o

Glosario

[últ. rev.: 31/05/2023]ImprimirAlternar visualización de los ejemplos
ou1 conj. disyunt. que expresa alternancia, contraposición ou equivalencia 'ou'
3.13 se me Deus ou sa mesura non val, / defenson outra non tenh’eu por min||10.16 viver ei, se de min pensar, / ou morrer, se min non amar||13.21 ond’estou a pavor / de mort[e] ou de lho mostrar||15.7 se me non val Deus ou vossa mesura, / perder-m’-ei eu||18.8 nen al nunca desejarei / no mundo senon vós, senhor, / ou mia morte||18.14 senon por morrer, ... / ou por min fazerdes vós ben||32.15 Se me mal ou coita veer, / come guisado eu mi-o busque[i] / muit’...||36.27 se ali cousimento val / ou i conhocença non fal, / que á i pedir que fazer?||45.14 que coita tal, por eu buscar perdon / ou outro ben, devi’a demandar||55.27 por Deus, mia senhor, que farei, / ou que conselho prenderei||56.25 e que perdedes d’eu vosso seer / ou de vós do meu ja-que m’[e]mentar?||80.27 mais agora ja per morrer, / se vos pesa, ou per viver, / se vos prouguer, vo-lo direi||82.24 mentre m’eu guardar poder / de fala d’om’ou de moller||85.13 e sobejo fazen mal sén, / ou, de pran, amor non os ten / en qual coit’a min faz sofrer||85.17 ca, se eles ouvessen tal / coita qual oj’eu ei d’amor, / ou sofressen tan muito mal / com’eu sofro por mia sennor||90.18 Tan vil vos serei de pagar / se o vós quiserdes fazer, / por Deus, que vos ten en poder; / ou, se me quiserdes matar, / poderedes||98.18 de me calar ou lho dizer||104.29 e máis por que lho negarei / ou que é o que temerei?||108.21 se das gentes algun sabor avia / ou das terras en que eu guarecia||108.48 O sén / d’alguen, / ou ren / de ben / me valha||114.27 de Santaren tres legoas é, / e quatro ou cinco de Loule,||123.25 que m’ei a queixar se quiser- / -lle pedir alg’ou a veer||129.20 e, se quiserdes, perderei / cuita per vós ou morrerei||131.28 mais matar-m’-ia se fosse meu mal / ou eu cuidass’en mia mort’a perder||136.9 ca, se a vir ou lla mostrar alguen, / ben me faç’én d’atanto sabedor||137.3 que ben ou mal, ... / qual vos prouguer, de vós atende-l’-ei||140.27 de me matar ou me guarir, / averei de qualquer sabor||142.14 se lles Deus algũa sazon / aguisou de vo-lles mostrar / ou d’oiren de vós falar||142.16 ca, se vos viron, mia sennor, / ou vos souberon connoscer||166.21 Mais a Deus rogarei por én / que me dé cedo dela ben, / ou morte, se m’est’á durar||169.6 mais rogarei a mia sennor / que me mostr’aquel matador /  ou que m’ampare del mellor||176.12 ca per aquesto fora eu guardado / ou por perder, sennor, enton o sén||182.14 e pavor que ei de morrer / ou me non leixe máis viver||189.26 que El me faç’ensandecer, / pois que m’outro ben todo fal, / ou morrer se sandeu non for||204.25 ca siquer ante algũa vez dormia / ou avia d’algũa ren sabor||225.13 ca, enquant’eu coidei ou entendi / ca me podia Deus vosso ben dar||238.4 e, se por est’an queixume de min / as outras donas ou mi an desamor||241.5 E de mí que sera, / Nostro Sennor, ou ora que farei?||265.6 El me dé dela ben, se lle prouguer, / ou mia morte, se m’aquesto non der, / me dé por me de gran coita quitar||274.10 se por aquest’ama dev’a seer, / é-o ela, podede-lo creer, / ou se o é po-la eu muit’amar||274.18 porque a vej’a todos querer ben, / ou porque do mund’é a máis amada||275bis.7 ca dize-lo cuidei ou a morrer||279.9 prazer nen ben nen o ar veerei, / se non vir vós, ... / ou mia morte, fremosa mia sennor||279.20 nen veerei, sennor, ... / se non vir vós ou mia morte, prazer||283.9 e saberia ben / qual é gran coita ou quen perde sén||291.21 quen dormirá / con tan gran prazer ou pesar?||359.3 que lhes diga por quen trob’ou qual é||371.33 – Meen Rodriguiz, se m’eu trosquiar, / ou se me fano, ou se me crastar, / ai travador, ja vos non travarei||381.24 que pero convosco manda / por vós pouc’ou nimigalha||394.6 ante lhi quer’a mia senhor dizer / o por que posso guarir, ou morrer||409.13 que, se Deus ou gran mesura non for / de mia sennor, pos[s]’en coita viver||412.14 ca morrerá como eu moir’ou peor||418.4 creede que non á en mí / senon mort’ou ensandecer||429.12 ca, u and’eu [ou] sejo||432.6 non ll’ouso dizer / que lle fiz ou por que me quer matar||448.11 ou, se cuido sol de lh’end’al dizer, / ven log’e [faz-m’en mia senhor cuidar,||461.9 que sempre avedes a morrer en invern’o[u] en estio||491.35 que, fodendo, lhi faz ben semelhar / que é geada ou nev’e non al||492.17 Se é ricome ou á mesnada, / maldito seja!||533.9 non me posso guardar / d’ensandecer ou morrer con pesar||536.7 se vos éste loor ou prez||547.2 De mi vós fazerdes, senhor, / ben ou mal, tod’est’en vós é||553.10 mais aque-m’en vossa prison, / de mi fazerdes mal ou ben||553.15 mais aque-m’en vossa prison, / de me guarir ou me matar||555.6 de vos querer de mí doer / ou de me leixardes morrer||555.12 de vos querer de min doer / ou de me leixardes morrer||555.18 de vos querer de min doer / ou de me quererdes valer||561.40 que mi quera dar guarida / de mort’ou de melhor vida||565.14 E quen o assi non ten / non vos vio ou non á sén||569.6 querede-vos de min doer /  ou ar leixade-m’ir morrer||573.3 amiga, querria saber / se se verran tard’ou toste||574.6 que logo m’enviaria / mandad’ou s’ar tornaria||574.20 é mort’ou mentia||580.19 ca de morrer ou de viver / sab’el ca x’é no meu poder||591.4 – Amiga, faço-me maravilhada / como pode meu amigo viver / u os meus olhos non pod’én veer, / ou como pod’ala fazer tardada||598.14 ca ena maior / coita do mund’ou ena máis mortal / vivemos||610.18 e da mort’ei enveja / [eu] a tod’ome ou molher que ja morresse||621.9 e / que non morress[e] ou desasperasse||639.22 Por end’a min conven, quere[n]d’ou non, / de servir ben||651.4 por Deus, a quen m’assanharei, / amig’, ou como viverei?||680.13 Non sei que x’ést’ou que pode seer / porque non ven||682.8 Viste-las juras que jurou enton, / que verria sen mort’ou sen prison||684.9 Se vos foss’eu por tal dona perder / que me vencess’oj’en parecer ben / ou en al que-quer, prazer-m’-ia én||693.14 rog’el a Deus que lhi dé meu perdon / ou sa morte||698.15 preguntou-m’ele por que lhi fazia / tan gran pesar ou se o entendia||712.9 [P]erderei o sén, donas, ou morrerei||732.6 tornar-m’-ei ced’ou morrerei||737.9 preguntad’os que aqui chegaron / com’ou de qual guisa o leixaron||742.24 por lhi falar ben ou po-lo veer, / non lhi quer’eu leixar morte prender||776.7 – Que prol ten el ou que talan lhe dá / de vos servir||787.5 moiro por saber / se é mort’ou se guariu do pesar / grande||797.6 e queria de vós saber, / se vos eu morrer, que sera / do meu amig’ou que fara||809.20 pois, que farei ou que sera de min / quand’en terra u vós fordes non for?||812.14 e pod’assi veer qual é peor, / do gran ben ou do gran mal, de sofrer||821.16 E cuid’eu ben del que se non partisse / de trobar por mí sen mort’ou sen al||823.3 e por én / queria saber de vós ou d’alguen / que ést’aquest’ou por que o fazedes||823.4 e por én / queria saber de vós ou d’alguen / que ést’aquest’ou por que o fazedes||824.6 amigo, por que andades / tan trist’ou por que chorades?||849.27 e, quando s’end’ela quiser cousir / ou lho alguen ousar dizer, guarir / poderia||852.13 E, se eu fosse emperador ou rei, / era muito de mi avĩir assi / de vós, sen[h]or||867b.9 e quen tristur’ou malandança / quer non lhe dé Deus al||874.6 filhen por én Navarra ou o reino d’Arangon||879.6 e o que lh[e]s non quer dar ou servir / non pode ren con el-rei adubar||881.16 se ren ei de prez / ou d’outro ben, por vós é, non por al||886.6 d’ir om’en tal logar viver / u nunca veja sa senhor, / ou de guarir u a veer / possa e non lh’ouse falar||886.9 E muitos vej’a Deus rogar / que lhe-la mostre ou que lhis dé / mort’, ...||887.5 como podesse fazer / per que vossa graç’ouvesse / ou a mia sennor prouguesse||888.4 se and’ou sejo, / o cor m’ést’antejo||896.31 se m’ela quiser mandar, / ... / assi como me mal faz / ou ll’o meu amor prouguesse / assi como lle despraz||897.15 U foi mesur’, ou grãadez u jaz?||897.17 Que fui d’amor, ou trobar por que fal?||913.3 vedes que faz / porque lh’é grav’ou lhi non praz / do que con ela comecei||920.8 non é viv’, ai mesela, / ou mi-o deten el-rei||939.2 Amiga, ben sei do meu amigo / que é mort’ou quer outra dona ben||939.15 dixi-lhe eu: «Que farei se vos non vir / ou se vosso mandado non oir / ced’?»||946.14 Tan grave m’é que non atendo ja / de vós senon mort’ou mui gran pesar||953.3 que tan ben poden jurar que o an, / ant’as donas, come min ou melhor||965.15 muda-s’a gente en fazer ben ou mal||971.16 quen a mí veer / desta razon ou d’outra cometer||976.12 morrer ou tornar u a vi / ben parecer||977.10 Maravilho-me como non perdeu / o corpo per quantas terras andou / por min ou como non ensandeceu||998.3 que lle pesava de lle querer ben / ou de morar u lle dissesse ren||1012.12 por non saberdes quando m’eu / venh’ou quando vou d’aquende||1012.18 por non saberdes quando m’ir / quer’ou se verrei ja-quando||1024.3 mais, se o virdes ou ante vós ven, / dizede-lhi ca lhi dig’eu assi: / ... ||1036.5 se lhi filhardes sas dõas ou al, / que diredes por lhi non fazer ben?||1039.23 quant’ome máis ouver ou acabar / tanto d’aver máis avera sabor||1066.10 poder avedes / de mi fazerdes, se quiserdes, ben, / Amor, ou mal||1067.9 e non cuid’a perder / coita senon per vós ou per morrer||1110.11 e juran melhor / ou tan ben come os que amor an||1115.14 ben terrei, mia senhor, / que á un an’ou máis que ala tardei||1172.5 que ant’eu quisera en poder d’Amor / morrer ou viver, segundo meu sén||1191.8 E, se molher ouve d’aver / sabor d’amig’ou lho Deus deu||1197.17 se por emparament’ou por soldada / non criou mes||1232.18 mais, amiga, per quen o sabera / que lho eu mando, ou quen lho dira?||1243.3 como vos vai ou como vos aven||1255.12 se Deus quer / ou se eu verdad’ei migo||1274.23 – Par Deus, amiga, mui guisado ten / de sofrer coita, ou quer morrer por én||1315.2 – Que adubastes, amigo, ala en Lug’u andastes, / ou qual é essa fremosa de que vos vós namorastes?||1315.7 – Que adubastes, amigo, u tardastes noutro dia, / ou qual é essa fremosa que vos tan ben parecia?||1315.12 – Que adubastes, amigo, lá u avedes tardado, / ou qual é essa fremosa de que sodes namorado?||1325.3 di-me, doutor, como ou quando / lhe cuidas fazer enmenda||1325.16 di, doutor, cab’o casado, / que prol ten i ou quejenda / o que toma tal cuidado||1337.20 por ben ou mal tanto m’á de dizer||1337.24 mais tanto avemos de noite a seer / que é meiada ou mui preto én||1339.4 alfaiat’ou peliteiro, / dized’ora, cavaleiro: / ... ||1348.24 e onde sal i s’ar torn’a jazer / ou jantar ou, se non, aa cẽa||1382.18 e, demais, se cansar ou se caer / e i alguen chegar po-lo filhar||1401.28 rogarei muito a Nostro Senhor / que mi dé mort’ou mi-o faça perder||1409.8 Se me mal non estevesse / ou non fosse por enfinta, / daria esta mia cinta||1414.19 que vossa madre con algun caçon / vos fez, sen falha, ou con lobaganto||1420.17 ca ben sei eu quen troba ben ou mal||1421.18 e do que se pelo mundo faz sei / que se faz [i] por mí ou por alguen||1424.17 se migo falass’ante / ou se o visse andar fóra da via||1425.8 E, u vos jogan ou u vós jogades, / mui ben caedes en qual d’estas que||1426.6 sen leterad’ou trobador seer, / non pod’omen departir este «grave»||1433.11 sen outros seis ou sete que vos fiz||1445.3 moiro por saber / de vós por que me leixastes o trobar / ou se foi el vós primeiro leixar||1447.10 se do seu band’, ou se non, son)||1447.22 E, u comprir conselh’ou sén / a seu senhor, non saben ren / senon en todo desigual||1453.20 Senhor, sempre vos querrei ben / atá que moir’ou perça o sén||1457.16 e, pois que vos quer ben / como quer a min ou melhor||1458.2 u masestes esta noite ou quen pôs cevada?||1467.14 ca el ten que toda via / á de pojar en contia, / en panos ou en torneses||1474.13 dous ou tres clerigos, ũa sazon / ... ||1514.26 que panos ou algo merecerei / e vossa paga ben a leixarei||1517.20 des i, se filh’ou filha faz, / non o quer outorgar por meu||1532.21 que mi valvera muito máis a min / jazer mort[o] ou seer enforcado||1532.24 devia-m’a matar / ant’ou seer ao dem’encomendado||1533.18 se demandar don / o vilão ou se se chamar segrel||1534.13 per u, como ou onde quer, / ajades est’;...||1534.17 desto podedes guaanhar ou perder / tanto que x’ome a verdade souber||1536.7 Mais como ou quen é o que poderá / cobra-las minguas que lh’achan que á?||1539.4 e quitan come mesnada / d’el-rei ou de Don Fernando||1540.4 e, onde quer / que me veja, logo me fer / ou me diz||1543.3 que servi melhor / ou tan ben come outr’a que os dan||1545.36 se o mat’ou se me matar, / de qualquer se[e]ria / de ventura minguada||1548.4 per que ouvesse por mí mal / ou eu por ela algun ben||1548.10 por que ouvesse desamor / d’alguen por mí, ou amor eu||1554.21 que lha guardou ben dez meses daquel / cerro, ou ben doze||1587.21 se meu conselho quiseres creer / ou se quiseres que en ti meta mão||1598.26 ergo se foi por alg’ou por amor||1609.16 Mais quen lhi cuida nunca ren a dar / assi s’ach’én com[e] eu ou peior!||1612.17 se no talho erro non prendedes / ou en essa saia que vós tragedes||1614.9 Escaralhado nunca eu diria, / mais que trage ante caralho ou veite||1626.2 Pero da Ponte, ou eu non vejo ben, / o[u de] pran essa cabeça non é / a que vós antano, per bõa fe, / levastes quando fomos a Geen||1626.6 agor[a] é roubador ou ladro[n] / [...]||1643.19 se pobr’ou coitado passar / per aquel porto, sabe-lo-á albergar||1645.6 que ante davan i / por dez soldos ou por maravedi||1648.11 mui maas tres cobras fazer, / ou quatro||1648.13 maas tres cobras, ou quatr’, ...||1664.8 dizede-mi se lho dira / ou que mandades i fazer||1675.10 a quen leixades o voss’escolar / ou vosso filh’e vossa companhia?||1681.7 de semelhar rapaz / ou algun ome de pouco recado
É relativamente frecuente a estrutura bimembre ou ... ou (ás veces, mesmo trimembre: ou ... ou ... ou) como expresión reforzada da disxunción
64.18 se ome leixa sen seu ben / ou sen morte ou se faz mellor||148.5 mais quer’én duas per força prender, / ou tres ou quatro, quaes me escolher||179.27 Joana ést’, ou Sancha, ou Maria / a por que eu moiro e por que perdi / o sén||198.4 porque dixe ca queria gran ben / Joan’ou Sancha, que dix’, ou Maria||274.6-7 por aver nom’assi, ... / ou se llo dizen porque ést’amada / ou por fremosa ou por ben-tallada||371.33 se m’eu trosquiar, / ou se me fano, ou se me crastar, / ai travador, ja vos non travarei||403.20 por én / ou morrerei ou perderei o sén||490.22-23 ben come se adubassen queijadas / ou se quisessen tortas amassar, / ou quiça o fazen por delivrar / sas bestas, se fossen acevadadas||536.8 ca, se vos fosse ou prez ou loor, / de me matardes seria razon||589.7-10 Amiga, ou como s’atreverá / de m’ousar sol dos seus olhos catar / se os meus olhos vir un pouc’alçar, / ou no coraçon como o porra||719.5-6 se se veen ou se x’[e]stan /  ou a que tempo se verran||737.15 se era mort’ou viv’o[u] que fara||838.7-8 – Non sei, amiga, que foi ou que é / ou que sera||841.20 [e] venha-lhi pesar por én / de Deus ou de mí ou d’alguen||970.9 E a dona que m’assi faz andar / casad’é, ou viuv’ou solteira, / ou touquinegra ou monja ou freira||970.10 E a dona que m’assi faz andar / casad’é, ou viuv’ou solteira, / ou touquinegra ou monja ou freira||1011.6  ou [o] fara, ou ja o feito ten||1021.5-6  ou é per mí, que vos non faço ben, /  ou é sinal de morte que vos ven||1036.15 e vós ou lhas filharedes ou non||1036.19 Ou ben filhade quanto vos el der / e fazede ben quanto x’el quiser, / ou non filhedes con sén nulha ren||1064.11-12 no mund’outra cousa non á / que me coita nulha sazon / tolha se Deus ou morte non, / ou mia senhor, que non querra / tolher-ma||1343.19-20 e dá-lho, / en prata ou en retalho / ou en dobras en bisalho||1362.16 matar-se-m’ia un dia / ou ele ou Airas Louço||1403.13-14 ca lhi conven que ali moira enton / de polmoeira ou de torcilhon, / ou, per força, fica ende aaguada||1420.3 – Lourenço, soias tu guarecer / como podias, per teu citolon, / ou ben ou mal||1430.5-6 ora da escassidade, / ou na franqueza, ou quen no forniz, / ou quen en quanto mal se faz e diz||1431.7 Ou vós ou el dad’ende bon recado||1433.3-4 ou non sabia que x’era trobar / ou sabia como vos trobei eu||1444.16-17 [o]u ja vós ben non sabedes julgar, / ou dos outros ofereçon avedes||1445.14 ou mataste omen ou roubaste aver?||1487.12-13 con gran perda do que ei guaanhado / ou da maior parte do que ouver / per ventura ou do corpo ou da molher||1496.10 se ouvesse bon corvo carnaçal / ou cornelha ou aguia caudal||1543.5 ei-os d’aver enquant’eu vivo for, / ou à mia mort’, ou quando mi-os daran?||1543.10 ei-a d’aver enquant’a viver ei, / ou à mia mort’, ou que mi faran én?||1543.14-15 ei-os d’aver mentr’eu viver, ou pon- / -mi-os à mia mort’, ou a que os vou pedir?||1552.1-2 Ou é Melion Garcia queixoso / ou non faz come ome de parage / escontra duas meninhas que trage||1574.16 Se el algur acha freiras / ou casadas ou solteiras, / filha-xas pelas carreiras||1588.21 se j’a non acha jazer / ou quando ‘sté ou quando é leva[n]tada||1588.24 E u a poderá ome achar / senon quando se quiser levantar, / ou ao serão ou aa madrugada?||1626.1 Pero da Ponte, ou eu non vejo ben, / o[u de] pran essa cabeça non é||1682.20-21 «Ou eu nada non creo, /  ou al ést’a candea e al ést’o candeo»
Nalgúns casos, a conxunción ou inicia período, sen valor disxuntivo claro, ás veces mesmo cunha función expletiva
498.6 ou que salva lhi cuidades fazer / da mia morte, pois per vós morto for?||500.8 Ou a quen direi o meu mal / se o eu a vós non disser||500.15 Ou a quen direi o pesar / que mi vós fazedes sofrer / se o a vós non for dizer||917.20 Ou como a pode bubela prender?||990.18 Ou, des oimais, quen o dara, / pois Don Lopo Diaz mort’é||1049.4 ou se falar ouverdes con algun maldizente / e vos quiser, amigo, faz[er d]’al entendente, / dizede-lhi que mente e dizede-lhi que mente!||1400.17 «Que vos direi a Don Fernan de Meira / desse sinal, ou é de pena veira / de como é feito a Joan d’Ambia?»||1652.12 ou grand’estança que prol lh’á?