o

Glosario

[últ. rev.: 14/08/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
ome ~ omen s. m.
1. 'home; persoa, ser humano'
É realmente difícil afastar os valores de ‘home’ e de ‘persoa, ser humano’, pois moitos contextos son ambivalentes
6.10 da que á melhor semelhar / de quantas no mund’ome vir||6.12 e máis [manso sabe falar] / das que ome falar oir||11.22 e t[e]rran-mi-o por pouco sén, / que a tal ome non fiz ben||32.6 e faz-mi a mercee viir / d’Amor com’ome preso ven||36.10 ante lhi devi’a prazer, / ..., por ome dizer / dela ben e po-la servir||36.24 o por que ome a seu poder / serv’e se non trabalha d’al||37.1 Non á ome que m’entenda / com’oj’eu vivo coitado||37.6 ca non ous’eu dizer nada / a ome que seja nado / de com’oj’é mia fazenda||42.20 e d’Amor nunca ome desleal vi, / e vejo eu muitos queixar come mí||43.13 Nunca ome pesar dira, / nen prazer, que lhi tan gran ben / queira come eu||56.6 eu sõ[o] maravilhado / porque pod’ome seer guardado, / pois vos ja vee, de vos ta[n] muit’amar.||56.9 por quanto Deus quis fazer / no mund’a ome molher muit’amar||60.15 se vos eu nunca máis amei / de quanto vos devi’a amar / ome que vivess’en logar / en que vos podesse veer||64.16 ca non éste cuita d’amor / ũa que ome fillar ven / se ome leixa sen seu ben||64.17 ca non éste cuita d’amor / ũa que ome fillar ven / se ome leixa sen seu ben||65.2 Sennor fremosa, grand’enveja ei / eu a tod’ome que vejo morrer||66.19 que vos vejo aver de m’alongar / de vós mui máis ca outr’ome por én||66.33 ca me sera o maior ben que faz / en este mund’a ome outra moller||68.1 Ome que gran ben quer moller / gran dereit’á de trist’andar||68.8 E, se ést’om’a que Deus quer / per algũa ventura dar / dela algun ben, log’a cuidar / dev’esto||68.15 E tod’ome que se poder / per algũa guisa guardar / de nunca moller muit’amar / fara bon sén se o fezer||69.20 ome seria eu de mal sén / se non punnass’en vos veer||73.24 E ja, ... / per bõa fe ben me dev’a tẽer / por ome mui desaventurado||81.13 e sei-ll’eu un seu ome atal / que ll’aver’a morrer por én||81.21 e toller-ll’-ei / est’ome por que me mal quer||81.22 E, pois ll’eu est’ome toller, / faça-m’ela mal se poder||82.14 e, porque non sab’amar, ten / que non pod’om’Amor forçar||82.24 que, mentre m’eu guardar poder / de fala d’om’ou de moller, / que non poss’este ben perder||83.19 que punnan en adevinnar / fazenda d’om’e’n a saber||84.16 Pero sei eu ca ren non dá / ela por est’ome perder, / máis per sa morte sabera||84.28 ca non poss’eu viver en paz / enquanto ll’est’ome viver||85.5 mais eu non o posso creer: / que ome perdera per ren / coita d’amor||91.3 ja de tod’al cuita perdi, / ca a tod’ome aven assi||91.5 que non pod’ome coita aver / que non aja log’a perder||96.13 e, se lh’ome aquesto non faz, / de máis viver non lh’é mester||96.20 Non o dev’a leixar morrer, / ca non ést’ome en seu poder, / pois que gran coita d’amor á||96.24 Mais per qual guisa poderá / os seus olhos dela partir / ome coitado, poi-la vir?||115.15 – Paai Soares, o om’é de seu / triste e nojoso e torp’e sen mester||121.11 Com’ome que ensandeceu, / sennor, con gran pesar que viu||131.9 Por én me leixa viver des aqui / Amor, e ben o pod’ome entender||131.11 ca muit’á que ll’eu morte mereci / se dev’ome per amar a morrer||132.24 com’om’a que sennor non val / a cuita tal / que nunca tal / ouv’outro ome d’amor nen d’al||135.13 non vos én devedes temer, / ca o non pod’ome saber / per min se non adevinnar||136.18 nen outr’ome que tal sennor amar||141.9 ca me ten oj’el na maior / cuita’n que ome ten Amor||147.1 Tal om’é coitado d’amor / que se non dol ergo de sí||148.2 Pois boas donas son desemparadas / e nulho ome non nas quer defender||150.1 Nunca tan coitad’ome por moller / foi com’eu por ũa que me non quer / fazer ben||152.19 que nunca ja tan coitado sera / ome no mund’, ...||164.2 Quer’eu a Deus rogar de coraçon, / com’ome que é cuitado d’amor||166.3 Que ben que m’eu sei encobrir / con mia coita e con meu mal, / ca mi-o nunca pod’ome oir||166.27 Pero fui ome de mal sén / porque, d’u ela é, saí!||171.2 Assi me trag’ora coitad’Amor / que nunca lh’ome vi trager tan mal||175.19 e, se mi-o om’adevinnar poder / e pois a vir e tal esforç’ouver / que ll’ouse ren dizer, por sí dira||177.30 que mingua de sén faz dizer / a ome o que non quer dizer!||188.10 que nunca ome vio mellor / nen tal||199.22 Por én tod’ome devia acordado, / que sén ouvesse, daquest’a seer||213.1 Tod’ome que Deus faz morar / u ést’a molher que gran ben / quer||220.1 Om’a que Deus ben quer fazer / non lle faz tal sennor amar||222.3 Meu Sennor Deus, venno-vos eu rogar / con a maior coita que nunca vi / aver a ome||223.8 Se vos eu amo máis d’outra moller / nen ca outr’om’e máis ca min nen al||228.14 E nunca eu tamanna coita vi / aver a ome||274.14 E nunca vi cousa tan desguisada / de chamar ome «ama» tal moller / tan pastorinn’, ...||277.3 Nas graves coitas que ei de sofrer / non poderia outro ome viver||282.15 E non á no mundo filla de rei / a que d’atanto devess’a pesar / nen estraidade d’om’a fillar||284.14 pois algun ome máis ama moller / ca sí nen al||285.14 mas nunca o soub’ome nen moller / per mí, nen vós||288.9 mais nunca om’en tal coita sera / com’eu serei||291.1 Om’a que Deus coita quis dar / d’amor nunca dev’a dormir||298.1 Nunc’assi ome de sennor / esteve com’oj’eu estou||300.14 Amei-vos tant’u vos primeiro vi / que nunca ome tan de coraçon / amou moller||301.15 E vej’a muitos aqui razõar / que a máis grave coita de sofrer / vee-la om’é e ren non lle dizer||304.2 A mia sennor, a que eu sei querer / mellor ca nunca quis om’a moller||304.6 me dé seu ben se ll’eu quero mellor / ca nunca quis no mund’om’a sennor||310.23 E deferença dev’end’a fillar / tod’ome que dona fremosa vir / de min||312.1 Ando coitado por veer un ome que aqui chegou||312.14 mas do om’ei eu gran sabor, porque a viu, de o veer||328.24 ca, mia senhor, quen om’en poder ten / e lhi faz mal pode-lhi fazer ben||337.2 que nunca ome tan coitado vi / viver no mundo des quando naci||346.13 Ben sei que ome sol non m’entende / qual coita sofr’e como coitado / eu viv’oje||347.13 Algun sabor prend’ome quando diz / ja-que da coita que sofr’, e do mal||358.7 pero me vej’en maior coit’andar / ca outra coita que oj’om’achasse!||386.14 Pero non devi’a perder / ome que ja o sén non á / de con sandece ren dizer||407.16 Mas como pod’achar bõa razon / ome coitado que perdeu o sén / com’eu perdi?||407.19 e con gran mal non pod’ome trobar||435.2 Sennor fremosa, ja nunca sera / ome no mundo que tenna por ben / se eu por vós moiro||443.15 e non sei ome tan entendudo / que m’oj’entenda a por que digo||444.16 non vej’eu ome tan entendudo / que m’oj’entenda o p[or] q[ue] d[igo / al é Alfanx’e al Seserigo]||456.3 mandou cozer o vil ome / meio rabo de carneiro||460.6 E queremos riir / eu e Gonçalo Mar[t]ĩiz, que é / ome muit’aposto, per bõa fe||512.1 Un tal ome sei eu, ai ben-talhada, / que por vós ten a sa morte chegada||512.5 Un tal ome sei [eu] que preto sente / de sí morte [chegada] certamente||512.9 Un tal ome sei [eu], aquest’oide, / que por vós morr[e]||528.9 mais nunca ome per mí sabera / quen é||559.9 Ben parecedes, sen falha, / que nunca viu ome tanto / por meu mal e meu quebranto||591.24 non vos dig’eu que non pode seer / voss’amigo, pois om’é, de morrer||591.27 ca, des quand’eu naci, / nunca d’outr’ome tan leal oi / falar||594.5 non cuido que oj’ome quer / tan gran ben no mund’a molher||610.18 e da mort’ei enveja / [eu] a tod’ome ou molher que ja morresse||687.10 por non fazer eu quanto faz / molher por om’a que quer ben||702.13 nunca tal prazer d’ome vi||724.8 E a tal ome, amigas, que farei||757.2 Treides todas, ai amigas, comigo / veer un ome muito namorado||792.6 e a vós, madre, ben dev’a prazer / de s’atal ome por mí non perder||807.1 A dona que ome «sennor» devia / con dereito chamar, per boa fe, / meus amigos, direi-vos eu qual é||819.3 e veredes ome coitad’andar||819.9 e veredes coita[d’ome] por én||820.8 Mais non se sabe conhocer / algun ome a que ben Deus dá||835.14 ca ja, cada que vir / algun ome de fronteira chegar, / non ei medo que mi diga pesar||851.21 Por sandice mi pod’ome esto contar, / mais por coita non quen vir seu semelhar||880.23 E por én tenh’eu que é mui melhor / de morrer ome i mentre lhi ben for||886.4 d’ir om’en tal logar viver / u nunca veja sa senhor||897.30 Mais, en tal mundo, por que vai morar / ome de prez que s’én pod’alongar?||898.24 per queixar om’a gran coita que á, / ja que lezer semella que ll’én ven||900.1 Se om’ouvesse de morrer, / sennor, veendo gran pesar / da ren que máis soubess’amar||901.19 E non se dev’om’alegrar / muito de ren que poss’aver||917.4 nen pod’om’i de senhor gaar ren / se non loar quanto lhi vir fazer||950.14 Do[s] que a guardan sei eu ja / que lhis non pod’ome ala ir||952.2 Pero tal coita ei d’amor / que maior non pod’om’aver, / non moiro||952.14 Mal sén é per-desasperar / ome de mui gran ben aver / de sa senhor||959.6 os dias que viv’om’a seu prazer / dev’a contar que viv’, e outros non!||959.13 os dias que viv’ome sen pesar / [dev’a contar que viv’, e outros non]||959.20 os dias que viv’om’a seu sabor / [dev’a contar que viv’, e outros non]||960.15 ca non é vida viver om’assi / com’oj’eu vivo u mia senhor non é||965.7 Pero que ome part’o coraçon / das cousas que ama, per bõa fe||965.9 e parte-s’ome da terra ond’é||965.10 e parte-s’ome d’u [mui] gran prol ten||973.2 A gran dereito lazerei, / que nunca ome viu maior||975.10 E non foi ome atẽes aqui, / ..., / que me quisessedes amar||977.6 quer-me milhor ca quis om’a molher||981.3 Tan muito vos am’eu, sennor, / que nunca tant’amou sennor / ome que fosse nado||981.27 ca, des enton, / é tod’ome guardado||983.32 ai Deus, valed’a ome que d’amor morre!||987.15 Non sei oj’ome tan ben razõado / que podesse contar todo o ben / de Sevilha||988.24 nen de bondade par non lh’acharia / ome no mundo, par Santa Maria!||989.15 E quant’ome en el máis falar / tant’achará melhor razon||990.6 leixou-lhi tant’ome sen prez, / e foi-lhi Don Lopo tolher||995.8 nunca vi om’en tal coita viver / com’eu vivo per moller ben querer||1009.6 dizede que morre por vós alguen / e veredes ome morrer por én||1009.9 como nunca vi morrer por molher / ome no mundo||1039.23 quant’ome máis ouver ou acabar / tanto d’aver máis avera sabor||1050.3 disseron-vos que me viron falar / con outr’ome por vos fazer pesar||1050.9 Ja vos disseron por mí que falei / con outr’om’e que vos non tiv’en ren||1050.16 Sei que vos disseron, per bõa fe, / que falei con outr’om||1063.8 E, se outr’ome, ... / tanto soubesse quant’eu sei d’Amor, / ben saberia com’é forçador||1090.1 Senhor fremosa, non pod’om’osmar / quan muito ben vos quiso Deus fazer||1105.14 ca nunca eu tamanha coita vi / levar a outr’ome, per bõa fe, / com’eu levo||1109.7 E, se oj’ome á cuidados, ben sei, / ..., / que eu devia cuidados aver||1112.2 Dizen-mi ora que nulha ren non sei / d’ome coitado de coita d’amor||1113.8 Teen-m’en tal coita que nunca vi / om’en tal coita, pero o preit’est’é||1140.13 Porque oi sempre dizer d’u ome muit’amou molher / que se non podia end’ir||1184.6 foi el tan ledo que des que naci / nunca tan led’ome con molher vi||1233.2 Sei eu, donas, que non quer tan gran ben / om’outra dona com’a mí o meu / amigo quer||1233.15 mai-la que vos disser / que ama tant[o] om’outra molher / mentir-vos-á||1233.20 E ben vos poss’eu en salvo jurar / que outr’ome vivo non sab’amar / dereitamente||1237.3 do rafec’ome que vai ben querer / mui boa dona||1237.9 – Joan Baveca, tod’ome se ten / con mui bon om’, ...||1237.10 – Joan Baveca, tod’ome se ten / con mui bon om’, e quero-m’eu tẽer / logo con el||1237.16 o rafec’om[e] é de peior sén||1237.19 o rafec’ome, a que Deus quer dar / entendiment’, ...||1237.27 ca mui bon ome nunca pod’errar / de fazer ben||1237.29 o rafec’ome que vai seu amor / empregar u desasperado for, / este faz mal||1237.33 – Pedr’Amigo, rafec’ome non vi / perder per mui bõa dona servir||1237.36 e o mui bon ome, ... / ..., / [...] / ..., / quant’é melhor, tant’erra máis i||1237.43 esto vi sempre e oi departir / do mui bon ome||1237.45 do rafec’ome que sa comunal / non quer servir||1273.15 nen mi sab’ome oje recado dar / se verra ced’;...||1279.2 Assaz é meu amigo trobador, / ca nunca s’ome defendeu melhor||1281.13 ca est’é l’ome que máis demandava / e non ar quis que comigo falasse||1310.10 pola fremosa do bon parecer, / que de matar ome sempr’á sabor||1321.3 que me queria põer eiceiçon / mui agravada, come ome cruu||1324.1 Dis[s]e-m’oj’as[s]i un ome||1331.9 eu, como ome de recado||1334.9 sab’el do mouro que ome comprido / é pera parar-s’a todo ruido||1335.14 certo é / que fod’o mouro como fode outr’ome||1336.16 E, pois el cuid’a fazer-vos creente / que vos serviu come ome de parage||1338.22 ca pera vós, pois que vos dan / gran preço d’ome de bon sén, / é ela||1343.13 Pero en tod’ome cabe, / en que á sén e cordura, / que se agarde tal postura||1386.2 Pero Rodriguiz, da vossa molher / non creades mal que vos ome diga||1392.14 se vo-lo oir, terrá-vo-lo a mal / bon ome e nunca con el jogaredes||1392.18 se en gran vergonha pois non entrades / algũa vez con tal om’e marredes||1397.20 e trasnoitou sobr’un om’a Leon / e fez sobr’el gran justiça log’i||1405.11 que nunca vos ome diz nulha ren / que non ouçades||1406.2 Querri’agora saber de grado / d’un ome, que sei mui posfaçador||1406.13 que eu nunca vi / ome no mundo des quando naci / en posfaçar tan mal deostado||1406.20 e tenho-lhi por sén / de non dizer de nen un ome ben||1407.9 [E] qual desden lhi vós fostes fazer / nunca outr’om’a seu amigo fez||1407.12 ca x’é el ome que x’á poder tal / ben come vós||1410.1 Pero Fernandiz, ome de barnage, / que non quer de noite guardar o muu||1410.9 ca nunca ome tan sanhudo vi||1410.10 eu oi ja que un ome d’Espanha / sobre peagen mataron aqui||1410.12 e, com’é ome de gran coraçon, / ..., / peage de cuu pagará i||1412.19 nen vistes máis estirado / ome ca fui d’un mastin||1414.15 E nunca oimos d’outr’ome falar / que non temesse mal tempo do mar||1416.5 ca nunca tan mal doent’ome achou / nen tan perdudo||1423.12 Joan Fernandez, creed’est’a mi[n], / que soo ome [mui] ben leterado||1424.14 ca non pode per nulha ren veer / mal ome que non vee nemigalha||1425.18 d’averdes [bon] nome muito vos jaz / e non seer ome desensinado||1425.21 nunca de vós devedes a partir / un ome que vos trag’acompanhado||1430.13 non vos pod’om’esto partir melhor||1432.3 ome que entençon furt’a seu amigo / semelha ramo de deslealdade||1455.5 El de fam’e de sede / mata om’...||1456.4 Quanta carne manda cozer / quand’ome vai po-la veer||1460.13 Se vós, come ome dereito, / as paredes e o teito / catassedes, gran proveito / vos ouvera||1470b.10 E as[s]i me torment’amor / de tal coita que nunca par / ouv’outr’ome||1478.16 de quanto vo-lo vosso ome ar mete, / aved’ũa capa d’ũu capeirete||1483.1 Don Beeito, ome duro, / foi beijar pelo oscuro / a mia senhor||1483.4 Om’é, om’aventurado||1483.4 Om’é, om’aventurado||1492.4 e sol non lhi pôd’un passo fogir / aquel seu ome||1492.18 Mui gran mal fazedes en consentir / a est’ome torto que mi fazia||1492.28 e, pois s’assanha, non cata per u / feira con el, sol que lh’ome desvia||1493.4 e contarei-vo-lo jantar aqui, / ca x’á ome de falar i sabor||1493.17 nen vistes máis viços’ome seer / do que eu sevi||1493.20 e máis viços’ome de comer ben / non vistes nen avedes de veer||1494.3 que ja por ome que vos faça amor / sol non catades||1494.5 e sérvia-vos ome quanto poder||1494.7 se vos desvia quan pouco xi quer, / ides log’ome trager come can||1494.10 pois non avedes por om’a catar||1494.11 mal serviço faz om’en vós, de pran||1494.13 se vo-la ome toste non trouxer, / queredes ome trager come can||1494.14 se vo-la ome toste non trouxer, / queredes ome trager come can||1494.20 non cataredes ome nen molher / que non querades trager come can||1495.3 Ca nunca máis escarnid’ome vi / ca vós||1497.6 por én diz ca non é torto de vender om’o castelo||1499.4 mais non pod’o casamento chegar / d’ome o sei eu que sabe com’é||1499.6 e, por aver casament’, a la fe, / d’ome, nunca vós tan gran coita vistes||1499.10 mais este casamento que el quer / d’ome o sei eu que lho non daran||1499.12 e, por este casamento el, de pran, / d’ome, atal coita nunca viu cristão||1499.16 ca por outro casamento anda morto / d’ome o sei eu que o sabe ja||1499.18 e, se este casament’el non á / d’om’, atal coita nunca foi no mundo||1500.16 ben era d’ome do vosso logar / dess’olho mao de vos ar quebrar||1502.5 se algun ome virdes mal fazer, / non lho leixedes, a vosso poder||1502.16 se algun ome pelejar quiser / aqui con outren||1505.2 Joan Nicolas soube guarecer / de mort’un om’assi per sa razon||1505.7 «que non deve justiça fazer rei / en ome que na mão [non] colher»||1505.9 E, pois el viu que devi’a prender / mort’aquel om’assi, disse-lh’enton: / ... ||1524.10 e non guarra ja del se non ouver / ome que lhi dé quanto lh’é mester||1526.3 nunca foi ome do vosso logar / que máis pojasse ca vós pojaredes||1527.5 ca o foi ferir un ome mui vil||1528.16 que Balteira nunca ome soltou||1533.20 que lhi non dé ome [o] seu aver, / mais que lhi filhen todo quant’ouver||1534.6 nen end’o poder / non á de dar-vo-l’ome nen molher||1534.12 e comprar nen vender / non o pod’ome, pero xe quiser||1534.18 desto podedes guaanhar ou perder / tanto que x’ome a verdade souber||1535.24 nunca de tal ome falar oi||1544.2 Non é Amor en cas de rei, / ca o non pod’om’i achar / aa cea nen ao jantar||1546.26 Om’é: tod’aqueste mal faz / [...] / e Sodoma e Gomorra||1547.9 Morrera eu, se vos com’om’[a]masse / a mia senhor[a], que mi vós tol[h]estes||1550.1 D’un ome sei eu de mui bon logar / que filha sempre, ... / alg’a quen-quer||1550.14 De melhor logar non pode seer / ome do mundo, se non for [el]-rei||1550.17 por én dizen que nunca máis valra / ome que filha sempre e que non dá / [...]||1552.2 ou non faz come ome de parage / escontra duas meninhas que trage||1552.10 [e] el, come ome desmesurado / contra elas, ... / non cata ren do que catar devia||1553.3 e tant’é un ome infernal||1554.9 Esta mũa pod’el provar por sua, / que a non pod’ome dele levar / pelo dereito se a non forçar||1555.2 De Joan Bol’and’eu maravilhado / u foi sen siso, d’ome tan pastor / e led’e ligeiro cavalgador, / que tragia rocin bel’e loução||1555.10 que non sei oj’ome que a tirasse / fóra da vila, pero o provasse||1555.21 Melhor fora dar o rocin dõado / ca por tal muacha remusgador, / que lh’ome non guardará se non for / el||1559.9 que el muitas vezes disse / per essa per que o come / quantas én nunca diss’ome||1565.7 Tod’ome que a ir queira veer suso, / Maria Perez, lev’algo de juso||1573.5 mas, por un ome d’Estorga, que perdeu carneiros, / [i]rado-los á el-rei||1578.14 Travan-lhi mui sen razon / a ome de tal coraçon||1580.7 non poderedes i un om’aver||1580.18 ca seus vassalos, com’ouço dizer, / non queren om’estranho sobre sí||1580.20 ca dizen que sabedes lousinhar / ome deant’...||1585.16 E este era o máis arrizado / ome de toda esta nossa terra||1587.9 non ven a el ome con maloutia / de que non leve o máis que poder||1588.9 E con todo esto as[s]i é custuiada / que non pode ome saber seu talan||1588.22 E u a poderá ome achar / senon quando se quiser levantar||1594.28 que mui ben pod’en eles fazer son / todo ome que én seja sa[bedor]||1606.15 E non sei eu no mund’outr’ome nado / que s’ali fosse meter||1607.9 ca en Castela foi-a desonrar / muito mal ome que non entendeu / o que fazia||1609.2 como faz ome con coita d’amor / e por estar melhor con sa senhor||1610.16 u se non catavan nada / d’ũu ome atan rafez||1613.12 que atan bel cuu come esse vosso, / ainda que o ome queira buscar, / que o non possan en toda a terra achar / de San Fagundo atá San Felizes||1618.9 E tal besta como m’el á mandada / non foi ome que lhe vis[s]e as semelhas||1619.14 se lhi con el non fogides, terran / todos que sodes om’avizimao||1633.17 Viste-lo potro coor de mentira, / que mi antano prometeu en Janeiro, / que nunca ome melhor aqui vira?||1633.25 e, como quer que vos end’eu al diga, / nunca mi-a ome viu [e]na pousada||1634.15 ca, d’ome de capelo, de todo mal se cata||1636.4 por que veestes jantares comer, / que ome nunca de vosso logar / comeu?||1638.1 Eu digo mal, com’ome fodimalho, / quanto máis posso daquestes fodidos||1639.8 E ben vos podedes gabar / que vos non sab’oj’ome par, / enas terras, de semelhar||1647.8 Por caros teemos panos / que ome pedir non ousa||1648.9 Eno mundo non sei eu trobador / de que s’ome máis devess’a temer / de x’el mui maas tres cobras fazer||1648.16 E por esto non sei no mundo tal / ome que a el devess’a dizer / de non por lhi dar mui ben seu aver||1650.2 porque se quer ome desembargar / por posfaçar muit[o] e deostar||1650.11 e pelo mundo non poder achar / nen un ome que seja seu pagado||1652.2 D’un tal ricome ouç’eu dizer, / que ést[e] mui ric’om’assaz, / de quant’en gran requeza jaz||1652.15 ca, pois om’é de tal conven, / ..., / o demo lev’o que lhi val / sa requeza||1652.21 de mal conhocer per-ést’i / quen tal ome por rico ten||1656.17 e muitas terras pod’ome saber, / mais nunca terra tan mal empregada||1658.19 om’é, de seu padr’é filho||1661.3 que é ome que muito por Deus faz / e se quer ora meter ermitão||1661.6 demais, nunca lh’ome soube molher / des que naceu, tant’é de bon cristão||1672.15 E non veedes, ome pecador, / qual ést’o mundo e estes que i son||1672.19 É gran sandice d’ome, por oir / ben da molher guardada, que non vir, / d’ir despender quant’á por seu amor||1681.2 Pedr’Ordon[h]ez, torp’e desembargado / vej’eu un ome que ven da fronteira||1681.5 e semelha guisado / daquest’ome que tal pregunta faz||1681.7 Per’Ordonhez, de semelhar rapaz / ou algun ome de pouco recado||1681.13 e, Per’Ordon[h]ez, mui chẽo de mal / mi semelha e torp’ést’om’atal||1681.17 E, Per’Ordonhiz, non preguntaria / por esto se algũa ren valesse / aquest’ome||1681.19 P[er]’Ordonhiz, fez mui gran bavequia / aquest’ome que tal pregunta fez
5.6 ca este escudo é do melhor /  omen que fez Nostro Senhor||10.8 que non sabe que é amar / e sabe a omen penas dar||12.7 Quen omen sabe ben querer / ja máis servid’én sera||42.17 ca de mil coitas, en que omen ten, / se guardaria daquel desleal||42.19 ond’omen non pode aver ergo mal||59.25 se omen for / que sén aja||61.14 ca me soub’eu sempre mui ben guardar, / ..., de m’omen fazer / nen a molher a verdad’én saber||97.2 Ora non poss’eu ja creer / que omen per coita d’amor / mor[r]eu nunca||101.3 non se dev’i d’esforçar / omen contra el||113.14 – Ambas eran-nas melhores / que omen pode cousir||115.10 non poss’eu osmar / que no-las gentes queran consentir / de nós tal omen fazermos pojar / en jograria||205.22 E tod’omen que molher ben quiser / ... / nunca veja de quanto ama prazer!||276.13 [n]en ca outr’omen nunca amou moller||365.8 e sempre trist’andei / com’omen que con gran pesar / vivo||382.15 Ca non sei omen que se mal non queixe / do que m’eu queixo||383.18 ũu omen que pode e ode / e ar deseja na forca / estando cerrou-lh’a boca||444.10 non vej’[eu] omen de quantos vejo / que m’oj’entenda o por que digo / [al é Alfanx’e al Seserigo]||464.7 porque vós sodes a melhor / dona de que nunca oisse / omen falar||464.10 ca o vosso bõo semelhar / sei que par / nunca lh’omen pod’achar||466.8 nen atan coitado / foi eno mundo por sa senhor / omen que fosse nado||476.8 E com[o] omen que quer mal doitear / seus naturaes sol non no provedes||484.31 ca non é jogo de que omen chora!||495.10 porque sei que vos farei tal / mingua qual fez omen leal / ... / a quen ama||534.13 ca outr’omen non é nado / que esto creer podesse||534.21 nen é pensado / d’omen que lhi par posesse||746.2 Amigos, nunca mereceu / omen, com’eu mereci, mal||866.5 e assi faz tod’omen namorado||878.16 Perde[n]-se [... ... ], / porque non an omen que os defenda||879.19 pois na cort’omen non livra por al / ren se de dar non se trabalh’e d’al||882.29 E non dev’omen seu cor encobrir, / ..., / de máis u lh’outro non pode valer||890.7 que me semelha cousa sen razon / d’omen, con coita de mort[e], cantar||895.2 ca, pois omen ben serv’a bon sennor, / bon galardon devedes a levar||918.26 mais, se i jouver algũu omen fraco, / dos vossos poos levad’un gran saco||926.12 e er filhei-me log’i a chorar / como omen desemparado d’Amor / e de vós||926.24 porque fez Deus o vosso corpo atal / en que nunca pode omen saber mal / nen sabera||977.2 Ai amiga, tenh’eu por de bon sén / tod’omen que sa senhor gran ben quer, / que lho non entenden per nulha ren||977.15 Non vistes omen tan gran coit’aver / com’el por min á||1010.3 diz que deseja comig’a falar / máis d’outra ren que omen pod’osmar||1043.3 Alguen vos diss’, amig’, e sei-o eu, / ..., que falei / con outr’omen||1074.30 – Abril Perez, os olhos enganar / van omen das cousas que gran ben quer||1101.16 Mais foi omen mal apreso / porque con el [non parti||1119.7 de que non pode dizer nen un mal / omen, pero seja posfaçador||1333.1 Martin Gil, un omen vil / se quer de vós querelar||1383.4 pero dous nojos per razon / tenh’eu de chos omen sofrer||1383.11 mais non é sazon / de chos querer omen sofrer||1398.14 esto faz el, que xo pode fazer, / mais outr’omen per ren non o faria||1426.7 sen leterad’ou trobador seer, / non pod’omen departir este «grave»||1442.13 que es omen mui comprido de sén / e bon meestr’e que sabes leer||1442.26 de tod’omen que entendudo for / non avera en teu cantar sabor||1445.14 se te deitan por én de Portugal, / ou mataste omen ou roubaste aver?||1445.16 nunca roubei ren / nen matei omen nen ar mereci / por que m’i deitassen, mais vii[n] aqui||1450.15 Eu non foi omen de siso, / u m’as promessas fazian, / duvidando ca verria[n]||1473.24 «Fazede vós qual / carta quiserdes sobre min, pois d’al / non poss’aver aquel omen pagado»||1585.11 ca de Santiag’atá San Fagundo / máis vividoiro omen non avia!||1585.19 e, a Deus loado, / dizen os omens, e dizen dereito, / que peeu ben||1588.13 nunca i omen nen ũu na casa ja[z] / que o am’e non cate ũa vegada||1598.6 que me non destes, com’or’omen diz, / sequer ũu soldo que ceass’un dia||1604.1 Non sei no mundo outro omen tan coitado / com’oj’eu vivo, de quantos eu sei||1618.13 nen é ferrada nen é por ferrar, / nen foi omen que a vis[s]e enfrear||1673.12 atá que pôde ben osmar / que podia ir e viir / outr’omen de Jerusalen
2. 'vasalo, subordinado'
47.16 que fara a dur tal traiçon / sobre seu ome sen razon||52.11 que m’eu por én possa creer / se[m]pre voss’om’e quite non||115.2 – Paai Soarez, venho-vos rogar / por un meu ome que non quer servir||129.7 e maravillo-me log’i / de vós por leixardes assi / voss’om’en tal cuita viver||129.27 que ei pavor / de que tẽen, sennor, por mal / de quen a seu ome non val||132.21 morrer assi / com’om’a que sennor non val||139.8 e vós, sennor, non sei que i perçades / en guarirdes voss’ome que matades||145.6 e, se me quiserdes guardar / de morte, guardaredes i / voss’ome||146.13 e non tenn’eu que é torto nen mal / d’amar ome sa sennor natural||146.28 ca sempre vos por consello darei / que o voss’ome de morte guardedes||146.31 quando vos non quiser avergonnar / de vos matar un ome que avedes||156.28 como podedes desamar / quen s’assi por voss’ome ten?||441.9 sempr’andarei / por voss’om’e servir-vos-ei||441.15 des aqui / serei voss’om’, e vós de mí / seredes sennor||1100.30 e por aquesto vos venho rogar / que eu seja voss’ome esta vegada||1492.2 Don Estevã[o] achei noutro dia / mui sanhudo depos un seu om’ir||1644.6 creceu-lhi del tal coraçon / que diss’a un seu om’enton: / ... ||1682.3 Pediu oj’un ricome, / de que eu ei queixume, / candeas a un seu ome||1682.4 e deu-lh’o ome lume
23.41 como se sol do seu / omen nembrar, depois sa mort’, alguen||129.14 devia-s’a nembrar do seu / omen coitad’...

nulh’ome ~ nulh’omen 'ninguén; ningún home'. Cf. nulh’ome nado
65.12 con tod’est’ora non ei eu poder, / ..., de null’enveja aver / a null’ome de quantos vivos son||65.14 mais faç’eu esto porque sei ca non / vive null’ome que de vós máis ben / aja de mí||107.9 molher a que non ousará, / nen soo non s’atreverá, / nulh’ome de lhi falar i||108.18 ca ja por al nunca me veerá / nulh’ome ir triste nen desconortado||115.24 e, pois que lho der, / non diga el que lho nulh’om’er deu||135.16 Nen sera tan preguntador / null’ome que sábia de min / ren per que seja sabedor / [d]o ben que vos quix||419.2 A maior coita que eu vi sofrer / d’amor a null’ome, des que naci, / eu mi-a sofro||701.13 ca eu nunca con nulh’ome falei||857.18 e, mia senhor, pero que m’é mui greu, / nulh’ome nu[n]ca mi-o [e]straiará||900.35 E nunc’a Deus queira prazer / que nunca El queira mostrar / a null’ome tanto pesar / quant’el poderia sofrer||901.28 de que non sera sabedor / null’om’enquant’eu vivo for||956.13 en que non perça ren de seu bon prez / nen lh’ar diga nulh’ome que mal fez||979.1 Null’ome non pode saber / mia fazenda per neun sén||989.11 que ja máis non disse de non / a nulh’ome por lh’algo dar||991.2 Que mal s’este mundo guisou / de nulh’ome per el fiar!||1040.6 non leixará el, amiga, /  nulh’ome a que o non diga||1198.8 Anda tan triste que nunca máis vi / andar nulh’ome||1273.9 nen mi sab’oje nulh’ome dizer / o que del ést’...||1386.10 non tenhades, per nulha jograria, / de vos nulh’ome dela dizer mal||1389.15 de que lhi non tolhe nulh’ome nada||1392.9 E, se vos daquesto non castigades, / nulh’ome non sei con que ben estedes||1493.15 nen vistes nunca nulh’ome comer / com’eu comi||1516.6 e ja nulh’ome non se ten / por devedor de o ferir||1533.6 nen ar chamemos, per nen un amor / que lh’ajamos, nulh’ome trobador||1580.12 ca é de [tal] logar / que non podedes, per nen un poder, / aver nulh’ome||1609.18 E, poi-la velha puta probe for, / non a querra pois nulh’ome catar||1643.18 u non sabera parte nen mandado / de nulh’ome se d’alhur non veer||1650.4 e nulh’ome non seer seu pagado||1655.13 Ca el non faz nen un lavor / de que nulh’om’aja sabor||1665.10 ca non a vi a nulh’ome aparar||1665.14 e sol nulh’ome non a quer prender||1670.10 que trager / non quer nulh’ome máis
44.5 ca des enton /  nulh’omen non lh’ar disse ren / senon con que lhi fosse ben||96.11 guardar-se ben de lho saber / per ren nulh’omen nen molher||97.5 pois na maior / viv’eu que pod’Amor fazer / aver a nulh’omen per ren||104.6 Nulh’omen non se dol de mí / nen sab’a coita que eu ei||111.7 Non á, Dona Maria, nulh’omen, que soubesse / o ben que vos eu quero||373.17 que eu non cuido nen posso cuidar / que se podesse nulh’omen guardar||1109.19 E d’amor sei que nulh’omen non ten / én maior coita ca mi por vós ven||1479.9 ca non pode provar / que me lhe oisse nulh’omen chamar / senon seu nome||1588.19 e non na pode nulh’omen colher / na mão
nulh’ome nado ~ nulh’omen nado 'ninguén; ningún home'. Cf. nulh’ome
74.28 seu amor non faria mal / a null’ome nado, nen ben||829.18 E ja qual molher devi’a / creer per nulh’ome nado?
1643.10 ca non veerá i máis nulh’omen nado
ome de segre 'segrel'
1431.25 e a vós, senhor, melhor estaria / d’a tod’ome de segre ben buscardes
ome nado ~ omen nado 'alguén; algún home'. Cf. nulh’ome nado
En frases negativas, ome nado equivale a ‘ninguén; ningún home’
174.7 e que me faz morrer / non o dig’eu, nen por min ome nado||268.7 mas nunca tan coitado / viveu com’oj’eu vivo nen o viu ome nado / des quando fui u fui||346.15 ne[n] ést’ome nado / que o soubess’...||1240.3 e vi-o tan coitado / por vós que nunca vi tant’ome nado||1406.18 ante tenh’eu que é ben sabedor / de posfaçar d’amig’e de senhor / e non guardar nen un ome nado / en posfaçar
14.36 Tal amar / podedes mui ben jurar / que nunca foi d’omen nado
omen d’orden 'frade, freire'
878.10 ca non leixan [e]spital nen egleja, / romeu nen dona nen omen fidalgo / nen omen d’orden
omen fidalgo 'fidalgo, nobre'
878.9 ca non leixan [e]spital nen egleja, / romeu nen dona nen omen fidalgo
om’ordinhado 'clérigo'
919.4 ca o vej’eu assaz om’ordinhado / e moi gran capa de coro trager
tod’ome ~ todo omen 'cada un, calquera, todos'
141.6 ca vós devedes a valer / a tod’ome que coita ouver||152.3 e tod’ome que me consellar ben / consellar-m’-á que more sempr’aqui||152.8 Tod’ome que souber meu coraçon / nulla culpa non me dev’a põer||990.9 E oimais ben pode dizer / tod’ome que esto souber / que o mundo non á mester||991.19 e tod’ome que m’i oir / sempr’avera que departir / en quanto bon prez del ficou||1249.9 e soub’assi sa fazenda trager / que tod’ome nos podia ‘ntender
879.16 ca mester faz a todo omen que dé, / pois à corte por livrar algo ven

por vos ome non mentir
O verbo mentir é moi utilizado na frase formularia por non mentir, que pode incluír tamén ome como suxeito (vid. mentir)
6.20 ca, por vos ome non mentir, / non á ela tal parecer / con que s’assi possa asconder