m

Glosario

Voces do M
[últ. rev.: 20/10/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
melhor2 ~ milhor2 adv. mod. 'mellor, de mellor modo'
8.17 Non o ouvess’oj’eu melhor, / e vivess’en tal sabor!||36.20 e [ar] quer[r]ei-lh’a grand’amor / e, po-la aver eu melhor, / nunca lhi ren demandarei||61.5 Pero a dona que eu vi falar / nunca melhor nen melhor semelhar||64.18 ca non éste cuita d’amor / ũa que ome fillar ven / se ome leixa sen seu ben / ou sen morte ou se faz mellor||66.25 e porque vos fez parecer mellor / Deus d’outra dona e mellor falar||86.18 e tenn’aquesto por mellor / d’eu sofrer cuita e veer||94.10 mais guardar-m’-ei / que mi-o non sábia mia sennor, / ca ‘ssi estarei dela mellor||116.7 pero non me part’én, / ante vos quero melhor toda via||118.1 A ren do mundo que mellor queria / nunca m’én ben quis dar Santa Maria||146.25 ca somos ambos vossos e devedes / a creer quen vos mellor consellar||169.6 mais rogarei a mia sennor / que me mostr’aquel matador / ou que m’ampare del mellor||173.19 e que vos fez das do mundo mellor / falar, sennor, e mellor parecer||175.1 Qual dona Deus fez mellor parecer||179.13 sempre lle quige mellor toda via / e nunca dela niun ben prendi!||185.8 ca melho-la fezestes||187.16 ca tanto a fez Deus ben parecer / sobr’outras donas, e melhor falar / sobre quantas eu pudi [ja] veer||194.28 ca vos vejo parecer mui mellor / das outras donas, e mellor falar||197.4 e pero non dixe por qual morria / de todas tres, nen qual quero mellor||203.9 De me matar fezera mui mellor / quen lle disse ca ll’eu queria ben||203.12 e de meu mal non lle pesava én / e fezera de me matar mellor||215.22 mais, pois que Deus quer / que eu a vós queira mellor, / valla-m’El contra vós, sennor||218.3 e a que Deus fez mellor parecer||220.18 des que me foi mostrar / a que El fez mellor falar / do mundo e mellor parecer||238.14 e enton / nunca lles por én façan se mal non / ca non faz a min a minna mellor||243.26 se mi ar quiser fazer algũa ren / como non moira, fara mui mellor||245.5 e, pero que lle quero tan gran ben, / ainda ll’eu mui mellor querria / se podesse, mais non poderia,||269.18 mais fezo-a Deus qual / El mellor soube no mundo fazer||275.20 e non s’esforce en sennor que prendesse, / a mellor, nen que mellor parecesse / deste mundo||277.17 ca Deus-la fezo qual mellor fazer / soub’eno mund’, ...||282.9 E, mentr’eu vi que podia viver / na mui gran coita’n que vivo d’amor, / non vos dizer ren tive por mellor||286.3 Por Deus Sennor, que vos tanto ben fez / que vos fezo parecer e falar / mellor, sennor||299.16 pero me mal ar quisesse, des i / terria-m’eu que estava mellor||300.4 que non coidei que ouvesse poder, / per nulla ren, de vos querer mellor||309.12 tan muito vos fezo de ben / que non soub’El no mundo ren / per que vos fezesse mellor||336.7 a quen poser preito mentir-lho-ei, / e as[s]i irei melhor guarecendo||411.28 e o que for de mí / seja, ca esto tenn’eu por mellor||412.18 e por esto baratará mellor / non a veer||430.9 pois cada dia mi-a faz mui mellor / querer por mal de min||438.10 mais sabed’ora ja / que seria de me guarir mellor||442.9 – [S]ennor fremosa, muito mal levei / sofrendo tempo, e atendi mellor||458.6 Quisera eu assi ora deste nosso Papa / que me talhasse melhor aquesta capa||624.4 ũa dona, que fez melhor falar / de quantas fez e parecer melhor||626.20 en outra senhor mui melhor cobrei||653.10 Melhor o fezo, ca o non disse: / par Deus, [donas, aqui é ja!]||678.5 querrei andar mui leda e parecer melhor||778.7 «Seed’en vosso logar, / ben sej’aca, non quero seer melhor»||778.14 non me compr’ora de melhor seer||785.13 E fara meu amigo mui melhor / en perder queixume que de min á||812.6 e guaria mellor / se me vós ben quises[s]edes fazer||916.8 E muito fezeran a sí melhor / e a min se a non fossen veer||919.12 e moito fala el i, moi melhor / diz||931.8 E cuida-s’el que lhi querrei, / por esto que m’el fez, melhor||953.3 que tan ben poden jurar que o an, / ant’as donas, come min ou melhor||963.15 «Tenh’eu por melhor / de vos quitardes, ca prol non vos ten, / d’amardes min, pois mi non é én ben»||1015.21 nunca o Deus leixe melhor escolher||1029.5 cuid’eu melhor aver per i, / e semelha-mi que non ést’assi||1039.7 log’el querra que lhi faça melhor||1069.9 e vou estar de vós melhor||1110.10 veen ant’elas e juran melhor / ou tan ben come os que amor an||1138.9 fiar-m’-ei máis en voss’amor / e sempre m’end’averedes melhor||1190.3 Fez ũa cantiga d’amor / ora meu amigo por mí, / que nunca melhor feita vi||1235a.6 mais é-x’outra fremosa a que me quer’eu mui mellor||1235b.6 mais outra máis fremosa a que mi quer’eu mui melhor||1241.7 E, pois vos eles teen por melhor / de vos enfengir de quen vos non fez / ben||1272.6 que perça ja de vós med’e pavor / e falará vosc’, amiga, melhor||1279.2 ca nunca s’ome defendeu melhor||1338.11 deverades casar melhor||1339.18 cal vo-l’apostou melhor?||1350.7 [E] ainda d’al o fez mui melhor, / que lhi devemos máis a gradecer||1391.5 buscade quen vos entouque melhor / e vos correga, polo meu amor, / as feituras||1395.2 Fernand’Escalho vi eu cantar ben, / que poucos outros vi cantar melhor||1407.21 «como lhi cantardes, bailar-vos-á», / ca non á por que vos baile melhor||1430.13 non vos pod’om’esto partir melhor||1457.16 e, pois que vos quer ben / como quer a min ou melhor, / tenhades vós, comendador, / [comenda do demo maior]||1501.6 ca aqui teen-vos por sabedor / de trobar, mais nós trobamos melhor||1513.7 Deus me cofonda se oj’eu i sei / destes mesteres qual fazes melhor!||1516.18 e el guarria mui melhor / sen trobar e sen citolon||1543.2 Os vossos mil maravedis, senhor, / que eu non ouvi, que servi melhor / ou tan ben come outr’a que os dan||1545.33 Se melhor quiser emparar, / mia fazenda terria / per i peior parada||1549.11 Assi and’eu endevidando quen / mi-o non gradece nen mi-o quer cobrar / [...] / posso melhor||1586.5 fazed’ora (e faredes melhor) / ũa soldada polo meu amor / a de parte||1586.19 ainda vos d’al farei mui melhor||1603.15 Coidando eu que melhor se nembrasse / ela de min, por quanto a servi||1609.3 como faz ome con coita d’amor / e por estar melhor con sa senhor||1623.7 e Don Lopo [Lias] diss[e] enton, / per bõa fe, que ja x’el melhor vira||1623.13 disse que vira outra vez melhor, / quand’era moça, en cas da Ifante||1637.28 ca todo sofrerá / a madeira, e seer’ali én melhor||1661.23 nen se saberia melhor guardar / de nunca ja con molher albergar||1662.6 mais o trobar ond’estades melhor / entendedes quando vos troba alguen||1663.25 demais, quanto quiser saber / sabe-lo pode mui melhor||1672.28 e as guardas non se queren partir / de vós, e guardan-a por én melhor||1678.4 e, porque me non quer veer / pobre, lhi quer’eu ja melhor||1680.10 E quero-lh’eu logo dizer / ũ’antr’as cousas que el ten / que sabe melhor
1100.4 nunca vi tan bela / nen vi outra que falasse milhor||1329.18 e por parardes milhor a conquista / outorgad’ora, senhor||1485.10 e, quando lh’el queria mui milhor, / foi-o ela logo matar ali

melhor ca / melhor ... ca ~ milhor ca / milhor ... ca

136.11-12 ben me faç’én d’atanto sabedor: / que me terrá mia morte por mellor / ca me partir de seu ben desejar||177.22 ca lle quero mellor ca min||261.8-9 E, mia sennor, non devi’a perder / eu contra vós por vos querer mellor / ca min nen al||304.2 A mia sennor, a que eu sei querer / mellor ca nunca quis om’a moller||304.5-6 me dé seu ben se ll’eu quero mellor /  ca nunca quis no mund’om’a sennor||530.4 que vos sei querer / melhor ca||531.6 ca m’entenderán que vos sei, / senhor, melhor ca min querer||548.18-19 querendo-lh’eu melhor / ca min nen al||619.9 Disse-m’el, amiga, quanto / m’eu melhor ca el sabia||679.9 que mi quer melhor ca os seus / olhos e que morre por mí||683.7 ca lhi direi ca mui melhor ca mí / lhi quer’eu ja||702.7 ca sei que mui melhor ca sí / me quer nen que m’eu quero mí||707.1-2 Agora me foi mia madre melhor / ca me nunca foi des quando naci||743.15-16 pero, amiga, a min quer melhor / ca sí nen al||798.18-19 sempre lh’eu por ende melhor querrei / ca lhi quer’, ...||807.25 e poden-se guardar / mellor ca m’end’eu guardei||830.14 Pois sab’el ca lhi quer’eu ben, / melhor ca mí nen outra ren||1091.19 e a que eu quero melhor ca min||1188.17 e melhor ca vós paresco||1365.4-5 andaredes i melhor /  ca na sela rengedor||1396.11 se queredes con as gentes estar, / Don Fernando, melhor ca non estades, / sinher, forçade vosso coraçon||1526.9 ca vimos melhores ca vós baixar||1560.1 Melhor ca m’eu governo, / o que revolv’o caderno / governa
71.10-13 ca me seria mui mellor / de sempre de vós mal prender, / ..., / ca de prender ja sempre assi / de vós ben||138.23 e porque me seria mui mellor / morte ca máis esta coita sofrer||150.10-11 Mellor me seria a min de morrer / ca sempr’, assi como vivo, viver / coitado||272.1-2 Non me soub’eu dos meus ollos mellor / per nulla ren vingar ca me vinguei||290.19-20 e esta morte mellor me sera / ca de viver na coita que non á / par||336.8-9 ca vej’eu ir melhor ao mentireiro / ca o que diz verdade ao seu amigo||424.13 ca melhor m’é ca tal vida viver / e ca meu tempo tod’assi passar||424.13-14 ca melhor m’é ca tal vida viver / e ca meu tempo tod’assi passar||683.7-8 ca lhi direi ca mui melhor ca mí / lhi quer’eu ja, nen ca meu coraçon||683.7-9 ca lhi direi ca mui melhor ca mí / lhi quer’eu ja, nen ca meu coraçon / nen ca meus olhos||703.8 melhor iredes migo ca soo||1065.17-18 ca mi seria mui melhor / mia morte ca mia vid’en tal / que fezess’i a vós prazer||1086.15-16 e mia morte melhor mi seria / ca viver máis, assi Deus mi perdon||1497.30 melhor é de seer traedor ca morrer escomungado||1523.10-11 ca teve por melhor / de guardar a El ca o que aguardou||1555.19-20 Melhor fora dar o rocin dõado / ca por tal muacha remusgador
A aparición da construción ca ... melhor é provocada polo hipérbato
549.7 que a sempr’amei e servi / e lhi quero camelhor

977.6 quer-me milhor ca quis om’a molher
47.12-13 ca mui milhor / dona ca vós ei por sen[h]or||1477.18 milhor conhosc’eu vós ca vós [a] min
melhor d(e) / melhor ... d(e) ~ milhor ... de 'mellor (do) que'

23.4-5 non creedes ca vos quer’eu melhor / de quantas cousas [e]no mundo son||63.3-4 ca vos quer’eu melhor / d’outra cousa, mais non por ben / que de vós atenda||76.13-14 Porque vos quer’eu [mui] melhor / d’outra ren, viv’en grand’afan||123.3-4 que non sei / al no mundo querer mellor / d’ũa mia parenta que ei||123.12 entanto com’eu vivo for / esta parenta servirei, / que quero mellor d’outra ren||134.8-9 Porque vos vejo falar mui mellor / de quantas donas sei, e parecer||161.19-20 E, pois vos Deus fez parecer mellor / de quantas outras eno mundo son||167.6 E feze-a Deus parecer / mellor de quantas no mund’á||191.3 por vós, que quero mellor d’outra ren||194.4 e, sennor, nunca vos eu mentirei, / ca vos quero mui mellor d’outra ren||194.27-28 ca vos vejo parecer mui mellor / das outras donas||196.13 como querer-lle mellor d’outra ren||197.11-12 nen a que eu vi parecer mellor / de quantas donas vi e máis valer / en todo ben||202.4 que a dona lles fez o sén perder, / mellor de quantas oje no mund’á||204.11-12 e quand’eu vi quan fremoso dizia / quanto dizer queria, e melhor / de quantas donas Deus fez[o] nacer||258.14-15 que vós parecedes mellor / de quantas eu vi, mia sennor||260.3 por aquel Deus que vos feze nacer / e mui mellor das outras parecer / donas que El en este mundo fez||278.7-8 ca de pran a fez parecer mellor / de quantas outras eno mundo son||293.3-4 é contra vós, a que quero melhor / de quantas cousas Deus quiso fazer||311.4-5 e non querria ja mellor /  de lle falar e a veer / e nunca outro ben aver||314.9-10 non llo peço nen querria mellor / de mi-a mostrar u m’eu dela parti||344.3 que quero melhor d’outra ren!||429.3-4 a que parece melhor / de quantas Nostro Senhor / Deus fez||434.3 ca vos sei mellor d’outra ren querer||535.7-8 E, porque vos fez Deus melhor / de quantas fez e máis valer||684.3 por quen non parece melhor de mí / nen ar val máis||893.15 nunca coita perdi / por vós, que quero mellor d’outra ren||973.5-6 [...] / e que queria eu melhor /  de seer seu vassalo e ela mia senhor?||1070.4 Por vós, que vi melhor d’outras falar / e parecer, non me sei conselhar||1140.1-2 ca mi queredes vós melhor / de quantas eno mundo son||1154.3 e por én / á-mi jurado que polo meu ben / me quis e quer mui melhor d’outra ren||1386.12 ca lh’oi eu jurar en outro dia / ca vos queria melhor d’outra ren
30.5-6 porque non á coraçon / de me fazer melhor por én / de quand’én non sabia ren||66.24-25 e porque vos fez parecer mellor / Deus d’outra dona e mellor falar||73.8-10 E ora, por Deus, que vos fez mellor / falar e máis fremoso parecer / d’outra dona||185.9-10 ca melho-la fezestes / e mui melhor falar e parecer / de quantas outras no mundo fezestes||214.16-17 E, mia sennor, por Deus, que vos falar / fez mui mellor e mellor parecer / de quantas outras donas quis fazer||214.16-17 E, mia sennor, por Deus, que vos falar / fez mui mellor e mellor parecer / de quantas outras donas quis fazer||220.17-18 des que me foi mostrar / a que El fez mellor falar / do mundo e mellor parecer||227.3-4 vi ũa dona mellor parecer / de quantas outras eno mundo vi||235.10-11 e u a vi mui mellor parecer / de quantas donas vi nen veerei,||237.1-2 Sennor, que Deus mui mellor parecer / fez de quantas outras donas eu vi||239.12-13 que a fezeron mellor parecer / de quantas donas vi||267.15-16 Mais, cativ’, eu de mellor que querria / de poder eu na terra guarecer / u a cuidass’eu a poder veer / dos mil dias ũa vez en un dia?||286.3-4 que vos fezo parecer e falar / mellor, sennor, e mellor semellar / das outras donas||424.11 ca mui melhor mi sera d’outra ren / de me leixar log’i morte prender||624.3-4 ũa dona, que fez melhor falar / de quantas fez e parecer melhor||626.6-7 cobrei d’atender outro mui melhor / en todo ben de quantos outros vi||810.15 Mui fremosa e muit’aposta senhor, / sempre mui mansa e de bõa razon, / melhor falar de quantas outras son||1068.8 Essa que Vós fezestes melhor parecer / de quantas sei, ai Deus, fazede-mi-a veer||1087.3-4 fez-vos mansa e melhor parecer / das outras donas
O hipérbato pode inverter a orde dos elementos da comparación (de ... melhor)
173.18 que vos en poder ten / e que vos fez das do mundo mellor / falar||175.2-3 e que fezo de quantas outras son / falar mellor e en mellor razon||193.5 e ar fez-me des i / que lle quis sempre d’outra ren mellor||196.9 E, meus amigos, por meu mal a vi / das outras donas parecer mellor
856.3-4 que vos non aja milhor a querer / de quantas cousas eno mundo son
melhor do que / melhor ... do que 'mellor do que'
58.17 nunca averei de vos, melhor / do que vos eu quero, querer||400.5-6 non me queredes vós a mí mellor /  do que vos eu quer’, amig’e sennor
1530.24-25 melhor ventrulho nen melhor morcela / do que a ama con sa mão faz||1530.24-25 melhor ventrulho nen melhor morcela / do que a ama con sa mão faz
melhor que / melhor ... que ~ milhor que 'mellor (do) que'

88.19 cuid’eu, fariades mello / que fazedes de m’alongar / d’u vós sodes e me matar||537.17-18 mais pôs i prez e beldad’e loor / e falar mui ben e riir melhor / que outra molher||1439.14 Apartaron-se eles por comer ben, / melhor que comerian en almazen||1594.22-23 E outras artes sab’el mui melhor / que estas todas de que vos falei
59.18-19 e alguen foi ja de melhor / sé[n] que eu i soubi seer||1318.3-4 e ten que lh’ia melhor alen mar / que lhe vai aqui, u naceu e criou||1550.8 de mui melhor logar que infançon / nen ca ricome se mui poucos non
O hipérbato pode inverter a orde dos elementos da comparación (que ... melhor)
1074.13 que, quant’é mia senhor, / Don Bernaldo, que a vossa melhor, / tanto me faz maior coita sofrer
861.9 ca sonhei que me veera dizer / aquel que me milhor que a sí quer

estar melhor + CI 'ficar, condicir con, ser mellor para'
1431.24 e a vós, senhor, melhor estaria / d’a tod’ome de segre ben buscardes
Existe un uso pronominal de estar nesta expresión verbal
116.27 a vós xe estaria melhor, / e, demais, Deus vo-lo gradeceria
seer melhor ~ seer milhor 'ser moi bo e/ou apropiado, resultar moi satisfactorio'
É frecuente a construción coa preposición de
71.10 ca me seria mui mellor / de sempre de vós mal prender, / se sabor ouvessedes i||290.22 E mellor éste, mais sera meu ben / de morrer cedo||305.6 atant’eu máis desejo mia sennor / e atant’entendo máis que é mellor||504.8 e melhor mi sera / de morrer por vós ja||563.5 veed’ora se seria melhor, / ... / de vos prazer de mi querer valer||880.15 Os que morreran mentr’era melhor / an muit’a Deus [por én] que gradecer||880.22 E por én tenh’eu que é mui melhor / de morrer ome i mentre lhi ben for||940.19 e a el mui melhor era, / e a min máis mi proug[u]era.||1236.20 Se a non viss’aquel dia, / muito me fora mellor||1470a.4 e quer-se-me matar, / e a min seria mellor||1470b.4 e quer-me matar, / e a mí seeria melhor
857.12 e, por est’, é milhor de m’ir, par Deus

non + poder + melhor 'non + poder + verbo elíptico + mellor'
Nesta construción poder leva un CD verbal elíptico
1657.16 ca lhi troban en tan bon son / que non poderian melhor