m

Glosario

Voces do M
[últ. rev.: 30/06/2022]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
molher s. f. Cf. molhercinha
1. 'muller, persoa do sexo feminino'
10.20 que non ei ja sén nen poder / de m’emparar d’ũa molher||19.8 nunca quiseron nen querran / nen queren gran ben a molher / com’eu vos quer’, ...||56.9 Ca, senhor, por quanto Deus quis fazer / no mund’a ome molher muit’amar, / vedes, tod’esto vos eu ei a aver||61.15 ca me soub’eu sempre mui ben guardar, / ..., de m’omen fazer / nen a molher a verdad’én saber||64.8 ca mi-a faz aver tal moller / que nunca mi á ren de fazer / per que eu j’a possa perder||65.31 e, se o fezerdes, ja foi moller / que xe pensou de sa alma peor||66.33 ca me sera o maior ben que faz / en este mund’a ome outra moller||67.11 ca non ést’outre se eu non / que mi-a tive de-la sazon / que eu primeiramente vi, / per bõa fe, atal moller||68.1 Ome que gran ben quer moller / gran dereit’á de trist’andar||68.17 E tod’ome que se poder / per algũa guisa guardar / de nunca moller muit’amar / fara bon sén se o fezer||72.17 E creo que fara mal sén / quen nunca gran fiuz’ouver / en mesura d’outra moller||82.24 mentre m’eu guardar poder / de fala d’om’ou de moller||96.11 guardar-se ben de lho saber / per ren nulh’omen nen molher||107.7 molher a que non ousará, / nen soo non s’atreverá, / nulh’ome de lhi falar i||109.8 logo lhis eu juro que outra molher amo máis d’outra ren, / ca non vós, senhor||117.3 e quen deseja muit’ata[l] moller / de que non cuida ja máis aver ben||123.15 Pero nunca vistes moller / nunca chus pouco algo fazer / a seu linnagen||150.1 Nunca tan coitad’ome por moller / foi com’eu por ũa que me non quer / fazer ben||160.14 Que ventura que me Deus deu, / que me fez amar tal moller / que meu serviço non me quer!||160.21 E veede que cuita tal, / que eu ja sempr’ei a servir / moller que mi-o non quer gracir||188.2 Por mui coitado per-tenn’eu / quen vai querer ben tal moller / que seu serviço non lle quer / per nulla guisa gradecer||199.33 Mai-lo que vai tal pregunta fazer / Deu-lo leixe moller gran ben querer||200.4 pois me tan bõa dona fez morrer / e mi ora fez veer outra moller||205.22 E tod’omen que molher ben quiser / ... / nunca veja de quanto ama prazer!||213.2 Tod’ome que Deus faz morar / u ést’a molher que gran ben / quer, ben sei eu ca nunca ten / gran coita no seu coraçon||214.20 vos rog’oj’eu por El que, pois El quer / que vos eu ame máis d’outra moller, / que vos non caia, sennor, en pesar||215.20 de dur verri’aqui mentir / a vós nen m’iria partir / d’u eu amasse outra moller / máis ca vós||219.1 Quan muit’eu am’ũa moller / non o sabe Nostro Sennor, / nen ar sabe quan gran pavor / ei oj’eu dela||223.7 Se vos eu amo máis d’outra moller / nen ca outr’om’e máis ca min nen al||226.9 De querer ben outra moller / punnei eu á i gran sazon||243.30 e en valer mui máis d’outra moller / en parecer e en tod’outro ben||274.14 E nunca vi cousa tan desguisada / de chamar ome «ama» tal moller / tan pastorinn’, ...||276.13 [n]en ca outr’omen nunca amou moller||284.14 pois algun ome máis ama moller / ca sí nen al, seu ben por seu mal quer||285.14 No’me sei én d’outra guisa salvar, / mas nunca o soub’ome nen moller / per mí, nen vós||300.15 Amei-vos tant’u vos primeiro vi / que nunca ome tan de coraçon / amou moller||304.2 A mia sennor, a que eu sei querer / mellor ca nunca quis om’a moller||323.2 Quen me vir e quen m’oir / que algũa molher amar / non se vaa dela quitar||412.2 que eu ei por moller mort’a prender||412.6 porque moiro, u mentira non á, / por tal moller que quen a vir dira / que moiro eu ben (morrer por tal sennor!)||412.26 mais foron-mi-o toller / meus pecados porque vi a mellor / moller que nunca naceu nen sera / e moiro por ela!||432.15 pois assi Deus quer / que eu queira mui gran ben tal moller / [...]||450.12 pero quer’ante molher, / que queria volonter / que fosse eu enforcado.||490.9 por que tragen estas cintas sirgadas / muit’anchas come molheres prenhadas||491.11 con os livros que ten non á molher / a que non faça que semelhen grous / os corvos||491.26 se molher acha que o demo ten, / assi a fode per arte e per sén||491.31 se acha molher que aja [o] mal / deste fogo que de San Marçal é||517.9 Ela s’estava queixando / come molher con gran coita||528.2 Quix ben, amigos, e quer’e querrei / ũa molher que me quis e quer mal / e querra||528.4 mais non vos direi eu qual / é a molher, mais tanto vos direi||528.5 quix ben e quer’e querrei tal molher / que me quis mal sempr’e querra e quer||537.18 mais pôs i prez e beldad’e loor / e falar mui ben e riir melhor / que outra molher||551.7 Oimais non é nada / de fiar per namorado / nunca molher namorada||561.2 Amor fez a mí amar, / gran temp’á, ũa molher / que meu mal quis sempr’e quer||561.11 Tal molher mi fez Amor / amar que ben des enton / non mi deu se coita non||561.22 A min fez gran ben querer / Amor ũa molher tal / que sempre quis o meu mal||561.32 Amor fez a min gran ben / querer tal molher, ond’ei / sempre mal e averei||567.10 que Deus fez en vós feitura / qual non fez en molher nada||581.1 Amiga, sei eu ben d’ũa molher / que se trabalha de vosco buscar / mal a voss’amigo po-lo matar||591.11 nunca no mundo foi molher amada / come vós de voss’amig’, ...||594.6 non cuido que oj’ome quer / tan gran ben no mund’a molher||596.5 E des oimais, par Santa Maria, / nunca molher deve, ... / muit’a creer per juras d’amigo||608.9 ca esto fara quen quer / que ben cousir parecer de molher||610.18 e da mort’ei enveja / [eu] a tod’ome ou molher que ja morresse||611.13 Non sei molher que se pague / de lh’outras o seu amigo / filhar||621.7 Non sei, amigo, molher que passasse / coita qual eu passo||670.4 nunca no mund’, a meu cuidar, / foi outra tan leda molher / com’eu serei des que o vir||677.4 Molher com’eu non vive coi[tada||687.10 por non fazer eu quanto faz / molher por om’a que quer ben||689.8 E mui pouc’á que lh’eu oi jurar / que non queria ben outra molher / senon min||691.9 «Nunca molher crea per amigo, / pois s’o meu foi e non falou migo!»||713.1 Eu fiz mal sén qual nunca fez molher||723.19 Nunca molher tal coita ouv’a sofrer / com’eu quando me nembra o gran prazer / que lh’eu fiz||730.3 Dize-mi ora que non verra / o meu amigo porque quer / mui gran ben a outra molher||730.6 mais esto quen no creerá, / que nunca el de coraçon /  molher muit’ame se min non?||741.3 O voss’amig’, amiga, foi sazon / que desejava no seu coraçon / outra molher||744.3 Fals’amigo, per boa fe, / meu, sei que queredes gran ben / outra molher e por mí ren / non dades||756.10 Nunca con taes novas tan leda foi molher / com’eu soo con estas||767.13 Máis nunca ja crea molher / que por ela morren assi||783.12 non á i tal que ja sérvia senhor / nen sol [non] trobe por ũa molher||785.6 rog’eu a Deus que o ben que m’el quer / que o queira ced’a outra molher||829.17 E ja qual molher devi’a / creer per nulh’ome nado?||861.6 Non foi no mundo tan leda molher / en sonho nen no podia seer||875.9 eu nunca molher tan ben vi falar||878.12 forçan molheres e rouban caminhos||905.9 Assaz entendo eu que d’ir / começar con atal molher / come vós non m’era mester||912.20 que eu ja sempr’esta molher / non veja cada que poder||938.5 se eu a molher oje quero ben / senon a vós, quero morrer por én||943.3 e nunca máis coitada foi molher / do que eu i fui||950.1 Non vi molher des que naci / tan muito guardada com’é / a mia senhor||958.5 pero no mundo non sei eu molher / que tan ben diga o que dizer quer||967.6 ca nunca vi molher máis sen amor||977.6 quer-me milhor ca quis om’a molher, / mais non saben se me quer ben se mal||995.6 que nunca Deus gran coita quiso dar / senon a quen El fez moller amar / com’a min fez||995.9 ca, des que eu naci, / nunca vi om’en tal coita viver / com’eu vivo per moller ben querer||1009.8 O que morria, mia filha, por vós, / como nunca vi morrer por molher / ome no mundo, ja morrer non quer||1025.13 Sõo guardada como outra molher / non foi, amigo, nen á de seer||1051.19 [E] enton veredes molher andar / pos min chorand’, ...||1052.8 Se vos fordes, sofrerei a maior / coita que sofreu molher por sen[h]or||1074.35 se vós vistes algũa dona tal, / tan fremosa e que tan muito val, / mia senhor é, ca non outra molher||1098.2 Meu Senhor Deus, pois me tan muit’amar / fezestes, quan muit’amo, ũa molher||1135.2 Assanhei-me-vos, amigo, per bõa fe, con sandece, / como se molher assanha a quen lho nunca merece||1140.13 Porque oi sempre dizer d’u ome muit’amou molher / que se non podia end’ir, pesar-mi-á se eu non souber||1184.6 foi el tan ledo que des que naci / nunca tan led’ome con molher vi||1187.22 pois começastes con outra molher||1188.6 Sabedes ca sen amigo nunca foi molher viçosa||1191.7 E, se molher ouve d’aver / sabor d’amig’ou lho Deus deu, / sei eu que lho non fez veer||1197.16 – Joan Soares, nunca vi chamada / molher ama, nas terras u andei||1228.4 mais vedes que ventura de molher: / ... ||1229.15 ca non sei molher / que se del[e] possa partir per al||1233.15 mai-la que vos disser / que ama tant[o] om’outra molher / mentir-vos-á||1237.6 e o bõo, que quer / outrossi ben mui rafece molher||1237.23 e quen molher rafec’, á gran sazon, / quer ben non pode fazer se mal non||1237.37 pois ten cabo sí / molher rafec’e se non paga d’al||1239.7 serviu-me muit’e, eu por lhi fazer / ben, el foi outra molher ben querer||1247.13 E quen molher de coraçon quer ben, / a meu cuidar, punha de s’encobrir||1250.4 e, se molher amar / filh’aquel ben que lhi Deus quiser dar||1255.8 Nen vos dira nunca molher / que verdade queira dizer||1255.14 que nunca vistes amigo / tan desejado de molher||1274.15 – Ben sodes desmesurada molher / se voss’amor non pod’aver de pran||1338.3 Se vós, Don Foão, dizedes / que deverades de casar / con molher de maior logar / que essa que vós teedes||1338.14 ca, se filharades en cos / molher pera vós, tan igual / pera ela, que tanto val, / filha d’algo é pera vós||1341.3 Com’avẽo a Merlin de morrer / per seu gran saber, que el foi mostrar / a tal molher que o soub’enganar!||1341.6 Per essa guisa se foi cofonder / Martin Vaasquiz, ... / que o ten mort’ũa molher assi||1350.4 por tan muito que fez por se guardar / por molher, que nunca fora guardada||1375.22 Os trobadores e as molheres / de vossos cantares son nojados||1386.8 Pois vos Deus deu bõa molher leal||1387.15 A boa dona, molher mui leal, / pois que Caralhote ouv’en seu poder, / mui ben soube o que del[e] fazer||1400.23 «Dona Maria, / como vós sodes molher [mui] arteira, / assi soubestes dizer, com’arteira, / esse sinal que vos non parecia»||1418.8 Porque o amo tan de coraçon / como nunca amou amigo molher||1425.10 en falardes con toda molher / ben caedes||1426.18 que nunca eu achei [molher] tan grave / come Maria (e ja o provei) / do Grav’...||1426.20 e nunca pois molher achei / que a mí fosse de foder tan grave||1429.16 pois que eu con atal molher casasse||1434.23 E o vilão que trobar souber, / que trob’e chame «senhor» sa molher||1435.14 e que grand’entejo / en toda molher á!||1435.34 ca toda molher / o tempo cata / quen s’ata / a esta barata / que t’ora disser||1487.13 con gran perda do que ei guaanhado / ou da maior parte do que ouver / per ventura ou do corpo ou da molher||1494.20 non cataredes ome nen molher / que non querades trager come can||1499.8 E por end’anda vestid’e loução / e diz que morre por outra molher||1502.23 conselho-vos que tragades molher / destas d’aqui se peior non veer||1502.26 e, se tal molher poderdes trager, / sera mui ben||1518.3 vós sodes mui fraquelinha molher / e ja máis cavalgar non podedes||1525.15 non terria por guisada / cousa, se el-rei quisesse, / de molher cono nen nada / vender se o non ouvesse||1530.6 e nunca vistes molher dessa guisa / que máis limpia vida sábia fazer||1530.8 ante, oj’é das molheres preçadas / que nós sabemos en nosso logar||1534.6 nen end’o poder / non á de dar-vo-l’ome nen molher||1546.12 E diz El que non á molher!||1570.4 que, de quantas molheres no mund’á, / de todas vós gran mal fostes dizer||1570.9 – Joan Vaasquiz, sempr’eu direi ja / de molheres moito mal u as vir||1570.16 – Joan Airas, non tenh’eu por razon / d’as molheres todas caeren mal / por end||1570.30 – Joan Airas, vós perdestes o sén, / ca enas molheres sempr’ouvo ben||1583.19 mais-lo que sabe molher ben querer / ben quanto sab’o asno de leer, / por namorado, por que o metedes?||1586.1 Pedi eu o cono a ũa molher, / e pediu-m’ela cen soldos enton||1589.26 e per ensinar a molher / coitada, que a vós veer||1591.2 Veero[n]-m’agora dizer / d’ũa molher que quero ben / que era prenhe||1591.20 en mia terra, per boa fe, / a toda molher que prenh’é / logo lhi dizen: «Con baron!»||1593.10 e ar feze-os muito desejar / a min e ti, pero que m’es molher||1598.9 Mais desta seerei eu escarmentado / de nunca foder ja outra tal molher||1614.10 Escaralhado nunca eu diria, / mais que trage ante caralho ou veite, / ao que tantas molheres de leite / ten||1614.19 e outras muitas molheres que fode||1643.2 Marinha Lopez, oimais, a seu grado, / se quiser Deus, sera bõa molher||1653.2 Don Bernaldo, pois tragedes / convosc’ũa tal molher, / ..., / se o alguazil souber, / açoutar-vo-la querra||1653.17 Mais que conselho faredes / se alguen al rei disser / ca molher vosco teedes / e a justiçar quiser?||1655.23 E, pois el diss’esta razon, / non ouv’i molher nen baron / que por el dar quisesse ren||1661.6 demais, nunca lh’ome soube molher / des que naceu, tant’é de bon cristão||1661.10 nen nunca amou molher nen seu solaz, / nen desamou fidalgo nen vilão||1661.13 nunca molher amou nen quis nen quer, / pero cata falagueir’e loução||1661.17 que nunca por molher ren quis[o] dar, / e pero mete-s’el por namorado||1661.24 nen se saberia melhor guardar / de nunca ja con molher albergar / por non se riir del[e] o pecado||1661.26 ca nunca deu por molher nulha ren||1663.13 molher de seus dias non á / que tan ben s’acorde d’ambrar||1663.20 que lhi mostrará tal mester / por que seja rica molher||1672.2 Don [E]stevan, oi por vós dizer / d’ũa molher, que queredes gran ben||1672.11 Siquer a gente a gran mal vo-lo ten / por irdes tal molher gran ben querer||1672.13 e, por molher tan guardada, ficar / vos vej[o] eu prob’e sen-conhocer||1672.20 É gran sandice d’ome, por oir / ben da molher guardada, que non vir||1677.4 mais non fezisti come molher boa, / ca, Marinha Mejouchi, si e si||1678.6 ca diz que, mentr’eu alg’ouver, / que nunca ja sera molher / que mi queira por én peior||1683.2 Maior Garcia vi tan pobr’ogano / que nunca tan pobr’outra molher vi
2. 'esposa'
1316.4 «Da molher son de Don Foan»||1316.6 Vedes quant’an / el e aquesta sa molher||1316.20 «Per com’estan, / el e aquesta sa molher / an-no mester, an-no mester!»||1319.1 A molher d’Alvar Rodriguiz tomou / tal queixume||1323.3 Pois a todos avorrece / este jogar avorrido, / de tal molher é marido||1323.14 Como Pero da Arruda / foi da molher ajudado, / non é mui desaguisado||1357.3 Enmentar quer’eu do brial / que o infançon por Natal / deu a sa molher||1377.19 ca diz agora sa molher / que este mercado non quer / caber||1386.1 Pero Rodriguiz, da vossa molher / non creades mal que vos ome diga||1422.6 dizen que fode, quanto máis foder / pode, o vosso mouro a vossa molher||1422.12 ladinho, como vós jazedes, jaz / con [a] vossa molher||1422.15 vimos ao vosso mouro filhar / a vossa molher||1457.3 Comendador, u m’eu quitei / de vós e vos encomendei / a mia molher||1459.2 Meu senhor, se vos aprouguer, / comendador, dade-mi mia molher||1459.5 Comendador, dade-mi mia molher, / que vos dei, e fazede mesura||1482.2 Dizen que ora chegou Don Beeito / muit[o] alegre pera sa molher / con sas merchandias de Mompiler||1495.6 ca escarnh’é pera mui bon segrel / a que x’assi van foder a molher / com’a vós foden esta que tragedes||1495.10 molher tragedes, com’eu aprendi, / que vos foden||1495.16 Mais semelha-xe que vos vós queredes / que xi vos fodan a molher assi||1495.20 non é maravilha de vos foder / a molher, mais foden-vos do aver||1510.3 Martin jograr, que gran cousa, / ja sempre convosco pousa / vossa molher!||1512.14 ca ben tres anos a vimos andar / no vosso col’e de vossa molher||1517.6 o infançon, cada que quer, / vai-se deitar con sa molher||1517.10 des i ar quer sa molher ben / e ja sempr’i filhos fara||1519.2 A Don Foan quer’eu gran mal / e quer’a sa molher gran ben||1519.5 ca, des quand’eu sa molher vi, / se pudi, sempre a servi||1585.23 e, por sa molher, que i non chegava, / non no ousavan changer seus vassalos||1644.25 mais quero ir ben del assũar / por enviar à mia molher / ... / da balẽa que vej’aqui||1651.3 vossa molher á bon drudo, / baroncinho mui velido||1651.6 Dade-m’alvissara, Pedr’Agudo, / vossa molher á bon drudo||1659.2 Martin de Cornes vi queixar / de sa molher a gran poder, / que lhi faz i, a seu cuidar, / torto||1661.21 mais el d’aver molher non é pensado