c

Glosario

Voces do C
[últ. rev.: 11/07/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
começar v.
1. v. tr., intr. e pr. 'comezar, iniciar'
99.2 quer’eu agora começar / ũa tal ren que acabar, / se Deus quiser, non poderei||166.14 ca eu por que ei a dizer / o por que m’ajan de saber / quan gran sandece comecei||371.15 – Juião, pois tigo começar / fui, direi-t’ora o que te farei||371.21 que nunca vilão aja sabor / d’outra tençon comego começar||442.11 e peor m’é que quando comecei||482.8 U a voz começastes, entendi / ben que non era de Deus aquel son||482.25 e con pavor aquesta oraçon / comecei logo e dixe a Deus assi||850.8 Pero quero-o começar / e forçar i meu conhocer||901.1 Ora começa o meu mal, / de que ja non temia ren||1014.20 E o preito guisad’en se chegar / era, mais non á quen i o começar||1366.8  comecei / aqueste cantar da egoa, / que non andou na tregoa||1513.25 e leixade mí, que sei ben fazer / estes mesteres que fui começar||1523.22 E, pois que s’este preito começou / antr’eles ambos, ouve grand’amor / antr’ela sempr’[e] o demo maior||1540.13 Des que s’a guerra começou, / ..., / non vos cerran a porta assi / com’ao que ora chegou||1607.3 non dev’a começar / en mí, que ando por ela sandeu||1607.5 mais comec’ant’en reino de Leon, / u prês desonras de quantos i son||1608.18 ca, poi-l’eu começar, / tal escatima lhi cuid’eu dizer||1637.23 E Don Afonso, pois á tal sabor / de fazer bõa casa, começar / a dev[e] assi||1676.9 ar foron outra razon começar / sobre que ouveron de pelejar / J[o]an Baveca e Pero d’Ambrõa
2. v. intr. 'iniciar relacións amorosas'
Rexe a preposición con
24.15 e por én / me pesa, porque com[e]çar / foi convosc’, a vosso pesar||24.18 E, pois a vós pesa, de pran, / de que convosco comecei||136.6 nen viu esta sennor / con que Amor fez a min começar||326.3 Non am’eu mia senhor, par Deus, / por nunca seu ben asperar, / mais fui con ela [co]meçar||905.9 Assaz entendo eu que d’ir / começar con atal molher / come vós non m’era mester||913.4 porque lh’é grav’ou lhi non praz / do que con ela comecei||1092.22 E grave dia por mí comecei / con mia senhor quand’eu fui começar / con ela||1092.23 E grave dia por mí comecei / con mia senhor quand’eu fui começar / con ela||1154.15 Aquel dia que se foi mi jurou / que por meu ben me sempre tant’amou / e amará, pois migo começou||1187.10 mais, pois con outra fostes começar, / com[o] ousastes viir ant’os meus / olhos, [amigo, por amor de Deus?]||1187.22 pois começastes con outra molher, / com[o] ousastes viir ant’os meus / [olhos, amigo, por amor de Deus?]||1609.8 Mais eu me matei, que fui começar / con dona ata[n] velha [e] sabedor

começar + a + inf. (perífr. aspectual incoativa)
237.15 E, ja que vos comecei a dizer / ben que vos quero||926.10 e comecei log’enton a ri[i]r||939.8 e comecei-lhi enton a preguntar||1183.11 e, tanto que mi a falar começou, / vẽo a luz [e foi logo comigo]||1219.14 ar começou-m[e] a falar||1219.17 porque viu que me prazia, ar começou-[me] a dizer||1222.5  começou-m’a catar||1347.12 filhou-me pela barriga, / começou a sofaldrar||1419.19-20 porque, des quando começou / a cantar, sempre mal cantou||1558.2 a mí começou gran noj’a crecer / de muitas cousas que lh’oi dizer
começar(-se) + de + inf. (perífr. aspectual incoativa)
331.9-10 E todos dizen que fiz i mal sén, / ai mia senhor, de quanto comecei / de vos servir||456.19 E começou de riir / muito del e [e]scarnir||1183.13 E comecei eu eire de cuidar, / [e] começou a noite de crecer||1183.14 E comecei eu eire de cuidar, / [e] começou a noite de crecer||1404.8 E começava-os el d’arriçar / de tra-la porta d’un seu celeiro||1404.11 e começavan-s’a mí de touçar / en cima da besta en que ia||1419.1-2 – Joan Soarez, comecei / de fazer ora un cantar||1676.2 Joan Baveca e Pero d’Ambrõa / começaron de fazer sa tençon

◆ IPr.: P3 começa||ICp.: P3 começava, P6 começavan||IPt.: P1 comecei, P3 começou, P5 começastes, P6 começaron||SPr.: P3 comec(e)||SFt.: P1 começar