lo fazer, / non lho gradesco
607.6 e and’eu leda por én / e faço muit’aguisado||1406.8 E, poi-lo sabe, faz aguisado / de posfaçar||1556.2 e anda trist’e faz muit’aguisado, / ca perdeu quant’avia guaanhado
fazer mal sén 'proceder mal'
3.9 E, pois que m’eu de viver atrevi / sen na veer, en que fiz mui mal sén||55.9 que fiz [i] mal sén / porque vos ora falei én||72.15 E creo que fara mal sén / quen nunca gran fiuz’ouver / en mesura d’outra moller||85.12 e sobejo fazen mal sén||116.5 mais entend’ora que faç’i mal sén / de vos amar||117.1 Entend’eu ben, sennor, que faz mal sén / quen vai gran ben querer quen llo non quer||130.26 que lle fogi da terra con pavor / que ouve dela e fiz mui mal sén||156.24 Mais venho-vos por Deus rogar / que vos prenda doo por én / de mí, que faç’este mal sén||161.13 Pero sei-m’eu que me faço mal sén / de vos amar||201.16 non quer’eu ja provar de me partir / d’u fordes vós, ca faria mal sén||315.17 e dizedes de quanto vos servi / que fiz mal sén||318.19 pero entendo que faço mal sén / en desejar meu mal come meu ben||331.8 E todos dizen que fiz i mal sén, / ai mia senhor, de quanto comecei / de vos servir||361.3 se Deus me valla, fiz mal sén||391.15 E tenno que fazen mal sén / quantos d’amor coitados son / de querer sa morte||433.2 Ora poss’eu con verdade dizer, / sennor fremosa, que faço mal sén / en vos amar||433.18 e por aquesto podedes osmar / que mui mal sén faço de vos servir||601.19 e, pois fez mal sén, / d[er]eit’é que perça meu ben||713.1 Eu fiz mal sén qual nunca fez molher||713.9 e con essa coita se foi d’aqui, / e fez mal sé[n]||742.4 dizen que é[ste] mal / mias amigas e que faço mal sén||742.11 mais dizen logo que mal sén farei / mias amigas||905.2 I logo, senhor, que vos vi, / vi eu que fazia mal sén / d’ir osmar de vos querer ben||948.15 e por én / dizen-mi ora que faço i mal sén||978.7 Por esto faz mal sén quen s’en vós fia / com’eu||1046.3 e faz mal sén de mi faz[er] pesar||1075.16 mais eu, con gran lealdade / e por non fazer mal sén, / non ous’eu dizer por quen / [mi ven quanto mal mi ven]||1352.7 Rodrig’Airas vo-lo diss’e fez mal sén||1377.7 e tenho que fez i mal sén||1395.8-9 Non se guardou de foder, e mal sén / fez el que non poderia peor||1488.22 De me coitardes fazedes mal sén||1509.8 Ante lh’eu dixi que mal sén fazia, / que se non queria del aguardar||1606.16-17 e mal sén / faz se o ende quer quitar alguen||1672.9 E, pois ficastes prob’e sen aver, / non veedes ca fezestes mal sén?
fazer mentira 'mentir'
1043.19 De fazer mentira sei-m’eu guardar, / mais non de quen me mal quer assacar
fazer mester 'ser preciso, convir'
879.16 – Sodes de corte e non sabedes ren, / ca mester faz a todo omen que dé, / pois à corte por livrar algo ven||1326.3 non faz mester a ti, Fernan Chancon, / d’ir entençar come torpe avurrido
fazer morada 'morar, vivir, habitar'
800.19 que ja enquant’eu viva for / non ajades de min amor, / pois morada fostes fazer / mui longi [de min e mui sen meu grado]
fazer nojo 'aborrecer, causar aborrecemento'
1625.6  faz sempre nojo, non vistes maior
fazer oraçon 'rezar'
678.2 Por fazer romaria pug’en meu coraçon / a Santiag’un dia, por fazer oraçon||753.1 Fui eu fremosa fazer oraçon||755.2 Ir quer’oj’eu fremosa de coraçon, / por fazer romaria e oraçon, / a Santa Maria das Leiras||1146.13-14 Foi el fazer noutro dia / oraçon a San Servando / por s’ir ja d’aqui sa via||1150.11 Pois todas i van de grado oraçon fazer||1216.17 E fui eu fazer oraçon / a San Clemenç’e non vos vi||1219.1 Estava-m’en San Clemenço, u fora fazer oraçon||1219.7 Estava-m’en San Clemenço, u fora oraçon fazer||1259.7 Por fazer oraçon / quer’oj’eu ala ir||1283.4 pois que me mandou / que foss’eu con el ena sagraçon / fazer oraçon a San Treeçon||1283. ||1285.15 Depois que fiz na ermida oraçon||1288.2 Se vos prouguer, madr’, oj’este dia, / irei oj’eu [por] fazer oraçon||1307.8 Mando-vos eu ir a Far’un dia, / filha fremosa, fazer oraçon||1401.17-18 esse me disse que por oraçon, / per jajũar, per esmola fazer
fazer par 'igualar'
Nesta expresión verbal, en xeral con formulación negativa, o elemento nominal pode estar ausente por antecipación
99.18 c[a] nunca [vos] Deus, mia senhor, / no mundo quiso fazer par||106.25 fez-m’entender qual ést’o ben melhor / do mundo, a que Deus nunca fez par||194.18 dona que me fezess’escaecer / vós, a que Deus no mundo non fez par||203.20 e por én sei eu ben, per bõa fe, / que non fez Deus a esta coita par||424.7 «Moir’eu, senhor, a que Deus non fez par»||496.13 Mais se fez Deus a tan gran coita par / come a de que serei sofredor / quando m’agora ouver d’alongar / daquesta terra||501.5 des i, quis que er conhocesse / o vosso ben, a que El non fez par||510.13 E, pois vos Deus nunca fez par / de bon sén nen de ben falar / nen fara ja||526.13 e por én vós, a que Deus non fez par, / non me devedes i culp’a põer||532.6 que vos eu podesse contar / o gran mal que mi faz sofrer / esse vosso bon parecer, / senhor, a que El non fez par||533.15 de quantas outras [e]no mundo son / non lhi fez par, a la minha fe, non||634.17 Non fez Deus par a desejo tan grande / nen a qual coita sofro i
510.15 E, pois vos Deus nunca fez par / de bon sén nen de ben falar / nen fara ja, a meu cuidar
fazer por ben 'axir con boas intencións'
1030.2 Quand’eu fui un dia vosco falar, / meu amigo, figi-o eu por ben
fazer razon 'ter razón, proceder ben'
65.4 enquant’est’é, faço mui gran razon||181.17-18 En me prazer con mia morte razon / faç’eu mui grande, par Nostro Sennor||307.10 maravillo-me e faço gran razon||339.2 Oimais quer’eu punhar de me partir / daqueste mund’e farei gran razon||369.3 Sennor fremosa, creede per mí / que vos amo ja mui de coraçon, / e gran dereito faç’e gran razon, / sennor, ca nunca outra dona vi||419.7 E ben tenn’eu que faço gran razon / d’a maior coita muit’a Deus gracir||421.6 mais, se soubessen o meu coraçon, / no’me cuid’eu que o fossen provar, / ante terrian que faço razon||550.20 terria-m’én, [e] razon faria, / por tan ben-andante / [que per rei nen ifante / des ali adeante / non me cambiaria]||572.4 e faz gran razon / meu amigo de trist’andar||572.9-10 e por esto faz sen falha / mui gran razon, per bõa fe||607.14 Por quanto mal á levado, / amiga, razon farei / de lhi dar end’algun grado||620.5 ca lho defendi, e faço gran razon||712.1 Que trist’oj’eu and’e faço gran razon||791.10 de a sofrerdes faredes razon||792.14 Muit’and’eu leda no meu coraçon / con meu amig’, e faço gran razon||840.3 e faredes razon, / sen[h]or, se vos algũa vez nembrar||971.27 en pedir algo non dig’eu de non / a quen entendo que faço razon||1036.13 El punhará muit’e fara razon / de lhas filhardes quando vo-las der||1085.16 e ora moiro e faço gran razon||1086.10 e, se morrer por én, farei razon / cuidand’en vós||1218.1 Non vou eu a San Clemenço orar e faço gran razon||1220.3 e faço gran razon / par Deus, mia madre, de muito chorar / por meu amig’e meu lum’e meu ben||1239.8 – Amiga, vós non fezestes razon / de que perdestes voss’amig’assi||1352.1 Jograr Saco, non tenh’eu que fez razon / quen vos pôs nome jograr e vos deu don||1515.18 farei-t’eu sempr’amor, / e tenho que farei mui gran razon||1597.20 E, se me gran mal queredes, covilheira / velha, dig’eu que fazedes razon
fazer sa fin 'morrer'. Cf. fazer bõa fin
1341.20 diz que sabe que o pod’ensarrar / en tal logar u conven d’atender / atal morte de qual morreu Merlin, / u dara vozes fazendo sa fin
fazer-se perda do corpo 'morrer'
62.10-11 ca deste poder, / que mi Deus faz atal aver / que vos vejo, fara-xe-m’én / perda do corpo e do sén / u vos eu veer non poder
fazer serviço 'amar, servir'
24.22-23 pois me non val / contra vós serviço nen al / que vos faça||123.8-9 E sempre serviç’e amor / eu a meu linnagen farei||242.5-6 querrei-lles fazer / serviço sempr’e querrei-as veer / sempr’u poder||409.23-24 Mais aqui á mester sabedor[ia] / máis ca esforç’en punnar d[e fazer] / a mia sennor serviço toda via||446.14 E sempr’eu cuidei no meu coraçon / de lhi fazer serviç’e me guardar / de ja máis nunca lhi fazer pesar||805.9 ca, des que morrer, non a veerei / nen bõo serviço nunca lhi farei?||805.19-20 ca nunca lhi tan ben posso fazer / serviço morto como se viver||1549.1 Assi and’eu por serviço que fiz / a senhor que me non quer fazer ben||1549.5 e] sabe que i fiz / serviç’e non poss’aver seu amor||1598.5 vel por serviço muito que vos fiz, / que me non destes, com’or’omen diz, / sequer ũu soldo que ceass’un dia

fazer + inf. 'facer que outro realice un traballo ou función'
Estas construcións teñen un carácter causativo
1. e por én vos rog’eu, Amor, / que me façades dela aver / algun ben||6.5 e ela, que me faz perder / que mi-o non poden entender, / ja eu chus non a negarei||6.29 ca ben lhe-la fiz conhocer / porque me non quis ben fazer||8.26 en tal coita me metia / que conselho non sabia / eu de min como fazer / por dela máis ben aver||9.4 amor me mostraria / por me fazer, a meu pesar, viver / q[u]and’eu sabor ouvesse de morrer||10.2 Min prês forçadament’Amor / e fez-mi amar que[n] nunc’amou||14.47 Ca me non receberia / aquel que me fez nacer||15.12 pero m’en coita fazedes viver||15.14 e que vos ei por amor a teer / quanto de mal me fazedes sofrer||18.1 Pois me fazedes, mia senhor, / de quantas cousas no mund’á / desejos perder||20.6 u nunca máis acharei outra ren / de que eu possa gasalhad’aver / nen me de vós faça coita perder!||20.17 tod’esto mi vós fezestes perder!||20.18 Fez-me-vos Deus, por meu mal, ben querer!||23.31 se vosso desamor, que m’ora ten / forçado, non fezerdes obridar||25.1 Non vos façan creer, senhor, / que eu alhur quero viver / senon convosc’, ...||25.10 nen nos meus olhos, mia senhor, / nen o vosso bon parecer, / que me vos faran ben querer||27.1 Min fez meter meu coraçon / en amar tal senhor||32.5 e faz-mi a mercee viir / d’Amor com’ome preso ven||32.20 mais mia senhor faz seu prazer / ... / que [me] faz entrar en prison / u me non jaz se morte non||34.2 O gran cuidad’e o afan sobejo / que mi a mí faz a mia senhor levar||34.16 de tal vida non poss’eu aver grado, / da que me faz viver tan sen sabor / como quen ten a morte por melhor||37.18 pero sei ben, sen contenda, / da que me faz tan longada- / -mente viver, e coitada / vida||39.9 faz-me viver o voss’amor assi / que mi seria con mia morte ben||42.2 Ja m’eu quisera leixar de trobar / se me leixass’a que mi-o faz fazer||43.21 Ben me forçou ali mal sén / o dia’n que lhi eu foi dizer / ca ben mi faz Amor querer||44.3 Muito per-á ja gran sazon / que mia senhor mui gran pesar / non oiu, pois me fez quitar / d’u ela é||44.8 Eu lhi dixi quan grand’afan / me faz o seu amor sofrer, / e pesou-lh’[o qu]e foi dizer||53.14 pois me vos Deus fez veer||53.16 por aquel Deus que vos fez[o] nacer||53.23 d’averdes vós en mia mort’a perder / gran mesura, fremosa mia senhor, / per bõa fe, que vos Deus fez aver||54.16 se vós a min fezessedes perder / quanto ben Deus no mundo quis fazer||55.16 ca Deus vos fez tanto valer / que nunca devedes fazer / en nulha cousa se ben non;||55.22 E, pois [que] m’esta coita faz / agora aqui o sén perder||55.24 u vos vejo mi faz dizer / quanto me ven a coraçon||56.8 Ca, senhor, por quanto Deus quis fazer / no mund’a ome molher muit’amar||56.22 E, senhor, por Deus, que vos fez nacer||58.3 esse faz oj’a mí saber / qual coita Deus fezo maior / de quantas coitas quis fazer||58.6 e faz-mi-a toda padecer||58.8 U vos eu non posso veer, / mi-a faz padecer, mia senhor||58.11 tal sabor / ei que me faz escaecer / quanta coita soia prender||59.4 aquel dia’n que vós filhar / me fezestes esta senhor||59.5 ca cedo mi per-fez saber / quejandas noites faz aver / Amor a quen el preso ten||59.6 ca cedo mi per-fez saber / quejandas noites faz aver / Amor a quen el preso ten||59.12 de saber eu qual ben Amor / a[o] seu preso faz prender / quando se dele sol doer||60.1 Por Deus, que vos fez, mia senhor, / mui ben falar e parecer||60.23 ben poderedes log’osmar / ca me non fazedes levar / coita que eu possa sofrer||61.2 Muitos teen oje por meu trobar / ca mi-o non faz nulha dona fazer||61.6 Pero a dona que eu vi falar / nunca melhor nen melhor semelhar / mi-o faz a mí, per boa fe, fazer||61.8 Pero Deus sabe (...) / ... que, macar mi-o faz fazer / que o non sábian||61.14 ca me soub’eu sempre mui ben guardar, / a Deus loado, de m’omen fazer / nen a molher a verdad’én saber||61.19 E vedes que me faz assi quitar / de máis daquesto end’ela fazer||61.24 e est’eu non poder’i acabar / senon per esto que [me] faz fazer||62.9 ca deste poder, / que mi Deus faz atal aver / que vos vejo, fara-xe-m’én / perda do corpo e do sén||64.8 ca mi-a faz aver tal moller / que nunca mi á ren de fazer / per que eu j’a possa perder||65.28 e ora, por Deus, que vos fez falar / mui ben, sennor, e mui ben semellar||66.24 e porque vos fez parecer mellor / Deus d’outra dona e mellor falar||72.26 cousa faria sen razon / eu se mi assi fosse cuitar / con mia mort’, en esta sazon / que me vós fazedes morrer||73.2 Que sen consello que vós, mia sennor, / me en este mundo fazedes viver!||73.8 E ora, por Deus, que vos fez mellor / falar e máis fremoso parecer / d’outra dona||73.25 porque me vos Deus fez veer||74.10 E pero nunca foi én pensado / que podesse eu per ren veer / o que me faz tal cuita aver||74.22 ca assi faz mí desamparado / Amor eno mundo viver / de quanto ben Deus quis fazer||75.9 E creede que a min é / este mal, que me vós levar / fazedes, de mia morte par||75.14 E, pois por ben que vos eu sei / querer me fazedes assi / viver, tan mal dia vos vi||78.2 Ai eu, coitad’, en que coita mortal / que m’oje faz ũa dona viver!||78.10 ca esta coita non me dá lezer, / ante mi-a faz cada dia crecer||81.11 muita guerra lle farei / porque me faz partir d’aquen||82.11 ca ‘ssi me ten forçad’Amor / que me faz atal don’amar||84.8 E, pois me dela faz partir, / non lle quero ja sofrer ren||85.7 mais eu non o posso creer: / que ome perdera per ren / coita d’amor sen aver ben / da dona que lla faz aver||85.14 e sobejo fazen mal sén, / ou, de pran, amor non os ten / en qual coit’a min faz sofrer||85.27 e esto me faz defender / de mort’e non d’outro pavor||86.28 e Deus, se me quiser valer, / por min, ... / fara-ll’aver coita d’amor||88.27 e qual sabor / eu ei de convosco falar / vos faç’aver de m’ascuitar||89.12 nen Deus, que mi-a fez tan gran ben / querer, per que perdi o sén||90.9 no’mi-o façades entender / e poder-m’-edes defender / de gran cuita por mi-o negar||90.22 E gran coita me faz jurar / d’amor, que non posso sofrer||90.24 e faz-mi a verdade dizer / ... / da gran cuita que por vós ei||91.12 assi me coitou voss’amor / que me fez tod’escaecer||92.3 Muito per-dev’a gradecer, / ..., / a Deus, a quen faz ben querer / sennor con que pode falar||92.8 Mais fez-m’atal sennor aver / de que m’ouve sempre a guardar||92.14 e de provar / se me queria consentir / quan pouco quer sol de mi oir / a cuita que me faz levar||92.23 de qual, desejando seu ben, / me faz o seu amor sofrer, / ca de mẽor morreu j’alguen||92.25 mais Deus me faz assi viver / en tan gran coita||95.6 mais fez-mi-a Deus, des que a vi, / sen o meu grado muit’amar||96.27 Ca todo [o] sén perderá / con gran sabor de a veer, / ca assi o faz a min perder / Amor, tan gran coita me dá!||97.4 pois na maior / viv’eu que pod’Amor fazer / aver a nulh’omen per ren||97.11 mais, Deu-lo sab’, este pavor / todo m[i-o] ela fez perder||97.26 non lhi faz saber / com’el é grave de sofrer, / e por aquesto me non val||103.12 e eles non saben se me fazen mal / en me fazeren perder atan bon cuidar.||103.19 Vós me fazedes estranhar, mia senhor, / todo de quanto m’eu pagar soia||104.32 Ca ja me non pode maior / mal fazer, nen se me matar, / daqueste que me faz aver||105.4 mia morte sodes, que me fazedes morrer||106.20 fez-m’entender como vós parecedes, / e moiro porque vos sei conhocer||106.24 fez-m’entender qual ést’o ben melhor / do mundo, a que Deus nunca fez par||110.19 e ei rogar a Deus que se nembre de min, / que vós fezestes perder do mundo sabor||112.7 Por quantas vezes m’ela fez chorar / con seus desejos [e] cuitad’andar||115.10 – Martin Soarez, non poss’eu osmar / que no-las gentes queran consentir / de nós tal omen fazermos pojar / en jograria||116.25 pois tanto mal me fazedes levar||119.21 e Deus, que mi-a fez ben querer||120.1 Meus ollos, quer-vos Deus fazer / ora veer tan gran pesar||120.7 Ca vos faran cedo veer / a por que eu moiro casar||121.8 Como morreu quen foi amar / quen lle nunca quis ben fazer / e de que lle fez Deus veer / de que foi morto con pesar, / ai mia sennor, assi moir’eu!||122.3 por me fazer / perder convosc’e non por al||123.27 pero, se me quisesse dar / algo, faria-me preçar / atal parenta e valer||128.3 essa faz a min Deus amar, / e essa me ten en poder||128.6 e essa me faz o maior / ben deste mundo desejar||128.9 o seu ben que non á i par, / tan muito a faz Deus valer / por bon prez e por ben falar, / per bon sén e per parecer||128.20 ca, se a vir, / fara-m’ela de sí partir / mui trist’e muit’a meu pesar||129.3 Maravillo-m’eu, mia sennor, / de min como posso sofrer / quanta cuita me faz aver, / ..., o vosso amor||129.10 porque vos fez Deus entender / de todo ben sempr’o mellor||130.10 e m’ar faz viver tan alongado / d’u eu os ollos vi da mia sennor||131.4 e direi-vos por que o dig’assi / e a gran cuita que mi-o faz dizer||131.5 ei gran pavor de me fazer levar / coita longadament’e m’ar matar||131.7 ei gran pavor de me fazer levar / coita longadament’e m’ar matar / por me fazer peor morte prender||131.16 E d’Amor nunca un prazer prendi / por mil pesares que m’el faz sofrer||132.5 ca outro ben / non me fara cuita perder / mentr’eu viver||132.25 como que me faz desejar / Deus vosso ben por desejar / a mia mort’eu||133.9 E, pois vos vós da cuita non nembrades / nen do afan que m’Amor faz prender||133.11 e por meu mal me fezo Deus nacer||134.2 Quando me nembra de vós, mia sennor, / en qual afan me fazedes viver||134.12 este cuidado me faz destorvar / de quant’al cuid’...||134.16 E, quand’ar soio cuidar no pavor / que me fazedes, mia sennor, sofrer||134.27 nen como pode d’al ben desejar / senon de vós que[n] sol oir falar / en quanto ben Deus en vós faz aver?||135.6 mais jur’e faço-lles creer / mentira por vo-lles negar||136.6 nunca el ouv’amor / qual oj’eu ei nen viu esta sennor / con que Amor fez a min começar||138.8 ca des enton me fez o voss’amor, / na mui gran coita’n que vivo, viver||138.12 faz-me, sennor, en vós sempre cuidar||138.13 e faz-mi a Deus por mia morte rogar||138.14 e faz a vós a min gran mal fazer||141.13 E des que mi Amor non fezer / a coita que levo levar, / Deus, nunca por outro pesar / averei sabor de morrer||144.1 Meu coraçon me faz amar / sennor atal||156.3 e, pois vo-lo Deus faz aver / e quantas outras cousas son||157.1 En que grave dia, senhor, que me vos Deus fez veer||158.6 Pero a vejo, non ll’ouso dizer / a mui gran coita que me faz aver||160.14 Que ventura que me Deus deu, / que me fez amar tal moller / que meu serviço non me quer!||161.19 E, pois vos Deus fez parecer mellor / de quantas outras eno mundo son||165.14 E non sei eu como possa morar / u non vir vós, que me fez Deus querer / ben por meu mal||166.17 pois Deus, que mi-a fez muit’amar, / non quer||167.4 Ai eu, de min e que sera, / que fui tal dona querer ben / a que non ouso dizer ren / de quanto mal me faz aver?||167.5 E feze-a Deus parecer / mellor de quantas no mund’á||168.15 ca non poss’eu máis endurar / o mal que mi amor faz levar||172.2 De quantos mui coitados son, / a que Deus coita faz aver, / min faz máis coitado viver||172.3 De quantos mui coitados son, / a que Deus coita faz aver, / min faz máis coitado viver||172.5 faz-me querer ben tal sennor, / a máis fremosa nen mellor / do mund’, ...||172.7 faz-me querer ben tal sennor, / a máis fremosa nen mellor / do mund’, e non mi-a faz veer||172.10 e fez-me ja pavor perder / de mia mort’, á i gran sazon, / ond’ant’avia gran pavor||172.25 ben per-sei eu ca non á i / coita maior da que a mí / faz mia mort’ora desejar||173.13 que nunca ousei dizer / a coita que me fazedes aver, / que neguei sempr’, ...||173.18 que vos en poder ten / e que vos fez das do mundo mellor / falar, sennor, e mellor parecer||174.6 e que me faz morrer / non o dig’eu, nen por min ome nado||175.1 Qual dona Deus fez mellor parecer||175.6 aquesta fezo desejar a mí / Deus por ja máis nunca coita perder||175.8 Non me fez Deus tal dona ben querer / nen mi-a mostrou se por aquesto non||176.9 Mais, mia sennor, fui desaventurado / u me vos Deus fez primeiro veer||176.10 que me non fez log’i morte prender||176.16 E, mia sennor, por Deus, que máis loado / fez vosso prez pelo mundo seer / e vós das outras donas máis valer||177.17 mais Deus, que mi-a fezo veer, / rog’eu que mi-a faça veer||177.18 mais Deus, que mi-a fezo veer, / rog’eu que mi-a faça veer||177.19 e, se mi-a non fezer veer, / sei ben que non posso veer / prazer nunca sen a veer||177.29 que mingua de sén faz dizer / a ome o que non quer dizer!||178.25 ca mi-o faz ela tod’escaecer||180.6 e máis me devi’a queixar / eu desse vosso parecer / que tanto mal me faz aver||180.14 porque mi faz gran ben querer / vós de que nunca pud’aver / ben||181.28 é mia sennor, do mui bon parecer, / e que mi faz mia morte desejar||182.12 e rog’a Deus por én / que me faça perder o sén / e pavor que ei de morrer||183.13 ca perderia pe-lo sén perder / gran coita que me fazedes aver||183.21 mais, por quanto sodes vós a millor / dona do mund’, esto vos faz loar||184.16 E pois que assi ést[e] ja, / que vos Deus feze máis valer / de quantas outras no mund’á||185.1 Nostro Senhor, e por que mi fezestes / nacer no mundo?||185.3 pois me padecer / muitas coitas e mui graves fezestes, / Deus, quando me fezestes ir veer / ũa dona mui fremosa que vi||185.4 quando me fezestes ir veer / ũa dona mui fremosa que vi, / por que moiro||185.21 non vos poss’eu dize-lo mui gran ben / que lhe Vós, meu Senhor, fazer fezestes||185.23 pois mi-a fezestes tan gran ben querer, / nen tanto ben quanto lhi Vós fezestes||185.28 nen ar direi a dona nunca ja / por que moiro, que mi veer fezestes||186.15 Aquesta dona fezo Deus nacer / por mal de min, assi Deus mi perdon||186.21 que me faz ora por ela morrer||187.3 Meus amigos, oimais quero dizer / a quantos me veeren preguntar / qual ést’a dona que me faz morrer||187.15 ca tanto a fez Deus ben parecer / sobr’outras donas||187.19 mui mái-la fez valer en todo ben||188.19 fez-mi-a veer por mal de min, / ca non por al||189.6 e ora faz-me desejar / mia mort’e alongar de sí!||189.17 E por gran coita tenn’atal / eu que sol non ll’ouso dizer / o gran mal que me faz aver||189.23 Mais rog’a Deus, que sab’o mal / que me mia sennor faz sofrer, / que El me faç’ensandecer||189.24 Mais rog’a Deus, ... / ..., / que El me faç’ensandecer||190.15 Pero, sennor, nunca vos eu ousei / de mia coita nulla ren ementar / que mi a min fez o voss’amor levar||191.4 que me fez Deus, por meu mal, ben querer||191.5 ca me fazedes ja perder o sén / e o dormir, sennor||191.9 Amor me faz viver en coita tal, / por vós, sennor, ... / qual eu ja nunca poderei mostrar / mentre viver||191.15 e faz-m’aver de mia morte sabor||192.4 ca lle direi, se a vir, toda via / a mui gran coita que me faz sofrer||192.8 non lle digo de quanto coido ren / ant’o seu mui fremoso parecer, / que me faz, quanto coido, escaecer||193.3 ca me fez mui bõa dona veer, / e mui fremos’, ...||193.7 e, pois mi aquesto fez Nostro Sennor, / ar fez ela morrer||193.11 u Deus sobre min á tan gran poder / que m’eno mundo faz viver assi / sen ela||194.12 e fez-vos Deus nacer por mal de mí, / sennor fremosa||194.16 ca nunca eu no mundo pud’achar, / des quando me vos Deus fez[o] veer, / dona que me fezess’escaecer / vós||194.17 ca nunca eu no mundo pud’achar, / ..., / dona que me fezess’escaecer / vós||194.21 e, se non, Deus non me dé voss’amor / nen vosso ben, que me faz desejar||196.10 e fez-mi-a Deus veer por mal de mí, / meus amigos, ca, de pran, [n]a maior||196.15 Mais u mi-a Deus primeiro fez veer / máis me valvera de morrer enton||196.17 pois que mi-a Deus tan gran ben fez querer / que ben mil vezes, ... / esmoresco no dia||197.5 nen qual quero mellor, / nen qual me faz por sí o sén perder||197.6 nen qual me faz ora por sí morrer||197.30 e fezo-me perder / pavor de morte que ante avia||199.13 e preguntando-m’a pesar de mí / qual ést’a dona que me faz assi / por sí andar en gran coita’n que ando||200.3 pois me tan bõa dona fez morrer||200.4 e mi ora fez veer outra moller, / per bõa fe, que amo máis ca mí||200.7 e nunca me Deus valla, poi-la vi, / se me non fez tod’al escaecer||200.17 ca me fez ela mui gran coit’aver / de que ja máis non sera sabedor / nunca per min||200.24 ca me non posso oj’amigo saber / ... / tal que por min lle fezess’entender / com’oje moiro polo seu amor||202.3 Quantos oj’eu con amor sandeus sei / dizen, ... / que a dona lles fez o sén perder||202.10 a todos estes eu ouço dizer / que a mello-los fez ensandecer / dona do mundo||204.8 Esto me fez quant’eu dizer queria / escaecer, ca non outro pavor||204.12 e melhor / de quantas donas Deus fez[o] nacer||204.27 e tod’aquesto m’ela fez pe[r]der, / e dobrou-xi-m’a coita que avia!||205.15 E, pois tan bõa sen[h]or fez morrer, / ja eu ben sei que me non fara mal||205.19 pois que mi-a fez morrer Deus||207.5 ca, se s’El del doesse, doer-s’-ia / de mí, que faz mui coitado viver / a meu pesar||207.19 per bõa fe, d’ali mi-o fez prender||208.14 e non mi-a dan por me fazer peor / estar convosc’, ...||210.8 Diria-ll’eu de coraçon / como me faz perder o sén / o seu bon parecer||213.1 Tod’ome que Deus faz morar / u ést’a molher que gran ben / quer||213.19 e mia senhor mi-a faz saber, / e o seu mui bon parecer, / e Deus||213.21 e Deus, que m’én fez alongar / por viver sempr’en gran pesar / de min e por perder o sén||214.16 E, mia sennor, por Deus, que vos falar / fez mui mellor e mellor parecer||216.7 que El cofonda vós e vosso sén / e min, sennor, ... / e o Amor, que me vos faz amar||216.9 E vosso sén, porque en mí errar / vos faz tan muito||216.12  ... serei rogador / a Deus assi: que confonda, sennor, / el muit’e vós e min, en que errar / vos el faz tanto||217.4 e con gran coita que me faz assi, / sennor, perder de tal guisa meu sén||217.20 ca, mia sennor, quen mui gran coita ten / no coraçon faz-lle dizer tal ren / a que non sabe pois consell’aver||218.3 A mellor dona que eu nunca vi, / ..., / e a que Deus fez mellor parecer||219.7 ca, se o soubesse, sei eu / ca se doeria de mí / e non me faria assi / querer ben a que me mal quer||219.14 sei eu ben / que aind’El non sabe qual / ben ll’eu quero nen sab’o mal / que m’ela por sí faz aver||220.2 Om’a que Deus ben quer fazer / non lle faz tal sennor amar / a que non ouse ren dizer / con gran pavor de lle pesar||220.5 nen o ar faz longe morar / d’u ela é, sen seu prazer||220.7 nen o ar faz longe morar / d’u ela é, sen seu prazer, / com’agor’a min faz viver||220.15 Mais non pod’aquesto saber / senon a quen Deus quiser dar / a coita que El fez aver / a min||220.17 des que me foi mostrar / a que El fez mellor falar / do mundo e mellor parecer||221.5 sen vosso grado me vos faz Amor, / e sen o meu, querer gran ben, sennor||221.14 E, mia sennor, assi m’ajude Deus / escontra vós, que me faz tant’amar / que non sei i consello que fillar||225.6 pois eu per vós sei / ca non á Deus sobre vós tal poder / per que me faça vosso ben aver||227.8 E, se eu ant’en mui gran coit’andava, / ja m’esta dona faz maior aver||227.9 ca me faz Deus por meu mal entender / todo seu ben, e poi-lo entendi||227.15 tod’outra ren me fez escaescer||228.2 Niun consello, sennor, non me sei / a esta coita que me faz aver / esse vosso fremoso parecer||230.12 pero é Deus sobre todos maior, / que me faça pe[r]der prol nen gran ben / daquesta dona que m’en poder ten||230.19 non pod’El tanto, pero pod’e val, / que me faça perder, esto sei eu, / da mia senhor ben||231.5 o ben do mundo melhor / me fez e faz, ... / desejar, mais en outra guisa non||231.5 o ben do mundo melhor / me fez e faz, ... / desejar, mais en outra guisa non||236.2 por quantas coitas me Deus faz sofrer||236.23 E rog’a Deus e Santa Maria, / que lle fezeron muito ben aver, / que ben assi llo façan entender||236.24 E rog’a Deus e Santa Maria, / ..., / que ben assi llo façan entender||237.2 Sennor, que Deus mui mellor parecer / fez de quantas outras donas eu vi||238.23 ca, se m’algun ben quisesse fazer, / ja que-que[r] m’én fezera entender / des quant’á que a fillei por sennor!||239.12 que a fezeron mellor parecer / de quantas donas vi e máis valer / en todo ben||241.26 e non mi-o fazer alongar / de a veer||243.9 E tenno que me fez Deus mui gran ben / en me fazer tan bõa don’amar||247.10 mais, polo mui gran ben / que vos quero, máis me fez Deus coidar / que nunca vos veeria des i / se morress’, ...||254.2 Pois que me faz sempre pesar veer, / por que me leixa no mundo viver?||256.7 E, porque nunca estes meus / ollos fazen senon chorar||256.16 Mais non vos faç’eu saber / de quanto mal me faz Amor / por vós||258.5 mais ja per ren / no[n] ei poder de me guardar / que vos non aja de fazer, / do ben que vos quero, saber||258.10 mais no’me perdon / Deus se ja poss’al fazer i / que vos non aja de fazer, / [do ben que vos quero, saber]||258.16 pero non poss’i fazer al / que vos non aja de fazer, / [do ben que vos quero, saber]||259.9 a vós, sennor, que tan ben parecedes, / e a quen vos fez parecer assi, / que quantas donas eno mundo vi / de parecer todas-las vós vencedes||259.19 ca me tẽen de tal guisa forçado / que me vos fazen mui de coraçon / querer gran ben||260.2 por aquel Deus que vos feze nacer / e mui mellor das outras parecer / donas que El en este mundo fez||263.3 Non soube que x’era pesar, / ..., / quen Deus non fez, a seu pesar, / longe viver de sa sennor / u lle non possa ren dizer / da coita’n que o faz viver||263.6 u lle non possa ren dizer / da coita’n que o faz viver / mui trist’e mui coitad’andar||263.22 ca me fez Deus coitas saber, / perque mi-as fez todas sofrer||263.23 ca me fez Deus coitas saber, / perque mi-as fez todas sofrer||264.4 ca lles quero fazer veer / a sennor do meu coraçon||265.1 Nostro Sennor, que mi a min faz amar / a mellor dona de quantas El fez||265.4 e máis fremosa e de mellor prez / e a que fez máis fremoso falar||265.14 e, se m’esto non der Nostro Sennor, / por que me fez El tal sennor fillar?||265.20 por me fazer maior coita sofrer / me faz tod’est’, e non me quer matar||266.13 ca me non quiso Deus leixar morrer / por me fazer maior coita sofrer / por muito mal que me ll’eu mereci||268.12 A coita que eu prendo non sei quen atal prenda, / que me faz fazer sempre dano de mia fazenda||269.1 Eu me coidei, u me Deus fez veer / esta sennor, ... / que nunca me dela verria mal||269.27 [M]ai-la mia ventura e aquestes meus / ollos an i [mui] gran culpa, e Deus, / que me fezeron tal dona veer||271.8 e o pesar que me fazen sofrer / e a gran coita non é de dizer||273.2 Nunca coitas de tantas guisas vi / como me fazedes, sennor, sofrer, / e non vos queredes de min doer||273.9 E os meus ollos, con que vos eu vi, / mal quer’, e Deus, que me vos fez veer||275.10 e que lli faria / daquelas coitas aver máis vagar||276.1 Sennor, por Deus, que vos fez parecer, / per bõa fe, mui ben e ben falar||277.9 E empero quand’eu en meu cuidado / cuido nas coitas que me faz aver||278.7 ca de pran a fez parecer mellor / de quantas outras eno mundo son||278.11 e fezo-lle tan muito ben saber / que en todo ben é mui sabedor||285.19 e lle faça atal coita sofrer / qual faz a min e non ouso dizer||285.20 e lle faça atal coita sofrer / qual faz a min e non ouso dizer||286.2 Por Deus Sennor, que vos tanto ben fez / que vos fezo parecer e falar / mellor||288.14 E rog’eu Deus, que tan de coraçon / me vos fez amar des quando vos vi||289.3 ca me faz el tan coitado viver / que muit’á i que ouvera sabor / que me matasse||293.16 atanto fazedes a min levar / maior coidado no meu coraçon / en desejar o ben que vos Deus deu||293.21 e, mia senhor, atanto lhi rog’eu: / que veja[des] qual torto me fazedes / de me fazerdes tal coita levar||297.10 pois vos Deus fez tanto ben entender||298.9 E cuido-ll’eu sempr’a dizer / quando a vir, per bõa fe, / a coita que me faz aver||298.14 Quanta coita e quant’afan / m’ela no mundo faz levar / ben lle cuid’eu dizer de pran||302.8 Quant’eu puge no coraçon / me fez ela desacordar||303.19 ca me faz Deus tan bõa don’amar / que me val máis vee-la ũa vez / que quanto ben mi outra podia dar||304.13 Porque lle fez as do mundo vencer / de mui bon prez e do que vos disser / de parecer mui ben u estever,||304.16 Deus, que lle fez tan muito ben aver, / me dé seu ben||307.8 porque me Deus ja todo fez veer / per quant’eu logo dever’a morrer||311.16 Eu perdia enton o sén, / quando lle podia falar, / por seu ben, que me desejar / faz||315.9 quero-vos dizer / qual coita me vós fazedes sofrer||316.16 ca per al ja eu esto ben o sei, / ca mi-o faz Deus e mia sennor saber||316.17 que me fazen atal coita sofrer / qual vos eu digo||321.2 Non me queredes vós, senhor, creer / a coita que me fazedes levar||330.5 fez-mi-a filhar mia madre, mais o que lhe farei?||332.16 por me fazer maior coita levar / a fezo Deus [de muito ben senhor<||337.15 e poderia én perder / as coitas que a min Deus faz sofrer||339.11 e ficará desemparad’enton, / pois m’end’eu for, que mia senhor fez ir||341.5 nen saben qual coita mi faz sofrer / esta senhor que me ten en poder||348.16 mentr’eu fezer às gentes entender / que desejo ben por que non dou ren||349.7 A que me faz viver en tal / afan e sofrer tanto mal / que morrerei se me non val||351.20 E, desejand’eu aqueste prazer, / des que vos non vir me fara morrer||353.12 E sofrer-ll’-ei quanta coita me dá, / e quant’afan outro mi aver fezer||354.4 mais sõo por vós tan coitado d’amor / que me faz ora mia morte desejar||364.5 u m’El atal dona mostrou, / que me fez fillar por sennor||364.8 E, se Deus ouvo gran prazer / de me fazer coita levar||364.10 que ben s’end’El soube guisar / u me fez tal dona veer||367.7 Esto me fez viver de-la sazon / que m’eu quitei d’u era mia senhor||376.7 per esso me fezestes ben / sempre levar assaz d’afan / por vós, mia sen[h]or; e por én||386.6 os ollos verdes que eu vi / me fazen ora andar assi||390.4 Amigos, quero-vos dizer / a mui gran coita’n que me ten / ũa dona que quero ben / e que me faz ensandecer||390.19 e faz-mi Amor andar assi / como me veedes andar||390.26 alguen me faz assi andar||395.6 falan-me dela e ar vou-a veer / ja-quant’, [e] esto me faz ja viver||398.1 [C]uidou-s’Amor que logo me faria / per sa coita, o sén que ei, perder||399.10 Mais tan mal dia naci / se llo oj’eu ben non fiz entender||404.7 Na terra u me fez morar / muito sen vós, mia sennor, Deus / fez-me chorar dos ollos meus||404.9 Na terra u me fez morar / muito sen vós, mia sennor, Deus / fez-me chorar dos ollos meus||404.10 e fez-me tan coitad’andar / que nunca eu [pude veer / de ren, u vos non vi, prazer]||404.14 E des que m’eu de vós quitei / fezo-me sempr’aver, de pran, / Nostro Sennor mui grand’afan||405.3 quand’a mia sennor podia falar / na mui gran coita que me faz levar / Nostro Sennor||405.5 por én / me faz a min sen meu grado viver / longe dela e sen seu ben-fazer / Deus||405.10 por mi-a fazer sempre máis desejar / me faz a min sen meu grado viver / ...longe dela||405.19 e faz-mi, à força de min, ben querer / dona a que non ouso ren dizer||410.5 coita d’amor me faz escaecer / a mui gran coita do mar||410.19 e tẽer / por maior coita a que faz perder / coita do mar||410.20 e tẽer / por maior coita a que faz perder / coita do mar, que faz muitos morrer||413.20 Por quan mansa e por quan de bon prez / e por quan aposto vos fez falar / Nostro Sennor||413.22 e porque vos catar / fez máis fremoso de quantas El fez||414.15 e vedes qual sennor / me faz amar muito Deus e Amor||415.17 e outros i á / que x’ar quebranta e que faz morrer / enxerdados||415.25 non á cont’, e nunca sera / bravo nen sannudo se llo fazer / outro non fezer, e sofrer-vos-á / toda-las cousas||415.28 mais, se en desden / o per ventura algun louco ten, / con gran tormenta o fara morrer||419.5 gradesc’a Deus que me faz a maior / coita do mund’aver por mia sennor||419.19 pois que mi-a fez aver pola mellor / dona de quantas fez Nostro Sennor||420.2 Nostro Sennor, que eu sempre roguei, / pola coita que m’Amor faz sofrer||420.10 pois s’El nunca de min quiso doer / e me faz viver sempr’a gran pavor / de perde-lo sén||422.2 Sennor, o mal que m’a min faz Amor / e a gran coita que me faz sofrer, / a vó-lo devo muit’a gradecer||422.8 que avedes sabor / do mui gran mal que mi a min faz aver||423.17 e, por én, gran sabor / ei de mia morte se mi-a quiser dar / Amor e Deus, que me fez gran pesar / veer daquela ren que máis amei||424.1 Por mal de mí me fez Deus tant’amar / ũa dona||424.5 rog’eu a Deus que mi-a faça veer / ced’e me lhi leixe tanto dizer||424.20 ca por meu mal mi-a fez El conhocer||426.13 ca me fezestes vós perder o sén||430.2 pois que me faz amar de coraçon / a ren do mundo que me faz maior / coita sofrer||430.3 pois que me faz amar de coraçon / a ren do mundo que me faz maior / coita sofrer||430.9 pois cada dia mi-a faz mui mellor / querer por mal de min||430.10 e por fazer- / -me prender mort’en cab’;...||431.5 tan grande que me faz perder o sén, / e mia sennor sol non sab’ende ren||432.3 quando [me fez] querer ben tal sennor / que me non quer sol dos ollos catar||432.10 E non me poss’eu queixar con razon / d’Amor nen d’outre, ... / senon de Deus, ... / en me fazer tal sennor muit’amar||433.12 ca de morrer por vós ei gran pavor / da coita que me fazedes levar||437.19 Pois vos Deus fez muito ben entender||441.20 [c]a non poss’eu desto forçar / Deus, que me vos faz muit’amar||442.3 gradesc’a Deus que vos posso dizer / a coita que me fazedes sofrer||445.14 [O] seu fremoso parecer / me faz en tal cuita viver / qual non posso nen sei dizer||445.17 [e]sto me faz Amor sofrer||446.6 non me quer ela nen un ben fazer, / e Amor me faz por ela morrer||448.5 ven log’e faz-m’en mia senhor cuidar, / e, pois cuid’i muit’, ar quer-me matar||448.18 ca non sei eu quen / non morresse con quanto mal mi ven / d’Amor, que mi faz muito mal sofrer||448.23 Mais Amor, ... / dé-lhi Deus quen lhi faça desejar / algun ben en que non aja poder||450.10 mais faz-m’ela assi andar / cabo sí e namorado||460.14 nunca me dela en corte paguei, / mais estas guerras nos fazen bulir||465.3 porque me faz perder o sén / quando m’ouver del’a quitar||465.8 Pois me tal coita faz sofrer / qual sempr’eu por ela sofri, / des aquel dia’n que a vi||468.7 se ũa vez assanhar me fazedes, / saberedes quaes peras eu vendo||478.43 pecado / i á, ja me i pod’enganar / que me faça ja falar / en armas||484.5 e el fez-lhi leixar, / po-lo máis toste da g[u]err’alongar, / prez e esforço||484.12 e fez-l[h]i de destro leixar / lealdad’e de seestro lidar / [...]||484.17 porque [o] fez desguiar da fronteira / e en tal guerra leixar seu sen[h]or||484.19 e direi-vos al que lhi fez leixar||484.21 ben que podera fazer por ficar, / feze-o poer alen Talaveira||491.34 assi [a] vai per foder encantar / que, fodendo, lhi faz ben semelhar / que é geada ou nev’e non al||494.44 O que da guerra foi per-retraudo, / macar en Burgos fez pintar [e]scudo, / non ven al maio||495.27 porque a vós farei maior / mingua que fez Nostro Senhor / de vassal’a senhor prender||500.16 Ou a quen direi o pesar / que mi vós fazedes sofrer / se o a vós non for dizer, / que podedes conselh’i dar?||501.19 u m’El fez desejar / des enton morte||505.8 E, senhor, gradesc’a Deus este ben / que mi fez en mi vos fazer veer||507.6 mais faz-me voss’amor trobar||510.1 Pois que vos Deus fez, mia senhor, / fazer do ben sempr’o melhor||515.3 e poder-vos dizer / quanta coita mi fazedes sofrer / por vós||521.7 A que mi faz querer mal mí medês||521.10 pero mi tod’este mal faz sofrer||524.8 E tod[o] aquesto mi fez fazer / o mui gran medo que eu de vós ei||525.15 quand’en vós cuid’e non ei de cuidar / en quanto mal mi fazedes levar||531.9 mais esse vosso parecer / me faz assi o sén perder||532.4 que vos eu podesse contar / o gran mal que mi faz sofrer / esse vosso bon parecer||532.13 ca me vos fez Deus tant’amar||532.14 er fez-vos tan muito valer / que non poss’oj’en mí osmar, / senhor, como possa viver||538.19 ca, se meu feito vai assi / e m’El non for ajudador / contra vós, que El fez valer / máis de quantas fezo nacer||538.20 que El fez valer / máis de quantas fezo nacer||546.8 Tal coita mi dá voss’amor / e faz-me levar tanto mal / que esto m’é coita mortal / de sofrer||549.8 Esto me faz alegr’andar / e mi dá confort’e praz[er]||553.12 Nunca vos ousei a contar / mal que mi fazedes levar, / senhor deste meu coraçon||556.19 e tod’, a meu sén, cobrarei / que mi vós fezestes perder||561.1 Amor fez a mí amar, / gran temp’á, ũa molher||561.11 Tal molher mi fez Amor / amar que ben des enton / non mi deu se coita non||561.21 A min fez gran ben querer / Amor ũa molher tal||561.31 Amor fez a min gran ben / querer tal molher, ond’ei / sempre mal e averei||563.24 e por Deus, que vos fez / valer máis de quantas no mundo son||577.8 Aja Deus ende bon grado / porque o faz viir aqui||581.14 Ela trabalha-se, á gran sazon, / de lhi fazer o vosso desamor / aver||581.20 [E] por esto faz ela seu poder, / pera faze-lo convosco perder||624.3 aquel dia en que m’El foi mostrar / ũa dona, que fez melhor falar / de quantas fez e parecer melhor||624.5 e o dia en que ma fez veer / El quis assi que foss’en seu poder||626.21 en outra senhor mui melhor cobrei, / que me faz Deus servir e desejar||632.7 Mui ben na fez falar e entender / sobr’aquantas donas El fez nacer||632.8 Mui ben na fez falar e entender / sobr’aquantas donas El fez nacer||632.11 sei eu que a fez tan ben parecer / se m’ela con todo esto non valer||636.6 a gran coita que por vós ei, senhor, / me faz perder de mia morte pavor||637.9 que lhes faz gran coita sofrer / Amor, onde lhes ven gran mal||638.7 por partir, per i, / pesar a vós e mui gran mal a mí / e fazer-me Deus, morrendo, viver / en tal vida, qual mi oides dizer||643.6 Nunca lho posso tanto dizer / que o comigo possa fazer / estar||646.2 e chegou / mia madr’e fez-m’end’ir tal que mal me pesou||681.10 ca logo vos farei veer / ca poder ei de m’assanhar [assi:||692.6 non saben tanto que possan saber / qual ést’a dona que me faz morrer||716.11 [E] por aquel Deus que vos fez nacer, / leixade-me||722.16 mais esso pouco que el vivo for / farei-vo-lh’eu o que m’el faz sentir||725.2 Amiga, por Deus vos venh’ora rogar / que mi non querades fazer perdoar / ao meu amigo, que mi fez pesar||741.14 e ora Deus por lhi fazer maior / coita sofrer, ... / mostrou-lhi vós||759.4 fez-me fremosa e de mui bon prez, / ar faz-mi meu amigo muit’amar||762.8 por s’ir queixar, mias donas, tan sen guisa, / fez-mi tirar a corda da camisa||764.13 Fez-m’el chorar muito dos olhos meus / con gran pesar que m’oje fez prender||764.14 Fez-m’el chorar muito dos olhos meus / con gran pesar que m’oje fez prender||768.4 mal baratou porque o dizia, / ca por est[o] o faço morrer por mí||771.19 E ja máis nunca mi fara creer / que por mí morre, ergo se morrer||774.3 e, pero m’el fez tamanho pesar, / fezestes-me-lh’, amigas, perdoar||777.6 e traz-vos recado / de rog’, amiga, do voss’amigo / que façades o meu falar migo||786.5 mais logo lh’eu guisei / que lhi fiz de mí queixume perder||788.8 a que mi a mí atal conselho der / qual mi a mí deu aquela, que os meus / olhos logo os enton fez chorar||803.2 Porque se foi d’aqui meu amigo / sen meu mandado e non mi-o fez saber||803.4 e farei-lh’entender / que outra vez non se vaia d’aqui||807.26 mais fez-me Deus aver / tal ventura quando a fui veer / que nunca dix’o que dizer queria||812.11 e o que assi ten / o mal en pouco, faça-o viver / Deus con mal sempr’e con coita d’amor||812.21 creo que sabe que x’é desejar / tal ben qual eu desejei des que vi / o vosso bon parecer, que des i / me faz por vós muitas coitas levar||820.10 mais eu vos farei entender / ca ben é de vos [sofrer eu / de dizerdes ca sodes meu]||823.15 e eu sen sabor / ando porque non sõo sabedor / se vo-lo faz fazer coita d’amor||841.1 Donas, fezeron ir d’aqui / o meu amig’a meu pesar||841.13 ca o fezeron ir por mal / de mí e destes olhos meus||843.14 ca, se vos ora fui perdoador, / mesura foi que mi-o fezo fazer||847.5 de coraçon / gradesc’a Deus que mi-o fezo veer / e que non ei a vós que gradecer||849.12 se eu non moiro, farei-lho eu oir, / ca sérvio eu outren (non por mi-o gracir)||850.18 mais sei-vos tan gran ben querer / que vos faz contra mí queixar||851.3 A que eu quero gran ben des que a vi / e que amo, Deu-lo sabe, má ... máis ca mí / me faz en coita viver||851.12 ventura me faz i / sen seu grado ben querer||852.20 Pero que m’eu i ei a lazerar, / sabor m’ei eu no que m’el faz cuidar||853.7 como fez ora Sancha Garcia, / que me fezo tornar ond’eu ia||854.15 E da gran coita que me faz levar / pesar-lh’-á end’e de que ando sandeu / por ela||857.20 pois mi assi faz o voss’amor ir ja / como vai cervo lançad’a fugir?||858.20 fez-me veer vós e ar fez log’i / a vós que non dessedes, por mí, ren||863.13 Vosso parecer faz a min enton, / senhor, cegar tanto que venh’aqui / por vos veer||867a.1 Amor faz a min amar tal senhor / que é máis fremosa de quantas sei||867a.6 faz-me viver en alegrança||867a.7 e faz-me toda via en ben cuidar||867b.14 Amor faz a min amar tal sen[h]or / máis fremosa de quantas oj’eu sei||873.4 e que me faz por sí perder o sén?||876.9 doas muitas fezeron en Molide||877.5 mais avedes pecado pola erva / que comestes [e] que vos faz viver / tan gran tempo||881.2 Por vós, senhor fremosa, pois vos vi, / me faz viver coitado sempr’Amor||881.4 quando ar cuid’en qual senhor / me fez e faz amar||881.4 quando ar cuid’en qual senhor / me fez e faz amar||881.14 por vós, senhor, a que Deus por meu mal / me vos tan muito ben conhocer fez||882.3 O gran prazer e gran viç’en cuidar, / ..., no ben de mia senhor / mi-a fazen ja tan muito desejar||882.20 ca non poss’end’o coraçon partir, / ca mi-a faz sempr’ant’os meus olhos ir||883.2 Amor, de vós ben me posso loar / de qual senhor mi fazedes amar||884.5 ei muito que lhi gradecer / porque mi faz a melhor ren / daqueste mundo querer ben||888.6 se and’ou sejo, / o cor m’ést’antejo, / que me faz cuidar||893.4 que me fez Deus, por mal de mí, amar, / e por meu mal me vos foi amostrar||893.10 ca des enton me fez o voss’amor / na mui gran coita viver que oj’ei||893.16 por vós, que quero mellor d’outra ren, / que me fez Deus, por meu mal, ben querer||896.12 e faz-me sennor amar / tan de prez||897.22 Viv’eu en tal mund’, e faz-m’i viver / ũa dona, que quero mui gran ben||901.6 e todo se tornou en mal, / ca o dem’agora d’Amor / me fez fillar outra sennor||906.6 Fez-me veer / Deus, por veer / quen me morrer / faz, e dizer||906.9 Fez-me veer / Deus, por veer / quen me morrer / faz||907.6 tan muito parec’ela ben / que o seu mui bon parecer / mi-a faz à força ben querer||914.20 Muito é o mal que mi sofrer / fazedes porque mi falar / non queredes nen ascoitar||916.6 e catarán muito contra u jaz / a terra desta dona que os faz / sempre chorar e o sono perder||924.9 A melhor dona e de melhor sén / e máis fremosa que Deus fez nacer||948.4 mais muitas coitas mi-os fazen fazer||954.7 Fez-vos ben falar e ben parecer / e comprida de ben, per bõa fe||954.21 avia que rogar Nostro Senhor, / que m[i] fez sempre viver sen sabor / e sen vosso ben-fazer, mia senhor||959.16 E os dias que me sen mia senhor / Deus fez viver passei-os eu tan mal||960.4 mai-los dias que m’El fez[er] viver / u a veja e lhi possa falar, / esses lhi quer’eu en conto filhar||960.8 E, se m’El fezer algũa sazon / viver con ela quanto mi aprouguer, / esses dias mi cont’El, se quiser||961.16 [E] sa bondad’e seu bon parecer / mi faz a mí mia senhor tant’amar / ... / que non poss’eu, per ren, i al fazer||970.8 E a dona que m’assi faz andar / casad’é, ou viuv’ou solteira||974.28 des que m’ela fez[o] tornar, / nunca foi aquel dia / que a eu visse||978.11 e cuidava convosc’a vencer / a que me vós fezestes ben querer||979.7 ca a mia coita non á par, / que me faz seu amor sofrer||979.10 Con tal sennor fui eu prender, / a que non ouso dizer ren / de quanto mal me faz aver||979.13 e mal per-foi de min pensar / Amor, que me seu fez tornar||980.9 Sei ca non poderán dormir, / ca viron o bon semellar / da que os faz por sí chorar||982.10 por quanto me fez desejar / a quen me nunca desejou||982.24 Vel que ousass’én preguntar, / a quen me nunca preguntou, / por que me fez en sí cuidar||987.3 O mui bon rei que conquis a fronteira / e acabou quanto quis acabar, / e que se fez con razon verdadeira / [en] todo o mundo temer e amar||991.6 ante o quise destroir, / pois que Don Telo fez end’ir||993.17 ca Deus lhi deu esforç’e sén / por sobre Valença reinar, / e lhi fez valença acabar / con quant’a Valença conven||995.6 que nunca Deus gran coita quiso dar / senon a quen El fez moller amar / com’a min fez||995.7 que nunca Deus gran coita quiso dar / senon a quen El fez moller amar / com’a min fez||995.13 que nunca Deus gran coita quiso dar / [senon a quen El fez moller amar] / com’a min fez||995.19 que nunca Deus gran coita quiso dar / [senon a quen El fez moller amar] / com’a min fez||995.20 e nunca me quis dar / ben dessa dona que me fez amar||997.5 non sab’o mal que m’ela faz aver / nen a gran coit’en que me faz viver||997.6 non sab’o mal que m’ela faz aver / nen a gran coit’en que me faz viver||1000.2 Meus amigos, pese-vos do meu mal / e da gran coita que me faz aver / ũa dona que me ten en poder / e por que moir’;...||1002.14 Amor en poder me ten, / e faz-mi perder o sén / porque non poss’aver ben / da que eu muito servi||1005.3 – Don’á que diz que morrerá d’amor / o voss’amigo se vo-lo veer / non faço, filha||1019.2 O voss’amig’á de vós gran pavor, / ca sab’el que vos fazen entender / que foi, amiga, de vós mal dizer||1032.24 ca de longi mi vos faran catar||1044.16 E nunca mi-o faran creer / se mi-o non fezeren veer||1044.17 E nunca mi-o faran creer / se mi-o non fezeren veer||1048.21 mais, quando s’el tornar por me veer, / non lhi digan como m’el fez morrer / ante tempo porque se foi d’aqui||1055.2 Máis desguisadamente mi ven mal / de quantos Deus no mundo fez nacer||1055.13 e voss’amor / fez-me-vos per tal guisa desejar / que non desej’al ren senon morrer||1058.5 de tod’esto m’eu queria leixar / se me leixasse a que me faz aver / aquestas coitas, ond’ei a morrer||1059.5 por vós, tenh’eu que seria razon / de mi fazerdes aver algun ben / de vós, senhor||1063.14 ben saberia como vive quen / faz Deus no mund’a seu pesar viver||1063.19 mai-la senhor que mi Amor faz filhar||1065.12 ai Deus, quen soubess’ora qual / e vo-la fezess’entender / e non cuidass’i a perder / contra vós por vos i falar!||1065.29 e pois non gradoar / de vós, que me fez Deus veer / por meu mal||1068.8 Essa que Vós fezestes melhor parecer / de quantas sei, ai Deus, fazede-mi-a veer||1068.10 Ai Deus, que mi-a fezestes máis ca min amar||1069.7 que mi averedes mui ced’a tolher / quanta coita me fazedes aver||1072.12 e, pois mi-a Deus faz desejar assi, / non mi-o fez El senon por mal de min / cometer o que non ei d’acabar||1072.13 non mi-o fez El senon por mal de min / cometer o que non ei d’acabar||1073.1 Por quanta coita mi faz mia senhor / aver, nunca m’eu dela queixarei||1073.5 mais dereit’ei en me queixar d’Amor / porque me fez gran ben querer / quen mi-o non á de gradecer||1074.14 tanto me faz maior coita sofrer||1083.1 Cuidades vós que mi faz a mí Deus / por outra ren tan muito desejar / aquesta dona||1083.3 aquesta dona, que me faz amar, / senon por mal de mí e destes meus / olhos||1083.5 e por me fazer entender / qual é a mui gran coita de sofrer?||1083.8 E non mi-os fui os seus olhos mostrar / Deus nen mi-a fez[o] filhar por senhor||1083.15 e por meu mal mi-a fezo Deus veer / enton daquestes meus, ca non por al||1087.9 e fez-vos máis valer / das outras donas||1087.10 e fez-vos vencer / toda-las donas||1087.16 E, porque é Deus o máis sabedor / do mundo, fez-me-vos tal ben querer / qual vos eu quer’, ...||1087.17 e fez a vós nacer / máis fremosa||1090.3 quan muito ben vos quiso Deus fazer / e quan fremosa vos fezo nacer||1090.4 quan ben vos fez parecer e falar||1091.14 e quan gran viç’a mí fez Deus perder||1091.18 e, pero moiro, non vos direi quen / ést’a dona que m’assi faz morrer||1091.21 e a que eu por meu mal conhoci / u mi-a Deus fez[o] primeiro veer||1092.1 En grave dia me fez Deus nacer / [en] aquel dia e[n] que eu naci||1092.3 e grave dia me fezo veer / a mia senhor u a primeiro vi||1092.6 e grave dia mi fez enton Deus / veer quan ben parece parecer||1092.8 E grave dia mi fez entender / Deus quan muito ben eu dela ‘ntendi,||1092.10 e grave dia mi fez conhocer / aquel dia [en] que a conhoci||1092.12 e grave dia mi-a fez enton, meus / amigos, grave dia, mi-a fez Deus / tan gran ben, como lh’eu quero, querer||1092.13 grave dia, mi-a fez Deus / tan gran ben, como lh’eu quero, querer||1092.25 grave dia desejei / quan muito ben m’ela fez desejar||1093.5 mal me farei / parecer e desensandece-l’-ei||1096.3 e fez a mí amar ũa senhor / de quantas donas no mundo loaron / en todo ben||1096.17 pero ca[tivo] me tev’en poder / desta dona que mi fez ben querer||1098.2 pois me tan muit’amar / fezestes, quan muit’amo, ũa molher||1098.6 ca vos non quer’eu máis desto rogar, / meu Senhor Deus, se vos én prazer for: / que mi-a façades aver por senhor||1108.20 E por aquesto sofr’eu a maor / coita de quantas fez sofrer Amor||1109.2 Muitos dizen que gran coita d’amor / os faz en máis de mil guisas cuidar||1110.2 Os que non aman nen saben d’amor / fazen perder aos que amor an||1110.9 E aqueles que ja medo non an / que lhis faça coita sofrer Amor, / veen ant’elas||1111.2 Senhor, por vós ei as coitas que ei, / e per Amor, que mi vos fez amar||1133.1 A Santa Maria fiz ir meu amigo / e non lh’atendi o que pôs comigo||1133.5 Fiz ir meu amigo a Santa Maria / e non foi eu i con el aquel dia||1159.1 O meu amigo, que me faz viver / trist’e coitada des que o eu vi||1160.3 ca me fazedes trist’andar / por vós, eu ben vo-lo digo||1191.9 sei eu que lho non fez veer, / com’a mí fez vee-lo meu||1191.10 sei eu que lho non fez veer, / com’a mí fez vee-lo meu||1192.4 rog’eu a Deus, que mi vos oje deu, / que vos faça tan ledo seer migo / quan leda fui oj’eu quando vos vi||1192.9 faça-vos Deus ledo, que pod’e val, / seer migo, meu ben e meu desejo||1192.15 faça-vos Deus en algũa sazon / seer migo tan led’e tan pagado / quan leda fui oj’eu [quando vos vi,||1194.9 E sei, amigo, destes olhos meus, / ..., / que vos faz[en] en gran coita viver||1197.24 fiz-lhe dizer que non dezia nada / com’or’a ti desta tençon farei||1210.13 Aquel que Deus fez nacer por meu mal, / madre, leixade-mi-o veer, por Deus||1211.7 E, pois mi Deus fez tal mandad’aver / qual desejava o meu coraçon||1211.15 e fez-mi-o El chegar, / que poderedes, mia madre, saber||1213.7 Dizede-mi quen mi vos fez tardar, / ai meu amig’, e gradecer-vo-lo-ei||1213.14 Per bõa fe, non vos conselhou ben / quen vos esta tardada fazer fez||1216.5 que non fezeron des enton / os meus olhos se chorar non||1218.9 Ca, se el m[e] adussesse o que me faz pẽad’andar, / nunca tantos estadaes arderan ant’o seu altar||1220.8 E ben sei [eu] de pran que por meu mal / me fez[o] Deus tan fremosa nacer||1220.9 E ben sei [eu] de pran que por meu mal / me fez[o] Deus tan fremosa nacer, / pois m’ora faz, como moiro, morrer||1220.13 E fez-mi Deus nacer, per bõa fe, / polo meu mal||1221.2 Amiga, grand’engan’ouv’a prender / do que mi fez creer mui gran sazon / que mi queria ben de coraçon||1232.9 e ouv’eu art’e figi-lhe fazer / por outra dona un mui bon cantar||1236.10 E mirei-la das arenas, / des enton me fez penar||1247.5 e non querades, amigo, fazer / per vossa culpa mí e vós morrer||1292.4 na ermida do Soveral / u m’el fez muitas vezes coitada estar||1310.2 Amor, a ti me ven[h]’ora queixar / de mia senhor, que te faz enviar / cada u dórmio sempre m’espertar||1317.15 ca per ali per u a fez reer / ja end’o nembr’está pera secar||1330.3 Pois Don Foão máis val / seendo povr’e o gran ben-fazer / que lh’eu fiz sempre o faz ensandecer||1330.5 ma[l] lhi farei / padecer e desensandece-l’-ei||1340.5 ca o fezeron sen prol ordinhar / por egreja que lhe non queren dar / e per que lh’é defes’a jograria||1341.8 E tal coita diz que lhe faz sofrer / no coraçon que se quer afogar||1341.11 e, u torna d’i, o faz esmorecer||1344.2 O que sé ja no pavio, / que me fez perder Pavia||1373.13 doado / faz leito dourado / depos sí trager||1373.19 e negado / pecado / o trag’enganado, / que lho faz fazer||1383.13 ca irás un dia cantar / u cho faran todo quebrar / na cabeça o citolon||1398.6 feze-s’el en seus cantares morrer, / mais resurgiu depois, ao tercer dia||1398.19 e faz en seu cantar morte prender||1401.11 – Pero Garcia, non poss’eu saber / como vos vós possades emparar / d’Amor, ..., / que vos non faz muito mal sofrer||1401.21 fazed’esto, quiça Nostro Senhor / vo-lo fara por [aqu]esto perder||1401.28 rogarei muito a Nostro Senhor / que mi dé mort’ou mi-o faça perder||1419.28 mais ben sei eu que o mizcrou / alguen convosc’e lhi buscou / mal, pois vos esso fez creer||1420.13 veeron por én comig’entençar, / e figi-os eu vençudos ficar||1425.3 e como faz de vós aver sabor / os que vos veen, que vós non veedes?||1425.6 como vos faz antr’os boos caer / e antr’os maos, que ben vós caedes!||1431.6 pois non sabes jograria fazer, / por que vos fez per corte guarecer?||1432.2 – Quen ama Deus, Lourenç’, ama verdade, / e farei-ch’entender por que o digo||1490.10 ca mi faria i mui gran prazer / de mi fazer madeira nova aver / en que lavrass’ũa peça do dia||1512.4 ca ja britades seu degred’e sei / que lho faremos mui cedo saber||1513.30 e todo farei / o citolon na cabeça quebrar||1514.4 mais eu to quero fazer melhorar||1515.6 e faras-m’ora desejos perder / do trobador que trobou do Juncal||1515.14 Lourenço, nunca irás a logar / u tu non faças as gentes riir||1516.16 E seria conhocedor / de seu trobar por non fazer / os outros errados seer||1519.21 ca ela fez Nostro Senhor / e el fez o demo maior / e o demo o fez falar||1523.6 pormeteu, ... / que tevess’un clerig’a seu poder / polos pecados que lhi faz fazer / o demo||1528.14 mais foi pois u[n] patriarca buscar, / fi’-d’Escalhola, que lhi fez fazer||1540.12 se vos pormeter algũa ren, / non vo-lo farei recadar||1546.19 por esto non creo en El eu / nen me tenh’eu por pecador, / ca me fez mia senhor perder||1552.16 E, pois el sa fazenda tan mal cata / contra elas que faz viver tal vida||1561.9 [E] des aquel dia en que naci / nunca bestas assi perdudas vi, / ca as fez ant’el sangrar ante sí||1561.14 Ben as cuidara de morte guardar / todas tres quando as fez[o] sangrar||1572.16 Fazer-vos á chorar, se o gostades||1580.1 Fernan Diaz, fazen-vos entender / que casariades desta dona ben||1587.6 e faz o ceg’adestrar pelo pao||1593.9 e ar feze-os muito desejar / a min e ti, pero que m’es molher||1605.4 pois [m]’ũa dona fez querer gran ben, / fea e velha, nunca eu vi tanto||1609.14 ca o que guaanhou en cas d’el-rei, / andand’i, pedind’, e o que lh’eu dei, / todo lho faz o clerigo peitar||1617.1 Faz-m’agora por sí morrer||1631.2 Ũa donzela coitado / d’amor por sí me faz andar||1636.8 – Pae Gomez, quero-vos responder / por vos fazer a verdade saber||1637.9 guarde-a ben e faça-a jazer / en logar que non chôvia||1668.4 mostrar vos quer’eu como vos vinguedes / del, que vos faz con mal dia viver||1668.6 maa noite vos mando que lhi dedes, / pois que vos el mal dia faz aver||1668.19 Por Deus, tia, que vos fez seer nada, / non se ria pois de vós na pousada / este marido que vos ten coitada||1668.22 porque vos faz mal dia padecer, / negra noite lhi dade e escurada||1671.23 Vedes que bisp’e que senhor, / que vos cuida a fazer creer / que é de Conca

fazer como que + verb. (ind.) 'facer como se + verb. (subx.)'
1509.18 e o peon fez [como] que dormia
que + fazer-se + de + pron. pers. 'que acontecerá con alguén'
1236.14 Se a non viss’aquel dia, / que se fezera de mí?

◆ IPr.: P1 faço, P2 fazes ~ faes, P3 faz ~ faze, P4 fazemos, P5 fazedes, P6 fazen||ICp.: P1 fazia, P3 fazia, P6 fazian||IPt.: P1 fiz ~ fige ~ figi ~ fize, P2 fezisti, P3 fez ~ fezo ~ feze, P4 fezemos, P5 fezestes, P6 fezeron||IAp.: P1 fezera, P3 fezera, P6 fezeran||IFt.: P1 farei, P2 faras, P3 fara, P4 faremos, P5 faredes, P6 faran||IPp.: P1 faria, P3 faria, P5 fariades||SPr.: P1 faça, P3 faça, P4 façamos, P5 façades, P6 façan||SPt.: P1 fezesse, P2 fezesses, P3 fezesse, P5 fezessedes, P6 fezessen||SFt.: P1 fezer, P3 fezer, P5 fezerdes, P6 fezeren||Imp.: P5 fazede||Inf.: P4 fazermos, P5 fazerdes, P6 fazeren||Xer.: fazendo