a

Glosario

Voces do A
[últ. rev.: 16/09/2022]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
assanhar ~ [ensanhar] v. tr., intr. e pr. 'irarse contra alguén, encolerizar, irritar'
Este verbo rexe con frecuencia as preposicións a, contra e escontra

11.25 Cada que me lh’eu assanhar, / a meu osm’, e lhi mal disser, / se mi-o logo a tolher oer / mia vezinha e mi-o sussacar, / mao vezinho per-sera||104.22 Conselho no’me saberei / con medo de xi m’assanhar||210.5 mais ei dela tan gran pavor / que lle non ouso falar ren / con medo de se m’assannar / e me non querer pois falar||238.16 E, se m’eu ei de mi-a loar sabor, / non an por én por que se mi assannar||250.6 se soubess’el quan pouc’eu daria / por sa sanha, non s’as[s]anharia||250.9 E, porque non quig’eu con el falar / quand’el quisera nen se mi aguisou, / assanhou-s’el máis||250.14 Porque me quer gran ben de coraçon / as[s]anhou-s’el e cuidou-m’a fazer / mui gran pesar||250.16 mais devedes creer / del, que s’as[s]anha, se Deus me perdon||468.7 se ũa vez assanhar me fazedes, / saberedes quaes peras eu vendo||645.4 porque entendo ca mi quer ben, /  assanho-me-lhi por én||651.2 Meu amigo, pois vós tan gran pesar / avedes de mi vos eu assanhar, / por Deus, a quen m’assanharei, / amig’, ou como viverei?||681.8 E, se cuidades ca non ei poder, / meu amigo, de mi vos assanhar, / ben como vós a min, ides cuidar / mal sén||681.14 E, [se] cuidades que poder non ei / de me vos assanhar, se m’eu quiser, / ben come vós a min, se vos prouguer, / ben outrossi me vos assanharei||681.16 ben come vós a min, se vos prouguer, / ben outrossi me vos assanharei||714.5 E tenho que lhi fiz torto de me lh’assanhar doado||725.6 porque s’as[s]anhou, non lhi perdoarei||729.2 Quando meu amigo souber / que m’assanhei por el tardar / tan muito, ... / [...] / muito terrá que baratou / mal porque tan muito tardou||752.4 por quant’el viu que me lh’eu assanhei, / chorou tan muit’e tan de coraçon / que chorei eu con doo del enton||752.16 e, quand’el viu que mi lh’assanhava, / chorou tan muit’e tan de co[raçon / que chorei eu con doo del enton]||791.3 se virdes que me vos quer’as[s]anhar, / mia sanha non tenhades en desden||791.6 se m’as[s]anhar, alguen se que[i]xará||791.7 Se m’assanhar, non façades i al / e sofrede a sanha no coraçon||803.4 assanhar-m’-ei e farei-lh’entender / que outra vez non se vaia d’aqui / per nulha ren sen mandado de mí||819.2 – Por Deus, amiga, provad’un dia / o voss’amigo de vo-lh’assanhar||827.3 Jurava-m’oje o meu amigo, / por tal, madre, que lhi perdoasse, / que nunca ja máis se mi as[s]anhasse||827.16 e por aquesto ja lhi ren non val / de me jurar, pois que me lh’as[s]anhei||849.15 E, como s’én dona quer assanhar, / non vos dira que tolher pod’a min / nen un ben que ela possa osmar / que dela ouvesse||1018.1 O meu amigo, que xi m’assanhou / e que non quer ja comigo falar, / se cuidou el que o foss’eu rogar||1035.19 E assanha-xi-m’el, mais ben sei eu / que a sanha, todo, é sobre-lo meu||1088.10 e eu, por vos non assanhar, / non lhis ouso [per ren] dizer||1120.2 Sanhudo m’é meu amig’, e non / Deu-lo sabe, por que xi m’assanhou||1123.1 Assanhou-s’o meu amigo / a mí porque non guisei / como falasse comigo||1123.27 Sei que non sab’a mia manha, / pois que m’enviar non quer / mandadeir’e xi m’assanha||1130.11 Pregunta-lo-ei por que m’á despagado, / e si m’assanhou a tort[o] endõado||1132.1 Assanhei-me-vos, amigo, noutro dia||1135.1 Assanhei-me-vos, amigo, per bõa fe, con sandece||1135.3 mais, se mi vos assanhei, / desassanhar-mi-vos-ei||1146.4 se me lh’eu ant’assanhar, / quando m’el sanhuda vir, / non s’ousará d’aquend’ir||1146.16 mais, se m’eu for assanhando, / quando m’el sanhuda [vir, / non s’ousará d’aquend’ir]||1156.19 e assanhar-m’-ei un dia / se m’el non diz qual ben de mí querria||1200.3 O meu amig’, a que preito talhei, / con vosso medo, madre, mentir-lh’-ei, / e, se non for, assanhar-s’-á||1201.5 Non faç’eu torto de mi lh’assanhar / por s’atrever el de me demandar / que o foss’eu veer / [a la font’u os cervos van bever]||1270.3 e por que s’assanhou agora o meu amigo?||1271.1 Assanhou-se, madr[e], o que mi quer gran ben / contra mí endoad||1271.9 Assanhou-s[e] e foi-se sen o meu prazer||1291.4 e, se s’as[s]anha, non faz i torto / o meu amigo, e ten-se por morto||1337.12 e, quando m’eu de perfiar [e]scuso, / assanha-se e diz-me o que vos direi||1385.7  ..., se vós virdes no mouro travar / sei eu de vós que vos assanharedes||1405.17 e assanhei-m’eu e dixi por én||1410.6 non lhi vaan [e]na capa travar / nen o assanhen||1410.6 ca, se s’assanhar, / pagar-lhis-á el peage de cuu||1492.27 e, pois s’assanha, non cata per u / feira con el, sol que lh’ome desvia||1513.29 – [E] ves, Lourenç’, ora m’assanharei, / pois mal i entenças||1653.7 e a puta queixar-s’-á, / e vós assanhar-vos-edes||1669.14 e eu por én ja mi assanhando vou / de seu trebelho mao
250.4 mais el, que s’assi / a min assanha, sei eu ũa ren||645.1 Assanhei-m’eu muit’a meu amigo / porque mi faz el quanto lhi digo||645.6 E, se m’outren faz ond’ei despeito, / a el m’assanh’e faço dereito||651.3 por Deus, a quen m’assanharei, / amig’, ou como viverei?||651.6 Se m’eu a vós, meu amig’e meu ben, / non assanhar, dizede-m’ũa ren||651.10 Se m’eu a vós, que amo máis ca min, / non assanhar se sabor ouver i, / por Deus, a quen m’a[ssanharei, / amig’, ou como viverei?]||651.13 Se m’eu a vós d’assanhar non ouver, / siquer dõado, quando m’eu quiser, / por Deus, a quen me [assanharei, / amig’, ou como viverei?]||1135.2 Assanhei-me-vos, amigo, per bõa fe, con sandece, / como se molher assanha a quen lho nunca merece
250.2 O meu amigo, que me mui gran ben / q[u]er, as[s]anhou-s’un dia contra min / muit’endoado||681.2 que me non poss’assanhar sen razon / eu contra vós come vós||681.5 ca poder ei de m’assanhar assi: / eu contra vós come vós contra mí||913.5  assanha-s’ora contra mí, / e pero faz seu prazer i
786.9 os meus / olhos choraron muito con pesar / que eu ouv’én, poi-lo vi assanhar / escontra mí
722.12 e ja me lhi ensanhei / porque o fez

◆ IPr.: P1 assanho, P3 assanha||ICp.: P1 assanhava||IPt.: P1 assanhei ~ ensanhei, P3 assanhou||IFt.: P1 assanharei, P3 assanhará, P5 assanharedes||IPp.: P3 as[s]anharia||SPr.: P6 asanhen||SPt.: P3 as[s]anhasse||SFt.: P1 assanhar, P3 assanhar||Xer.: assanhando