r

Glosario

[últ. rev.: 20/07/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
ren s. f.
Na realidade, ren xa funciona moitas veces como pronome indefinido
1. 'cousa'
O significado ‘cousa’ é de grande ambigüidade (‘feito, asunto, cuestión etc.’), e aparece especialmente cando ren vai precedido dun determinante (a, essa, nulha, neũa, outra, tal, toda, ũa)
14.37 Ũa ren vos juraria, / e devede-lo creer||55.2 Se vos prouguesse, mia senho[r], / rogar-vos-ia ũa ren: / ...||56.1 Senhor, eu vos quer’ũa ren dizer, / e pero sei que vos direi pesar: / ... ||65.9 pero, sennor, ũa ren vos direi: / ...||66.20 mais, mia sennor, direi-vos ũa ren: / ... ||67.7 E creed’ora ũa ren: / ... ||69.5 e sei ũa ren: / ... ||73.13 dizede-me ũa ren: / ... ||75.4 pero direi-vos ũa ren: / ... ||89.5 e rogar-ll’-ia outra ren: / ... ||93.4 e do que end’estou peor / é d’ũa ren que vos direi: / ... ||94.5 e sei / agora ja del ũa ren: / ... ||99.3 quer’eu agora começar / ũa tal ren que acabar, / ..., non poderei||104.15 pero que sén cuid’a fazer / por en tan gran vergonha entrar, / de lh’aver [r]en a dizer én / quand’eu ant’os seus olhos for?||106.4 E non mi valra i Deus nen mesura / que vós tan grande sabedes aver / en tod’outra ren senon contra mí?||106.23 Meu conhocer fez a min o maior / mal que m’outra ren fazer poderia||136.22 mais d’ũa ren ei ora gran pavor / des que a vir este consellador: / ... ||156.16 E, pois me vos Deus quis most[r]ar / aqui, direi-vos ũa ren: / ... ||164.5 e, se m’El non quiser oir, / logo ll’eu querrei outra ren pedir||164.11 e, se mi-o El non quiser amostrar, / logo ll’eu outra ren querrei rogar||168.16 mais pesa-me máis d’outra ren / de que seredes, mia sennor / [fremosa, de min pecador]||176.6 que vos vejo por vos preguntar én / e por vos ar dizer log’outra ren||181.6 E, amigos, direi-vos outra ren: / ... ||194.23 E mal m’ach’eu (...) / de toda ren se vo-l’eu vin dizer / por ben que nunca de vós coid’aver||207.15 Ainda vos d’El direi outra ren: / ... ||217.20 ca, mia sennor, quen mui gran coita ten / no coraçon faz-lle dizer tal ren / a que non sabe pois consell’aver||226.5 e, poi-lo non pudi acabar, / dizer-vos quer’eu ũa ren, / sennor||230.5 [e] sei eu d’El ũa ren, a la fe: / ... ||232.6 pesar-lh’-ia máis d’outra ren / d’eu morrer, pois a mí praz én||242.4 e farei ũa ren: / ... ||255.4 pero quero-vos rogar d’ũa ren: / ... ||260.14 E, se me vós quiserdes consentir / que vos am’eu, direi-vos ũa ren: / ... ||279.2 Sennor e lume destes ollos meus, / per bõa fe, direi-vos ũa ren||299.1 De mia sennor entend’eu ũa ren: / ... ||301.3 e tan coitado fui, ... / que ũa ren sei eu mui ben de mí||301.10 tan gran sabor ei eu de a veer / que, se a visse, sei eu ũa ren: / ... ||322.5 u vos non vir, dizede-m’ũa ren: / ... ||323.12 pero quen s’én quiser sair / sera ja quite d’ũa ren / du a non vir, de veer ben||328.5 mais, mia senhor, dizede-m’ũa ren: / ... ||331.11 e non os creerei, / mentr’eu viver, nunca, por ũa ren: / ...||366.3 dizede-m’ora ũa ren, / por Deus||369.14 pero direi-vos ant[e] ũa ren: / ... ||400.4 – Non, amigo, mais direi-me outra ren: / ... ||416.5 ir-m’-ei d’aqui, pero ũa ren sei / de min, sennor: ca ensandecerei||417.5 mais sei ũa ren / se assi for: que morrerei por én||418.9 dizer-vos quer’eu ũa ren||430.17 sei eu ũa ren: / ... ||437.8 Pois que m’assi tẽedes en poder, / sennor fremosa, dized’ũa ren: / ... ||459.11 e quen estes mata, a ren creede ben sen dultança, / que ja máis en este mundo nunc’avera vingança||502.5 o demo lev’a ren que lh’eu falei / de quanto lh’ante cuidar’a dizer!||509.3 mais empero direi-vos ũa ren, / per boa fe, fremosa mia senhor: / ... ||514.8 Desej’eu mui máis d’outra ren / o que mi pequena prol ten||518.15 ca soo certo d’ũa ren: / ... ||528.10 pero direi-vos ũa ren: / ... ||578.7 ca demo lev’essa ren que eu der / por enfinta fazer o mentiral / de min||628.14 e d’ũa ren i seede sabedor: / ... ||651.6 Se m’eu a vós, meu amig’e meu ben, / non assanhar, dizede-m’ũa ren: / ... ||666.8 dizede-m’ũa ren, / pois eu ala quero ir: / iredes [comig’i?||674.4 é amigo que nunca desejar / soub’outra ren senon mí||675.3 – Que me mandades, ai madre, fazer / ao que sei que nunca ben querer / soub’outra ren?||679.6 fazede por mí ũa ren: / ... ||681.1 Cuidades vós, meu amigo, ũa ren: / ... ||683.19 O que el deseja máis d’outra ren / lhi direi oje tanto que o vir||684.13 En toda ren que vos possa buscar / mal, buscar-vo-lo-ei mentr’eu viva for||686.1 Disseron-mi ora de vós ũa ren, / meu amigo, de que ei gran pesar||689. nen o averei / enquanto viva ja, per ũa ren / ... ||699.7 E ar direi-vos outra ren: / ... ||702.1 – Filha, direi-vos ũa ren / que de voss’amig’entendi||710.4 Oi ora dizer que ven / meu amigo, de que eu ei / mui gran queixum’e averei, / ..., por ũa ren: / como pôd’aquesto fazer,||725.8 Por quanto sabedes que mí quer servir / máis que outra ren, quero-lho gracir||731.4 dizer / vos quer’eu e rogar ũa ren: / ... ||733.4 e, meu / amigo, dized’ora ũa ren: / ... ||734.3 e ũa ren / sei per quant’eu i del pud’aprender: / ... ||741.4 mais en vossa prison / ést’[or]a quite por vós d’outra ren||742.5 mais non as creo, ca sei ũa ren: / ... ||743.4 e dized’ũa ren: / ... ||764.4 e direi-vos, amigas, ũa ren: / ... ||773.3 querrei, amigas, saber ũa ren: / ... ||786.13 Ouv’el de mí queixum’e ũa ren / vos direi que mi avẽo des enton: / ... ||787.8 pero non pudi outra ren / fazer||792.3 e seja-vos ben / e non façades vós end’outra ren||795.1 Deus, por que faz meu amig’outra ren / senon quanto sabe que praz a mí?||810.4 por mesura, dizede-m’ũa ren: / ... ||814.2 Par Deus, senhor, de grado queria, / se Deus quisesse, de vós ũa ren: / ... ||815.6 punharei ja de vos non querer ben / e pesar-mi-á én máis que outra ren||818.8 E que me non pesass’a mí por al, / pesar-mi-á [én] muito por ũa ren: / ... ||820.3 pero sei-m’eu dest’ũa ren: / ... ||823.5 – Par Deus, senhor, direi-vos ũa ren: / ... ||828.12 – Filha, dou-vos por conselho que, ... / que toda ren lhi façades que vosso pagado seja||872.4 mais pero entendo de vós ũa ren: / ... ||883.8 mesur’a mí nen mercee non val / nen outra ren||898.23 E meu trobar, aquesto sei eu ja / que non mi á prol senon por ũa ren: / ... ||900.21 mais ũa ren posso creer: / ... ||911.19 E ben pod’ũa ren creer / quen me desto quiser cousir: / ... ||927.16 A vossa mesura gardei, / senhor, sempre máis d’outra ren||947.5 mais, mia senhor, direi-vos ũa ren: / ... ||949.4 e, mia senhor, direi-vos ũa ren: / ... ||950.7 De sa madre sei ũa ren: / ... ||954.4 e vin-vos preguntar / que mi digades, por Deus, ũa ren: / ... ||955.3 e os que saben que vos quero ben / teen que vos pesa máis d’outra ren||961.5 mais non lhi posso fazer ũa ren / quando mi diz que lhi non quera ben||961.19 mais ponha ela consigo ũa ren: / ... ||964.9 ca todos andan cuidando en aver / e outra ren non queren cuidar ja||965.16 mudan-s’os ventos e tod’outra ren||971.25 mais ũa ren vos quero dizer: / ... ||986.2 Pois de mia morte gran sabor avedes, / senhor fremosa, máis que d’outra ren||997.4 e ũa ren sei eu de mia sennor: / ... ||1010.3 o que mi gran ben quer / diz que deseja comig’a falar / máis d’outra ren que omen pod’osmar||1011.20 e sei eu ben / que non cuidava ja en outra ren||1019.17 e ar diz outra ren, / e non á máis que diga, cuido-m’eu||1036.4 e dized’ora, por Deus, ũa ren: / ... ||1056.4 e d’ũa ren soo [eu] sabedor: / ... ||1069.8 E, mia senhor, ũa ren vos direi, / e vou estar de vós melhor: / ...||1074.26 eu a diria mui de coraçon, / ca ũa ren sei eu dela, de pran: / ... ||1115.4 Par Deus, senhor, muit’aguisad[o] ei, / ..., / de vos veer mui tard’, ... / por ũa ren que vos ora direi: / ... ||1116.14 E ben entendo que fiz folia / e dizen verdade por ũa ren: / ... ||1120.3 ca toda ren que m’el a mí mandou / fazer fig’eu e nunca lh’[er] errei||1125.4 creede-m’ora ũa ren: / ... ||1128.20 ca non ei d’outra ren tan gran sabor, / pero lhi praz de quanto mal mi ven||1138.10 e ar quero-vos dizer outra ren: / ... ||1160.9 E ar direi-vos outra ren||1176.7 Amor, gradesco máis d’outra ren, / ..., / que te non quiseste partir de min / atá que veo meu lum’e meu ben||1237.1 – Pedr’Amigo, quer’ora ũa ren / saber de vós se o poder saber: / ...||1243.2 – Filha, de grado queria saber / de voss’amig’e de vós ũa ren: / ... ||1267.5 ja non falará comigo / neũa ren que el veja / de quanto de mí deseja||1282.2 Amiga, quero-m’ora cousecer / se ando máis leda por ũa ren, / porque dizen que meu amigo ven||1307.3 pero fazede por mí ũa ren / que aja sempre que vos gradecer: / ... ||1367.1 Muito mi praz d’ũa ren / que fez Dona Marinha: / ... ||1379.3 e el na arca lhi fez atal ren / per que nunca i outr’asconderá||1394.12 por én vos quer’ũa ren dizer ja: / ...||1419.18 non canta el mal por bever, / sabede, mais por ũa ren: / ... ||1442.12 com’esso dizes, ar di ũa ren: / ... ||1457.13 E dizer-vos quer’ũa ren: / ... ||1460.10 mais conorto / ei de vós, por ũa ren, / que se faz en vosso torto: / ... ||1501.3 quero-vos én conselhar ũa ren: / ... ||1513.5 e por tod’esto ũa ren ti direi: / ... ||1583.2 – Joan Baveca, ... / que me digades ora ũa ren / que eu non sei||1584.3 Os beesteiros daquesta fronteira, / ..., / quero-lhis eu conselhar ũa ren: / ... ||1587.19 E outra ren te direi, meu irmão: / ... ||1595.15 E, amigos, outra ren vos direi: / ... ||1606.3 ca non desejou do mund’outra ren / senon aquesto que á ja cobrado||1646.14 como dormir en tal logar / u nunca Deus quis mosca dar / ena máis fria ren que vi||1652.22 E direi-vos del outra ren / e non acharedes end’al: / ... ||1657.12 mais en tod’aqueste logar / non poss’eu trobador veer / tan venturad’e[n] ũa ren: / ... ||1661.30 quand’el morrer, direi-vos ũa ren: / ... ||1664.2 – Don Garcia Martiiz, saber / queria de vós ũa ren: / ...
2. 'cousa / persoa'
En numerosos contextos, ren presenta un valor ambiguo e pode ser interpretado como ‘cousa’ e/ou ‘persoa’. Deste modo, en frases positivas equivale a ‘algo / alguén’, e a ‘nada / ninguén’ en frases negativas
3.2 Mui gran temp’á, par Deus, que eu non vi / quen de beldade vence toda ren||14.8 Dereit’ei, / que da ren que máis amei, / daquela me segudades||18.10 ca non á no mund’outra ren / por que eu ja possa perder / a coita que eu por vós ei / senon por morrer||20.4 u nunca máis acharei outra ren / de que eu possa gasalhad’aver / nen me de vós faça coita perder!||20.23 e nunca máis do meu / cor perderei mui gran coita, que non / veerei ren que mi possa plazer||23.20 que outra ren / non sei no mundo querer tan gran ben / com’a vós quer’, ...||29.3 De-lo dia en que eu amei / mia senhor e lhi quis gran ben, / maior que mí nen outra ren||29.20 aquela ren nunca sera / que a min grave seja ja, / ..., de cometer||34.22 no[n] á ren per que quisesse mor[r]er, / sol que eu viss’o seu bon parecer||39.8 Perque vos non nembrastes vós de min, / que vos amo, sen[h]or, máis d’outra ren||53.10 non me devedes vós culp’a põer / porque non sei eu ren no mund’amar / senon vós||60. pois a mí non pode valer / ren contra vós, e que far[ei]?,||61.7 Pero Deus sabe (a que se ren negar / non pode)||62.4 ca nunca eu vira plazer / no mundo ja per outra ren||68.21 que, enos dias que viver, / que pesar pode ja prender / eno mundo per outra ren?||76.14 Porque vos quer’eu [mui] melhor / d’outra ren, viv’en grand’afan||79.7 anda perdudo e fóra de sén / por ũa dona, ... / ..., / que mi-a semelha mui máis d’outra ren||80.9 ca nunca vos eu rogarei / por outra ren mentr’eu viver, / senon que vos jaç’en prazer||86.9 Mais, de pran, algũa sazon / an esses sabor d’outra ren / e queren-xe viver por én||93.25 ca, Deu-lo sab’, á gr ... á gran sazon / que desejei máis d’outra ren / sennor, de vos esto dizer||95.19 ca non ei d’outra ren sabor / erg’en viver u ela for||103.18 e moir’eu, senhor, por me deles partir / [e] por en vós cuidar, ca non por outra ren.||109.8 logo lhis eu juro que outra molher amo máis d’outra ren, / ca non vós, senhor||109.27 que moiro, senhor, / por vós e que d’outra ren nen sabor non ei||117.13 e, se me non valver / escontra vós, mia sennor, outra ren, / non mi á min prol||118.1 A ren do mundo que mellor queria / nunca m’én ben quis dar Santa Maria||118.7 A ren do mundo que eu máis amava / e máis servia nen máis desejava||121.2 Como morreu quen nunca ben / ouve da ren que máis amou||123.12 entanto com’eu vivo for / esta parenta servirei, / que quero mellor d’outra ren||137.6 ca, se me vós, sennor, fezerdes ben, / ben me verra de Deus e d’outra ren||139.9 non sei que i perçades / en guarirdes voss’ome que matades / e que vos ama máis que outra ren||159.3 que nunca soube ren amar / ergo vós, des quando vos vi||166.26 pois me non quer Amor valer / e a que eu sempre servi / me desama máis d’outra ren||173.3 Pois contra vós non me val, mia sennor, / de vos servir nen de vos querer ben / maior ca min, sennor, nen outra ren||184.4 Senhor fremosa, pois vos vi, / ouve tan gran coita d’amor / que non fui ledo nen dormi / nen ouvi d’outra ren sabor||188.21 ca, poi-la vi, / nunca m’ar paguei d’outra ren / senon dela||191.3 quanto mal me ven / por vós, que quero mellor d’outra ren||193.5 e ar fez-me des i / que lle quis sempre d’outra ren mellor||194.4 e, sennor, nunca vos eu mentirei, / ca vos quero mui mellor d’outra ren||196.13 como querer-lle mellor d’outra ren||199.10 E vou-me d’ontr’as gentes alongando / por tal que me non pregunten por én, / per bõa fe, ca non por outra ren||202.18 e son por én / sandeus e non an d’outra ren sabor||206.17 e máis desejo morte d’outra ren / porque se foi a rainha franca!||211.22 ca noutra ren / non pud’eu cuidar des enton||213.27 ca nunca ja posso prazer, / u a non vir, de ren prender||215.11 E veja eu de vós, sennor, / e de quant’al amo, pesar / se nunca no vosso logar / tive ren no meu coraçon||215.14 nen me dé nunca de vós ben, / que desej’eu máis d’outra ren||220.12 com’aver sempr’a desejar / máis d’outra ren de a veer||221.9 que eu desejo máis que outra ren, / des que vos vi, mia sennor||223.1 Se vos eu amo máis que outra ren, / sennor fremosa que sempre servi||227.15 tod’outra ren me fez escaescer||243.4 que amei sempre máis ca outra ren||257.5 ca depois nunca, ... / pud’eu en outra ren aver sabor, / erg’en coidar en vós, ai mia sennor!||261.16 e non mi ar pude d’outra ren pagar / senon de vós||264.8 Pero sei ben, ... / que lles verra én muito mal, / que os non pod’én guardar ren||265.16 fez-mi-o por se vengar / de mí, per esto e non per outra ren||286.11 E porque non á no mund’outra ren / que esta coita ouvess’a sofrer||293.10 de non fazerdes senon o milhor / e de non catardes por outra ren||294.1 O que vos diz, senhor, que outra ren desejo / no mundo máis ca vós éste o mui sobejo / mentira[l] quen no diz||294.14 cousa mui desguisada / é seer outra ren no mundo desejada / de mí como vós sodes||298.4 ei d’ir, u ela é, sabor / máis d’outra ren||309.11 tan muito vos fezo de ben / que non soub’El no mundo ren / per que vos fezesse mellor||316.12 nen rog’a Deus eu ja por outra ren / senon por morte que me dé por én||344.3 Que sen meu grado me parti / de mia senhor e do meu ben, / que quero melhor d’outra ren!||349.17 non a vej’e non vej’eu ren / no mundo ond’eu veja prazer||351.4 d’outra ren / sei que non vira tamanno prazer / como vej’ora [sol por] vos veer||367.13 E, se esto non fosse, non sei ren / que m[e] podesse de morte guarir / u a non vejo||372.12 que vos amei sempre máis d’outra ren||373.3 que vos sei máis d’outra ren amar||377.1 Sempre vos eu d’outra ren máis amei / por quanto ben Deus en vós pôs, sen[h]or||378.3 perdi ela, que foi a ren milhor / das que Deus fez||384.19 por que trobad’avedes / e que amastes vós máis d’outra ren||400.8 – U vos non vejo, non vejo prazer, / ..., de ren nen de mí||404.6 andei sempre tan sen sabor / que nunca eu pude veer / de ren, u vos non vi, prazer||408.8 – E, sennor, dizen, pero vos tal ben / quero, que moiro, que ren non me val||412.19 ca ren non lle valra / e per força ben assi morrerá / com’eu moiro||416.13 E, pero vos amo máis d’outra ren, / sennor de mí e do meu coraçon||420.14 ca non sei / oj’outra ren con que visse prazer||423.18 Amor e Deus, que me fez gran pesar / veer daquela ren que máis amei||428.10 u a non vir, non sei / ren que me guarde de morte por én||428.16 pois que a vir, u a non vir non á / ren que me possa de morte guardar||430.3 pois que me faz amar de coraçon / a ren do mundo que me faz maior / coita sofrer||434.3 ca vos sei mellor d’outra ren querer||437.3 pois vos eu sei máis d’outra ren amar, / que diredes a quen vos preguntar||448.2 Muito ben mi podia Amor fazer / se el quisess’e non perder i ren||464.4 que, pois m’eu de vós partisse, / que nunca veeria sabor / de ren, pois vos eu non visse||502.2 Nunca Deus fez tal coita qual eu ei / con a ren do mundo que máis amei||516.9 que non vi prazer nen pesar de ren||530.5 pero soo certão / que mi queredes peior d’outra ren||616.13 Des que vos non vi, de ren / non vi prazer e o sén / perdi||624.14 ca sol u cuido no seu parecer / ei morte máis d’outra ren desejar||624.15 E, pois eu nunca d’outra ren sabor / poss’atender pera me conortar||626.16 Quand’eu perdi aquela que amar / sabia máis que min nen outra ren||632.17 sei eu que a fez, non por outra ren, / se m’ela con todo este ben non ven||685.16 vivede migo, ... / ca non poss’eu viver per outra ren||689.14 Máis me fiava per el ca per min / nen ca per ren que no mundo viss’al||730.9 Pode meu amigo dizer / que ama ou[t]ren máis ca sí / nen que outra ren nen ca mí||752.9 ca lhi parcia que nunca por én / lhi mal quisesse nen por outra ren||830.14 Pois sab’el ca lhi quer’eu ben, / melhor ca mí nen outra ren||840.12 ca non sab’el amar / tan muit’outra ren come vós, senhor||840.19 ca nunca soub[e] amar outra ren||841.8 e veja-s’en poder d’amor / que ren non lhi possa valer||842.7 Mái-lo amei ca min nen outra ren / des que o vi||842.14 Sab’ora Deus que no meu coraçon / nunca ren tiv[e] enno seu logar||846.8 e non á ren que detenha / meu amigo que non venha||855.11 porque vos sei amar / máis d’outra ren||886.14 ca ja quit’é, / u a non vir, d’en al cuidar / nen de pagar-se d’outra ren||893.15 por vós, que quero mellor d’outra ren||900.3 veendo gran pesar / da ren que máis soubess’amar / de quantas Deus quiso fazer||926.5 eno iferno ei de morar / por vós, senhor, ca non por outra ren||961.2 A mia senhor, que me ten en poder / e que eu sei máis d’outra ren amar||974.1 A ren que mi a mí máis valer / devia contra mia senhor, / essa mi faz a mí peior: / ...||977.13 des que me viu nunca ren tant’amou, / mais non saben [se me quer ben, se mal]||979.20 ben sei / que nunca lles ren mostrarei / que lles possa prazer de pran||984.1 A mia sennor, que eu máis d’outra ren / desejei sempr’e amei e servi||998.16 e, amigos, non me soub’én guardar / per outra ren se per aquesta non||1080.5 nunca de min ouve sabor, / per boa fe, nen averei, / se non vir ela, d’outra ren||1083.2 Cuidades vós que mi faz a mí Deus / por outra ren tan muito desejar / aquesta dona, que me faz amar, / senon por mal de mí e destes meus / olhos||1085.15 Quando m’eu dela parti, log’enton / ouvi tal coita que perdi meu sén, / ben tres dias que non conhoci ren||1086.5 cuidand’en vós, e non en outra ren, / e desejando sempr’o vosso ben||1091.16 Moir’eu e praz-mi muito de morrer, / ca vivo coitado máis d’outra ren||1098.15 Tal ben lhi quero no meu coraçon / que vos non rogarei por outro ben / que mi façades nen por outra ren||1154.3 Foi-s’agora meu amig’e por én / á-mi jurado que polo meu ben / me quis e quer mui melhor d’outra ren||1229.6 – Par Deus, amiga, sab’, [e] o pesar / que oj’el á non é por outra ren||1246.18 se voss’amigo morrer, morrerá / por ben que fez e non por outra ren||1386.12 ca lh’oi eu jurar en outro dia / ca vos queria melhor d’outra ren||1532.2 Maria Perez, and’eu mui coitado / por vós, de pran, máis ca por outra ren||1570.27 e quen lhis desto ben / disser atal prazer veja da ren / que máis amar no seu coraçon
3. 'algo / nada'
Noutros contextos, a función de ren pode ser cualificada como de pronome indefinido, sendo equivalente a ‘algo’ (en frases positivas) ou, con moito maior frecuencia, a ‘nada’ (en frases negativas)
52.27 ca, se vos ren fiz sen razon, / dereit’é de m’eu padecer||108.48 O sén / d’alguen, / ou ren / de ben / me valha, se o en mí ei||113.8 – Vós, que es[s]as donas vistes, / falaron-vos ren d’amor?||117.27 mais Deus non me dé de vós grado / se eu, sennor, ei ren deste cuidado!||175.21 e, se mi-o om’adevinnar poder / e pois a vir e tal esforç’ouver / que ll’ouse ren dizer, por sí dira||284.6 ben querria que me fezesse ben, / pero non ben u perdesse ela ren||386.15 Pero non devi’a perder / ome que ja o sén non á / de con sandece ren dizer||565.6 se oj’eu sei ben / que semelh’o voss’en ren||642.14 Matar-mi-ei se mi-o dizedes: / que vós ren sen mí podedes / viver||881.15 pero sabede, se ren ei de prez / ou d’outro ben, por vós é, non por al||1183.5 e, ante que lh’enviasse dizer ren, / veo a luz e foi logo comigo||1281.20 E jura ben que nunca mi dissesse / de lh’eu fazer ren que mal m’estevesse
1.9 e sol non me preçavan ren||7.33 ide-vos, que tardades, / que, por que vos deterrei / u ren non adubades?||14.3 Cuid’eu, ren i non gaades / eno mal que por vós ei||18.17 pero, senhor, ren non vos val||24.2 Oimais non sei eu, mia senhor, / ren per que eu possa perder / coita||30.6 porque non á coraçon / de me fazer melhor por én / de quand’én non sabia ren||30.23 per com’eu sei que m’ela quer / non tenho começado ren||36.21 e, po-la aver eu melhor, / nunca lhi ren demandarei||39.14 E, pois vos Deus atan nembrada fez / que non falecedes, senhor, en ren||44.5 ca des enton / nulh’omen non lh’ar disse ren / senon con que lhi fosse ben||56.21 e demais sabedes, mal pecado, / ca vos non ei ren do voss’a custar||56.23 pois vos eu ja ren non ei a custar||63.2 Deu-lo sab’oje, mia senhor / (a que se non asconde ren, / de pran)||64.9 ca mi-a faz aver tal moller / que nunca mi á ren de fazer / per que eu j’a possa perder||65.15 que non ei de vós ren / senon quant’ora me oistes dizer||66.13 no’me quitará ren, eu ben o sei, / de vos querer assi se morte non||74.3 Tanto me senç’ora ja cuitado / que eu ben cuido que poder / non aja ren de me valer||76.4 non ar sei ren / por que end’al possa fazer / enquant’eu no mundo viver||81.2 De quant’eu sempre desejei / de mia sennor non end’ei ren||84.9 E, pois me dela faz partir, / non lle quero ja sofrer ren||87.21 nen atal dona nunc’amei / onde gãar podesse ren / senon gran coita e non al||95.18 e por esto non poss’osmar / ren per que eu possa guarir||98.6 e, poi-la vi, assi mi aven / que nunca lh’ouso dizer ren||105.1 Mia senhor fremosa, direi-vos ũ[a r]en / ...||115.7 ca el non sabe cantar nen dizer / ren per que se pague del quen o vir||123.21 e poderia-me prestar, / par Deus, muit’e non lle custar / a ela ren de seu aver||135.17 Nen sera tan preguntador / null’ome que sábia de min / ren per que seja sabedor / [d]o ben que vos quix||138.26 nen me val ren de queixar-m’end’assi||153.3 non ll’ei a dizer ren / de com’oj’eu averia sabor||155.12 mais, se lle ren de mia coita disser, / logo dira c[a lle] d[igo] p[esar]||157.2 ca nunca vos eu ren roguei que vós quisessedes fazer!||167.3 Ai eu, de min e que sera, / que fui tal dona querer ben / a que non ouso dizer ren||169.7 Pero nunca ll’eu fige ren / por que m’el aja de matar||174.13 e nunca i perder / podia ren||174.24 E ben coid’, ... / que, ... / que ren do meu nen do seu non dissesse||178.21 moir’eu e non lle posso ren dizer||182.4 por quant’ouço dizer / que o sandeu non sabe ren / d’amor||186.8 Por atal moir’e non lhi digo ren / de como moir’, e como lhi direi?||187.20 ca lhi fez El que lhi non mingua ren / de quanto ben dona dev’[a] aver||192.6 non lle digo de quanto coido ren / ant’o seu mui fremoso parecer||210.4 mais ei dela tan gran pavor / que lle non ouso falar ren||220.3 non lle faz tal sennor amar / a que non ouse ren dizer / con gran pavor de lle pesar||234.2 – Venh’eu a vós, mia senhor, por saber, / do que ben serve e non falec’en ren / a sa sen[h]or e lh’a sen[h]or faz ben, / qual deles deve máis gradecer||235.12 e pero nunca ll’ousei dizer ren / de quantas coitas levei por gran ben||237.23 E, mia sennor, por eu vosco falar / nunca vós i ren podedes perder||237.30 ca mi, sennor, avedes vós mui ben, / como que vos non ei a custar ren||241.30 Aquesto sei ja, / ca, se a non vir, nunc’averei ren||246.3 e cuid’eu que mui ben / estou de vós, sennor, por ũa ren / que vos ora direi||250.4 mais el, que s’assi / a min assanha, sei eu ũa ren: / ... ||254.13 E des oimais non pod’El saber ren / de mia fazenda senon devinnar||263.5 longe viver de sa sennor / u lle non possa ren dizer / da coita’n que o faz viver / mui trist’e mui coitad’andar||267.13 ca non vivera ren do que vivi / senon cuidando com’i tornaria||275bis.8 e, pois-la vi, non ll’ousei ren dizer||282.9 non vos dizer ren tive por mellor||290.3 mais non saben de mia fazenda ren||293.6 non vos ous’a dizer / [ren] nen da gran coita que me vós dades||301.15 que a máis grave coita de sofrer / vee-la om’é e ren non lle dizer||302.6 e vi-a tan ben parecer / que lle non pude ren dizer||312.13 pero sei eu dela, de pran, ca non m’enviou ren dizer||313.6 chorei tan muito destes ollos meus / que non vi ren||313.20 e non quis El assi / nen me deu ren de quanto lle pedi||328.22 E, mia senhor, nunca eu direi ren / de contra vós se non perder o sén||334.12 e non guaanhardes ren / de mi fazerdes [sempre mal / e nunca mi fazerdes ben]||340.1 Oimais non á ren que mi gradecer / a mí a mui fremosa mia senhor / de a servir ja||348.7 Por nunca ja ren saberen per mí / os que me veen por én preguntar||355.5 praz-me muito porque non saben ren / de que moiro nen como nen por quen||372.14 e nunca mi quisestes fazer ben / nen oir ren do que por vós sofri||375.2 De vos servir, mia senhor, non me val, / pois non atendo de vós ren||380.13 este ben tal [non] se compr’a min ren, / senon se valedes vós máis per i||388.9 quanto vej’eu non me val ren||389.3 pero s’ela de min ren non pagava||405.20 e faz-mi, à força de min, ben querer / dona a que non ouso ren dizer||406.3 pois én nunca per mí souberon ren||407.17 E, quando falo, ren / ja non sei que me digo nen que non||411.30 non vivera ren do que vivi / senon coidando en qual vos vi, sennor||414.20 E entend’eu ca me quer atal ben / en que non perde nen gaan’eu ren||415.11 e pode muit’e á tal coraçon / que o non pode ren apoderar||416.1 Pois Deus non quer que eu ren poss’aver / de vós, sennor, senon mal e afan||424.11 ca mui melhor mi sera d’outra ren / de me leixar log’i morte prender||431.2 Ora non moiro nen vivo nen sei / como me vai, nen ren de mí senon / atanto que ei no meu coraçon||431.6 e mia sennor sol non sab’ende ren||431.8 nen sei ren de mí / senon atanto que sofr’e sofri||431.14 nen sei de mí ren al / senon atanto que eu sofr’, ...||436.13 e nunca fezestes por mí / ren||436.19 e, pois vos praz, oje-mais sofrerei / de vos non dizer ren||479.19 e, porque é grossa, non vos seja mal, / ca delgada pera gata ren non val||486.5 logo tenho i que non dissera ren / e era ja quite de todo ben||500.2 Vós mi defendestes, senhor, / que nunca vos dissesse ren / de quanto mal mi por vós ven||506.26 E eu non perderei o sén, / e vós non perdedes i ren, / senhor||544.18 nen dórmio ren nen ei en mí recado||564.34 «O meu», diss’ela, «sera / u foi sempr’e u está, / e de vós non curo ren»||578.13 ca mi non tolh’a mí ren||579.14 ca de vos el amar de coraçon / non vej’eu ren que vós i perçades||588.15 e ten / que s’encobre, pero non lhi val ren||603.19 E, pero m’eu da fala non sei ren, / de quant’eu vi, madr’, ei gran prazer én||608.20 e podedes creer / que non ei ren que vos i gradecer||611.7 Non ei ren que vos asconda, / nen vos sera encoberto||618.6 e que vós soubestes tod’este mal, / de que eu nen vós non soubemos ren||625.9 E ja m’El tanto mal fez que non sei / ren u me possa cobrar diss’, ...||633.17 de tod’est’a min non fal ende ren||635.20 mais pera non perder / ela per min ren do que lh’é prazer||636.2 Sempr’eu, senhor, mia morte receei / máis d’outra ren||650.2 e a mí nunca ben venha se eu vejo no mundo ren / que a mí tolha desejo / de vós||650.10 se souberdes, meu amigo, ca poss’eu ren no mund’achar / que a mí tolha [desejo / de vós||688.16 se per ventura / tornardes por mi dizer ren||689.10 e por esto non poss’en ren fiar||689.16 e mentiu-m’ora tan sen guisa mal / que non fiarei en ren des aqui||690.14 pois non quer ren de quant’a mí praz||701.4 e de tal preito non sei end’eu ren||713.6 e non / pod’el saber ren do meu coraçon||747.19 E non sei ren por que el ficass’e / que non veesse se lh’eu nembrasse||748.9 ca nunca ben no mundo pod’aver, / ..., que lhi valha ren||749.3 e máis d’outra ren / gradesc’a Deus eno meu coraçon / que m’El fremosa fez||749.14 Se m’el quer ben, non lho quer’eu nen mal, / nen ar ei [ren] que lhi gradesca i||751.3 – Non mi-o digades, ca vos non val ren||759.5 aqueste mundo x’ést’a melhor ren / das que Deus fez a quen El i faz ben||759.20 Quen aquesto non tever por ben / nunca lhi Deus dé en ele ren||770.6 e jurei ja que, atá que o visse, / que nunca ren dormisse||773.22 E de tal preito non sei end’eu ren||793.3 e pero non mi val / ren contra vós||805.16 que depois nunca poderon servir / as por que morreron nen lhis pedir / ren||827.15 e por aquesto ja lhi ren non val / de me jurar||863.8 Ceg’eu de pran daquestes olhos meus / que ren non vejo, par Deus, mia senhor||864.12 e eu mui passo fui-mi achega[n]do / po-la oir e sol non falei ren||875.13 e des ali non lh’ousei dizer ren / nen ar quis nunca pois por mí catar||879.7 e o que lh[e]s non quer dar ou servir / non pode ren con el-rei adubar||879.15 – Sodes de corte e non sabedes ren||884.5 ei muito que lhi gradecer / porque mi faz a melhor ren / daqueste mundo querer ben||886.20 tal é come quen ten / ante sí quanto lh’é mester / e non lh’ousa falar en ren||890.4 e non vos ous’én ren dizer||901.2 Ora começa o meu mal, / de que ja non temia ren||901.20 E non se dev’om’alegrar / muito de ren que poss’aver||913.8 E ben pode saber que non / meresco eu desta sanha ren||917.4 nen pod’om’i de senhor gaar ren / se non loar quanto lhi vir fazer||917.6 se non loar quanto lhi vir fazer / e lousin[h]ar e ren non lhi dizer||927.13 ca onde eu cuidei aver ben / por servir nunca ouve én ren||928.2 Diz meu amigo que me serve ben / e que ren non lhe nembra senon min||941.6 como vive quen á coita d’amor / e non á de sí nen de ren sabor||948.3 e dizen que meus cantares non / valen ren porque [a]tan muitos son||956.12 por én desejo no meu coraçon / aver tal ben dela, per bõa fe, / en que non perça ren de seu bon prez||958.4 se vos digo que muito mal mi ven / por vós, non mi queredes ren dizer||959.2 e non lhi custa ren: / contar-mi os dias que non passei ben||974.17 Quando m’agora ren non dá, / que lhi non sei merecer mal, / ..., e non mi val, / cuid’eu, nunca mi ben fara||975.23 mentr’eu poder [vos] servirei, / mais nunca vos ren pedirei||979.9 Con tal sennor fui eu prender, / a que non ouso dizer ren / de quanto mal me faz aver||996.19 Mais de tod’esto non lle dig’eu ren / nen llo direi, ca lle pesará én||997.7 Vivo coitad’e sol non dórmio ren||998.3 Des quand’eu a mia sennor entendi / que lle pesava de lle querer ben / ou de morar u lle dissesse ren||1004.23 E, pois m’el quer, com’oides dizer, / de sa fala non ei ren que temer||1008.9 e ja vos non val ren, / ai meu amigo, vedes por que non: / ... ||1008.15 e con tod’esso ja vos ren non val||1010.8 De falar migo non perç’eu bon prez, / ca de sa prol i ren non falarei||1012.8 amigo, non soubestes ren / quando me levaron d’aquen||1020.3 – Non vos á mester de mi ren negar||1020.4 – Nunca vos eu, senhor, negarei ren||1020.9 – Non mi neguedes ren, pois assi é||1020.10 – Nunca vos ren negarei, mia senhor||1020.16 – Nunca vos én, senhor, ren negarei||1027.21 Non podedes dous senhores servir / que ambos ajan ren que vos gracir||1028.5 en quant’el diz non lhi gradesc’eu ren||1028.20 ca, se eu non parecesse mui ben, / de quant[o] el diz non diria ren||1031.2 e non vos fig’én ren / porque cuidava que non era ben||1035.9 se el morrer cada que lh’eu non der / do meu ren senon quando m’eu quiser||1035.14 Diz que tan muito é coitado d’amor / que ren de morte non o tornará||1037.8 E quen ben qu[is]er seu tempo passar, / u é con sa senhor, non dorme ren||1039.2 Diz, amiga, o que mi gran ben quer / que nunca máis mi ren demandará||1041.16 e des i / nunca lhis máis poden entender ren||1042.7 Ren non vos pode de morte guardar||1055.17 se eu ren non soubess’entender / do mui gran ben que Deus a vós quis dar||1060.6 – Cuidei en vós e por esto guari, / que non vivera ren do que vevi||1060.9 pois vos non vi, non vi prazer de ren||1078.13 Nen ren non poden veer estes meus / olhos no mund’[ond]’eu aja sabor||1085.2 Con gran coita sol non posso dormir / nen vejo ren de que aja sabor||1091.24 non tem’eu ren mia morte nen morrer||1100.22 Eu non sei ren que lhi dissess’ali||1106.10 mais non lhi dixi ren / de quanta coita por ela sofri||1111.15 Pero Amor nunca me coitas deu / nen mi fez mal senon des que vos vi, / nen vós de ren se ant’el non foi i||1128.4 e ora ja non ei ren que temer||1188.11 Pois eu non ei meu amigo, non ei ren do que desejo||1209.6 ca lhi cuid’eu a parecer tan ben / que lhe non nembre, do que cuida, ren||1229.18 non fazer ren que mi tenhan por mal||1233.24 mais non poderon de mí ren aver||1244.6 Nunca vos ja de ren ei a creer||1245.3 e veestes / à mia mesura, e non vos val ren||1246.6 que, sen vosso ben, creede per mí / que lhi non pode ren morte tolher||1249.5 ca de tal guisa me guardan del ja / que non ei eu poder de fazer ren / por el||1260.5 que me non pode guarir ren / de morte se cedo non ven||1269.7 Nunca vos fiz ren que non devess’a fazer||1272.3 porque non ousou vosco falar ren||1272.15 porque non ousou vosco falar ren||1284.13 e ren non lhi val||1285.6 Pois i non ven, / sei ũa ren: / ... ||1286.4 Pois mi aqui ren non podedes dizer, / id’u ajades comigo lezer||1309.8 Se de mí ouver mandado, / non sei ren que o detenha||1373.8 e pois pouco valvess’e / non desse / ren||1373.21 ca nunca el de seu / aver deu ren / ... / que lh’estevesse ben||1376.13 E, pois eu entendo que ren non valho / nen ei por outra bondad[e] a catar||1390.12 e ren de seu aver non lhi leixou||1394.11 “quen se non guarda, non o preçan ren||1408.8 E non depart’en ren de que se vença||1415.30 que lhi non mingou ren / de quant’avia na maison||1423.16 nen fiar’o senhor [e]no malado / nen o malado [e]no senhor ren||1424.10 e mostrar-lh’-ei [eu] que non disse ren / nen é recado que nulha ren valha||1445.15 – Joan Va[a]squez, nunca roubei ren / nen matei omen||1447.23 non saben ren / senon en todo desigual||1463.18 pero mostra el ũa ren: / ... ||1468.12 e non me val / ren contra ela nen me val servir / ela||1469.4 e meu trobar nunca me valeu ren / contra ela||1473.19 Sol non é pensado / que vós paguedes ren do meu aver||1487.7 ouv’ũu corvo viaraz e faceiro, / de que Don Pero non foi ren pagado||1498.16 Por que vos diz el que quer al rei mal, / ca ren non vee, ... / que el máis am’eno seu coraçon / nen veerá nunca?||1529.23 pero mandei-lhi fazer ũa ren: / ... ||1552.12 non cata ren do que catar devia||1566.3 Ben viu Dona Maria / Leve que non tragia /  ren na mia esmoleira||1570.32 – Joan Vaasquez, non dizedes ren||1603.6 ca jur’a Deus que nunca mi deu ren / senon ũu peid’, ...||1603.17 por aquesto nunca lhi ren pedi / des i en tal que se min no[n] queixasse||1604.6 Eu non lhi dou ren / nen poss’aver que lhi dé, mal pecado||1609.15 Mais quen lhi cuida nunca ren a dar / assi s’ach’én com[e] eu ou peior!||1612.10 e, con tod’esto, non vos vej’eu ren, / pero poedes branc’e vermelho||1620.23 nen perça ren per mingua / en sa ajuda||1621.3 el do seu aver ren non me quer dar / nen er quer que eu viva no alheo||1624.9 en esto mete el o máis do que ten, / pero nunca lhe vejo menguar ren||1652.31 Mas / que á el máis do que eu ei / pois s’end’el non ajuda ren?||1655.24 non ouv’i molher nen baron / que por el dar quisesse ren||1661.17 que tan ben soub’o pecad’enganar / que nunca por molher ren quis[o] dar||1662.4 pois entendestes quando vos trobei / que de trobar non sabiades ren||1662.18 e ora non vos troban en razon / en que xi vos possa ren asconder||1664.4 de quen dona quer m[u]i gran ben / e lhi ren non ousa dizer / con medo que lhi pesará||1666.2 Aos mouros que aqui son / Don Alvaro ren non lhis dá||1670.19 ca pera corte sei que non val ren / a capa velh’, Elvira||1680.11 e saber / podedes que non sabe ren / trobar
Nunha ocasión, ren é un pronome indefinido (‘nada’) nunha frase positiva
1655.18 «Ricome, que sabedes fazer?» / E o ricome disse: «Ren; / ...

algũa ren 'algo'. Cf. algũa cousa
175.27 se per ventura lle dizer quiser / algũa ren, ... / ..., todo ll’escaescerá||204.25 ca siquer ante algũa vez dormia / ou avia d’algũa ren sabor, / que oj’eu, cativo, non poss’aver||214.7 se vos disser / algũa ren||243.18 sempr’eu coidei que verria sazon / que ll’ousaria eu algũa ren / dizer do ben que ll’eu quer’, ...||243.25 se mi ar quiser fazer algũa ren / como non moira, fara mui mellor||675.13 – Que lhi farei se veer u eu for / e mi quiser dizer, come a senhor, / algũa ren?||734.20 E tenho que desmesura fiz i / porque lh’end’algũa ren non tornei i||784.5 ca, se con el algũa ren falar, / quant’eu falar con cabeça de can / logo o todas saberan||1540.11 se vos pormeter algũa ren, / non vo-lo farei recadar||1681.16 E, Per’Ordonhiz, non preguntaria / por esto se algũa ren valesse / aquest’ome
nulha ren 'nada / algo'. Cf. nulha cousa, nulha parte
O valor de nulha ren depende da súa presenza en frases negativas (‘nada’) ou positivas (‘algo, calquera cousa’)
17.2 Ei eu tan gran medo de mia senhor / que nunca lh’ouso nulha ren dizer||24.5 pois vós non avedes sabor / que vos eu diga nulha ren / de quanto mal me por vós ven||39.2 Des quando me mandastes, mia senhor, / que vos nunca dissesse nulha ren||82.5 e nulla ren / me non fica daquel gran ben||110.3 [e] sei que contra vós nulha ren me non val,||130.27 ca non mi avi’a dizer nulla ren / ond’eu nen outre fosse despagado||142.10 Maravillan-se, mia sennor, / e eu deles, por niun ben / desejaren de nulla ren / eno mundo se de vós non||143.1 Non ouso dizer nulla ren / a mia sennor||154.5 Non ll’ouso dizer nulla ren / da mui gran coita’n que me ten!||158.4 a máis fremosa que eu nunca vi, / a que non ouso nulla ren falar?||170.9 ca lles non quero negar nulla ren / de mia fazenda||187.6 direi-a ja, ca sei que nulha ren / non ei por én máis ca perç’a perder||190.14 nunca vos eu ousei / de mia coita nulla ren ementar / que mi a min fez o voss’amor levar||204.6 mais vi-a tan fremoso parecer / que lhi non pudi nulha ren dizer||205.2 Ja eu non ei oimais por que temer / nulha ren Deus||205.13 ca esta non menguava nulha ren / de quanto ben dona devi’aver||213.9 non sabe nulha ren / de gran coita||216.18 ca non ei sabor / de nulla ren u vo-lles eu mostrar / non poss’, ...||219.10 Pero que dizen que negar / non xe lle pode nulla ren / que El non sábia||240.5 e sei que non / ll’ousarei end’eu dizer nulla ren||253.8 E partir-s’-an os ollos meus / de non veer de nulla ren / prazer||261.3 assi vejo que contra vós gran ben / que vos quero non me val nulla ren||263.9 Non ar soube parte d’afan / nen de gran coita nulla ren / o que non sofreu est’afan||275bis.6 pero non ll’ous’én dizer nulla ren||288.6 ca nunca ja poderei gran prazer, / u vos non vir, de nulla ren veer?||298.5 e, pois i vou, / non ll’ouso dizer nulla ren, / pero lle quero mui gran ben||310.18 mas non lle vi de nulla ren pesar / que ll’eu dissesse||341.1 Per boa fe, non saben nulha ren / das mias coitas||389.2 A bõa dona, por que eu trobava / e que non dava nulla ren por mí||445.4 nunca fui ledo nen dormi / nen me paguei de nulla ren||466.10 nen atan coitado / foi eno mundo por sa senhor / omen que fosse nado, / penado, penado, / se[n] nulha ren||547.9 Mais nulha ren / non atendo de vosso ben||553.6 Nunca vos dixi nulha ren / de quanto mal mi por vós ven||563.8 De mi valerdes, senhor, nulha ren / non errades||566.4 e o que sofre ben sempr’outro tal / do mal non pode saber nulha ren||588.6 par Deus, amiga, que non sei eu quen / o veja que non entenda que non / pod’el poder aver d’aver prazer / de nulha ren senon de vos veer||604.13 Que vos non vi á muito e nulha ren / non vi des aquel tempo de nen un ben||729.22 e da coita que por min á / non m’ousar nulha ren dizer||747.7 Nunca lhi ja creerei nulha ren, / pois tanto tarda, se Deus mi perdon||837.5 e ven[ho]-vos dizer / que nulha ren non creades / que vos diga||907.1 Pero mia senhor nulha ren / non mi á de fazer senon mal||931.26 ca lhi non querrei ascuitar / nulha ren do que m’el rogar||956.6 non queria que mi fezesse ben / en que perdesse do seu nulha ren||956.16 E ja eu muitos namorados vi / que non davan nulha ren por aver / sas senhores mal||956.20 se eu mia senhor amo polo meu / ben e non cato a nulha ren do seu, / non am’eu mia senhor, mais amo mí||978.18 mais vós, Amor, non queredes fazer / nulla ren de quant’eu por ben terria||1004.9 Falarei con el, que non m’estara / mal nulha ren, e mesura farei / de lhi falar||1007.1 Do que sabia nulha ren non sei, / polo mundo, que vej’assi andar||1036.21 ou non filhedes con sén nulha ren||1063.1 Non sei eu tempo quand’eu nulha ren / d’Amor ouvesse ond’ouvesse sabor||1063.4 nen filhei tal senhor / a que ousasse nulha ren dizer / do que seria meu viç’e meu ben||1089.3 pois contra vós nulha ren non mi val||1106.7 E non cuidei aver de nulha ren / med’e, por esto, m’esforcei enton||1112.1 Dizen-mi ora que nulha ren non sei / d’ome coitado de coita d’amor||1182.8 Quand’eu con meu amigo dormia, / a noite non durava nulha ren||1211.4 e direi-vo-lo mandado qual é, / que nulha ren non vos én negarei||1212.5 mais eu, fremosa, des que o non vi, / non vi depois prazer de nulha ren||1238.8 que o non pode guarir nulha ren / de morte ja se lh’eu non faço ben||1241.13 E sabe Deus que desto nulha ren / vos non cuidava eu or’a fazer||1247.2 Amigo, vós non queredes catar / a nulha ren se ao vosso non||1255.5 nen ar ouv’eu depois migo / de nulha ren gasalhado||1261.2 Fostes-vos vós, meu amigo, d’aqui / sen meu mandad’e nulha ren falar / mi non quisestes||1352.8 Rodrig’Airas vo-lo diss’e fez mal sén, / pois que vós non citolades nulha ren||1405.11 que nunca vos ome diz nulha ren / que non ouçades, se Deus mi perdon||1410.18 e ferve-lh’o sangui e fara loucura, / que nulha ren i non esguardará||1424.11 e mostrar-lh’-ei [eu] que non disse ren / nen é recado que nulha ren valha||1444.11 e dizen esses con que vós trobades / que de trobar nulha ren non sabedes||1493.19 ca a min non minguava nulha ren||1517.7 o infançon, cada que quer, / vai-se deitar con sa molher / e nulha ren non dá por mí||1524.19 ca lhi non pode nulha ren prestar / se lh’o maestre non aventurar / o corpo||1656.9 nen s’ar tem’el de nulha ren doada / que eu del lev’a todo seu poder||1661.26 ca nunca deu por molher nulha ren||1679.2 Un cavaleiro, fi’-de clerigon, / que non á en sa terra nulha ren
19.4 e Deus non me dé [de] vós ben / se vos de nulha ren mentir||26.2 Assaz entendedes vós, mia senhor, / ca vos am’eu máis ca nulha ren||32.13 e averei ora a sentir, / e non con torto, nulha ren||172.19 en cuidar i / en como podess’acabar / do que querria nulla ren||968.20 se s’ela de min queixar / de nulha ren que dissesse, / en sa prison quer’entrar||1036.8 Vós non seredes tan sen-conhocer, / se lhi filhardes nulha ren do seu, / que lhi non ajades ben a fazer||1036.11 se lhi filhardes nulha ren do seu, / [que diredes por lhi non fazer ben?]||1498.11 ca ben quit’é de veer nulha ren / Don Estevan ond’aja gran prazer

al ren ~ ren al 'ningunha outra cousa, nada'. Cf. al nada
72.21 e non catades i / mesura nen Deus nen al ren||84.23 E, pois me Deus poder non dá / de me per al ren defender, / est’averei a fazer ja||209.14 Podedes-vos nembrar de min / depois mia morte sen al ren||253.14 E partir-s’-á meu coraçon / de nunca d’al ren se pagar||879.19-20 pois na cort’omen non livra por al / ren se de dar non se trabalh’e d’al||1055.14 e voss’amor / fez-me-vos per tal guisa desejar / que non desej’al ren senon morrer
431.14 nen sei de mí ren al / senon atanto que eu sofr’, atal / coita d’amor qual vos eu direi ja

non dar ren / nen dar ren / nunca dar ren 'non facer caso de, non lle conceder importancia'. Cf. non dar nada, dar pouco
Rexe a preposición por, ao tempo que pode presentar leves variacións na expresión da negación (nen, nunca), ademais de ren poder aparecer cun indefinido negativo (neũa, nulha)
28.7 por vos aver a querer ben / e non dardes vós por mí ren||54.19 por tod’esto non daria eu ren / se visse vós||84.15 Pero sei eu ca ren non  / ela por est’ome perder||133.14 e por meu mal fiquei / vivo, pois vós por meu mal ren non dades||200.30 Pero, se llo por min dissess’alguen, / ben coido dela que non desse ren / nen por mia morte nen por eu viver||317.24 e non guarrei per niun sén, / pois mia sennor non quer por mí dar ren / de que eu sempre andei enganado||330.17 se eu trouxer os panos, non dedes por én ren||348.5 que desejo ben por que non dou ren, / e que me ven o mal que me non ven||387.3 e vós non dades por én ren / nen vos queredes én doer||389.2 A bõa dona, por que eu trobava / e que non dava nulla ren por mí||578.3 creede ben / que non dou eu por tal enfinta ren||744.3-4 Fals’amigo, per boa fe, / meu, sei que queredes gran ben / outra molher e por mí ren / non dades||818.14 ca pola gran coita que sofr[ere]i / non dou eu ren||819.8 – Amiga, ben vos conselharia / dizerdes que non dades por el ren||819.15 – Amiga, nunca lhi mal verria / de lhi dizerdes atanto por mí, / que non dades por el ren des aqui||858.21 fez-me veer vós e ar fez log’i / a vós que non dessedes, por mí, ren||871.13 mais vosso cuidado pode chegar / u ést’a dona que ren non quer dar / por min||889.27 ren non daria, se ouvess’o seu / ben, por quant’outro ben eno mund’á||931.13 Que viss’eu que non dava ren / el por mí||956.16 E ja eu muitos namorados vi / que non davan nulha ren por aver / sas senhores mal||1007.25 E non daria ren por viver i, / en este mundo, máis do que vivi||1228.20 E tal ventura era pera quen / non quer amig’e non dá por el ren||1319.11 ela por én neũa ren non ||1414.9 E des i, ja po-la nave quebrar, / aqui non dades vós ren polo mar / come os outros que i van enton||1414.21 e todos esto cuidamos por quanto / non dades ren por tormenta do mar||1468.5 por tod’outro ben / que Deus no mundo a outro pecador / fazer quisess’, eu ja, per boa fe, / ren non daria||1517.7 o infançon, cada que quer, / vai-se deitar con sa molher / e nulha ren non  por mí||1605.11 [E] esta dona de pran á jurado, / meus amigos, ... / que jasca sempre, ... / ela con outr’e non  por min ren
Rexe, nunha única ocasión, a preposición de
1274.24 – Se morrer, moira, ca non dou eu ren / d’assi morrer, ante mi praz muit’én
1414.7 nen dades ren por tormenta do mar||1490.4 atant’ei gran sabor de a fazer / que ja máis custa non recearia / nen ar daria ren por meu aver||1509.23 E o peon viron en Santaren / e non se avanta nen  por én ren||1549.14 e non mi fala nen  por mí ren
325.5 pois dela non morri, / ja máis por coita nunca ren darei||331.4 ca nunca ren por mí quisestes dar||1661.26 ca nunca deu por molher nulha ren
non seer ren / nunca seer ren 'valer moi pouco, ficar en nada'. Cf. non seer nada
107.32 todo o mundo non é ren / senon, senhor, o vosso ben / a quen o Deus quisesse dar||269.20 todas as outras donas non son ren / contra ela nen an ja de seer||305.9 ben vera que cab’ela non son ren||314.21 e quanto mal me fez / non sera ren se m’oir esta vez / meu Sennor Deus||520.14 mais desto non fora ren / senon porque mia senhor cuidou ben / que d’outra eran os desejos meus||535.13 E, porque o al non é ren / ..., / querede-vos doer do meu / mal||580.9 ca sei eu mui ben / que do que foi non fora ren||758.2 pois [j]a o mundo non é ren / nen quer amig’a senhor ben?||987.21 en todas tres-las leis, / quantas conquistas foron d’outros rei[s], / apos Sevilha todo non foi ren!||1244.1 Vossa menag’, amigo, non é ren||1528.34 e o que Deus en Roma deu / diz Balteira que todo non é ren||1649.14 pois des i / cras non é ren o jantar
899.7 tanto me nembr’agora ja / come se nunca fosse ren
teer en ren ~ tẽer en ren 'dar importancia'
En xeral, esta expresión presenta formulación negativa
252.2 Muit’aguisado ei de morrer / e non tenno mia mort’en ren||357.7 Con mui gran coita non tenh’en ren ja, / senhor, mia mort’...||729.7 Nen ten agora el en ren / mui gran sanha que eu del ei||909.10 quanta coita avia d’amor / non cuidav’a teer en ren / sol que a viss’, ...||914.10 nen a gran coita que sofri / por vós des que vos conhoci / non o terria ja en ren||1046.8 E [el] quer muito con el-rei viver / e [a] mia sanha non a ten en ren||1050.9 Ja vos disseron por mí que falei / con outr’om’e que vos non tiv’en ren||1051.2 A que mi a min meu amigo filhou / mui sen meu grad’e non me tev’en ren||1084.5 mais Deus Senhor non mi faça lezer / se eu ja mui gran coita tenh’en ren||1120.5 e por aquesto non tenh’eu en ren / sanha, que sei onde mi verra ben
243.11 nen tẽê-ll’o mal que me faz en ren

per nen ũa ren loc. adv. mod. 'de modo ningún'
668.4 Defendeu-mi que per nen ũa ren / nunca vos visse, nen vos vi por én
per nulha ren ~ por nulha ren loc. adv. mod. 'de modo ningún'
43.15 Nunca ome pesar dira, / nen prazer, que lhi tan gran ben / queira come eu, per nulha ren||71.24 ca non fara per nulla ren / se o ante eu saber poder||92.15 ca ja toda per nulla ren / non a poderia saber / per min||94.3 Ja foi sazon que eu cuidei / que me non poderi’Amor / per nulla ren fazer peor / ca me fazi’enton||214.3 Que grave cousa, sennor, d’endurar, / pera quen á sabor de vos veer, / per nulla ren, de non aver poder, / senon mui pouco, de vosco morar||241.15 mais non viverei ja / máis des aqui, de pran, per nulla ren||241.21 ca non poss’oj’osmar / com’eu possa viver per nulla ren, / poi-la non vej’, ...||245.19 [se podesse, mais non poderia] / per nulla ren, par Santa Maria||263.11 o que non sofreu est’afan / de non poder, per nulla ren, / veer-la sennor que ben quer||263.19 e non o quer’eu en coidar / esto per nulla ren meter||272.2 Non me soub’eu dos meus ollos mellor / per nulla ren vingar ca me vinguei||272.7 ca me non podian per nulla ren, / sen vee-lo mui bon parecer seu, / fazer gran mal||291.6 e, se chegar / u a veja, esto sei ben, / non dormirá per nulha ren||299.6 ca me non quis nunca nen quer creer, /  per nulla ren, que lle sei ben querer||300.4 que non coidei que ouvesse poder, / per nulla ren, de vos querer mellor||362.6 ca non cuidei sen vosso ben / tanto viver per nulla ren||403.5 e pesar-mi-á én, ... / de me partir de vós per nulla ren / e ir morar allur sen vosso ben||529.6 o que nunca sera per nulha ren||599.14 quand’aguisastes que per nulha ren / eu non viss’o meu amig’e meu ben||601.5 pois que lhi eu defendi / que non fosse, per nulha ren, / per u eu foss’, ...||789.2 a que eu defendi / que non fosse d’aqui per nulha ren / alhur morar||803.6 e farei-lh’entender / que outra vez non se vaia d’aqui /  per nulha ren sen mandado de mí||854.7 ja non / me pos[s]’end’eu per nulha ren partir||855.20 que per nulha ren / perder non posso a gran coita que ei||856.7 e, sen[h]or, é desvairada razon, / ..., / non aver ben de vós per nulha ren||977.3 que lho non entenden per nulha ren / senon a quen no el dizer quiser||1032.8 Per nulha ren non me posso quitar / de falar vosc’, ...||1057.1 Senhor, non poss’eu ja per nulha ren / os meus olhos desses vossos partir||1067.14 que me non quer leixar per nulha ren / partir de vos ja sempre querer ben||1075.4 [e] per nulha ren / non ous’eu dizer por quen / mi ven quanto mal mi ven||1263.6 ca sei que non posso guarir, / per nulha ren, se a non vir||1424.13 ca non pode per nulha ren veer / mal ome que non vee nemigalha||1462.4 non pod’el-rei saber, per nulha ren, / quando se vai nen sabe quando ven||1488.23 ca non podedes ja, per nulha ren, / que per mí seja o preito juntado||1591.4 e ja creer / non lho quig’eu per nulha ren||1672.3 que é guardada que per nulha ren / non a podedes, amigo, veer
29.22 aquela ren nunca sera / que a min grave seja ja, / por nulha ren, de cometer / s[e] eu esto posso fazer||227.18 nunca ll’ar pude rogar des ali / por nulla ren do que ll’ante rogava||398.13 escolleria, mentr’ouvesse sén, / de nunca ja morrer por nulla ren||1048.7 Por nulha ren non me posso guardar / que non moira ced’e con gran pesar
per ren loc. adv. mod. 'de ningún modo, por cousa ningunha'
7.22 o por que vos sempr’amei / per ren non mi-o tenhades||11.18 Estranha mengua mi fara / tal que per ren non poss’osmar / como sen el possa estar||13.10 e cuid’eu ben per ren que non / podesse máis outra cobrar||14.50 ca per ren non poderia, / pois me deit’, adormecer||33.4 ca non quer Deus nen vós nen meu pecado / que [vós] querades per ren entender / com’eu estou mui preto de morrer||35.15 Sen vós, senhor, non me sei eu per ren / conselh’aver||36.2 Pero que mia senhor non quer / que por ela trobe per ren / nen que lhi diga quan gran ben / lhi quero||40.2 Quando m’agora mandou mia senhor / que non vivess’u a visse per ren||59.28 aver’a entender / ca non devia eu a fazer / o que ali cuido, per ren||60.31 nunca vos poderei / tan muit’en mia coita falar / que vos per ren possa mostrar / quan grave m’é de padecer||64.13 por esto a non poderei / perder per ren||74.9 E pero nunca foi én pensado / que podesse eu per ren veer / o que me faz tal cuita aver||82.18 e, pois que mia sennor non quer / esto d’Amor per ren creer, / ja máis seu ben non averei / senon assi como mi-o ei||85.5 mais eu non o posso creer: / que ome perdera per ren / coita d’amor sen aver ben / da dona que lla faz aver||96.11 guardar-se ben de lho saber / per ren nulh’omen nen molher||97.5 pois na maior / viv’eu que pod’Amor fazer / aver a nulh’omen per ren||109.14 ca, des que os vejo, non poss’eu per ren os meus deles partir||122.13 e vós, por tollerdes-mi o sén, / nunca lles queredes per ren / esta mezcra de min creer||126.3 per ren non mi-o queren sofrer / estes que non poss’eu forçar||135.9 e porque me veen coitar / do que lles non direi per ren||136.15 non m’ar terrá que m’eu possa per ren / dela partir enquant’eu vivo for||148.10 essa per ren non na quer’eu leixar / nen lhe valra se se chamar «mesela»||175.24 quando a vejo, que per ren non sei / que ll’i dizer||187.13 ben / lhi faz Deus tanto quant’eu ja per ren / nunca direi nen o seu parecer||189.10 e per ren / mia sennor non se dol de min||200.10 Tanto a vi fremoso parecer / e fremoso falar que sol mester / non m’ouvera per ren de a veer||235.23 Mais a que sazon que m’eu acordei / quando a non posso per ren veer / nen quando non poss’i consell’aver!||241.18 e non / na veer nen a coidar ja per ren / a veer||258.3 mais ja per ren / no[n] ei poder de me guardar / que vos non aja de fazer, / do ben que vos quero, saber||258.20 Tal ben vos quero que ben sei / per ren que non posso guarir||258.26 ca todo non sei oj’eu quen / o podesse dizer per ren||262.3 pois que vos ides e eu non poss’ir / vosco per ren||262.16 E os meus ollos non poden veer / prazer, enmentr’eu vivo for, per ren||291.19 e, poi-la non vejo, provar / non o ei per ren||308.1 A guarir non ei per ren / se non vir a que gran ben / quero, ca perço o sén||318.3 Coit’averia se de mia sennor, / ..., coidasse aver ben / e non poder’eu vee-la per ren||360.14 mais mia senhor non saberan per ren||374.19 sen[h]or u Deus nunca deu mal per ren / foi dar a min||376.2 Pero eu dixe, mia senhor, / que non atendia per ren / de vós ben||379.2 Estes que m’ora tolhen mia sen[h]or, / que a non poss’aqui per ren veer||434.8 ben sei / que me non posso ja per ren partir||436.6 pero non poderei per ren / sofrer a coita en que me ten Amor / por vós||464.25 e por ende per ren partir / de vos muit’amar non posso||487.9 E pero, se a quiserdes tẽer, / non na tenhades per ren ant’el-rei||554.12 mais ben sei / que me non podedes tolher / per ren nen un ben nen prazer||562.4 mais non / poss’eu per ren nen mí nen el forçar / que non cuide sempr’en qual vos eu vi||636.14 Non me passava sol per coraçon / que eu podesse da morte per ren / perder pavor||640.9 e sabe que non perderá per ren / esta coita||667.12 mais oi dizer / a quen o viu assi jazer / que tan coitado jazia / que ja non guarria per ren||702.16 mais non vos creerei per ren / que no mundo á que quera tan gran ben||710.9 Non cuidei que tan gran sazon / el podesse per ren guarir / sen mí||725.27 farei eu por vós quanto fazer oer, / mais ante per ren non lhi perdoarei||791.15 ja non podedes per ren ben a[ve]r / se non fordes de sanha sofredor||800.3 mais eu non o creo per ren||831.8 E gran coita non perderei / per ren, meos de o veer||890.9 E, pois mia coita per tal guisa é / que a non posso per ren encobrir||943.16 mais foi i tan coitado que mester / non m’én fora, pois que o vi, per ren, / cuidand’, amiga, qual era [melhor:||961.18 [E] sa bondad’e seu bon parecer / mi faz a mí mia senhor tant’amar / ... / que non poss’eu, per ren, i al fazer||979.3 ca non ous’eu per ren dizer / a que m’en grave coita ten||1041.9 Tal dona sei eu, ... / ..., / que lho non poden per ren entender / o[s] que cuidan que a guarda[n] mui ben||1088.5 e con pavor de vos pesar / non lhis ouso dizer per ren, / senhor, que vos eu quero ben||1088.11 e eu, por vos non assanhar, / non lhis ouso [per ren] dizer / [...]||1088.18 non lhis ouso dizer por min, / per ren, que por vós moir’assi||1134.2 guardan-me del, e non ouso per ren / a Santa Maria ir||1173.10 pois meu coraçon é en poder seu, / que nunca o pode perder per ren||1173.16 poi-lo coraçon ten en seu poder, / que nunca ja per ren no perderá||1211.19 Melhor mandado nunca ja, per ren, / daqueste, madre, non poss’eu oir||1361.7 Non lhis guarira per ren / a[o] torto que lhis ten||1365.7 andaredes i mui ben / e non vos rengerá per ren||1365.10 apertade-lh’o atafal / e non vos rengerá per ren||1365.17 e non vos rengerá per ren||1381.17 disse-lho log’e, per ren, / seu cantar non ois[s]e||1390.11 tanto o tev’o peer aficado / que o non pôde per ren receber / e ren de seu aver non lhi leixou||1398.14 esto faz el, que xo pode fazer, / mais outr’omen per ren non o faria||1404.18 mais os dous que sairon primeiro / non lhis cuidei per ren a [e]scapar||1435.42 D’encobrir anos / con panos, / aquestes enganos / per ren non os quer||1468.17 nen quer consentir / que a veja nen que more u a veer / possa per ren||1529.24 que aquel dia per ren non comesse / e se deitasse e se cobrisse ben||1531.12 que manto d’outren non filhe per ren||1533.12 pon ora assi en seu degred’el-rei / que se non chame fidalgo per ren||1628.11 ja nunca pode peior prez / aver per ren

per ren que seja 'de ningunha maneira'
1134.5 e non me leixan, per ren que seja, / a Santa Maria ir||1153.10 esto non pode seer per ren que seja||1307.5 non vos entendan, per ren que seja, / que vos eu mand’ir u vos el veja||1308.16 Que el log’a mí non venha non tenh’eu per ren que seja
u outra ren non á 'certamente, con certeza, sen dúbida'
175.22 ca ben sei eu, u outra ren non á, / que tal esforç’avera qual eu ei / quando a vejo, que per ren non sei||1327.20 E, pois vos el-rei aqueste logar dá, / bispo, senhor, u outra ren non á, / vós seeredes privado toda via / deste vosso beneficio [ja] / con oficio
u outra ren non jaz 'certamente, con certeza, sen dúbida'
66.29 ca sei eu ben, u outra ren non jaz, / ca me sera, mia sennor, máis mester / de veer-vos||1195.2 Partir quer migo mia madr’oj’aqui / quant’á no mundo, [u] outra ren non jaz