m

Glosario

Voces do M
[últ. rev.: 20/10/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
muito1, muita ~ moito1, [moita] pron. cuant. 'moito, moita'

14.19 De muitos sõo preguntado / de que ei este pensar||18.15 ca me fazedes muito mal / des aquel dia’n que vos vi||42.21 e d’Amor nunca ome desleal vi, / e vejo eu muitos queixar come mí||61.1 Muitos teen oje por meu trobar / ca mi-o non faz nulha dona fazer||66.23 mais por vos buscar / muito serviç’enquant’eu vivo for||75.3 Quero-vos eu, sennor, gran ben / e non ei al de vós senon / muito mal||83.2 Non me poss’eu, sennor, salvar, / que muito ben non desejei / aver de vós||85.1 Muitos dizen que perderán / coita d’amor sol per morrer||87.26 mais per muitas terras irei / servir outra:||109.7 E, quando m’a mí rogan muitos que lhis diga por Deus se vos quero ben||123.13 e muito serviç’en mí ten / se eu poder, e poderei||127.5 mais soube-ll’eu muito mal merecer||135.1 Muitos me veen preguntar, / mia sennor, a quen quero ben||160.8 E, quando ll’eu quero dizer / o muito mal que mi amor faz, / sol non lle pesa||174.2 Cuidava-m’eu que amigos avia / muitos no mundo||176. por que me ven / muito de mal, mentr’eu vi ... por én / senon desej’e afan e coidado||194.11 nunca i tan fremosa dona achei / come vós, per que me muito mal ven||199.1 Que muitos que m’i andan preguntando / qual ést’a dona que quero gran ben||209.8 Podedes-vos nembrar ben leu / de min, que sofro muito mal / por vós||231.1 Muitos que mi oen loar mia sen[h]or||236.23 E rog’a Deus e Santa Maria, / que lle fezeron muito ben aver||238.6 ajan de seu quen delas diga ben / e a quen façan muito mal por én||241.24 en com’a min fezestes muito mal||264.7 Pero sei ben, u non jaz al, / que lles verra én muito mal||266.14 por me fazer maior coita sofrer / por muito mal que me ll’eu mereci||271.1 Pelos meus ollos ouv’eu muito mal||283.15 que tan pret’está / de mí mia morte como veerán / muitos que pois mia coita creerán||301.4 pero me faz muito mal seu amor, / a maior coita de quantas oj’ei / perderia se a visse u sei||301.13 E vej’a muitos aqui razõar / que a máis grave coita de sofrer / vee-la om’é||302.16 ca lle quisera falar i / de como me faz muito mal||311.9 e sofro agora muito mal||324.1 Muitos an coita d’amor||324.6 Muitos vej’eu namorados / e que son d’amor coitados||324.11 Muitos mi vej’eu que an / gran coita e grand’afan||332.5 per bõa fe, todo por mal de min / a fezo Deus de muito ben senhor||332.8 fez-lhi tod’esto e fez-lhi muito ben / en a fazer dona de mui bon sén||333.2 – Senhor, por vós e polo vosso ben, / que vos Deus deu, ven muito mal a mí||334.10 ca vós ouç’ende cousecer / de mi fazerdes tanto mal / a muitos||343.5 doede-vos vós de min e dos meus / olhos que choran, ... / por muito mal||348.19 E sabe Deus que muito mal me ven||351.2 Des que vos eu vi, mia sennor, me ven / o mui grand’afan e o muito mal / que ei por vós||352.2 De mort’é o mal que me ven / muit’e tan grave de sofrer||359.1 Muitos me preguntan, per boa fe, / preguntas q[u]e se devian [to]lher||360.1 Muitos vej’eu que, con mengua de sén, / an gran sabor de me dizer pesar||371.18 des i quer[r]ei-te muitos couces dar / na garganta por te ferir peor||373.7 pois non ous’a dizer / o muito ben que vos Deus fez, sen[h]or||374.1 Muitos me dizen que servi doado / ũa donzela que ei por senhor||392.10 e se foron perder / ... / por muito de ben que poderon fazer||393.1 Que muitos me preguntarán, / quando m’ora viren morrer, / por que moir’, ...||410.20 a que faz perder / coita do mar, que faz muitos morrer||415.16 [E]no mar cabe quant’i quer caber, / e manten muitos||415.19 e outros a que dá / grandes erdades e muit’outro ben||416.10 par Deus, que vos muito ben fez||421.1 Muitos vej’eu per mí maravillar||429.10 Eu non na vi, mais oi / dela muito ben||436.17 perdi o sén e sofri muito mal||437.19 Pois vos Deus fez muito ben entender, / sen[n]or fremosa, que sempre servi||442.8 – [S]ennor fremosa, muito mal levei / sofrendo tempo, e atendi mellor||447.14 E sab’este meu coraçon, / que por vós muito mal levou / des que vos vi e el cuidou||448.1 Muito ben mi podia Amor fazer / se el quisess’e non perder i ren;||448.9 [E] faz-mi mal e non ous’a dizer / de muito mal que mi faz senon ben||448.18 ca non sei eu quen / non morresse con quanto mal mi ven / d’Amor, que mi faz muito mal sofrer||459.4 e dar-vos-ei en ajuda muito coteife vilão||482.7 mais é-xe de min, pecador, / por muito mal que me lh’eu mereci||483.5 e d’outros muitos que non sei contar||491.9 macar na lei muitas [vezes non quer] / leer||501.9 E tod’est’El quis que eu padecesse / por muito mal que me lh’eu mereci||597.2 O meu amigo á de mal assaz / tant’, amiga, que muito mal per-é||618.4 ca diz de mí, e de vós outro tal, / andand’a muitos que lhi fiz eu ben||624.1 Que muito ben me fez Nostro Senhor / aquel dia en que m’El foi mostrar / ũa dona||637.1 Ouç’eu muitos d’Amor que[i]xar||637.8 pero que al / ouço i eu a muitos dizer||637.14 pero vej’eu muitos de pran / que dizen que quanto mal an / que d’Amor lhes ven||692.1 Muitos vej’eu que se fazen de mí / sabedores, que o non son, de pran||695.14 Des que souberdes mandado / do mal muit’e mui sobejo / que mi fazen||759.10 mai-los amigos que no mundo son / amigos muit[o] ambos lezer an||804.4 e da vossa mesura que sabor / an muitos por esto de vos veer||805.1 Muitos dizen con gran coita d’amor / que querrian morrer||807.8 ca sennor é de muito ben||814.5 por muit’afan que eu sofr’e sofri / por vós, senhor||846.3 mal me trouxestes / e muito mal mi fezestes||865.11 ca muitos anos avemos passados / que non morou nosco, per bõa fe||886.8 E muitos vej’a Deus rogar / que lhe-la mostre ou que lhis dé / mort’, ...||888.41 vej’achegados, / loados, / de muitos amados / os de mal dizer||898.4 muitos me teen por quite d’amor||914.19 Muito é o mal que mi sofrer / fazedes||924.1 Muitos a que Deus quis dar mui bon sén / e muit’alto linhag’e gran poder||924.3 e muit’outro ben, polo seu plazer||925.3 ca lhe vej’eu muitos desemparar / seus vassalos, que mui caro comprou||945.2 De me preguntar an sabor / muitos||945.9 con esta que sei muit’amar||947.6 pois eu vos vejo, muito vejo ben||948.8 e faço muito[s] cantares en tal / que per[ç]a coitas, e dizen-m’i mal||948.13 E[n] muito[s] cantares tenho que ben / posso dizer mias coitas||956.15 E ja eu muitos namorados vi / que non davan nulha ren por aver / sas senhores mal||958.3 se vos digo que muito mal mi ven / por vós, non mi queredes ren dizer||994.13 Por vós me vẽo muito mal / des aquel di’en que vos vi||1000.19 E coitad’eu, que muito mal me ven / porque quero mui bõa sennor ben||1028.13 Diz muito ben de min en seu trobar / con gran dereit’, ...||1044.2 Amigas, o que mi quer ben / dizen-mi ora muitos que ven||1059.3 por muito mal que eu lev’e levei||1059.8 Do vosso talh’e do vosso catar / muit’aposto ven a min muito mal||1085.7 Querendo-lhi ben, sofri muito mal / e muit’afan des que foi mia senhor||1085.8 Querendo-lhi ben, sofri muito mal / e muit’afan des que foi mia senhor||1088.1 Muitos me veen preguntar, / senhor, que lhis diga eu quen / ést’a dona que quero ben||1098.7 Esta dona, que mi faz muito mal / porque non quis nen quer que seja seu||1109.1 Muitos dizen que gran coita d’amor / os faz en máis de mil guisas cuidar||1111.7 ca muitos vej’a que ouço dizer / que d’Amor viven coitados, non d’al||1118.19 e muito ben del diremos, / segundo como apres’ei||1173.1 Que muito ben fez Deus a mia senhor / se por ben ten de lh’eu gran ben querer||1173.7 Muito ben lhi fez, aquesto sei eu, / se a ela praz de lhi eu querer ben||1173.13 E muito ben lhi deve Deus fazer / se co[n] meu serviço lhi prazer á||1175.8 lidar con mouros e muitos matar||1175.11 lidar con mouros [e] muitos prender||1183.3 mais na d’oje mi vẽo muito ben, / ca veo meu amigo||1189.1 Buscastes-m’, ai amigo, muito mal / ali u vos enfengistes de mí||1190.7 Muito ben se soube buscar / por mí ali||1225.2 Amiga, muit’amigos son / muitos no mundo por filhar / amigas po-las muit’amar||1279.6 Pero o muitos veen cometer||1279.11 Muitos cantares á feitos por mí||1325.7 Pois con muitos á baralha / por te juntar prol sen falha, / di, doutor||1357.8 O infançon cão d’alvan / de muitos é omezian||1382.4 ca lhi viron trager / un citolon mui grande sobarcado / con que el sol muito mal a fazer||1387.19 meteu-o logo en un carcer atal / u muitos presos jouveron assaz||1400.27 e muit’outro mal / ei [e ei] per i preço de peideira||1401.11 que vos non faz muito mal sofrer||1406.22 E diga, pois que disser muito mal||1420.9 – Joan d’Avoin, ja me cometer / veeron muitos por esta razon||1421.3 vejo Lourenço con muitos travar, / pero non o vejo travar en mí||1431.10 gran d[er]eit’ei de gaar [muitos] dões||1435.11 e máis, u máis á, / muitos que vejo / sobejo||1447.2 Os privados que d’el-rei an, / por mal de muitos, gran poder||1515.22 ca ves, Lourenço, muito mal prendi / de teu rascar e do cep’e de ti||1524.12 ca, pero muitos fisicos á aqui, / se lh’o corpo non aventuran i, / non guarra ja||1527.2 Senhor, Don Ansur se vos querelou / por couces muitos que lhi foron dar||1528.6 e vejo-lhi muitos escomungar||1528.17 e vi-lh’eu muitos, que escomungou||1528.26 des i mal levou / sobre sí quanto se fez en Jaen / e en Eixares, u se fez muito mal||1535.14 E ja sobr’esto con muitos departi||1552.9 Andan ant’el chorando mil vegadas / por muito mal que an con el levado||1580.21 e sabedes buscar / gran mal detras a muitos, com’oi||1585.26 o que el máis amava / e que sempr’ante muito ben fazia||1588.17 non ést’as[s]i, ca muitos vos diran / que ben mil vezes lhe meten ciada||1598.5 vel por serviço muito que vos fiz||1623.10 e todos dela muito ben dizian||1642.4 mais vej’ora que val muit’escasseza||1670.18 a capa velh’, Elvira, que, eu sei, / muit’us’á [a] que contigo ficou
1570.9 – Joan Vaasquiz, sempr’eu direi ja / de molheres moito mal u as vir||1603.1 Moitos s’enfi[n]gen que an guaanhado / doas das donas a que amor an||1605.15 E desta dona moito ben diria
81.10 que muita guerra lle farei / porque me faz partir d’aquen||82.1 Muitas vezes en meu cuidar / ei eu gran ben de mia sennor||102.8 E muitas vezes lho roguei, / e nunca me quiso valer||185.3 pois me padecer / muitas coitas e mui graves fezestes||194.9 pero que m’eu muitas terras andei||235.4 e lle podera dizer / muitas coitas que por ela levei?||323.19 ca muitas vezes perdi||329.2 Aquestas coitas que de sofrer ei, / meu amigo, muitas e graves son||337.4 e, pero x’as mias coitas muitas son||401.1 [P]or muitas cousas eu que ...||402.8 vós sabedes no vosso coraçon / que vos fez el muitas vezes pesar||521.3 e por que muitas vezes maldezi / mí e o mund’e muitas vezes Deus||521.4 e por que muitas vezes maldezi / mí e o mund’e muitas vezes Deus||543.1 De muitas coitas, senhor, que levei / des que vos soubi mui gran ben querer||614.4 pero me foi greu / o que m’el ja muitas vezes rogou||728.2 O meu amig’, ai amiga, / a que muita prol buscastes / quando me por el rogastes||757.4 e pero oj’á muitas coitas consigo||762.13 ca ja m’end’el muitas deu e mui bõas||766.3 ca muitas cousas diremos / que ante vós non diremos||800.6 Muitas vezes mi jurastes / e sei ca vos perjurades||809.13 e assi andarei / triste cuidando en vosso parecer / e chorando muitas vezes dizer: / ... ||812.21 que des i / me faz por vós muitas coitas levar||827.6 ca ja s’el perjurou / per muitas vezes que m’esto jurou||836.1 Que muitas vezes eu cuido no ben / que meu amigo mi quer||836.3 e no mal / que lhi por mí de muitas guisas ven!||875.15 E muitas vezes oi eu dizer||876.9 doas muitas fezeron en Molide||894.1 [J]a eu, sennor, muitas coitas passei||917.16 Mentr’ali foi, tal sonh’ouvi a son[h]ar / muitas vezes||948.4 mais muitas coitas mi-os fazen fazer||948.7 Muitas ei, ei cuidad’e so[n] mi sal||949.3 e vi donzelas muitas u andei||949.7 eu muitas vezes provei / se acharia de tal parecer / algũa dona, senhor, u andei||949.14 e, mia senhor, preguntei / por donas muitas||1011.9 a muitas donas fara gran pesar||1035.7 Ten guisad’en muitas vezes morrer||1038.2 Quer meu amigo de mí un preito / que el ja muitas vezes quisera||1041.2 sei muitas donas que saben amar / seus amigos||1042.3 pero muitas vezes cuid’i||1085.9 e muitas coitas polo seu amor||1113.3 [... / ...] meu trobar / mi muitas vezes oiron loar||1118.1 A sa vida seja muita, / deste rei de Portugal||1292.4 u m’el fez muitas vezes coitada estar, / na ermida do Soveral||1388.13 ca muitas vezes ficades en cos / e faz-vos peior talhado ja-quanto||1431.3 que ouço en tenções / muitas e boas e mui boos sões||1431.26 ca eu sei canções muitas e canto ben||1437.2 Ven un ricome das truitas, / que compra duas por muitas, / e coz’end’a ũa||1459.4 dé-mi Deus muita de maa ventura||1466.6 mais trobar-vos-ei / de muitas cousas que vos eu direi||1471.16 – Treides mig’, e comeredes muitas boas assaduras||1472.16 Pero, com’á mui gran gente a seer, / muitas vezes vos an a derrobar||1487.4 e o agüiro sol el ben catar, / ca muitas vezes-l’ouv’afaçanhado||1488.5 ca lh’oi eu muitas vezes jurar / que tan pastor non podia casar||1520.15 Cordas e cintas muitas ei eu dadas, / Lourenç’, a donas e elas a min||1558.3 a mí começou gran noj’a crecer / de muitas cousas que lh’oi dizer||1559.7 que el muitas vezes disse / per essa per que o come / quantas én nunca diss’ome||1559.13 come-o praga por praga, / que el muitas vezes disse||1614.12 ca lhe pariron tres en ũu dia, / e outras muitas prenhadas que ten||1614.19 e outras muitas molheres que fode||1619.12 e, pois que del muitas querelas dan, / ..., terran / todos que sodes om’avizimao||1656.17 e muitas terras pod’ome saber, / mais nunca terra tan mal empregada||1677.15 Marinha Mejouchi, muitas vegadas / Pero d’Ambrõa achou-t’en[de] mal

quan muito1 'canto, o moito (subst.) que'
127.2 Ai mia sennor, se eu non merecess[e] / a Deus quan muito mal ll’eu mereci, / d’outra guisa pensara El de mí||500.6 a quen direi / quan muito mal [lev’e] levei / por vós senon a vós, senhor?||695.5 nulha parte non sabedes / de quan muito mal, amigo, / sofro se falardes migo||1090.2 Senhor fremosa, non pod’om’osmar / quan muito ben vos quiso Deus fazer||1092.9 E grave dia mi fez entender / Deus quan muito ben eu dela ‘ntendi,||1092.25 grave dia desejei / quan muito ben m’ela fez desejar
tan muito1 ~ atan muito 'tanto'
23.25 a que Deus tan muito de ben deu, / non por meu ben, mia senhor||110.17 leixar quer’a terra u vós sodes, senhor, / [e] u eu de vós tan muito pesar prendi||120.6 e non poss’eu saber / por que vos faz agora Deus /  tan muito mal, ai ollos meus!||133.5 e por meu mal tan muito ben oi / dizer de vós||163.2 Que prol vos á vós, mia sennor, / de me tan muito mal fazer||163.7 E que prol vos á de fazer / tan muito mal a quen voss’é?||190.16 mais, pois per vós tan muito de mal ei||304.16 Deus, que lle fez tan muito ben aver, / me dé seu ben||566.20 por Deus, que vos deu / tan muito ben||748.4 pois eu, fremosa, tan muito ben ei / se non viver mig’enquant’eu viver||954.16 Ca, pois que vos El tan muito ben fez, / en que vos podia [Nostro Senhor / fazer máis ben do que vos fez, senhor?]||1284.12 Pois el foi d’atal ventura / que sofreu tan muito mal / por mí
948.3 e dizen que meus cantares non / valen ren porque [a]tan muitos son

tan muito (subst.) ... como 'tanto (subst.) como'
56.14 mais, Deus, que preito tan desguisado / de poderdes vós teer negado / tan muito ben como vos quis Deus dar!||85.17-18 ou sofressen tan muito mal / com’eu sofro por mia sennor||116.11 ca non cuidei que me de vós verria / tan muito mal como m’agora ven||706.1 Fremosas, a Deus louvado, con tan muito ben como oj’ei, / e do que soo máis leda||961.13-14 mais non posso querer mal a quen / Nostro Senhor quis dar tan muito ben / como lh’El deu

tan muito (subst.) quan muito 'tanto (subst.) canto'
526.3 que ést’aquel’en que vos mereci / tan muito mal quan muito vós a mí / fazedes
tan muito + subst. + ... quanto 'tanto + subst. + ... canto'
1226.16-18 – Amiga, vistes amigo / que tan muito mal ouvesse / d’amiga que ben quisesse, / quant’á por mí meu amigo?

muitas de vegadas loc. adv. temp. 'moitas veces, con frecuencia'
486.8 E queixa-se-m’ele muitas de vegadas / dos escrivães e dos despenseiros||486.14 e pero digo-lh’eu que [o] mal é / de quen o el quitou muitas de vegadas

tan muito (subst.) ... que loc. conx. comp.-consec. 'tan(to) + subst. + ... que'
224.4-5 E fez-mi o voss’amor tan muito mal / que nunca vi prazer de min nen d’al||278.11-12 e fezo-lle tan muito ben saber / que en todo ben é mui sabedor||439.1-3 Tan muito mal me ven d’amar / a mia sennor, per bõa fe, / meus amigos, que assi [é] / que ei a dizer con pesar: / ... ||508.1-4 Tan muito mal mi fazedes, senhor, / e tanta coita e afan levar / e tanto me vejo coitad’andar / que nunca mi valha Nostro Senhor / se ant’eu ja non queria morrer||508.13-15 Tan muit’é o mal que mi por vós ven / e tanta coita lev’e tant’afan / que morrerei con tanto mal de pran||1055.9-10 tan muito ben ouví de vós dizer, / per bõa fe, que non pud’al fazer||1099.4-5 tan muito levar d’afan e de mal / que morrerei [por én]