o

Glosario

[últ. rev.: 02/08/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
ousar v. tr. e intr. 'ousar, atreverse'
Este verbo rexe en ocasións as preposicións a, de e en
112.5 Eu, se ousar, direi quando a vir||112.9 quando a vir, direi-lhi se ousar: / ... ||112.15 quando a vir, se ousar, lhi direi: / ... ||195.14 e non llo disse, se me valla Deus, / ca non ousei, assi me valla Deus||210.10 mais non / ous’, e tod’aquesto mi aven||308.11 se eu ousasse, pedir- / -ll’-ia logo que guarir / me leixass’u a servir / podess’eu||313.8 Preto fui en que podera chegar, / se eu ousasse, ced’u ela é||313.14 Por mal de min oj’eu o logar vi / per u iria, se ousasse, ala||605.2 Valer-vos-ia, amigo, se / oj’eu ousasse||605.8 Valer-vos-ia, par Deus, meu ben, / se eu ousasse||693.8 pero ben sabe Deus ca non ousei||761.13 Se s’el enfing’é ca x’ousa, / e direi-vos que façades||969.16 Ali ‘stivi eu mui quedo, / quis falar e non ousei||1123.4 Assanhou-s’o meu amigo / a mí porque non guisei / como falasse comigo; / Deus-lo sabe, non ousei,||1128.10 de dur diria quant’ora direi, / ca non ousava, mais ja ousarei||1128.10 de dur diria quant’ora direi, / ca non ousava, mais ja ousarei||1257.3 Madr’, enviou-vo-lo meu amigo / [o]je dizer que vos veeria / se ousass
167.11 como non ll’ousar a falar / e ela parecer assi||293.5 e, mia senhor, non vos ous’a dizer / [ren] nen da gran coita que me vós dades||373.6 pois non ous’a dizer / o muito ben que vos Deus fez, sen[h]or||448.8 [E] faz-mi mal e non ous’a dizer / de muito mal que mi faz senon ben||553.1 Nunca vos ousei a dizer / o gran ben que vos sei querer||553.11 Nunca vos ousei a contar / mal que mi fazedes levar||602.3 mais non ous’oj’eu convosc’a falar, / ca ei mui gran medo do irado||882.28 que entenda, pois meu cantar oir, / o que non posso nen lh’ouso a dizer||1025.15 ca vos non ous’a falar nen veer||1468.6 mais, pois assi é / e que non ous’i a viver, conven / que moir’, amigos
107.7 molher a que non ousará, / ..., / nulh’ome de lhi falar i
1326.12 pois en tan alta razon [tanto] ousas

ousar + inf.
Igual que acontece cos verbos cuidar ~ coidar, leixar, recear e soer, a rexencia de leixar coa preposición a forma unha estrutura ousar + a + inf. equivalente a este complexo verbal (vid. supra)
17.2 Ei eu tan gran medo de mia senhor / que nunca lh’ouso nulha ren dizer||37.5 ca non ous’eu dizer nada / a ome que seja nado / de com’oj’é mia fazenda||39.5 ca vos non ouso mia coita mostrar||45.9 Se a ousar veer, que lhi direi?||46.9 En tal coita me vi, senhor, / que sol non vos ousei falar / én||46.15 que sol non vos ousei dizer / o por que eu fora ali / u vos achei||55.12 ca ben creede que por al / non ousaria eu provar, / mia senhor, de vosco falar||83.24 e non ousei / ir convosco||87.10 e non ousar / falar con ela||89.1 Se eu a mia sennor ousasse / por algũa cousa rogar||90.25 e faz-mi a verdade dizer / (de que eu nunc’ousei falar) / da gran cuita que por vós ei||93.27 pero non o ousei fazer, / erg’ora, pois me vou d’aquen||95.16 E, macar me quisesse oir, / non ll’ousaria i falar||98.6 e, poi-la vi, assi mi aven / que nunca lh’ouso dizer ren||104.24 pero faça como quiser, / ca máis non o[u]s’assi viver||112.3 ai Deus Senhor, se lh’ousarei dizer||134.22 Mais quen vos ousa, mia sennor, catar,||143.1 Non ouso dizer nulla ren / a mia sennor||143.5 D’amar a quen non ousarei / falar||154.3 por aver gran ben a querer / a quen non ousarei dizer / da mui gran cuita’n que me ten!||154.5 Non ll’ouso dizer nulla ren / da mui gran coita’n que me ten!||154.9 a que dizer non ousarei / da mui [gran] c[uita’n] q[ue] m[e] t[en!]||154.15 pero non ll’ousarei falar / da mui g[ran] c[uita’n] q[ue] m[e] t[en!]||158.4 a máis fremosa que eu nunca vi, / a que non ouso nulla ren falar?||158.5 Pero a vejo, non ll’ouso dizer / a mui gran coita que me faz aver||159.20 Pois mi assi força voss’amor / e non ouso vosco guarir||167.3 Ai eu, de min e que sera, / que fui tal dona querer ben / a que non ouso dizer ren||173.12 que nunca ousei dizer / a coita que me fazedes aver||174.5 e non ouso dizer / o de que moir’, ...||175.21 e pois a vir e tal esforç’ouver / que ll’ouse ren dizer, por sí dira||179.15 Non ll’ousei sol dizer como morria / por ela nen llo diz outre por mí||186.22 P[er]o non ous’esta dona dizer, / por que ja moir’, ...||189.16 eu que sol non ll’ouso dizer / o gran mal que me faz aver||190.13 Pero, sennor, nunca vos eu ousei / de mia coita nulla ren ementar||203.22 ca, pero vej’u é mia sennor, non / ous’ir vee-la, si Deus me perdon||203.24 e non poss’end’o coraçon partir / nen os ollos, mais non ous’ala ir||203.29 pero mi as casas vej’e o logar, / non ous’ir i||210.4 mais ei dela tan gran pavor / que lle non ouso falar ren||217.14 non sei oj’eu al / con que vos eu ouse rogar por mí||220.3 non lle faz tal sennor amar / a que non ouse ren dizer / con gran pavor de lle pesar||235.12 e pero nunca ll’ousei dizer ren / de quantas coitas levei por gran ben||240.3 e en como ll’ousaria dizer / o ben que ll’eu quero||240.5 e sei que non / ll’ousarei end’eu dizer nulla ren||240.10 pois lle non ousar dizer / o ben que ll’eu quero||243.18 sempr’eu coidei que verria sazon / que ll’ousaria eu algũa ren / dizer do ben que ll’eu quer’, ...||255.3 nen eu, sennor, non vos ous’i falar||255.15 non vos ous’eu por min falar en al||256.1 Se vos eu ousasse, sennor, / no mal, que por vós ei, falar / des que vos vi||256.13 se vo-l’eu ousasse mostrar, / por mesur’e por al non||256.19 ca, se vo-l’ousasse dizer, / doer-vos-iades de mí||268.2 non ei niun amigo / con que falar ousasse a coita que comigo / ei||268.3 nen ar ei a quen ous’én máis dizer||271.16 non ll’ouso falar||275.4 gran ben faria / se lle desse, ... / con quen ousasse en sas coitas falar||275bis.2 En tan grave dia sennor fillei / a que nunca «sennor» chamar ousei||275bis.4 morrer, e non ll’ousar dizer «sennor»||275bis.6 pero non ll’ous’én dizer nulla ren||275bis.8 e, pois-la vi, non ll’ousei ren dizer||278.16 poi-lo a ela non / ouso rogar||285.20 e lle faça atal coita sofrer / qual faz a min e non ouso dizer||298.5 e, pois i vou, / non ll’ouso dizer nulla ren||301.16 mais, pero ll’eu non ousasse falar, / a maior coita de quantas oj’ei / ...perderia||313.10 e, pois d’ali me non ousei quitar, / chorei [tan] muito d[estes] o[llos] m[eus<||337.9 e as mias coitas non ouso dizer||346.3 ca non quis Deus que coita sofresse / que eu ousasse, ... / nunca dizer||346.19 E non o ouso dizer, cativo||350.7 A vós non ous’a gran coita dizer / que ei por vós eno meu coraçon||358.5 ca non sei oj’eu quen s’aventurasse / ao que m’eu non ous’aventurar||364.6 e non ll’ouso dizer «sennor»||372.28 e máis desto non vos ouso rogar||394.8 e nunca lhi falar / ousei na coita que sofr’e no mal / por ela||405.20 e faz-mi, à força de min, ben querer / dona a que non ouso ren dizer||409.16 Ca non ll’ouso dizer / que me valla||409.21 e non n’ouso dizer||425.5 que é tal / que nunca vos ousei dizer / o que vos queria dizer||430.5 e por tod’esto non / ouso pensar sol de me queixar én||432.5 quando a vejo, non ll’ouso dizer / que lle fiz ou por que me quer matar||589.1 Com’ousará parecer ante mí / o meu amig’, ai amiga, por Deus||589.3 e com’ousará catar estes meus / olhos se o Deus trouxer per aqui||589.8 Amiga, ou como s’atreverá / de m’ousar sol dos seus olhos catar||589.15 Ca sei que non terrá el por razon, / ..., / de m’ousar veer nen chamar «senhor»||659.8 Por amar amig’e non lhi falar / nen lh’ousar a coita que ei mostrar||659.11 Por amar amig’e o non veer / nen lh’ousar a coita que ei dizer||659.13 Non lh’ousar a coita que ei dizer / e non mi dan seus amores lezer||659.16 Non lhe ousar a coita que ei mostrar / e non mi dan seus amores vagar||662.7 Foi-s’el d’aqui e non m’ousou falar / nen eu a el||668.14 Non mi devedes vós culp’a põer, / amigo, ca vos non ousei veer||674.2 A maior coita que eu no mund’ei / a meu amigo non lh’ouso falar||696.2 Ai madr’, o que eu quero ben / non lh’ous’eu ante vós falar||697.2 porque mi diz que o non ousarei / veer mia madr’, ...||729.16 nen m’ousar el catar dos seus||729.22 e da coita que por min á / non m’ousar nulha ren dizer||737.5 ca non ous’oj’eu por el preguntar / con medo de mi dizeren pesar||774.15 e non ousava viir con pavor||807.5 e non ous’én máis daquesto dizer||849.27 e, quando s’end’ela quiser cousir / ou lho alguen ousar dizer, guarir / poderia||851.18 Nunca tal ventura vistes qual eu ei / contra ela, ... / po-lo non ousar dizer||864.23 Que coita ei tan grande de sofrer, / amar amig’e non’ousar veer!||875.13 e des ali non lh’ousei dizer ren||886.7 ou de guarir u a veer / possa e non lh’ouse falar||886.20 e non lh’ousa falar en ren||886.26 porque lhi falar non ousei||890.4 Vejo mia morte, que mi á de matar, / en vós e non vos ous’én ren dizer||915.21 pois vos eu falar / non ous’ir, senhor, nen catar||968.12 non lh’ousei ala morar||970.15 E non vos ous’eu dela máis dizer / de como [...]||979.3 ca non ous’eu per ren dizer / a que m’en grave coita ten||979.9 a que non ouso dizer ren / de quanto mal me faz aver||982. Vel que ousass’én preguntar, / ..., / por que me fez en sí cuidar||996.1 Se eu ousass’a Maior Gil dizer / como ll’eu quero ben des que a vi||1001.1 Porque non ous’a mia sennor dizer / a mui gran coita do meu coraçon||1014.5 el con pavor non mi-o ousa mentar, / eu, amiga, non o posso rogar||1014.9 e ja máis nunca mi-o ousou dizer||1063.4 nen filhei tal senhor / a que ousasse nulha ren dizer / do que seria meu viç||1065.2 Pero m’eu moiro, mia senhor, / non vos ous’eu dizer meu mal||1067.6 que vos non pes de vos eu muit’amar, / pois que vos non ouso por al rogar||1072.17 con que podesse na terra morar, / a que ousasse mia coita dizer||1072.21 e pero nunca lh’end’ousei falar||1074.9 – Don Bernaldo, quero-vos preguntar / com’ousastes tal cousa cometer||1075.5 non ous’eu dizer por quen / mi ven quanto mal mi ven||1075.8 Preguntan-me cada dia / polo que non ousaria / dizer||1082.13 E non vos ous’én máis dizer, / senhor e lume destes meus / olhos||1088.5 non lhis ouso dizer per ren, / senhor, que vos eu quero ben||1088.11 e eu, por vos non assanhar, / non lhis ouso [per ren] dizer||1088.17 e eu, senhor, por vos negar, / non lhis ouso dizer por min, / per ren, que por vós moir’assi||1104.8 e non ousastes vós dizer ca non||1106.4 e non lh’ousei dizer / de quanta coita por ela sofri||1106.16 e catei-a, mais non lh’ousei falar / de quanta coita por ela sofri||1128.1 Sazon sei eu que non ousei dizer / o mui gran ben que quer’a mia senhor||1134.2 guardan-me del, e non ouso per ren / a Santa Maria ir||1146.6 quando m’el sanhuda vir, / non s’ousará d’aquend’ir||1187.5 com[o] ousastes viir ant’os meus / olhos, amigo, por amor de Deus?||1206.3 Preguntar-vos quer’eu, madre, / ..., / se ousará meu amigo / ante vós falar comigo||1213.6 ca eu quer’end’a verdade saber, / pero mi-a vós non ousades dizer||1272.3 porque non ousou vosco falar ren||1272.15 porque non ousou vosco falar ren||1391.16 pois que por al non vos ouso rogar, / ..., / creede-mi do que vos conselhar||1468.2 Se eu, amigos, u é mia sen[h]or / viver ousasse||1468.8 e pois non ousass’ir / u ést’aquela que sa vida ten / en seu poder||1585.24 non no ousavan changer seus vassalos||1647.8 Por caros teemos panos / que ome pedir non ousa||1664.4 e lhi ren non ousa dizer / con medo que lhi pesará

◆ IPr.: P1 ouso, P2 ousas, P3 ousa, P5 ousades||ICp.: P1 ousava, P3 ousava, P6 ousavan||IPt.: P1 ousei, P3 ousou, P5 ousastes||IFt.: P1 ousarei, P3 ousará||IPp.: P1 ousaria||SPr.: P1 ouse, P3 ouse||SPt.: P1 ousasse, P3 ousass(e)||SFt.: P1 ousar, P3 ousar