c

Glosario

Voces de C
[últ. rev.: 19/10/2022]ImprimirAlternar visualización de los ejemplos
chegar v. Cf. achegar
1. v. intr. 'chegar, vir, aparecer'
5. pois nós chegou / e o Deus connosco juntou||91.7 que non pod’ome coita aver / que non aja log’a perder / des que ll’outra chega maior||243.20 e estou / atendend’aquel temp’, e non chegou||291.4 e, se chegar / u a veja, esto sei ben, / non dormirá per nulha ren||312.1 Ando coitado por veer un ome que aqui chegou||313.7 Preto fui en que podera chegar, / se eu ousasse, ced’u ela é||325.8 E, quando m’eu da mia senhor parti, / non cuidava esse di’a chegar / viv’aa noite||358.11 e, pois eu ido fosse, ele chegasse / u de chegar eu ei mui gran sabor||358.12 e, pois eu ido fosse, ele chegasse / u de chegar eu ei mui gran sabor||461.14 bõos talhos en Espanha metestes, pois i chegastes||484.1 Don Foan, quand’ogano aqui chegou / primeirament’e viu volta e guerra||575.1 Chegou-m’or’aqui recado, / amiga, do voss’amigo||583.1 Non chegou, madr’, o meu amigo||583.4 Non chegou, madr’, o meu amado||607.1 Chegou-mi, amiga, recado / daquel que quero gran ben||607.7 El ven por chegar coitado, / ca sofre gran mal d’amor||614.2 Por Deus, punhade de veerdes meu / amig’, amiga, que aqui chegou||624.21 porque cuidand’i toman gran prazer, / o que a min nunca pode chegar||646.1 Estava meu amig’atenden[d]’, e chegou / mia madr’...||658.8 mais, pois chegou, / madre, [per bõa fe, leda m’and’eu]||671.1 Chegades, amiga, d’u é meu amigo / e con el falastes||671.5 D’u é meu amigo ben sei que chegades / e con el falastes||714.4 par Deus, se ora chegasse, co[n] el mui leda seria!||729.3 quand’aqui chegar||737.8 Log’oj’, amiga, polo meu amor / preguntad’os que aqui chegaron / com’ou de qual guisa o leixaron||752.3 e quand’aqui chegou, / ..., / chorou tan muit’e tan de coraçon||756.2 ca chegou meu amig[o]||756.5 ca chegou meu amigo||756.8 ca chegou meu amigo||765.6 de parecer venceu quantas achou / ũa moça que x’agora chegou||766.5 Sei eu que por falar migo chegará el mui coitado||774.4 fezestes-me-lh’, amigas, perdoar, / e chegou oj’...||789.10 ai amiga, mandado mi chegou / que ést’aqui e quer migo falar||813.12 Briosas van no navio / pera chegar ao ferido||813.17 Briosas van enno barco / pera chegar ao fossado||813.21 Pera chegar ao ferid[o] / e servir mí, corpo velido||813.26 Pera chegar ao fossado / e servir mí, corpo loado||825.17 Quen lh’oje por mí rogasse / que non tardass’e chegasse / ond’eu amor ei!||826.7 e meu amigo chegava, / edoi lelia doura!||826.13 O meu amigo chegava, / lelia doura||835.14 cada que vir / algun ome de fronteira chegar, / non ei medo que mi diga pesar||865.23 En Santiago, seend’albergado / en mia pousada, chegaron romeus||871.12 mais vosso cuidado pode chegar / u ést’a dona que ren non quer dar / por min||917.1 En muito andando cheguei a logar / u lealdade nen manha nen sén||917.8 E quen ali, com’eu cheguei, chegar / se[n] mentir’...||917.8 E quen ali, com’eu cheguei, chegar / se[n] mentir’...||969.26 ca os que aqui chegaren, / pois que vos aqui acharen, / ben diran que máis ouv’i||977.11 por qual vos dig’o que a min chegou||1015.12 e por én dig’eu a Nostro Senhor / que El[e] me dé, cada u chegar, / capon cevado pera meu jantar||1026.5 preguntad’, ... / en quantos dias poderá chegar / aqui de Toledo quen ben andar||1041.17 e nós, ante [sol] que cheguemos i, / log’é [sabud’e non sei eu per quen]||1047.9 mais a quantos eu vir chegar / d’u ides con el-rei viver||1048.9 e, amigas, quand’el aqui chegar, / non sábia per vós qual mort’eu prendi||1095.1 – Madre, chegou meu amig’oj’aqui||1142.10 Pois m’aqui seu mandado non chegou, / muito vin eu máis leda||1184.7 Quand’eu cheguei, estava el chorando||1211.15 e fez-mi-o El chegar||1247.7 ca noutro dia chegastes aqui / atal sazon que ouv’én tal pavor||1284.8 O que vistes esse dia / andar por mí mui coitado / chegou-m’ora seu mandado||1303.8 ca mi dizen que chegou / a Santa Maria de [Reça]||1319.5 des que veo nunca s’a el chegou / nen quer chegar se del certa non é||1372.3 e, se [i] chegasse, compraria / dona fremosa de gran mercado||1372.8 [E] eu cuitado non chegaria / por comprar corpo tan ben talhado!||1382.16 se i alguen chegar po-lo prender, / diz que é mui corredor aficado||1382.19 e, demais, se cansar ou se caer / e i alguen chegar po-lo filhar||1399.2 Nostro Senhor, que ben [eu] alberguei / quand’a Lagares cheguei, noutro dia||1411.7 e jantan e cean a gran perfia / e burlan corte cada u chegamos||1412.9 ouv[i] ali a chegar / ... a logar / u á [a]tal fareleiro||1412.10 ouv[i] ali a chegar / (que non chegass’!) a logar / u á [a]tal fareleiro||1412.17 Non vistes peior parado / albergue do que achei / enton quand’a ele cheguei||1415.5 u cheguei a vosso logar||1415.19 [e] o comendador chegou||1415.25 porque vos nembrastes de min / quand’a vosso logar cheguei||1416.6 ca nunca tan mal doent’ome achou / nen tan perdudo, des que el chegou||1419.30 – Joan Coelho, el vos peitou / noutro dia quando chegou||1463.23 Sanhudo ven contra el-rei ja, / ca, u foi mester, non chegou||1464.1 Chegou aqui Don Foã[o] e veo mui ben guisado||1464.3 pero non vẽo ao maio / por non chegar endoado||1464.5 Per bõa fe, ben guisado chegou aqui Don Foã[o]||1464.7 mais, por non chegar en vão, / demos-lhi nós ũa maia das que fezemos no maio||1473.12 e un mouro, que á ‘qui de chegar||1475.5 ca entonce atá Mompilier chegou||1475.15 Ca, pois aqui cheguei, ja non diran / que non foi [...||1477.25 e quis Deus que, nas palavras primeiras / que ouveran, que chegass’eu ali||1482.1 Dizen que ora chegou Don Beeito / muit[o] alegre pera sa molher||1489.26 Estas oras chega Joan de Froian||1489.42 Esto per-dito, chegou Pero Ferreira||1497.31 E, quando o conde ao castelo chegou de Celorico||1499.3 mais non pod’o casamento chegar / d’ome o sei eu que sabe com’é||1540.16 non vos cerran a porta assi / com’ao que ora chegou||1544.9 Teen que o non sab’el-rei, / que Amor aqui non chegou||1585.23 e, por sa molher, que i non chegava, / non no ousavan changer seus vassalos||1587.26 E non sabemos, ... / tan bõo meestre, pois aqui chegou||1591.17 ca pouc’á que aqui cheguei||1596.11 que non chegaran aquela sazon||1610.1 Chegou Paio de maas artes / con seu cerome de Chartes||1610.13 Chegou per u an Gra[a]da, / descalço, gran madurgada||1625.2 Don Pedro ést[e] cunhado d’el-rei, / que chegou ora aqui d’Aragon||1633.1 Ena primeira rua que cheguemos, / guarnir-nos-á Don Foã[o] mui ben / d’un pan’estranho que todos sabemos||1644.3 e chegou i un infançon||1645.2 D’un tal ricome vos quero contar, / que noutro dia a Segovia chegou||1660.13 se pan sobrepost’ouvesse e lhi chegass’ano mao||1673.17 e, ante que chegu’ao mar, / tornar-me poss||1679.18 e non quer ja por parente colher / un seu sobrinho que aqui chegou
2. v. intr. 'atinxir o termo dun percurso temporal'
1610.4 e non leeu el nas partes / que chegasse a ũu mes
3. v. pr. 'achegarse, aproximarse, acercarse'
1.1 Amor, des que m’a vós cheguei / ben me pos[s]o de vós loar||1.13 e des que m’eu a vós cheguei, / Amor, de tod’al fui quitar / senon, de vos servir, punhar||766.6 e vós ide-vos chegando lá todas per ess’estrado||1319.4 des que veo nunca s’a el chegou / nen quer chegar se del certa non é||1337.4 e, porque os vi ambos perfiar, / cheguei-m’a el e dixi-lhi log’i||1585.27 ja s’enton a el chegar non podia, / atan mal dizia que lhe cheirava
4. v. pr. 'levarse a cabo, realizarse, concluír'
1014.19 E o preito guisad’en se chegar / era, mais non á quen i o começar

◆ IPr.: P3 chega, P4 chegamos, P5 chegades||IImp.: P3 chegava||IPt.: P1 cheguei, P3 chegou, P5 chegastes, P6 chegaron||IFt.: P3 chegará||ICond.: P1 chegaria||SPr.: P4 cheguemos||SPt.: P1 chegass(e), P3 chegasse||S.Fut: P1 chegar, P3 chegar||Inf.: P6 chegaren||Ger.: chegando