p

Glosario

Voces do P
[últ. rev.: 14/06/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
perdoar ~ perdõar v. tr. 'perdoar'
43.9 mais, se m’ela non perd[o]ar, / bon calar perdi u falei||45.11 mais Deus Senhor a leixe perdoar / a min||89.23 E coid’eu que lle perdõasse / se quisess’ela perdoar / a min||215.12 se nunca no vosso logar / tive ren no meu coraçon, / atanto Deus non me perdon / nen me dé nunca de vós ben||221.7 E, mia sennor, assi Deus me perdon / e me dé cedo, sennor, de vós ben||258.9 mais no’me perdon / Deus se ja poss’al fazer i||276.8 e, se vos menço, Deus non me perdon||306.4 é tan bõa que Deus non me perdon / se eu querria no mundo viver / por lle non querer ben nen a veer||361.20 mais, se menti, ja Deus non me perdon||370.16 ca Nostro Sennor nunca me perdon / se eu cuidasse que tanto v[ivera / sen a veer, se ante non morrera]||388.17 e ja Deus nunca me perdon / se ben vejo nen se ben ei||435.8 que nunca me perdon / Nostro Sennor se máis de coraçon / vos pud’amar do que vos sempre amei||468.2 [...] / porque lhi rogavan que perdoasse / Pero d’Ambroa||468.11 e non sei eu quen vo-lo outrogasse / de perd[o]ar quen no mal deostasse||507.16 ca Deus non mi perdon / se eu trobo por [m’én pagar, / mais faz-me voss’amor trobar]||508.10 e por aquesto Deus non mi perdon / se ant’eu ja non queria morrer||563.22 De mi valerdes, Deus non mi perdon / se vós perdedes do vosso bon prez||693.14 rog’el a Deus que lhi dé meu perdon / ou sa morte, se lh’eu non perdoar||725.2 Amiga, por Deus vos venh’ora rogar / que mi non querades fazer perdoar / ao meu amigo||725.6 porque s’as[s]anhou, non lhi perdoarei||725.27 farei eu por vós quanto fazer oer, / mais ante per ren non lhi perdoarei||738.5 e m’el ante muito rogou / que lhi perdoasse||738.26 E sempre m’én mal acharei / porque lh’enton non perdoei||738.27 ca, se lh’eu perdoass’ali, / nunca s’el partira d’aqui||774.3 Fez meu amigo gran pesar a mí, / e, ... / fezestes-me-lh’, amigas, perdoar||774.5 «Vĩide ja, ca ja vos perdoei, / mais pero nunca vos ja ben querrei»||774.7 Perdoei-lh’eu, mais non ja con sabor / que [eu] ouvesse de lhi ben fazer||798.7 E, se non, Deus non mi perdon / se m’end’eu podesse partir, / tanto punha de me servir / o senhor do meu coraçon||808.3 que Jesu Cristo nunca mi perdon / nen de vós ben nunca me leix’aver / se eu soubesse que vos praz[er]ia / de mia mort’...||827.2 Jurava-m’oje o meu amigo, / por tal, madre, que lhi perdoasse, / que nunca ja máis se mi as[s]anhasse||827.13 E máis de cen vezes lhi perdoei / per sas juras e achei-m’end’eu mal||837.9 e ja Deus nunca mi perdon / se menç’, ...||843.3 e ei-vo-l’ora ja de perdoar / porque veestes chorar ante min?||905.24 ca Deus non mi perdon / se m’én non quisera quitar||942.5 Se veess’én, ja lh’eu perdoaria||989.9 Tal companhon foi Deus filhar / no bon rei, a que Deus perdon, / que ja máis non disse de non / a nulh’ome por lh’algo dar||1015.5 que Iesu Cristo non me perdon / se ant’eu non queria un capon / que ũ[u mui] gran corvo carnaçal||1084.10 mais Deus non mi perdon / se eu ja mui gran coita [tenh’en ren, / pois que vos vejo, meu lum’e meu ben]||1225.4 mas ja Deus nunca mi perdon / se nunca eu vi tan amigo / d’amiga come meu amigo||1246.3 – Como cuidades, amig’, a fazer / das grandes juras que vos vi jurar / de nunca voss’amigo perdoar?||1256.15 – Amig’, en poder sodes meu / se m’eu de vós quiser vingar, / mais quero-mi-vos perdoar||1261.9 e, meu amigo, Deus non mi perdon, / se por mesura non fosse que ei, / se vos eu [vira, non mi venha ben / nunca de Deus nen d’onde m’oje ven]||1418.6 «Por Deus Sen[h]or, que vos tan bon rei fez, /  perdoad’a meu amig’esta vez»||1418.20 E por Deus, que vos deu onra e bondade, / a Don Anris esta vez [perdoade]||1431.31 e do que dixi peço-vos perdon / e gracir-vo-l’-ei se mi perdoardes||1431.33 – Joan Soarez, mui de coraçon / vos perdoarei||1515.24 mais, pois t’én quitas tu, D[e]us ti perdon
89.20 a mui gran coita’n que me ten / lle perdõasse Deus por én||89.22 E coid’eu que lle perdõasse / se quisess’ela perdoar / a min||95.4 Ben o faria, se nembrar / se quisesse ja mia sennor / como mi a tort’á desamor / e me quisesse perdõar||95.26 pois m’ela perdõar non quer||498.15 ca de pran Deus non vos perdõará / a mia morte||1272.9 O voss’amigo non pode perder / pavor, amiga, se por esto non, / [per] perdõardes-lhi de coraçon

O verbo perdoar articula numerosas frases formularias, desiderativas, que, por súa vez, presentan tamén múltiplas variacións lingüístico-redaccionais
assi Deus a mí perdon ~ se Deus (a) mí perdon
Esta expresión verbal é unha variante de assi Deus + pron. pers. + perdon coa introdución do pronome persoal coa preposición a
175.29 ca, pois vir, assi Deus a mí perdon, / o seu fremoso parecer enton, / demo xo lev’o que ll’al nembrará!
1400.12 «Este sinal, se Deus [a] mí perdon, / é negro ben come ũ[u] carvon, / cabeludo a derredor da caldeira»||1506.7 Dona fea, se Deus [a] mí perdon, / ... / ..., en esta razon / vos quero ja loar toda via
assi Deus + pron. pers. + perdon
79.2 Ũa donzela quig’eu mui gran ben, / meus amigos, assi Deus me perdon||186.16 Aquesta dona fezo Deus nacer / por mal de min, assi Deus mi perdon||231.5 o ben do mundo melhor / me fez e faz, assi Deus me perdon, / desejar||233.8 que ja non posso, assi Deus mi perdon, / d’al aver ben nen mal se dela non||236.29 e, par Deus, ar jurar-ll’-ia mui ben / que nulla culpa i non avia / de m’entender, assi Deus me perdon||240.23 Eu e non outre, por quen mi non ten / por seu, e moir’, assi Deus me perdon||247.14 Cuidand’en vosso mui bon parecer / ouv’a morrer, assi Deus me perdon||295.2 u non poss’, assi Deus me perdon / vee-la senhor do meu coraçon||299.2 De mia sennor entend’eu ũa ren: / ca me quer mal, assi Deus me perdon||330.4 Eu non vos negarei / de com’eu filhe[i] orden, assi Deus me perdon||338.3 e a mí praze mui de coraçon / co[n] a mia mort’, assi Deus mi perdon||348.3 Por non saberen qual ben desejei / e desejo eno meu coraçon, / ..., assi Deus me perdon, / dig’eu aquest’e aquesto direi: / ... ||350.9 e, con pavor, assi Deus me perdon, / que ei, sennor, de vos pesar fazer, / ei gran coita||355.9 mas ja que moir’, assi Deus me perdon||356.2 Pois ouvi o mal que eu sofro, punnei / de o negar, assi Deus me perdon||371.9 – Meen Rodriguiz, mui sen meu prazer / a farei vosc’, assi Deus me perdon||375.15 ar sei, assi Deus me perdon, / que non faredes mal por én, senher||406.8 ca, mia sennor, sempre o eu neguei / quant’eu máis pude, assi Deus me perdon||426.8 quando vos diss’, assi Deus mi perdon, / que vos queria gran ben||509.13 Grave vos ést’, assi Deus mi perdon||515.4 cuid’eu, assi Deus mi perdon, / que averiades doo de mí||630.14 E aqueles que ja dizen que é / por mí sandeu, as[s]i Deus me perdon||734.7 Quis-m’el dizer, assi Deus mi perdon, / o ben que mi quer a mui gran pavor||738.8 E pavor ei de s’alongar / d’aqui, assi Deus mi perdon||792.15 Muit’and’eu leda no meu coraçon / con meu amig’, ... / de que se ven, assi Deus mi perdon||815.2 Vedes, amig[o], o que oj’oi / dizer de vós, assi Deus mi perdon: / ... ||859.6 e por aquesto, assi Deus me perdon, / muito m’é grave de viver||952.9 mais eu, assi Deus mi perdon, / queria gran sazon viver||977.16 Non vistes omen tan gran coit’aver / com’el por min á, assi Deus me perdon||1014.3 el non mi-o diz, assi Deus mi perdon||1074.23 – Don Bernaldo, eu iria ementar / a mia senhor, assi Deus me perdon, / se non ouves[s]e med’en lhe pesar||1086.16 e mia morte melhor mi seria / ca viver máis, assi Deus mi perdon, / cuidand’en [vós, ...||1104.9 por én, senhor, assi Deus mi perdon, / máis mi valera ja de me matar / eu||1172.3 e avia eu i tan gran prazer, / meus amigos, assi Deus me perdon, / que ant’eu quisera en poder d’Amor / morrer ou viver||1237.28 ca mui bon ome nunca pod’errar / de fazer ben, assi Deus me perdon||1237.31 este faz mal, assi Deus me perdon||1265.2 Polo meu mal filhou [agora] el-rei / de mar a mar, assi Deus mi perdon||1282.8 Querrei andar triste por lhi mostrar / ca mi non praz, assi Deus mi perdon||1498.16 ca ren non vee, assi Deus mi perdon, / que el máis am’eno seu coraçon||1530.18 non lh’achan par de Burgos a Carrion, / nen [a] ela de capar galiões / fremosament’, assi Deus mi perdon||1570.21 por én / errades vós, assi Deus mi perdon||1636.19 – Pae Gomez, assi Deus mi perdon, / mui gran temp’á que non foi en Carrion||1665.21 ca vi eu a Peixota remanir / i so un leit’, assi Deus mi perdon
1670.8 Por que te fiqu’, assi Deus ti perdon, / a capa velh’, Elvira, ... / ..., dás a vender / melhor capa velha d’outra sazon
1054.5 dized’agora vós un preit’a min, / Rui Martĩiz, assi Deus vos perdon||1489.20 Ai meu senhor, assi Deus vos perdon, / u é Joan Aranha, o vosso companhon / e voss’alferez, que vos ten o pendon?
assi El me perdon
858.14 E vej’eu que mal coraçon me ten / Nostro Senhor, assi El me perdon
que Deus vos perdon
Esta frase desiderativa iniciada por que constitúe unha variación estilística a respecto das formulacións convencionais con assi ~ se ~ si
387.15 – Mia sennor, que Deus vos perdon, / nembre-vos quant’afan levei / por vós||863.16 e, que Deus vos perdon, / pois mi assi cega [vosso parecer, / se cegu’assi quantos vos van veer!]
se Deus + pron. pers. + perdon ~ si Deus + pron. pers. + perdon

57.22 e vos venho cada dia rogar / que me valhades, se Deus mi perdon||250.16 mais devedes creer / del, que s’as[s]anha, se Deus me perdon||305.3 e entendo ca son / mui boas donas, se Deus me perdon||337.10 e, meus amigos, se Deus mi perdon, / non querria [deste mundo outro ben / senon poder negar quen quero ben]||342.2 Cativ’, e sempre cuidarei / e cuido, se Deus mi perdon!||353.8 pero m’é grave, se Deus me perdon||363.5 averei, se Deus me perdon, / gran coita no meu coraçon!||385.2 Queixum’ouvi dos olhos meus, / mais ora, se Deus mi perdon, / quero-lhis ben de coraçon||444.9 dizer-vos quero, se Deus me perdon: / ... ||482.23 Nunca, de-lo dia en que eu naci, / fui tan coitado, se Deus me perdon||484.22 Muito foi ledo, se Deus me perdon, / quando se viu daqueles passos fóra / que vos ja dix’, ...||499.11 prazer / ei ende, se Deus mi perdon, / porque por morte perderei / aquel dia coita que ei||514.16 Desej’eu con mui gran razon / vosso ben, se Deus mi perdon, / mui máis de quantas cousas son||540.2 Senhor, cuitad’é o meu coraçon / por vós, e moiro, se Deus mi perdon||541.11 sõo sabedor / que os que troban quand’a frol sazon / á, e non ante, se Deus mi perdon, / non an tal coita qual eu ei sen par||543.16 mais das que passei, se Deus mi perdon, / de mal en [mal e peior de peior, / non sei qual é maior coita, senhor]||560.3 e no meu coraçon / ei mui gran pesar, se Deus mi perdon, / porque vej’end’a vós aver pesar||597.7 Tanto mal sofre, se Deus mi perdon, / que ja eu, amiga, del doo ei||600.16 ca ja vos eu desemparei / en guisa, se Deus mi perdon, / que non [ei, de vos ben fazer, / pero m’eu quisesse, poder]||618.9 ca diz andando mui gran traiçon / de min e de vós, se Deus mi perdon, / u se louva de min que lhi fiz ben||683.9 ca lhi direi ca mui melhor ca mí / lhi quer’eu ja, nen ca meu coraçon / nen ca meus olhos, se Deus mi perdon||697.8 No meu coraçon / ei oj’eu posto, se Deus mi perdon, / que o veja e que lhi faça ben||701.9 ca, pero m’end’eu gran sabor ouver / e mui gran coita no meu coraçon / de lho [a]guisar, se Deus mi perdon, / non lho [a]guisarei||739.9 amiga, se Deus mi perdon, / ..., / non averia queixume [de mí / com’oj’el á nen s’iria d’aqui]||747.8 Nunca lhi ja creerei nulha ren, / pois tanto tarda, se Deus mi perdon||748.12 Façan-lh’ora quant’el quiser e non / more comigo, se Deus mi perdon||749.1 Direi verdade, se Deus mi perdon||753.4 e, poi-lo non vi, / vedes, amigas, se Deus mi perdon||764.10 e, mias amigas, se Deus mi perdon, / se m’el quisesse como soia, / [j’agora, amigas, migo seria]||818.4 e, se [o] ora fezer, / pesar-mi-á muito, se Deus mi perdon||834.9 – Ca me non sei [i] conselhar, / mia madre, se Deus mi perdon||862.2 Ora vej’eu que non á verdade / en sonh’, amiga, se Deus me perdon||868.3 e praz-me de coraçon / por duas cousas, se Deus me perdon||885.8 E que mi queirades valer, / ai coita do meu coraçon, / ben sei eu, se Deus mi perdon||893.2 [S]ennor, eu vivo muit’a meu pesar / e mui coitado, se Deus me perdon, / por vós||948.1 Con coitas d’amor, se Deus mi perdon, / trob’, ...||959.5  ..., ca, se Deus mi perdon / os dias que viv’om’a seu prazer / dev’a contar que viv’, e outros non!||971.19 en nossa terra, se Deus me perdon, / a todo escudeiro que pede don / as máis das gentes lhe chaman segrel||995.4 e sei ja esto, se Deus me perdon||1001.3 se Deus me perdon, / veed’a coit’en que ei a viver||1029.16 – Direi-vo-l[o] eu, se Deus mi perdon||1045.7 – Disseron-mi ora, se Deus mi perdon, / que vos trage dõas de Portugal||1106.9 por esto, m’esforcei enton / e foi ant’ela, se Deus mi perdon, / por lho dizer||1108.7 E por aquesto, se Deus mi perdon, / entendo ja que nunca perderei / a maior coita do mundo que ei||1109.14 ca me coita voss[o] amor assi / que nunca dorm’i, se Deus mi perdon||1113.16 e digo-lhis eu, se Deus mi perdon||1115.6 que sen vós more, se Deus mi perdon, / que mi non seja mui grand’, e o sei||1116.9 ca des enton / non falou migo, se Deus mi perdon||1158.21 e por atanto, se Deus mi perdon, / achar-s’-á en[d’el mal se eu poder;||1211.9 madr’e senhora, se Deus mi perdon, / que vos quer’eu [o] mandado dizer||1305.9 D’u m’eu vi con meu amigo vin leda, se Deus mi perdon||1392.20 e, se descreerdes, se Deus mi perdon, / per sonho, mui gran vergonça averedes||1395.20 e ficou ora, se Deus mi perdon, / con a peior voz que [eu] nunca vi.||1401.24 [e] farei esso, se Deus mi perdon, / pois lhi per al non posso guarecer||1405.12 que nunca vos ome diz nulha ren / que non ouçades, se Deus mi perdon||1420.10 – Joan d’Avoin, ja me cometer / veeron muitos por esta razon, / que mi dizian, se Deus mi perdon, / que non sabia’n trobar entender||1462.1 Sei eu un ricome, se Deus mi perdon, / que trag’alferez e trage pendon||1463.8 El vẽo, se Deus mi perdon, / des que viu que era [a] paz||1466.1 Pero d’Ambroa, se Deus mi perdon, / non vos trobei da terra d’Ultramar||1488.2 Oi d’Alvelo que era casado, / mais non o creo, se Deus mi perdon||1493.8 nen vistes nunca, se Deus mi perdon, / melhor jantar, e contar-vo-lo-ei||1513.32 – Joan Garcia, se Deus mi perdon, / mui gran verdade dig’eu na tençon||1515.15 E ves, Lourenço, se Deus mi perdon, / pois que mi tolhes do cepo pavor / e de cantar, farei-t’eu sempr’amor||1580.13 ca as gentes son / de tal natura, se Deus mi perdon, / que non querran i su vós guarecer
52.20 dizede, se Deus vos perdon, / sera ben d’eu assi morrer?||296.12 Ai coita do meu coraçon, / dizede, se Deus vos perdon, / que vos non doedes de min: / ... ||382.22 Do que diran pois, se Deus vos perdon, / por vós, sen[h]or, quantos no mundo son, / leade todo e fazed’end’un feixe||437.14 Pois m’en tal coita podedes valer / come de morte, se Deus vos perdon, / que diredes, fremosa mia sennor, / u vos aquesto preguntado for||500.19 E por én, se Deus vos perdon, / coita deste meu coraçon, / a quen direi o meu pesar?||590.15 – Amigo, dizede, se Deus vos perdon, / o que eu i faça, ca eu non o sei||631.1 Ai boa dona, se Deus vos perdon, / que vos non pes do que vos eu direi||685.15 vivede migo, se Deus vos perdon||733.10 mais dized’ora, se Deus vos perdon: / ... ||819.10 – Non mi-o digades, se Deus vos perdon||823.9 dizede-mi ora, se Deus vos perdon, / que ést’aquest’ou por que o fazedes||877.19 dizede-m’ora, se Deus vos perdon, / ...||971.29 – Pero da Ponte, se Deus vos perdon, / no[n] faledes máis en armas||1005.10 mais dized’ora, se Deus vos perdon, / que perç’eu i se x’el morrer quiser||1024.9 mais, se o virdes, se Deus vos perdon, / dizede-lhi que lhi mand’eu dizer / que se [venha mui ced’...||1029.13 – Por que fezestes, se Deus vos perdon, / filha, quanto vos el vẽo dizer||1136.4 e venho-vos por esto preguntar / que me digades, se Deus vos perdon, / por que mi andades tan triste chorando||1162.3 – Quen ést’, ai filha, se Deus vos perdon? / Que mi-o digades gracir-vo-lo-ei||1186.9 – Non vos pes, madre, se Deus vos perdon, / [irei veer se ven meu amig’i]||1187.3 e dized’ora, se Deus vos perdon, / ..., / com[o] ousastes viir ant’os meus / olhos, amigo, por amor de Deus?||1248.11 mais, pois lh’eu poss’a tal coita valer / come de morte, se Deus vos perdon, / vós [catad’i o que devo fazer]||1307.10 e, se Deus vos perdon, / non vos enten[dan, per ren que seja, / que vos eu mand’ir u vos el veja]||1508.19 e dized’ora, se Deus vos perdon: / ... ||1531.1 – Rei Don Alfonso, se Deus vos perdon, / desto vos venho [ora] preguntar||1611.5 Que bispo sedes, se Deus vos perdon, / que passastes ora per min e non / me falastes

75.3 Quero-vos eu, sennor, gran ben / e non ei al de vós senon / muito mal, si Deus me perdon||119.7 E eles, si Deus me perdon, / desejan sas terras assi / que non dormiron muit’á i||168.7 E praz-me, si Deus me perdon, / de morrer||170.19 Mais, pois me coitan, dizer-lle-la ei / a meus amigos, e a outros non, / mui gran verdade, si Deus me perdon||178.16 En tal coita qual m’oides dizer / me ten, amigos, si Deus me perdon, / des que a vi||181.1 Moir’eu e praz-me, si Deus me perdon||188.17 ca Deu-la fez por mal de min / máis fremosa de quantas son / no mundo, si Deus me perdon!||196.18 que ben mil vezes, si Deus me perdon, / esmoresco no dia||199.20 ca por dizer-la, si Deus me perdon, / non mi porran consello, mal pecado!||203.22 ca, pero vej’u é mia sennor, non / ous’ir vee-la, si Deus me perdon||228.14 E nunca eu tamanna coita vi / aver a ome, si Deus me perdon, / a qual oj’eu ei no meu coraçon / por vós||245.16 e con tod’esto, si Deus me perdon, / ainda ll’eu mui mellor querria / [se podesse, mais non poderia]||252.21 e, si Deus me perdon, / a meu pesar a fazer-ll’ei / a mia sennor mui gran pesar||257.4 ca depois nunca, si Deus me perdon, / pud’eu en outra ren aver sabor, / erg’en coidar en vós, ai mia sennor!||259.20 e, si Deus me perdon, / non vos faç’i pesar pelo meu grado||289.15 por én querria, si Deus me perdon, / o que vos digo, por esto que sei||368.3 e quer’ir ora, si Deus mi perdon, / u é mia senhor||403.4 e pesar-mi-á én, si Deus me perdon, / de me partir de vós per nulla ren||880.10 e quantas cousas [e]no mundo son / a aves[s]as andan, si Deus mi perdon||1388.6 muit’i é corta, si Deus me perdon, / porque lhi cabo do giron talharon
190.9 dizede-mi ora, si Deus vos perdon, / ..., / mia sennor fremosa, que prol vos ten / [a vós de quanto mal me por vós ven?]
se El me perdon
139.13 pero Deus sabe quan de coraçon / oj’eu vos amo, e, se El me perdon, / desamo min porque me desamades
se Nostro Senhor + pron. pers. + perdon
518.9 ca non atend’eu de vós al / nen er passa per coraçon, / se Nostro Senhor mi perdon||787.9 pero non pudi outra ren / fazer, se Nostro Senhor mi perdon
679.2 Irmãa, o meu amigo, que mi quer ben de coraçon / e que é coitado por mí, se Nostro Senhor vos perdon, / treide-lo veer comigo||732.7 – Se Nostro Senhor vos perdon, / pois aqui sedes coitado, / quando fordes alongado, / por Deus, que faredes enton?