g

Glosario

[últ. rev.: 07/06/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
guisa s. f. 'modo, maneira, xeito'
19.2 Dizer-vos quer’eu, mia senhor, / de qual guisa vos quer’eu ben||27.3 Min fez meter meu coraçon / en amar tal senhor que non / sei osmar guisa nen razon / por que lhi máis possa guarir||41.16 por meu mal foi, ca polo meu ben non, / ca de fera guisa lho lazerei||96.22 Mais per qual guisa poderá / os seus olhos dela partir / ome coitado, poi-la vir?||116.17 E por mui gran maravilha terria, / senhor, quen ora soubesse de qual / guisa mi ven, e d[er]eito faria,||134.3 Quando me nembra de vós, mia sennor, / en qual afan me fazedes viver / e de qual guisa leixades Amor / fazer en mí quanto x’el quer fazer||137.20 ca, mia sennor, de qual guis’averei / ben deste mundo, pois me for d’aquen?||137.32 e per qual guisa m’ei máis a perder? / Ca perdud’é, sennor, a meu cuidar, / quen perde sén e prazer e pesar||140.5 e direi-vos ora de qual / guisa, se vos prouguer, me ven||273.1 Nunca coitas de tantas guisas vi / como me fazedes, sennor, sofrer||384.23 – Afonso Sanchez, pois non entendedes / en qual guisa vos eu fui responder, / a min én culpa non deven poer||602.6 En cuidados de mil guisas travo / por vos dizer o con que m’agravo||737.9 Log’oj’, amiga, polo meu amor / preguntad’os que aqui chegaron / com’ou de qual guisa o leixaron||793.7 Vós catade per qual guisa sera, / ca non ei eu ja máis vosc’a viver||836.3 Que muitas vezes eu cuido no ben / que meu amigo mi quer e no mal / que lhi por mí de muitas guisas ven!||1063.6 nen de qual guisa mi d’Amor mal ven: / fazer no mund’a meu pesar viver||1109.2 Muitos dizen que gran coita d’amor / os faz en máis de mil guisas cuidar||1195.13 E de qual guisa migo partir quer, / a partiçon, ai meu amig’, é tal: / ... ||1246.4 Ca vos direi de qual guisa o vi: / ...

fazer guisa 'axir dun determinado modo'
seer sen guisa 'ser desaxeitado, indebido ou inxusto'
60.10 E de tal coita, mia senhor, / non é sen guisa d’eu morrer||295.8 pois s’esto faz e non posso morrer, / toda-las cousas se poden fazer, / que son sen guisa||295.8 ca sen guisa é / en viver eu u non veja os seus / olhos||295.15 pois s’esto f[az e non posso morrer, / toda-las cousas se poden fazer], / que son sen guisa||295.22 pois s’[esto faz e non posso morrer, / toda-las cousas se poden fazer], / que son sen guisa||608.5 ca, per boa fe, / non é sen guisa de por mí morrer / quen mui ben vir este meu parecer||1323.10 non é sen guisa / de trager, [por seu Pedrolo, / o filho d’outro no colo]

con guisa loc. adv. mod. 'axeitadamente'
1408.19 e, se con guisa diz, logo s’én sal
d’algũa guisa loc. adv. mod. 'dalgún modo'. Cf. de + det. + guisa
34.20 Pero ben vos digo que, se podesse / d’algũa guisa mia senhor veer, / u lh’eu meu mal e mia coita dissesse, / no[n] á ren per que quisesse mor[r]er
de guisa loc. adv. mod. 'así, desta maneira'
70.21 ca ja m’end’eu vejo de guis’andar||194.31 ca me vej’én de guis’andar
dessa guisa loc. adv. mod. 'dese modo, así'. Cf. desta guisa, de + det. + guisa
1530.6 e nunca vistes molher dessa guisa / que máis limpia vida sábia fazer
desta guisa loc. adv. mod. 'desta maneira, así'. Cf. dessa guisa, de + det. + guisa
52.12 e poi-lo eu desta guisa ei, / por Deus, meted’o coraçon, / ..., en vos prazer||1288.7 Se vos prouguer, madre, desta guisa / irei ala mias candeas queimar
de tal guisa loc. adv. mod. 'así, de tal maneira'. Cf. de + det. + guisa
140.2 De tal guisa me ven gran mal / que nunca de tal guisa vi / vĩir a outro, pois nasci||501.10 e de tal guisa se vingou de min||966.10 mais de tal guisa lhis dig’eu por én: / ... ||1241.17 ca de tal guisa vos farei eu ben / per que façades canti[gas d’amigo]
d’outra guisa ~ outra guisa loc. adv. mod. 'doutro modo'. Cf. en outra guisa, de + det. + guisa
41.4 todo xe me d’outra guisa guisou||127.3 d’outra guisa pensara El de mí, / ca non que m’en vosso poder metesse||147.3 mais d’outra guis’aven a mí, / se me valla Nostro Sennor||285.13 No’me sei én d’outra guisa salvar||410.4 mais d’outra guisa contece oje a mí||458.4 mais d’outra guisa me foi el vende-la galdrapa||901.16 Mais d’outra guisa me vai ja||1018.16 ca, se d’outra guisa quiser fazer, / farei que en tal coita [o tenha / por mí Amor que rogar me venha]||1469.15 ca d’outra guisa non posso aver [i] / conselho ja per esta razon tal
880.13 e vee i o mundo outra guisa correr, / e non se pode de morte partir
en outra guisa loc. adv. mod. 'doutra maneira'. Cf. d’outra guisa
231.6 o ben do mundo melhor / me fez e faz, ... / desejar, mais en outra guisa non
per algũa guisa loc. adv. mod. 'dalgún modo'
68.16 E tod’ome que se poder / per algũa guisa guardar / de nunca moller muit’amar / fara bon sén se o fezer||142.6 todos maravillados son / de non poder meu coraçon / per algũa guisa quitar
per essa guisa loc. adv. mod. 'así, desa maneira'
1341.4 Per essa guisa se foi cofonder / Martin Vaasquiz, per quanto lh’eu oi
per nen ũa guisa loc. adv. mod. 'de ningún xeito'
531.2 Ora, senhor, non poss’eu ja / per nen ũa guisa sofrer / que me non ajan d’entender / o que eu muito receei
per nulha guisa ~ por nulha guisa loc. adv. mod. 'de ningún modo'
63.13 mais [non] sõo quite de perder / per nulha guisa, sen morrer, / gran coita do meu coraçon||188.4 Por mui coitado per-tenn’eu / quen vai querer ben tal moller / que seu serviço non lle quer / per nulla guisa gradecer||328.3 dizedes que non avedes poder / per nulha guisa de mi ben fazer||996.16 mais non llo direi / per nulla guisa, ca ei gran pavor / de lle falar en quanto mal me ven||1238.3 Amiga, dizen que meu amig’á / por mí tal coita que non á poder / per nulha guisa d’un dia viver / se per mí non
1442.21 ca non faredes un cantar d’amor / por nulha guisa qual [o] eu farei
sen guisa loc. adv. mod. 'desaxeitada ou indebidamente'
684.10 mais tan sen guisa o fostes fazer / que direi, amigo, per bõa fe, / [como parec’e seu nom’e quen é]||689.15 e mentiu-m’ora tan sen guisa mal / que non fiarei en ren des aqui||762.7 por s’ir queixar, mias donas, tan sen guisa, / fez-mi tirar a corda da camisa

a guisa ... de loc. prep. 'á maneira de, en forma de, como'
973.10 a guisa fize de pastor

de tal guisa como loc. conx. comp.-mod. 'así como'
146.19 mais poder-m’-edes / vós, se quiserdes, de força guardar / de tal guisa como vos eu disser
de (tal) guisa que / de (tal) guisa ... que loc. conx. consec. 'de (tal) modo que'
482.11 U a voz começastes, entendi / ben que non era de Deus aquel son, / ca os pontos del no meu coraçon / se ficaran de guisa que log’i / cuidei morrer||874.14 E veed’ora, amigos, se prend’eu engano / e fazed[e] de guisa que seja sen meu dano||875.20 mais, porque me vejo en coitas viver, / dixe-lh’o ben que lhe quer’, e enton / [e]stranhou-mi-o de guisa que sol non / me quis falar: e de mí que sera?||1385.21 ca vo-lo iran so o manto cortar / de guisa que vos sempr’én doeredes
1322.7 ca, se vou i e lev’o meu vogado, / sempre me diz que está embargado / de tal guisa que me non pod’oir||1401.6 que farei [eu], a que faz mal Amor / de tal guisa que non dórmio, senhor, / nen posso contra el conselh’aver?
326.9 mais vedes, de guisa mi aven, / meus amigos, que ést’assi: / que non ei eu end’al fazer / [enquant’ela poder viver]||409.8 E de guisa mi-o mostrou que queria / ante mia mort’oje máis ca viver, / ca sofro coitas qual non sofreria||409.12-13 ca de guisa me ten vençud’Amor / que, se Deus ou gran mesura non for / de mia sennor, pos[s]’en coita viver||774.13-14 Este perdon foi de guisa, de pran, / que ja máis nunca mig’ouvess’amor, / e non ousava viir con pavor||1063.20-21 essa me soube de guisa guisar / que non ouvess’eu ben d’Amor nen d’al||1099.10-12 ca de guisa me ten / o seu amor ja fóra de meu sén / que lhi quito quanto lh’eu demandava
140.1-2 De tal guisa me ven gran mal / que nunca de tal guisa vi / vĩir a outro, pois nasci||217.5-6 e con gran coita que me faz assi, / sennor, perder de tal guisa meu sén / que cofondi vós, en que tanto ben / á quanto nunca d’outra don’oi||259.18-19 ca me tẽen de tal guisa forçado / que me vos fazen mui de coraçon / querer gran ben||560.13-14 mais tolhe-m’end’o coraçon poder, / que me forçou de tal guisa, senhor, / que sén nen força non ei ja de min||692.7-8 ca sempre m’eu de tal guisa guardei / que non soubessen meu mal nen meu ben, / e fazen-s’ora sabedores én||865.5-6 «Alhur-la buscade, / ca de tal guisa se foi a perder / que non podemos én novas aver / nen ja non anda na irmaidade»||1249.4-5 ca de tal guisa me guardan del ja /  que non ei eu poder de fazer ren / por el, mais esto buscou el mui ben
en (tal) guisa que / en (tal) guisa ... que loc. conx. consec. 'de modo que'
O determinante tal pode aparecer posposto (en guisa tal que / en guisa tal ... que)
115.4 – Paai Soarez, venho-vos rogar / por un meu ome que non quer servir, / que o façamos mí e vós jograr / en guisa que possa per i guarir
275.5 con quen ousasse en sas coitas falar / en tal guisa que llo non entendesse / con quen o falass’e que se doesse / del, mais non sei de Deus se poderia.||275.5 en tal guisa que llo non entendesse / con quen o falass’e que se doesse / del, mais non sei de Deus se poderia.||1329.6 u lhi fostes trobar de mal dizer / en tal guisa que ben pode entender / quen-quer o mal que, a olho, parece
O determinante tal pode aparecer posposto (en guisa tal que)
233.5-6 ben vos posso con verdade dizer / que a mí aveo en guisa tal /  que vi todo meu ben por gran meu mal||429.24 A Lobaton quero eu ir, ca non perço cuidado / do coraçon en guisa tal que me trax aficado / pola melhor das que sei||1025.5-6 e por én guise-mi-o Nostro Senhor / que vos faça eu ben en guisa tal /  que seja vosso ben e non meu mal
72.27-28 se podess’en guisa seer / que mal non vos podesse estar||74.19-20 ca ‘mor, de pran, ja m’en guisa ten / que me non pode nuzer mal / deste mundo nen prestar ben||347.5-6 enos cantares que fiz des enton /  en guisa soube mia coita dizer /  que nunca mi-a poderon entender||600.16-17 ca ja vos eu desemparei / en guisa, se Deus mi perdon, /  que non [ei, de vos ben fazer,
627.7-8 E, pois Amor en tal guisa me ten / en seu poder que defensa non ei / de partir morte
O determinante tal pode aparecer posposto (en guisa tal ... que)
1532.5-6 ca mi fazedes vós en guisa tal / ben, mia senhor, que depois é meu mal
per tal guisa ... que loc. conx. consec. 'de tal modo que'
890.8-9 E, pois mia coita per tal guisa é / que a non posso per ren encobrir||1055.13-14 e voss’amor / fez-me-vos per tal guisa desejar / que non desej’al ren senon morrer