c

Glosario

Voces do C
[últ. rev.: 20/10/2023]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
como ~ come conx. 'como'. Cf. coma2
1. Modal-comparativo (‘como’)
1.5 com’ant’eu / era de pobre coraçon / as[s]i que nen ũu ben enton / non cuidava que era meu||3.7 e ben me pode chamar desleal / de querer eu nen por ben nen por mal / viver com’ora sen ela viv’i||7.20 – Mia senhor, eu vos direi / de mí como façades||7.40 máis aposto seeria / quererdes por min fazer / como eu por vós faria||8.26 que conselho non sabia / eu de min como fazer / por dela máis ben aver||9.1 Se soubess’a mia senhor como a mí plazeria / d’eu morrer||9.6 E, se lhi fossen dizer com’eu esto dizia, / logo sei que mia senhor por min demandaria / [...]||11.12 e ve[e]redes, eu o sei, / como poss’eu sen vós guarir||11.19 Estranha mengua mi fara / tal que per ren non poss’osmar / como sen el possa estar||19.9 nunca quiseron nen querran / nen queren gran ben a molher / com’eu vos quer’, ...||23.33 ca mentr’eu vosso desamor oer, / com’oj’eu ei, m[ia senh]or, ... / [...] / ..., non [me sera] greu / de morrer||32.2 Ora faz a min mia senhor / como senhor pode fazer / a vassalo||32.6 e faz-mi a mercee viir / d’Amor com’ome preso ven||33.5 que [vós] querades per ren entender /  com’eu estou mui preto de morrer||34.13 Por eu viver como vivo, coitado, / ..., / de tal vida non poss’eu aver grado||37.2 Non á ome que m’entenda / com’oj’eu vivo coitado||37.7 ca non ous’eu dizer nada / a ome que seja nado / de com’oj’é mia fazenda||40.6 sabor ouvera de morrer log’i / por non viver com’eu depois vivi||46.5 Grave dia naceu, senhor, / quen se de vós ouv’a partir, / ... / ..., / como m’eu de vós partirei||46.19 e máis temi / de vos pesar én ca morrer / como ora por vós morrerei||46.28 e guisarei / como aja vosso desamor||55.14 ca ben creede que por al / non ousaria eu provar, / mia senhor, de vosco falar / como vós fezestes en min||57.13 E, mia senhor, direi-vos én com’é / o meu||63.26 ben per-sei eu como sera||65.19 que ja, entanto com’eu vivo for, / nulla cousa non me pode guardar / d’aquesta cuita, que levo, levar||93.7 averei gran coit’a sofrer / por vós como mi agora ei||95.3 Ben o faria, se nembrar / se quisesse ja mia sennor / como mi a tort’á desamor||97.27 non lhi faz saber / com’el é grave de sofrer||103.5 e cuid’en vós como vos soio veer, / e atant’ei de ben eno meu coraçon.||104.23 pero faça como quiser, / ca máis non o[u]s’assi viver||106.20 fez-m’entender como vós parecedes||108.29 Como perdi / e despendi, / vivend’aqui, / meus dias, posso-m’én queixar||108.39 E forçar-m’-ei, / e prenderei / como guarrei / conselh’agor’, a meu cuidar||114.9 E as jornadas sei eu ben / como lhi eiri oi falar||124.2 No mundo non me sei parella / mentre me for como me vai||129.2 Maravillo-m’eu, mia sennor, / de min como posso sofrer / quanta cuita me faz aver, / ..., o vosso amor||133.13 e por meu mal non morri u cuidei / como vos viss’, ...||134.10 e cuid’en como sodes sabedor / de quanto ben dona dev’a saber||135.26 vedes como lles mentirei||136.20 E, pois-la vir, se poder sí guardar / de ll’aviir com’end’a min aven, / ben terrei eu que escapará én||140.26 e ela faça como vir||142.25 mais converra-ll’én a sofrer / com’eu fiz des quando vos vi||146.29 E fiqu’Amor como deve ficar||151.9 e como non morri / como mor[r]e quen non á proveito / de morrer nen se queria vivo?||152.17 Ca ja ir-me cuidei / e fui coitado como vos direi||153.4 non ll’ei a dizer ren / de com’oj’eu averia sabor||153.9 non ll’ei a dizer ren / de com’oj’eu poderia guarir, / e ll’estaria ben||153.19 non ll’ei a dizer ren / de com’eu poderia led’andar||164.2 Quer’eu a Deus rogar de coraçon, / com’ome que é cuitado d’amor, / que El me leixe veer mia sennor / mui ced’, ...||165.13 E non sei eu como possa morar / u non vir vós, que me fez Deus querer / ben por meu mal||166.8 Pero faça como quiser, / ca sempre a eu servirei||172.18 E nunca me Deus quis guisar / en quanto cuidado prendi, / ..., en cuidar i / en como podess’acabar / do que querria nulla ren||179.15 Non ll’ousei sol dizer como morria / por ela nen llo diz outre por mí||185.26 nen como moiro non o direi ja||186.2 Meus amigos, direi-vos que m’aven / e como moir’e conselho non ei / por ũa dona||195.2 Ai eu, coitado, e quand’acharei quen / me dé consello como possa ir / a un logar u eu querria ir?||195.5 E non posso nen ar poss’achar quen / me dé consello como possa ir / vee-la dona que por meu mal vi||200.25 ca me non posso oj’amigo saber / ... / tal que por min lle fezess’entender / com’oje moiro polo seu amor||204.4 ca, se a viss’eu, i diria / com’oj’eu moiro polo seu amor||205.21 El se veja en poder de judeus / como se viu ja outra vez prender!||206.3 desejar mort’e aver a viver / com’oj’eu viv’, e mui sen meu prazer!||210.8 Diria-ll’eu de coraçon / como me faz perder o sén / o seu bon parecer||217.22 no coraçon faz-lle dizer tal ren / a que non sabe pois consell’aver, / com’oj’eu faço, e muit’estou mal||218.20 que El me guise como algũa vez / a veja ced’, ...||220.7 nen o ar faz longe morar / d’u ela é, sen seu prazer, / com’agor’a min faz viver||232.27 e diria como errou o sén / contra mí, mais non mi conven||236.5 que soubess’eu ben que entendia / como oj’eu moir’, ...||236.7 e non llo dizer eu / nen outre por min, mais ela de seu / o entender como seeria||237.9 E sabe Deus que a dur eu vin i / dizer-vos como me vejo morrer / por vós, sennor||238.19 e a quen ajan por én desamor / com’a min faz aquela que eu ja / loarei sempre||239.1 Agora viv’eu como querria / veer viver quantos me queren mal||239.4 que non vissen prazer de sí nen d’al, / com’eu fiz sempre des aquel dia / que eu mia sennor non pudi veer||240.2 Sempr’ando coidando en meu coraçon / com’eu iria mia sennor veer||240.3 Sempr’ando coidando en meu coraçon / com’eu iria mia sennor veer / e en como ll’ousaria dizer / o ben que ll’eu quero||241.21 ca non poss’oj’osmar / com’eu possa viver per nulla ren||241.24 ar coid’al: / en com’a min fezestes muito mal||256.11 Com’é quite meu coraçon / senon en vós d’en al cuidar, / se vo-l’eu ousasse mostrar, / ..., / doer-vos-iades de min||261.13 [E], mia sennor, como vos eu disser / esto[u] de vós: des quando vos amei / todo sabor do mundo perdud’ei||263.21 mais por verdade o dizer / como quen end’é sabedor||265.10 rogar-ll’-ei assi: / que lle possa, com’ela quer a mí, / querer||267.4 E pero direi-vos como querria||267.14 ca non vivera ren do que vivi / senon cuidando com’i tornaria||277.11 e coid’en como fui mal dia nado||277.23 se Deus mi-a mostre como a ja vi / seendo con sa madre en un estrado!||279.10 ca estou de vós como vos direi||283.2 Da mia sennor, que tan mal dia vi, / como Deus sabe||284.2 Meus amigos, quero-vos eu mostrar / com’eu querria ben da mia sennor||289.9 Porque sei eu que faz el outrossi / aos outros que en seu poder ten / com’a mí faz, por én me fora ben||290.6 maravillar-s’-ian logo per mí / de como viv’e de como vivi||290.6 maravillar-s’-ian logo per mí / de como viv’e de como vivi||290.7 maravillar-s’-ian logo per mí / de como viv’e de como vivi / e, se máis viver, como viverei||290.17 morrer coitado como morre quen / non á consello com’oj’eu non ei||290.18 morrer coitado como morre quen / non á consello com’oj’eu non ei||293.2 Senhor, por Deus vos rogo que querades / saber un dia [como] mia ventura / é contra vós||294.15 cousa mui desguisada / é seer outra ren no mundo desejada / de mí como vós sodes||294.22 De min podedes vós, senhor, seer servida / se vos pesar mia morte e vos prouguer mia vida, / se vos pesar mia morte e vos prouguer mia vida, / como en outro tempo foi d’Arec Enida||302.3 quis-lle dizer-lo mui gran ben / que ll’eu quer’e como me ten / forçad’e preso seu amor||302.16 ca lle quisera falar i / de como me faz muito mal||309.21 Com’antr’as pedras bon rubi / sodes, antre quantas eu vi||310.25 e guarde-se ben de non ir / com’eu fui log’en seu poder entrar||310.26 ca ll’averra com’avẽo a min||326.23 E sei de min com’á seer||330.10 Quero-vos én mostrar / como serei guardada, se non, venha-me mal||331.2 Ai mia senhor, veen-me conselhar / meus amigos como vos eu disser||339.9 E non ouvera pois quen o servir / com’eu servi, nen tan longa sazon||345.11 Non sabedes, amiga, como m’ouve jurado / que nunca se partisse de mí sen meu mandado||346.5 e por aquist’ando / [m]aravillado de como vivo / en tan gran coita com’oj’eu vivo||346.14 Ben sei que ome sol non m’entende / qual coita sofr’e como coitado / eu viv’oje||347.3 mas con gran coita que ouve e que ei / ouvi a falar i como vos direi||347.8 E, sabe Deus, quen mui gran coita ten / com’eu tenno non á poder d’estar / que non aja i ja-quant’a falar||347.15 Algun sabor prend’ome quando diz / ja-que da coita que sofr’, e do mal, / com’eu sofro||353.13 e ela faça i como quiser||355.6 praz-me muito porque non saben ren / de que moiro nen como nen por quen||360.8 nen ar catan como perden seu sén / os que m’assi cuidan a enganar||365.8 e sempre trist’andei / com’omen que con gran pesar / vivo||371.23 – Meen Rodriguiz, quer[r]ei-m’emparar, / se Deus me valha, como vos direi: / ... ||374.24 quen a donzela vir ficará én / com’eu fiquei: de gran coita coitado||376.17 e, se vos conveer d’alguen, / dissesse com’eu ja perder / tal ben non posso que me ven / de vós||381.4 e faz pecado / d’aver ben e nen aguarda / como faz desaguisado||382.4 pera sempre fazerde-lo peior, / quero-vos eu dizer como façades||382.19 e moira eu por vós com’é razon||384.28 pois viva é, ca non como dizedes||391.19 E tenno que fazen mal sén / quantos d’amor coitados son / de querer sa morte se non / ouveron nunca d’amor ben / com’eu faç’...||392.9 e se foron perder / (com’outras arlotas viven na raçon / por muito de ben que poderon fazer||407.17 Mas como pod’achar bõa razon / ome coitado que perdeu o sén / com’eu perdi?||412.14 ca morrerá como eu moir’ou peor||430.22 E quen soubesse como me vai non / terria que eu sõo de bon sén / en me leixar viver||431.2 Ora non moiro nen vivo nen sei / como me vai||440.2 [M]ia sennor, quantos eno mundo son / que saben como vos quero gran ben||456.2 Direi-vos eu d’un ricom’e / de com’aprendi que come||468.12 e non sei eu quen vo-lo outrogasse / de perd[o]ar quen no mal deostasse, / com’el fez a min, estando en sa pousada||476.8 E com[o] omen que quer mal doitear / seus naturaes sol non no provedes||481.17 e sol non cata como Gris non ten / nunca cousa de que [el] se cobrir||505.4 quero-vo-la mia fazenda mostrar / que vejades como de vós estou||506.20 pois m’assi desemparades / e que me grado non dades / como dan outras aos seus||511.24 que possades entender / como prendi ocajon / quando vos [eu] fui veer||516.4 e quero-vos eu dizer / como prazer nen pesar nen er [vi]||519.7 guisando-lho Nostro Senhor /  como [o] mi a mí foi guisar||524.5 ca sabedes que nunca vos falei / de como me matava voss’amor||527.1 Non sei como me salv’a mia senhor / se me Deus ant’os seus olhos levar||529.20 ca, d’eu falar en mi fazerdes ben, / como falo, faç’i mingua de sén||532.16 er fez-vos tan muito valer / que non poss’oj’en mí osmar, / senhor, como possa viver||546.4 Que grave coita, senhor, é / a quen sempr’á [a] desejar / o vosso ben, que non á par, / com’eu faç’;...||549.10 Esto me faz alegr’andar / e mi dá confort’e praz[er] / cuidand’en como poss’aver / ben daquela que non á par||561.9 mais Deus, que sab’a sobeja / coita que m’ela dá, veja / como vivo tan coitado||563.6 veed’ora se seria melhor, /  como vos praz de me leixar morrer, / de vos prazer de mi querer valer||568.15 mais eu minguei en loor e en prez / como Deus quis||578.19 [e] estade com’estades de min, / e enfingede-vos ben des aqui||584.14 Quando vej’esta cinta que por seu amor cingo / e me nembra, fremosa, como falou con migo||584.17 Quando vej’esta cinta que por seu amor trago / e me nembra, fremosa, como falamos ambos||588.7 E quen ben vir com’el seus olhos pon / en vós, amiga, quand’ante vós ven||591.2 – Amiga, faço-me maravilhada / como pode meu amigo viver / u os meus olhos non pod’én veer||591.4 – Amiga, faço-me maravilhada / como pode meu amigo viver / u os meus olhos non pod’én veer, / ou como pod’ala fazer tardada||591.17 – Ai amiga, eu ando tan coitada / que sol non poss’en mí tomar prazer / cuidand’en como se pode fazer, / que non é ja comigo de tornada||599.20 E, se eu, madr’, esto poss’acabar, / o al passe como poder passar||607.16 pois ven como lh’eu mandei / e log’el sera, ben sei, / do mal guarid’e cobrado||610. a vida que fazemos, e maravilhada / sõo de como vivo / sofrendo tan esquivo||610.10 e maravilhada / sõo de como vivo / sofrendo tan esquivo / mal||618.17 ca diz que lhi fiz eu ben / e ca vós soubestes todo com’é||621.4 porque vos non vejo com’eu queria||624.23 Nen [e]sperança nunca poss’aver / com’outros an d’algũu ben atender||630.9 non me dirian mal / se soubessen com’é||634.4 pois, d’u vós fordes, eu for alongado / e vos non vir como vos ora vejo||642.10 Se aquesta ida vossa / for, non sei eu como possa / viver||677.4 Molher com’eu non vive coi[tada:||680.15 ca el mi disse como vos direi||680.20 Non sei que diga, tanto m’é gran mal, / do meu amigo de como m’errou||683.5 non sabera como mi á gradecer / nen que mi diga con tan gran prazer||684.2 Par Deus, amigo, nunca eu cuidei / que vos perdesse como vos perdi / por quen non parece melhor de mí / nen ar val máis||684.6 e tal queixum’end’ei / que direi, amigo, per bõa fe, /  como parec’e seu nom’e quen é||685.19 Pois entendedes, amigo, com’é / a mia fazenda||686.13 Senhor filhastes, com’oi dizer, / a meu pesar||691.18 e é cousa máis guisada / de dizerdes com’eu digo||692.14 Diga-x’andando quis o que quiser, / ca mi sei eu como deles estou||695.7 nulha parte non sabedes / de quan muito mal, amigo, / sofro se falardes migo, / nen de com’ameaçada / fui un dia pola ida||698.16 e direi-vos como me lhi salvei||703.5 Por non leixardes mí, ben-talhada, / viver com’oj’eu vivo coitada, / levade-me [vosc’, amigo]||722.4 ca receei de mi querer gran ben / como m’el quer polo que vos direi||729.20 Quando m’el vir ben parecer, / com’oj’eu sei que m’el vera||737.9 preguntad’os que aqui chegaron / com’ou de qual guisa o leixaron||739.6 non averia queixume de mí /  com’oj’el á nen s’iria d’aqui||742.23 E ante lhi quer’algun ben fazer / ca o leixar, como morre, morrer||745.2 Mia madre, venho-vos rogar / como roga filh’a senhor||746.2 Amigos, nunca mereceu / omen, com’eu mereci, mal, / en meu cuidar, ca non en al||749.7 Se m’el quer ben como diz ca mi quer, / el faz guisad’, ...||750.14 Nossos amigos iran por cousir / como bailamos||764.5 se m’el quisesse como soia, / j’agora, amigas, migo seria||769.22 mais praza-vos de como eu vou||775.14 Eno cantar mui ben entendi eu / como foi feit’e ben como por quen||784.16 E, se lh’eu mias dõas desse, / amigas, como soia, / a toda-lo el diria||786.6 sei-m’eu com’e non o quero dizer||804.21 e por vós quantos son / non saberan, com’eu moiro, morrer||805.7 mais non queria por ela morrer / com’outros morreron||805.13 mais non queria por ela morrer / com’outros morreron no mundo ja||814.4 que non desejas[s]’eu o vosso ben / como desej’a noite o dia||815.10 e, se verdad’é, par Nostro Senhor, / direi-vos como me cuid’a vingar||815.16 e direi-vos como me vingarei||817.6 e nunca fazer al / senon cuidar como mi faz Deus mal / en me partir de nunca ja saber / vosso mandado||824.7 Pois eu non sei com’entenda / por que andades coitado||832.7 Non mi tardedes com’outra vegada / mi tardastes||841.5 que lhi venha, com’a mí ven, / pesar onde desejar ben||850.10 e sei de mí como á seer||852.6 mais non poss’eu meu coraçon forçar / que non cuide com’el [quiser] cuidar||853.6 ca inda lh’eu muito graceria / o de que lhi nunca ouvera grado, / ..., / como fez ora Sancha Garcia, / que me fezo tornar ond’eu ia||858.11 e quis que ja sempre eu vivess’assi, / en gran coita como sempre vivi||862.4 e quero-vos logo mostrar razon, / e vedes como, par caridade||869.19 Assi me ten en poder voss’amor / que sempre cuid’en como poderei / vosso ben aver||870.3 e quen for velida como nós, velidas, / ... / so aquestas avelaneiras frolidas / verra bailar||870.9 e quen for louçana como nós, louçanas, / ... / so aqueste ramo destas avelanas / verra bailar||870.15 e quen ben parecer como nós parecemos, / ... / so aqueste ramo, sol que nós bailemos / verra bailar||880.19 nen er atenden que vejan peior / como oj’atenden os que vivos son||886.15 E direi-vos como lh’aven / a quen dona mui gran ben quer / se a vir e lhi non poder / falar||887.3 nen quedo d’andar punnando / como podesse fazer / per que vossa graç’ouvesse||898.7 que non queria sen sennor viver / com’or’assi me foi d’amor quitar||917.8 E quen ali, com’eu cheguei, chegar / se[n] mentir’...||917.10 quitar-s’-á én com’eu vi min quitar||917.11 mais non com’e[n]d’eu vi quitar alguen||917.12 nen quen nen como non quero dizer||925.7 e ja com’estes min desemparou||926.12 e er filhei-me log’i a chorar / como omen desemparado d’Amor / e de vós||926.14 ai fremosa mia senhor, / non sei como esto podes[s]’endurar!||927.10 E, senhor, mal dia naceo / que[n] mesura muito aguardou / como eu guardei||928.9 e el querra, como me sol, servir / se m’eu quiser||930.8 E filhe-xi-vos doo / como m’atende soo / meu [amigo, no monte]||945.3 e dizen-mi por én / com’estou eu con mia senhor||945.8 Os que me veen preguntar / como mi vai queren saber / con esta que sei muit’amar||966.4 e digo-lhis eu como vos direi||970.16 E non vos ous’eu dela máis dizer / de como [...]||971.18 quer[r]ei-vo-lh’eu responder, se souber, / como trobador deve responder||977.8 Maravilho-me como non perdeu / o corpo per quantas terras andou / por min||977.10 Maravilho-me como non perdeu / o corpo per quantas terras andou / por min ou como non ensandeceu||978.4 que mig’avedes fillada perfia / tal que non sei como possa viver / sen vós||978.8 Por esto faz mal sén quen s’en vós fia / com’eu, que ouvera end’a morrer / por voss’amor||979.17 mentr’esteveren, com’estan, / alongados dela||995.7 que nunca Deus gran coita quiso dar / senon a quen El fez moller amar / com’a min fez||995.13 que nunca Deus gran coita quiso dar / [senon a quen El fez moller amar] / com’a min fez||995.19 que nunca Deus gran coita quiso dar / [senon a quen El fez moller amar] / com’a min fez||996.2 Se eu ousass’a Maior Gil dizer / como ll’eu quero ben des que a vi||996.7 Como ll’eu quero ben de coraçon, / se llo dissesse, ben seria ja||998.4 veed’, amigos, como m’én parti||999.13 Como vós quiserdes sera, / de me fazerdes mal e ben||1004.22 E, pois m’el quer, com’oides dizer, / de sa fala non ei ren que temer||1009.8 O que morria, mia filha, por vós, / como nunca vi morrer por molher / ome no mundo, ja morrer non quer||1014.10 e o preito direi-vos eu com’é||1019.13 vó-lo julgade como vos prouguer||1019.22 [E] filhad’o seu preito, como diz, / sobre vós||1021.15 Ja m’eu do tempo acordar non sei / que vos oisse fazer un cantar, / como soiades, por me loar||1024.6 que se venha mui ced’e, se veer / cedo, que sera como Deus quiser||1025.9 mais dizede-mi como vos valer / possa sen meu dan’...||1025.13 Sõo guardada como outra molher / non foi, amigo, nen á de seer||1031.13 Ben sabedes como falamos nós / e me vós rogastes o que m’eu sei||1032.3 Non vos sabedes, amigo, guardar / de vos saberen, por vosso mal sén, / como me vós sabedes muit’amar||1033.15 porque ei medo de mi crecer prez / con el com’outra vegada ja fez||1039.5 e vedes ora com’é sabedor||1041.15 falar vosco, que morredes por mí, / com’outras donas falan||1047.6 a todos eu preguntarei /  como vos vai en cas d’el-rei||1048.5 ca, se souber com’eu por el morri, / sera mui pouca sa vida des i||1048.21 non lhi digan como m’el fez morrer / ante tempo porque se foi d’aqui||1063.10 ben saberia com’é forçador / e sen mesura e de gran poder||1063.13 quando soubess’en qual coita me ten, / ben saberia como vive quen / faz Deus no mund’a seu pesar viver||1064.5 E direi-vos como non quer||1074.9 – Don Bernaldo, quero-vos preguntar / com’ousastes tal cousa cometer / qual cometestes en vosso trobar||1076.6 pero cuidando non posso saber /  como podesse dela ben aver||1084.9 maravilho-m’eu como non morri / con gran coita||1086.3 des enton / nunca dormi com’ante dormia||1086.14 E ant’eu ja [a] morte querria / ca viver com’eu viv’á gran sazon||1096.21 e prazer-m’-ia se Amor achasse, / ..., quen con el ficasse / com’eu fiquei muit’á, que por seu ando||1107.4 nen ei sabor de mí, erg’en cuidar / en como vos poderia veer||1108.16 ca vos direi como xi me guisou||1109.5 e non cuido, senhor, / senon en como parecedes ben||1109.6 e non cuido, senhor, / senon en como parecedes ben: / des i, en como averei de vós ben||1114.14 Por esto non poss’eu razon achar / como a veja nen sei que fazer||1123.3 Assanhou-s’o meu amigo / a mí porque non guisei / como falasse comigo||1126.11 Pero non sei como possa seer||1129.16 e ben entendo mia fazenda ja / como mi vai||1134.14 Des que o vi en Julhan un dia, / ja me non leixan, como soia, / a Santa Maria ir||1135.2 Assanhei-me-vos, amigo, per bõa fe, con sandece, / como se molher assanha a quen lho nunca merece||1141.2 vedes como lh’eu diria ante que m’eu del partisse||1141.6 «Non tardedes, / amigo, como soedes»||1151.4 E, se el for, como me demandou, / a San Servando, ... / i-lo quer’eu, [madre, veer]||1161.2 Quen vis[s]e andar fremosinha / com’eu vi, d’amor coitada / e tan muito namorada / que chorando as[s]i dizia||1161.8 Quen vis[s]e andar a fremosa / com’eu vi, d’amor chorando, / e dizendo e rogando, / por amor da Glori[o]sa||1171.3 e quen for velida como nós, velidas||1184.14 diss’el, mia madre, como vos direi||1189.14 O que dissestes, se vos eu ar vir / por mí coitado, como vos vi ja, / vedes, fals’, acoomiar-xi-vos-á||1191.4 Ai madre, nunca mal senti[u] / nen soub’i que x’era pesar / a que seu amigo non viu, / com’oj’eu vi o meu, falar / con outra||1191.10 sei eu que lho non fez veer, / com’a mí fez vee-lo meu, / con outra||1195.7 Partir quer migo como vos direi||1197.25 fiz-lhe dizer que non dezia nada / com’or’a ti desta tençon farei||1199.8 dizen os que o viron, com’el diz, / que o mandei ir||1199.16 E, se assi é, / como m’el busca mal, busque-lhe eu ben||1220.9 pois m’ora faz, como moiro, morrer||1230.9 e, se mi-o disser alguen / dereito como el é feito||1231.6 – Amiga, fale con quen x’el quiser / enquant’eu del, com’estou, estever||1231.26 ca sei, / per bõa fe, outras donas que an / falad’en como vo-lo tolherán||1232.2 – Par Deus, amiga, podedes saber / como podesse mandad’enviar / a meu amigo||1238.7 E tan coitad’é, com’aprendi eu, / que o non pode guarir nulha ren / de morte ja se lh’eu non faço ben||1238.10 mais vedes ora com’estou end’eu||1243.3 – Filha, de grado queria saber / de voss’amig’e de vós ũa ren: / como vos vai ou como vos aven||1243.3 – Filha, de grado queria saber / de voss’amig’e de vós ũa ren: / como vos vai ou como vos aven||1248.17 e, pois veedes com’este preit’é, / vós catad’i [o que devo fazer]||1277.6 «Nostro Senhor, / oj’eu foss’aventurada / que oiss’o meu amigo /  com’eu este cantar digo!»||1278.22 E que muito me pagava / de como mia senhor disse: / ...||1285.4 e dix’eu como vos agora direi: / ... ||1298.2 Ai Deus, se sab’ora meu amigo / com’eu senneira estou en Vigo, / e vou namorada!||1298.5 Ai Deus, se sab’ora meu amado / com’eu en Vigo senneira manno, / e vou namo[rada!]||1306.14 Se s’el nembrar quiser / como fiquei namorada||1307.9 u fale vosco como soia / o voss’amig’, ...||1307.14 direi-vos, filha, como façades: / ... ||1317.18 e máis valria ja pera queimar / que de jazer, como jaz, mal parada||1318.10 nen pod’aqui conselho percalçar / com’alen mar, per servir, percalçou||1319.7 jurando-lhe ante que, a bõa fe, / non na er le[i]xe como a leixou||1321.4 E dixi-lh’enton como vos direi: / ... ||1322.14 mentr’embargad’estever com’está||1325.3 di-me, doutor, como ou quando / lhe cuidas fazer enmenda||1325.6 di-me, doutor, como ou quando / lhe cuidas fazer enmenda, / ..., /  com’aposta ta fazenda||1331.9 eu, como ome de recado / en vespera d’Ano Novo, / deitar quero eu [toda via / o mastique a Don Macia]||1332.13 e Don Foã[o] ja per vezes deu / o que talharon, com’eu dou do meu||1332.19 que per senhores aja defenson / de non peitar com’outro peitador||1332.20 que per senhores aja defenson / de non peitar com’outro peitador, / como [o] peita qualquer talhador / quanto lhi talhan||1332.38 e de com’é mia fazend’apostada / vós, Don Estevan, sodes én ben fiz||1334.13 e, maestr’Ali, ... / d’Alvar Rodrig[u]iz sab’ora como é||1335.8 Com’el guardou de frio e de fome / este mouro, ... / mái-lo dever’a guardar de foder||1335.14 ca maestr’Ali jura per sa fe / que ja d’Alvar Rodrig[u]iz certo é / que fod’o mouro como fode outr’ome||1339.17 Do que é máis sabedor / de caparon empenado / mi dad’agora recado, / e no[n] seja encuberto, / de como vós sodes certo||1340.19 nen er ficar en tanta peioria, / como ficar por devaneador / coroado||1344.8 mais ainda m’end’eu rio / como s’end’el nunca ria||1345.4 Digo-lhis eu como vos eu direi: / ...||1349.3 D’ũa donzela ensanhada / soo eu maravilhado, / de como foi razoada / [es]contra mí noutro dia||1372.6 ca ja [a] venden, ... / como venderon Dona Luzia / en Orzelhon ora noutro dia||1399.16 como alberguei non albergaria, / ca eu errei e ja m’escorecia||1400.3 e preguntei-a como ia senlheira / e por aqueste nome que avia||1400.11 E disse-m’ela daquesta maneira / com’eu a vós direi||1400.18 «Que vos direi a Don Fernan de Meira / desse sinal, ou é de pena veira / de como é feito a Joan d’Ambia?»||1400.24 «Dona Maria, / como vós sodes molher [mui] arteira, / assi soubestes dizer, com’arteira, / esse sinal que vos non parecia»||1401.9 – Pero Garcia, non poss’eu saber / como vos vós possades emparar / d’Amor||1405.6 vedes como tiv’eu vossa razon||1406.4 Querri’agora saber de grado / d’un ome, ... / ..., / se soub’ora el com’é posfaçado||1407.20 «como lhi cantardes, bailar-vos-á»||1418.3 e non sei / como lhi vai||1420.2 – Lourenço, soias tu guarecer / como podias, per teu citolon||1422.11 ladinho, como vós jazedes, jaz / con [a] vossa molher||1422.18 fode-a como a fodedes vós||1424.18 se migo falass’ante / ou se o visse andar fóra da via, / como o eu vi en junt’a Amarante||1425.6 E al i devedes a gradecer: / como vos faz antr’os boos caer / e antr’os maos, que ben vós caedes!||1428.17 e, pois pagado / non mi-as dás, como t’ei contado||1429.3 e direi-vos com’e de qual maneira||1431.4 – Vedes, Picandon, soo maravilhado / eu d’En Sordel, que ouço en tenções / ..., / como fui en teu preito tan errado||1432.24 fiz eu entençon e ben a iguava / com’outro trobador que ben trobava||1433.4 ou non sabia que x’era trobar / ou sabia como vos trobei eu||1433.15 E, pois julgardes como vos trobei, / e ar chamad’o comendador i||1439.7 Direi-vos como foron i apartados||1442.12 com’esso dizes, ar di ũa ren||1447.20 u s’el-rei mov’a fazer ben, / com’é razon, pesa-lhes én / e razoan-no ben por mal||1466.13 e da terra u non fostes non sei / como vos trobei||1468.11 e pois non ousass’ir / u ést’aquela que sa vida ten / en seu poder, e seu ben e seu mal / como ela ten de mí||1476.4 mais d’escarmentar- / -lo avedes, e direi-vos eu como||1477.6 «Vós com’ar veedes / desses ca||1477.21 «Vós, que conhocedes / a min tan ben, por que non entendedes / como son covas essas caaveiras?»||1492.11 Quero-vos eu ora descobrir / com’este vilão migo vivia||1492.16 E o vilão enton respondia / com[o] agora podedes oir||1493.16 nen vistes nunca nulh’ome comer / com’eu comi||1494.19 ca, se vos sanha, como sol, preser, / non cataredes ome nen molher / que non querades trager come can||1495.10 molher tragedes, com’eu aprendi, / que vos foden||1499.1 Fernan Diaz é aqui, como vistes, / e anda en preito de se casar||1499.4 mais non pod’o casamento chegar / d’ome o sei eu que sabe com’é||1500.18 e non andar com’andavades ante||1501.7 ben entendemos como o fazedes||1503.7 Ben entend’ele com’agravece||1506.5 e vedes como vos quero loar||1506.17 e direi-vos como vos loarei||1508.8 Direi-vos ora como ficaredes / deste peon que tragedes assi / vosco||1509.12 ca vos direi do peon como fez||1513.26 ca no vosso trobar sei-m’eu com’é||1514.19 mui ben entendo e ben vejo ja / como te pagu’, ...||1516.9 E se se quisesse partir, / como se partiu do rascar / d’un pouco que á de trobar / poderia mui ben sair / de todo, por se quitar én||1525.3 aqui non sab’el-rei parte: / como leva quant’avemos / de nós Balteira per arte||1525.9 Balteira, como vos digo, / nos engana tod’est’ano||1530.26 e al faz ben, como diz seu marido||1532.16 diss’enton com’agora vos direi||1535.16 Nen el enton non parecia assi / na guerra, cordo, como parece||1536.10 Preguntad’, e quen-quer vo-lo dira, / como perdeu, na guerra que passou, / corp’e amigos||1536.16 Non vo-las quero máis long’i contar / senon da guerra, como perdeu i / senhor, parentes||1543.8 com’outro quen-quer a que a dan ben, / ei-a d’aver enquant’a viver ei||1546.8 a que filh’o demo maior / quantas cousas que suas son, / como lh’outra vez ja filhou / a cadeira u siia / o Filh’!||1547.9 Morrera eu, se vos com’om’[a]masse / a mia senhor[a], que mi vós tol[h]estes||1552.19 eu non lho tenho por bõa barata / de as trager como trag’en concelho||1554.17 pois el pode per enquisas põer / como lha viron criar e trager / en cas sa madr[e], u foi el criado||1556.15 Aquel rapaz que lh’o rocin levou, / ... / ..., como se queixou / non se queixar’andando pela rua||1580.17 ca seus vassalos, com’ouço dizer, / non queren om’estranho sobre sí||1580.21 ca dizen que sabedes lousinhar / ome deant’e sabedes buscar / gran mal detras a muitos, com’oi||1581.1 Dizer-vos quero com’oi chufar / [...]||1583.17 direi-vos ora como vos aven||1585.2 De Pero Bõo and’ora espantado / de como era valent’e ligeiro||1586.18 e comprar-vos-an / todos del parte como eu comprei||1588.4 que ja de noite nunca ela man, / como as outras, na sua pousada||1589.12 ensinade-me máis, sen[h]or, / como foda||1594.24 [e] diz das ervas como vos direi||1596.6 a lide foi com’oj’e, come cras, / prenderan eles terra no Alcor||1598.6 que me non destes, com’or’omen diz, / sequer ũu soldo que ceass’un dia||1598.13 e vós, se assi queredes foder, / sabedes como||1609.2 Se eu no mundo fiz algun cantar, / como faz ome con coita d’amor / e por estar melhor con sa senhor, / acho-me mal e quero-m’én quitar||1609.19 e sera dela como vos direi: / ... ||1616.4 Moir’, e faço dereito, / por ũa dona d’Elvas / que me trage tolheito / como a quen dan as ervas||1622.8 Se a romaria fazer quiser / como a sempre [a] fazer soia||1624.13 El se veste sempre ben como quer||1632.8 Por en sa casa comer com’el quer, / quer ben quer mal, que á d’adubar i?||1633.30 E prometeu-m’ũa arma preçada, / como dizen os que a conhoceron||1638.1 Eu digo mal, com’ome fodimalho, / quanto máis posso daquestes fodidos||1639.2 Marinha Foça quis saber / como lh’ia de parecer||1643.5 e direi-vos como se quer guardar||1653.24 E vós mentes non metedes / se ela filho fezer, / andando, como veedes, / con algũu peon qualquer?||1657.2 De Sueir’Eanes direi / como lhe de trobar aven||1662.9 Entendestes un dia ant’el-rei / como vos meteron en un cantar / polo peior trobador que eu sei||1663.7 ante d’ũu mes lh’amostrará / como sábia mui ben ambrar||1664.34 – Don Garcia, non poss’osmar / com’o diga nen o direi||1666.18 mais, se a quiseren filhar, / direi-vos como lhi faran||1668.3 mostrar vos quer’eu como vos vinguedes / del, que vos faz con mal dia viver||1673.19 tornar-me poss’e departir, / com’el depart’, en como Deus / prês mort’en poder dos judeus||1673.19 tornar-me poss’e departir, / com’el depart’, en como Deus / prês mort’en poder dos judeus||1674.4 e ajudei-vos eu, como sabedes, / escontra ela mui de bõa mente||1675.13 Por én vos mand’eu catar / que vejades nos agüiros que ei / como poss’ir
14.27 andar i come nembrado||32.16 Se me mal ou coita veer, / come guisado eu mi-o busque[i] / muit’e i eu mi-o lazerarei||42.21 e vejo eu muitos queixar come||101.5 ca tod’el faz come senhor||113.15 brancas eran come flores||142.19 Deus, com’ar poderon viver / eno mundo ja máis des i, / senon coitados come||184.21 pero Deus meta seu poder / por outra tan bõa fazer, / come vós non faria ja!||275.16 Destas coitas eu podia falar / come quen as padece cada dia||292.13 nunca el quedou chorando / come vós||318.20 pero entendo que faço mal sén / en desejar meu mal come meu ben||330.16 Assi me ve[n]ha ben, / come serei guardada dizer-vo-lo quer’eu||437.14 Pois m’en tal coita podedes valer / come de morte, ... / que diredes, fremosa mia sennor, / u vos aquesto preguntado for||438.8 Ben me podedes vós leixar morrer, / se quiserdes, come sennor que á / end’o [poder]||474.4 Non quer’eu donzela fea / e negra come carvon||474.6 nen faça come sison||474.10 Non quer’eu donzela fea / e velosa come can||474.12 nen faça come alerman||474.18 nen faça come camelos||478.49 ante quer’andar sinlheiro / e ir come mercadeiro / algũa terra buscar||483.21 E por end’é gran traedor provado, / ..., / come quen a seu amigo jurado, / bevendo con ele, o foi matar||484.8 En esto fez come de bõo sén||485.13 Vós non trobades come proençal, / mais come Bernaldo de Bonaval||485.14 Vós non trobades come proençal, / mais come Bernaldo de Bonaval||490.9 Ai Deus, se me quisess’alguen dizer / por que tragen estas cintas sirgadas / muit’anchas come molheres prenhadas||493.19 e foi-[a] achar come costa juso||493.27 mais vai en redor come perafuso||517.9 Ela s’estava queixando / come molher con gran coita||536.16 E saben quantos saben vós e min / que nunca cousa come vós amei||548.9 ca viv’en tal cuidado / come quen sofredor / é de mal aficado / que non pode maior||591.12 nunca no mundo foi molher amada / come vós de voss’amig’, ...||592.8 El andava trist’e mui sen sabor, / come quen é tan coitado d’amor||598.16 mais Deus escolha, come bon senhor, / por vós, amigo, e des i [por mí,||598.22 mais Deus escolha, come quen Ele é, / por vós, amigo, e des i por mí||610.6 e por én sejo / sempr’en coita tan forte / que non m’é senon morte, / come quen viv’, amigo, en tan gran desejo||631.6 ca non vi senhor / que semelhe come vós, mia senhor||675.12 – Que lhi farei se veer u eu for / e mi quiser dizer, come a senhor, / algũa ren?||681.3 que me non poss’assanhar sen razon / eu contra vós come vós||681.6 ca poder ei de m’assanhar assi: / eu contra vós come vós contra mí||852.8 E, mia senhor, por Deus, rogar-vos-ei, / come sen[h]or que am’e que servi, / que vos non pes d’en vós cuidar||1011.10 mais el fara, come mui trobador, / un cantar en que dira de min ben||1029.19 – Bon dia naceu, com[e] eu oi, / que[n] se d’outro castiga e non de sí||1074.3 ca vos vejo come mí lazerar / e non poss’a mí nen a vós valer||1074.5 ca vós morredes come eu d’amor||1100.31 E diss’ela, come ben ensinada||1171. e quen for loada come nós, loadas, / ... / [...] / verra bailar||1248.11 mais, pois lh’eu poss’a tal coita valer / come de morte, ... / vós [catad’i o que devo fazer]||1278.8 Todas tres cantavan mui ben / come moças namoradas / e dos amores coitadas||1321.3 Un cavaleiro me diss’en baldon / que me queria põer eiceiçon / mui agravada, come ome cruu||1326.4 non faz mester a ti, Fernan Chancon, / d’ir entençar come torpe avurrido||1326.5 nen te loares come quen s’engana||1331.15 E, pois el, aas primeiras, / quer de mí levar o meu / come engador judeu / en vespera de janeiras||1336.4 que vos serviu come leal servente||1336.16 E, pois el cuid’a fazer-vos creente / que vos serviu come ome de parage, / non compre aqui resposta per mes[s]age||1348.21 guarda-s’el-rei, come de bon saber, / que o non filhe luz en terra alhẽa||1360.14 ergen-se nos arções / da sela come podrida / e dan dos nadigões||1366.35 Ao infançon vilan, / afamado come can, / ... / [...] / tregoa lhi dei eu de pran||1387.14 mas trosquia-l’-ei / come quen trosquia falso treedor||1400.7 E disse-m’ela ‘nton: «Ei nom’assi / por aqueste sinal con que naci, / que trago negro come ũa caldeira»||1414.10 aqui non dades vós ren polo mar / come os outros que i van enton||1416.13 mais preguntar-lh’-á de que enfermou, / come maestr’, ...||1460.13 Se vós, come ome dereito, / as paredes e o teito / catassedes, gran proveito / vos ouvera, a meu sén||1465.16 Meu senhor, que vos semelha / do que xe vosc’aparelha / e vos anda na orelha / rogindo come abesouro||1467.1 Come asno no mercado / se vendeo un cavaleiro / de Sanhoan’a Janeiro / tres vezes (est’é provado)||1494.7 ides log’ome trager come can||1494.14 queredes ome trager come can||1494.21 non cataredes ome nen molher / que non querades trager come can||1497.27 O que ofereceu Sintra fez come bon cavaleiro||1500.14 adeant’ide come adeantado||1539.3 Quen nunca sal da pousada / pera ir en cavalgada / e quitan come mesnada / d’el-rei ou de Don Fernando||1539.9 Quen non ten aqui cavalo, / nen alhur nen quer compra-lo, / e quitan come vassalo / d’el-rei [ou d]e Don Fernando||1539.15 Quen nunca troux’escudeiro / nen comprou armas d’armeiro / quitan come cavaleiro / d’el-rei ou de Don Fernando||1543.13 come outros, que os an de servir, / ei-os d’aver mentr’eu viver||1552.2 Ou é Melion Garcia queixoso / ou non faz come ome de parage / escontra duas meninhas que trage||1552.10 [e] el, come ome desmesurado / contra elas, que andan mui coitadas, / non cata ren do que catar devia||1559.11 ca, come can que á fome, / come-o praga por praga||1559.17 ca, come lobo ravioso, / come-o praga por praga||1575.18 e, se move, tremen-lh’as conjunturas / come doente de longa sazon||1577.3 sol que viu os genetes, come boi que fer tavão, / sacudiu-s[e] e revolveu-se||1577.8 sol que viu os genetes, come bezerro tenreiro, / sacodiu-s[e] e revolveu-se||1577.13 sol que viu os genetes, come can que sal de grade, / saco[diu-se e revolveu-se, ...||1594.6 en latin come qual clerigo quer / entende||1594.9 E sabe seus livros sigo trager, / come meestr’, e sabe-os catar||1596.6 a lide foi com’oj’e, come cras, / prenderan eles terra no Alcor||1617.6 a por que ei morte a prender / come cervo lançado, / que se vai do mund’a perder / da companha das cervas||1621.12 e agora ei coitad’a viver / e non son poucas, par Deus, mias rancuras, / come quen non come||1631.4 e en sas feituras falar / quero eu come namorado||1631.5 rostr’agud’á come foron||1631.17 dentes pintos come dados||1640.13 o abrigo éste vosso solaz / u fazedes come boi quando jaz / eno bon prad’;...||1658.7 «Seja-o Pedro Bodinho, / que éste nosso vezinho / tamben come Pedr’Agudo»||1677.4 mais non fezisti come molher boa
2. Final (‘para que’)
7.25 se m’oj’avergonhades, / fazede como sabor ei / e dade-m’al i||243.26 se mi ar quiser fazer algũa ren / como non moira, fara mui mellor||368.18 e acho ja razon / como a veja sen med’e con sén||794.4 mais guisarei, meu amigo, /  como faledes comigo||832.4 tornade-vos máis cedo que poderdes / e guisarei como faledes migo||1013.16 e guisade vós como vos veja||1215.15 E, se mi a mí guisar Nostro Senhor / aqueste preito, sera meu gran ben, / com’eu faça a meu amig’amor / e me rogue mia madre ante por én
3. Causal (‘pois que, porque’)
384.31 maravilho-m’én, / pois vos morreo, como [vós] non morredes||729.9 quando el veer, com’eu serei / sanhuda, parecendo ben, / muito terrá [que baratou / mal porque tan muito tardou]||814.11 e maravilh’é-m’én / como non moir’, e morrer devia||849.15 E, como s’én dona quer assanhar, / non vos dira que tolher pod’a min / nen un ben que ela possa osmar / que dela ouvesse||936.7 Como eu tevera guisado / de fazer quant’el quisesse, / amiga, sol que veesse, / non quis Deus nen meu pecado / que foss’el [aqui o dia / que pôs migo quando s’ia]||1190.4 mais, como x’é mui trobador, / fez ũas lirias no son / que mi sacan o coraçon||1323.13 Como Pero da Arruda / foi da molher ajudado, / non é mui desaguisado, / ..., / de trager, [por seu Pedrolo, / o filho d’outro no colo]||1329.10 e, como s’én Joan’Eanes dol, / ja de vós perdeu vergonha e medo||1400.23 «Dona Maria, / como vós sodes molher [mui] arteira, / assi soubestes dizer, com’arteira, / esse sinal que vos non parecia»||1410.4 se aca del travaren por peage, / como non trage dinheiro nen uu, / non lhi vaan [e]na capa travar / nen o assanhen||1410.12 e, com’é ome de gran coraçon, / se lhi peagen pedir o Gaston, / peage de cuu pagará i||1472.15 Pero, com’á mui gran gente a seer, / muitas vezes vos an a derrobar||1496.8 [E], com’el sabe d’agoir[ar]ia, / se ouvesse bon corvo carnaçal / ... / ..., / [con] atal lhi leixasse Deus perder / a erdad’e o corp’e o aver||1509.20 e, como x’era de mal sabedor, / fodeu-a tost’e foi logo sa via||1584.20 o beesteiro, com’era mininho, / non catou quando s’achou nos colhões!||1623.12 como foi sempre ũu gran jogador, / disse que vira outra vez melhor, / ..., en cas da Ifante
483.24 come é que oj’anda arrufado?
4. Como pode ir seguido dun infinitivo reformulador explicativo que o fai equivalente a ‘isto é’
42.4 mais non me quer leixar, ergo morrer, / como leixar-m’en seu poder d’Amor||119.17 desejando sempr’aquel ben / do mundo máis grave d’aver, / como desejar ben-fazer / da mui fremosa mia sennor||167.11 ca destas coitas qual xe quer / m’é min mui grave d’endurar, / como non ll’ousar a falar / e ela parecer assi||196.13 meus amigos, ca, de pran, [n]a maior / coita do mundo viv’oje por én, / como querer-lle mellor d’outra ren, / e non a vej’, amigos, u a vi||213.24 com’aver a viver sen quen / sei eu ben no meu coraçon / ca nunca ja posso prazer, / u a non vir, de ren prender||220.11 que me non sei consell’achar / con tan gran coita de sofrer, / en qual m’eu ora vej’andar, / com’aver sempr’a desejar / máis d’outra ren de a veer||547.13 e cuido sempre no mal meu, / que pass’e que ei de passar, / com’aver sempre [a] desejar / o mui gran ben que vos Deus deu||638.3 Estrãia vida viv’oj’eu, senhor, / das que viven quantos no mundo son, / como viver pesand’a vós||861.13 Des que m’espertei ouvi gran pesar, / ca en tal sonho avia gran sabor, / como rogar-me, por Nostro Senhor, / o que me sabe máis que sí amar
Só nunha ocasión aparece a preposición en precedendo ese infinitivo
87.8 e meteron-m’en seu poder / en que estou a gran pavor / de morte, com’en desejar, / ben o sabe Deu-, la mellor / dona do mund’...
5. Uso interrogativo
126.19 ca eu como vos fugirei, / pois estes, de que tal med’ei, / me non leixan de vós partir?||134.23 Mais quen vos ousa, mia sennor, catar, / Deus!, como pod’o coraçon quitar / de vós||134.25 nen como pode d’al ben desejar / senon de vós que[n] sol oir falar||142.17 Deus, com’ar poderon viver / eno mundo ja máis des i, / senon coitados come mí / de tal coita qual oj’eu ei / por vós, qual nunca perderei?||147.13 e como me non doerei / de quen d’atal vir sofredor?||151.8 e como non morri / como mor[r]e quen non á proveito / de morrer nen se queria vivo?||151.12 e como non moiro, cativo?||156.27 como podedes desamar / quen s’assi por voss’ome ten?||161.22 com’averei ja do mundo sabor, / pois eu de [vós os meus ollos partir, / e os vossos mui fremosos non vir?]||186.9 Por atal moir’e non lhi digo ren / de como moir’, e como lhi direi?||259.29 E gran coita, como a perderei?||288.3 Como partir-me de quanto ben ei / e saber ben ca, ... / ca nunca ja poderei gran prazer, / ..., de nulla ren veer?||307.6 pois todo vejo quanto receei, /  como non moiro se de morrer ei?||406.10 mais como saberei / per quen o poderon eles saber, / [pois mi-o vós nunca quisestes creer?]||407.15 Mas como pod’achar bõa razon / ome coitado que perdeu o sén / com’eu perdi?||409.15 Mais esta mesura, como seria / de mia sennor?||589.1 Com’ousará parecer ante mí / o meu amig’, ai amiga, por Deus||589.3 e com’ousará catar estes meus / olhos se o Deus trouxer per aqui, / pois tan muit’á que nos veo veer / mí e meus olhos e meu parecer?||589.7 Amiga, ou como s’atreverá / de m’ousar sol dos seus olhos catar / se os meus olhos vir un pouc’alçar, / ou no coraçon como o porra||589.10 ou no coraçon como o porra, / pois tan muit’á que nos veo veer / [mí e meus olhos e meu parecer?]||651.4 por Deus, a quen m’assanharei, / amig’, ou como viverei?||710.5  como pôd’aquesto fazer, / poder sen mí tanto morar / u mi non podesse falar?||733.5  como farei eu [a]tan gran prazer / a quen mi tan gran pesar quer fazer?||776.4 – E com’, amiga, non ten el por ben / entender de mí que lhi consent’eu / de me servir e se chamar por meu?||776.16 – E com’, amiga?||779.5 ca, sen clerigo, como averedes / [...]||830.7 Mia madre, como viverei, / ..., / pois meu amigo en cas d’el-rei / me tarda tan longa sazon?||864.34 quen amores á / como dormirá, / [a]i bela frol?||889.20 como farei depois, se o ouver, / que o possa manteer e gracir?||917.20 Ou como a pode bubela prender?||945.15 con mia senhor, com’eu estou?||958.20 E, pois non fala quen ben diz que-quer, / como falará ben quen non souber?||1060.4 – Como podestes tanto mal sofrer?||1060.10 – Como podestes sofrer tanto mal?||1060.16 – Como sofrestes tanto mal, por Deus?||1115.11 mais con tal coita como viverei?||1140.4 se mi vós queredes gran ben, / e como vos [ir] podedes d’aquen?||1160.7 e com’ei, sen vós, a veer / ond’eu aja nen ũu prazer?||1187.5  com[o] ousastes viir ant’os meus / olhos, amigo, por amor de Deus?||1214.1 Nostro Senhor, e como poderei / guardar de morte meu amig’e mí, / ca mi dizen que se quer ir d’aqui?||1246.1 – Como cuidades, amig’, a fazer / das grandes juras que vos vi jurar / de nunca voss’amigo perdoar?||1425.3 e como faz de vós aver sabor / os que vos veen, que vós non veedes?||1536.7 Mais como ou quen é o que poderá / cobra-las minguas que lh’achan que á?||1546.24 mais como mi-o corregerá?||1628.12 por én, por Deus, / como sera peior que é / quen peior é, per bõa fe, / de quantos fez nen fara Deus?||1629.15 E como non rebentas, Marinha?||1654.13 Tal maeta como sera guardada, / ..., / que non aj’a seer mui trastornada?||1664.17 – Don Garcia, como direi / a quen sempr’amei e servi / atal pesar per que des i / perça quanto ben no mund’ei / d’eu veer e de lhi falar?||1664.35 como direi tan gran pesar / a que[n] servi sempr’e amei?
6. Uso exclamativo
130.1 Nostro Sennor, como jaço coitado / morrend’assi en tal poder d’Amor||155.1 Ai Deus, como ando coitado d’amor!||186.9 de como moir’, e como lhi direi?, / ca, se a vejo, tan gran sabor ei / de a veer||277.1 Com’oj’eu vivo no mundo coitado!||392.1 Deus, como se foron perder e matar / mui boas donzelas, quaes vos direi!||451.1 Ai eu, coitada, como vivo en gran cuidado / por meu amigo, que ei alongado!||451.5 Ai eu, coitada, como vivo en gran desejo / por meu amigo, que tarda e non vejo!||501.1 Como me Deus aguisou que vivesse / en gran coita, senhor, des que vos vi!||572.19 Mais, Deus, come pode durar / que ja non morreu con pesar!||781.3 Com’estou d’amor ferida! / Ai Deus, val!||781.7 Com’estou d’amor coitada! / Ai Deus, val!||781.9 Com’estou d’amor ferida!||781.13 Com’estou d’amor cuitada!||1236.2 A que vi ontr’as amenas, / Deus, como parece ben!||1236.8 A que vi ontr’as amenas, / Deus, com’á bon semellar!||1287.1 Como vivo coitada, madre, por meu amigo, / ..., / e por el vivo coitada!||1287.4 Como vivo coitada, madre, por meu amado, / ..., / e por el [vivo coitada!]||1298.7 Com’eu senneira estou en Vigo / e nullas gardas non ei comigo, / e vou namorada!||1298.10 Com’eu senneira en Vigo manno / e nullas gardas migo non trago, / e vou namorada!||1341.1 Com’avẽo a Merlin de morrer / per seu gran saber, que el foi mostrar / a tal molher que o soub’enganar!||1376.1 Nostro Senhor, com’eu ando coitado / con estas manhas que mi quisestes dar!||1561.1 Deus! Com’ora perdeu Joan Simion / tres bestas non vi de maior cajon / nen perdudas nunca tan sen razon||1585.8 E com’é traedor aqueste mundo / e mao a quen se del muito fia

assi ben como estr. comp. 'así como'
1514.6-7 mando que to den assi / ben como o tu sabes merecer
assi como ... assi estr. comp. 'así como ... así'
488.4-5 Assi como eu queria comer de bon salmon, / assi queria Avangelh’e mui pequena paixon / pera meestre Joan||488.7-8 Assi como queria comer que me soubesse ben, / assi queria bon son e seculorum amen / pera meestre Joan||488.10-11 Assi com’eu beveria [do] bon vinho d’Ourens, / assi queria bon son de Cunctipotens / pera meestre Joan
assi como / assi ... como ~ assi come / assi ... come estr. comp. 'así como, tal como, como, segundo'

24.13 aver-vos-ia desamor / assi como vos ei gran ben / a querer, sen grad’;...||82.20 ja máis seu ben non averei / senon assi como mi-o ei||132.20-21 morrer assi / com’om’a que sennor non val / a cuita tal||150.11 Mellor me seria a min de morrer / ca sempr’, assi como vivo, viver / coitado||179.20 ca máis val morte ca morrer assi / com’oj’eu vivo||307.1-2 Os que mui gran pesar viron assi / com’eu vejo da que quero gran ben, / ..., / maravillado me faço per mí||390.19-20 e faz-mi Amor andar assi / como me veedes andar||456.5 mandou cozer o vil ome / meio rabo de carneiro, / assi como cavaleiro||546.19-20 E quer-se Deus vingar assi / como lhi praz per vós en min||598.6-7 que non moirades vós nen eu assi / como morremos||598.12-13 [que non moirades vós nen eu assi] / como morremos||598.19 que non moirades vós nen eu assi / como morremos||598.24-25 [que non moirades vós nen eu assi] / como morremos||686.15-16 e poderei, assi / como fiz sempr’, ...||807. morrer assi com’eu moir’...||896.32 ou ll’o meu amor prouguesse, / assi como lle despraz||926.2 Senhor, se o outro mundo pas[s]ar / as[s]i com’aqueste pas[s]’e passei||941.4-5 e pesa-mi por estes olhos meus / e porque sei que viverei assi /  como vive quen á coita d’amor||960.15-16 ca non é vida viver om’assi / com’oj’eu vivo u mia senhor non é||1003.8-9 ca ben sei que vos disseron por mí / que me non mata voss’amor, assi / com’alguen cuida||1074.32 e, por seer as[s]i com’eu dis[s]er, / se vós vistes algũa dona tal, / tan fremosa e que tan muito val, / mia senhor é||1255.19 a min vos tornade por én / se achardes quen vos diga / senon assi com’eu digo||1423.9 seer o mundo assi como é mizcrado / e ar torná-s’o mouro pelegrin||1448.24 e foi-s’a tenda perdendo / assi como é perduda||1463.3-4 Un ricome que oj’eu sei, / ..., / ven mui sanhudo e diz assi / como vos agora direi||1540.15-16 non vos cerran a porta assi / com’ao que ora chegou||1598.3-4 Ben me cuidei eu, Maria Garcia, / ..., / que me non partiss’én de vós assi / como me parti ja, mão vazia||1632.23 Quen en sa casa comer non usou, / quer ben quer mal, assi como a el praz, / quen mal nen ben del diz, sandece faz||1663.27 e, pois tod’esto ben souber, / guarra assi como poder||1682.17 e logo mantenente, / assi com’el queria, / foi-lh’o lume presente
7.44-45 mais non poss’eu dona veer / que assi and’a meu plazer / como lh’eu andaria||23.40 e vós nembrar-vos-á ben lheu / assi de min como se sol do seu / omen nembrar, depois sa mort’, alguen||45.15-16 ca assi faz quen erra sen razon / com’eu errei||83.22-23 E Deu-los leix’assi ficar / com’eu, sennor, sen vós fiquei||188.22-23 nunca m’ar paguei d’outra ren / senon dela, de que assi / estou como vos eu direi||298.1-2 Nunc’assi ome de sennor / esteve com’oj’eu estou||382.11 assi fazede como vós fazedes||417.3-4 dizen-mi ora que mi-o aguis’assi / Nostro Sennor como m’eu receei||647.7 Madre, passou per aqui un filho d’algo / e leixou-m’assi penada com’eu ando||852.14-15 era muito de mi avĩir assi / de vós, sen[h]or, com’eu depois cuidei||857.20-21 que sera, / pois mi assi faz o voss’amor ir ja / como vai cervo lançad’a fugir?||1332.34-35 e el queria de vós, desarreigado, / de vos aver assi [mal] espeitado / com’oj’el é pelo maior juiz||1385.17-18 e juran que, se vos achan assi / mour’ascondudo com’est’ascondedes / se o quiserdes un pouc’emparar||1475.3-4 e acabou assi sa romaria / com’acabou a do frume Jordan||1495.6-7 ca escarnh’é pera mui bon segrel / a que x’assi van foder a molher / com’a vós foden esta que tragedes||1526.16-17 pois vos el-rei assi quer encimar / como dizen||1549.13 assi and’eu como nunca andei||1612.3 se assi é como vós dizedes, / no mundo vosso par non avia||1641.22-23 Nunca ja assi comerei / com’enton con el comi

600.7-8 Vós trouxestes o preit’assi / come quen non é sabedor / de ben nen de prez nen d’amor||949.6-7 a máis fremosa de quantas eu vi / long’estava de parecer assi / come vós||949.12-13 a máis fremosa de quantas eu vi, / [long’estava de parecer assi] / come vós||971.13-14 non podemos todos guarir assi / come vós, que guarides per lidar||1006.1-2 Ai madr’, o meu amigo morr’assi / come quen morre de coitas que á / grandes d’amor||1019.6 vó-lo julgad’assi come senhor||1326.16 Non entendas que fazes i cordura / d’ires as[s]i come torpe entençar / atrevendo-t
99.11-12 Deus, e nunca me leix’estar / assi no mund’, a meu pesar, / come ja sen vós estarei||336.14 e as[s]i guar[r]ei come cavaleiro||628.5 assi de fea come d’ẽatidade / non vos vence oje senon filha d’ũu rei||1405.19 «Cofonda Deus quen cego chama quen / assi ouve come vó-lo sarmon»||1609.16 Mais quen lhi cuida nunca ren a dar / assi s’ach’én com[e] eu ou peior!
ben assi ... ben como estr. comp. 'así ... como'
1673.2-3 Quen mi ora quisesse cruzar, / ben assi poderia ir / ben como foi a Ultramar / Pero d’Ambrõa Deus servir
ben assi como / ben assi ... como estr. comp. 'así como'
114.24-25 ben as[s]i / como m’el dis[s]e vos direi
412.20-21 ca ren non lle valra / e per força ben assi morrerá / com’eu moiro, de ben desejador
ben come ... ben outrossi estr. comp. 'como ... tamén'
681.15-16 ben come vós a min, se vos prouguer, / ben outrossi me vos assanharei
ben como ... assi estr. comp. 'como ... así'
1680.15-16 E ben com’el faz do trobar, / assi riira se veess’i
come ... atal estr. comp. 'como ... tal'
1677.12-13 come romeu / que ven cansado, atal o vi end’eu / tornar
como ... assi estr. comp. 'como ... así'
69.1-3 Como vós sodes, mia sennor, / mui quite de me ben fazer, / assi m’ar quit’eu de querer / al ben||121.1-5 Como morreu quen nunca ben / ouve da ren que máis amou / e que viu quanto receou / dela e foi morto por én, / ai mia sennor, assi moir’eu!||121.6-10 Como morreu quen foi amar / quen lle nunca quis ben fazer / ... / ..., / ai mia sennor, assi moir’eu!||121.11-15 Com’ome que ensandeceu, / sennor, con gran pesar que viu, / ... / ..., / ai mia sennor, assi moir’eu!||121.16-20 Como morreu quen amou tal / dona que lle nunca fez ben / ... / ..., / ai mia sennor, assi moir’eu!||130.18-20 e como morre quen jaz na maior / coita d’amor das que eu nunca vi, / ..., moir’oj’eu assi||328.6-7  como mi vós podedes fazer mal, / non mi podedes assi fazer ben?||488.1-2 Com’eu en dia de Pascoa queria ben comer, / assi queria bõo son [e] ligeiro de dizer, / pera meestre Joan||1041.13 Com’eu querria, non se guis’assi||1353.5 como vẽes, vai-t’assi, / pois tu per saco medes
como se ... assi como estr. comp. 'como se ... así como'
896.29-30 e de fazer seu mandado / se m’ela quiser mandar, / como se me ben fezesse / assi como me mal faz
tal ... ben come estr. comp. 'tal ... como'
1407.12-13 ca x’é el ome que x’á poder tal / ben come vós, se vos ar veer mal, / de vos dar én pelo vas’a bever
tal como / tal ... como ~ atal como / atal ... como ~ tal come / tal ... come ~ atal ... come estr. comp. 'tal como'

239.16-17 e diria, / eu [o] sei, ben por ela, que é tal / como vos eu dig’, ...
68.7 mais que mester lle pod’aver / o que lle non pode toller / tal cuita como sigo ten?||288.9-10 mais nunca om’en tal coita sera / com’eu serei, mentre sen vós morar||317.2 Nostro Sennor, que non fui guardado / d’eu en tal tempo com’este viver||358.28-29 ca nunca foi quen tal coita levasse / com’eu levo||723.19-20 Nunca molher tal coita ouv’a sofrer / com’eu quando me nembra o gran prazer / que lh’eu fiz||926.3 e con tal coita com’aqui levei / e lev’, ...||995.8-9 ca, des que eu naci, / nunca vi om’en tal coita viver / com’eu vivo per moller ben querer||1486.19-21 Nunca taes agoiros vi, / des aquel dia que naci, / com’aquest’ano ouv’aqui||1618.8 E tal besta como m’el á mandada / non foi ome que lhe vis[s]e as semelhas

1677.17-18 mais, se te colhe de logar atal / com’andas tu assi pelas pousadas
1519.22-23 E pois ambos ataes son / como eu tenho no coraçon / os julgu’aquel que pod’e val||1564.7 ca atal dona com’ela guarir / non pod’ali se manceba non á

592.13-14 El, amiga, achei eu andar tal / come morto
128.27 porque os quitaria d’i / por tal cuit’aver come||886.18 tal é come quen ten / ante sí quanto lh’é mester / e non lh’ousa falar en ren||1202.1-2 – Tal vai o meu amigo con amor que lh’eu dei, / come cervo ferido de monteiro d’el-rei||1202.3-4 Tal vai o meu amigo, madre, con meu amor, / come cervo ferido de monteiro maior||1328.16 ca sei eu outra non de tal doairo / nen de tal logar come vós, de pran||1603.20-21 e deu-mi-o en tal son / come quen s’ende moi mal log’achasse
905.9-10 Assaz entendo eu que d’ir / começar con atal molher / come vós non m’era mester
tamanho ... como ~ tamanho ... come 'tan grande ... como'
218.16-17 E por tod’esto mal dia naci / porque lle sei tamanno ben querer / como ll’eu quer’, ...||351.5-6 ante que vos eu visse, d’outra ren / sei que non vira tamanno prazer /  como vej’ora [sol por] vos veer||594.2-3 tamanho ben me queredes / como vós a mí dizedes?||1105.13-15 ca nunca eu tamanha coita vi / levar a outr’ome, per bõa fe, / com’eu levo||1125.8-9 nunca tamanho pesar vi / com’ei de me partir d’aqui
1414.11-12 por én teen que tamanho perdon / non avedes come os que na frota / van
tan ... como ~ atan ... como ~ tan ... come ~ atan ... come 'tan ... como'
23.21-22 que outra ren / non sei no mundo querer tan gran ben / com’a vós quer’, ...||23.34 [e] tever / vosco tan mal mia fazenda com’eu / tenho convosco, non [me sera] greu / de morrer||34.16-17 da que me faz viver tan sen sabor / como quen ten a morte por melhor||65.25-26 ca esta cuita, sennor, tan grand’é / com’eu vos dix’...||85.21-22 mui máis sa morte ca ‘tender / de viveren tan sen sabor / com’oj’eu viv’, ...||129.15-16 devia-s’a nembrar do seu / omen coitad’e a doer / de tan cuitado, mia sennor, / com’oj’eu vivo||150.1-2 Nunca tan coitad’ome por moller / foi com’eu por ũa que me non quer / fazer ben||178.7 ca nunca vira nen vi nen verei / tan fremosa dona com’ela vi||242.12-13 porque nunca vejo tan gran prazer / com’en vee-las||268.6-7 Vi eu viver coitados, mas nunca tan coitado / viveu com’oj’eu vivo||283.13-14 que tan pret’está / de mí mia morte como veerán / muitos que pois mia coita creerán||297.15 E, mia sennor, tempo seria ja / de vos nembrardes de me non leixar / en tan gran coita, com’eu viv’, andar||315.6 nunca dona vi / tan fremosa come vós nen de mí / tan amada com’eu vos sei amar!||318.4-5 pois end’agora tan gran coita ei /  como se dela ben cuidass’aver||346.6 e por aquist’ando / [m]aravillado de como vivo / en tan gran coita com’oj’eu vivo||411.23-24 ca sen desejos nunca eu vi quen / podess’aver tan verdadeir’amor / com’oj’eu ei||670.4-5 nunca no mund’, a meu cuidar, / foi outra tan leda molher / com’eu serei des que o vir||721.12 ca non ven por al coitado / de tan longi com’el ven, / ai dona-, lo meu amigo||756.10-11 Nunca con taes novas tan leda foi molher / com’eu soo con estas||805.19-20 ca nunca lhi tan ben posso fazer / serviço morto como se viver||812.16-17 E o que esto diz non sab’amar / neũa cousa tan de coraçon / com’eu, sennor, amo vós||882.23-24 se viss’ela o meu coraçon tan ben / com’el ela, dever-s’-i’a doer / del e de min||976.1-2 Nunca tan gran coita sofri / com’ora quando me quitei / de mia senhor||977.15-16 Non vistes omen tan gran coit’aver / com’el por min á, assi Deus me perdon||977.17-18 nen por sen[h]or tan gran coita sofrer / com’el sofre á mui longa sazon||987.30 nunca tan bel presente recebeu / como [o] del recebeu aquel dia / de San Clement’en que se conquereu||1038.6 farei-lh’eu ben, par Santa Maria, / mais non tan cedo com’el querria||1092.14 grave dia, mi-a fez Deus / tan gran ben, como lh’eu quero, querer||1121.5 e non mi queria /  tan gran ben como dizia||1233.1-2 Sei eu, donas, que non quer tan gran ben / om’outra dona com’a mí o meu / amigo quer||1251.5-6 e que queredes a mí tan gran ben /  com’elas queren os que queren ben||1375.10-11 tan ben se chaman por vossos quites / como se fossen vossos comprados / por estes cantares que fazedes d’amor||1418.7-8 Porque o amo tan de coraçon / como nunca amou amigo molher, / irei ali u el-rei estever||1431.11-12 e de seer en corte tan preçado / como segrel que diga mui ben ves[s]’ / en canções e cobras e serventés||1431.20-21 nunca Nostro Senhor tan cortês fez / como vós sodes, se o ben catardes||1514.13 non mi mandedes a cevada dar / mal nen o vinho que mi non dan i / tan ben com’[o] eu sempre mereci||1582.1-2 ca vós non sedes d’amor tan forçado / como dized[e]s||1593.6 Mari’Mateu, Mari’Mateu, /  tan desejosa m’es de cono com’eu!||1604.1-2 Non sei no mundo outro omen tan coitado / com’oj’eu vivo, de quantos eu sei||1645.17-18 demais, en ano que era tan car / com’este foi que ogano passou||1646.10-12 tan bõa sesta non levei, / ..., / como dormir en tal logar / u nunca Deus quis mosca dar / ena máis fria ren que vi||1650.6-7 eu por aquesto ben vos jurarei / que tan mal torpe no mundo non sei / com’é o torpe mui desembargado
1461.10-11 dé-lhis Deus [a]tan gran sabor / com’end’eu ei||1488.12 per quanto el a mí avia jurado / que, mentr’atan pastor fosse com’é, / que non casaria, per bõa fe||1517.1-2 Nunca [a]tan gran torto vi / com’eu prendo d’un infançon
43.14-15 Nunca ome pesar dira, / nen prazer, que lhi tan gran ben / queira come eu, per nulha ren||194.6-7 se nunca tan fremosa dona vi / come vós||194.10-11 nunca i tan fremosa dona achei / come vós, per que me muito mal ven||243.1-2 Nunca fiz cousa de que me tan ben / achasse come de quanto servi / sempr’ũa dona des quando a vi||266.27-28 tan ben vos diran por mí «traedor» / come a min por vós se vos matar||315.5 nunca dona vi / tan fremosa come vós nen de mí / tan amada com’eu vos sei amar!||318.10-11 e, pero ést’assi, / ei tan gran coita d’ir u ela é /  come se dela ben cuidass’aver||369.5-7 sennor, ca nunca outra dona vi /  tan mansa nen tan aposto catar / nen tan fremosa nen tan ben falar / come vós||369.5-7 sennor, ca nunca outra dona vi / tan mansa nen tan aposto catar / nen tan fremosa nen tan ben falar / come vós||369.6-7 nen tan fremosa nen tan ben falar / come vós||369.6-7 nen tan fremosa nen tan ben falar / come vós||369.12-13 [nen tan fremosa nen tan ben falar] / come vós||369.12-13 [nen tan fremosa nen tan ben falar] / come vós||496.13-14 Mais se fez Deus a tan gran coita par / come a de que serei sofredor||700.10-11 nunca tan bon man[dad]’oi / come quando mi-o disse||953.2-3 Ouço dizer dos que non an amor / que tan ben poden jurar que o an, / ant’as donas, come min ou melhor||953.5-6 ca nunca pod’o mentiral tan ben / jurar come o que verdade ten||1110.11 E aqueles que ja medo non an / que lhis faça coita sofrer Amor, / veen ant’elas e juran melhor / ou tan ben come os que amor an||1118.23 se fosse seu o tesouro / que el-rei de França ten, / tan ben prata come ouro, / daria todo, a seu sén||1119.4-5 porque perderon tan boo senhor / come el-rei Don Denis de Portugal||1225.5-6 mas ja Deus nunca mi perdon / se nunca eu vi tan amigo / d’amiga come meu amigo||1332.31-32 mais era tan certo e apreçado / come o vinho forte en Alhariz||1426.18-19 que nunca eu achei [molher] tan grave / come Maria (e ja o provei) / do Grav’...||1432.10-11 e quen tan gran parte ouvesse sigo / en trobar com’eu ei, par caridade, / ben podia fazer tenções quaes / fossen ben feitas||1535.20-21 e as lazeiras per que passava, / andand[o] alo, tan pouco dava / por elas come se nunca fosse [i]||1543.3 Os vossos mil maravedis, senhor, / que eu non ouvi, que servi melhor / ou tan ben come outr’a que os dan||1574.9-10 ca, se s’ora d’aqui vai, / ben fara tan gran domage / come Fernan de Romai||1588.15-16 E anda-s’ela tan dessegurada / come se nunca i prendes[s]e afan||1673.26 ca, se preguntar / por novas, ben as posso oir / tan ben come el en Mompirler||1673.30-31 E, pois end’as novas souber, / tan ben poss’eu, se mi quiser, / come un gran palmeiro chufar
438.6 pois eu non quero min nen al /  atan gran ben come vós, mia sennor||1613.11 que atan bel cuu come esse vosso, / ..., / que o non possan en toda a terra achar / de San Fagundo atá San Felizes
tan muito + subst. + ... como 'tanto + subst. + ... como'
56.14 que preito tan desguisado / de poderdes vós teer negado / tan muito ben como vos quis Deus dar!||85.17-18 ou sofressen tan muito mal / com’eu sofro por mia sennor||116.11 ca non cuidei que me de vós verria / tan muito mal como m’agora ven||706.1 con tan muito ben como oj’ei||961.13-14 mais non posso querer mal a quen / Nostro Senhor quis dar tan muito ben / como lh’El deu
tan muito como / tan muito ... como ~ tan muito ... come 'tanto ... como'

1141.4 Se vos fordes, non tardedes /  tan muito como soedes
15.9-10 que vos tan muito dura / de mal com’eu por vós ei a sofrer||849.7-8 mais non que eu tan muito possa amar / com’ela||950.2 Non vi molher des que naci / tan muito guardada com’é / a mia senhor, per bõa fe
218.14 é muit’amada, pero que non sei / quen na tan muito ame come min||840.12 ca non sab’el amar / tan muit’outra ren come vós, senhor||1140.9-10 E, pois vos eu ouço dizer ca non amades tan muit’al / come
tanto ... ben como 'tanto ... como'
1414.5-6 que tanto dades que bon tempo faça / ben como mao nen como boança
tanto + subst. ... como ~ tanto + subst. ... come 'tanto + subst. ... como'
178.3-4 Se eu soubesse, ... / ..., / que tanto mal me verria por én / como me ven, guardara-me log’i / de a veer, amigos, pero sei||232.19 que[n] lhi sofrerá des ali / tantas coitas com’eu sofri?||273.1-2 Nunca coitas de tantas guisas vi / como me fazedes, sennor, sofrer||899.15-16 pero quen tanto mal levou / com’eu levei, e tant’afan, / a nembrar-lhe avia de pran||958.8 E, mia senhor fremosa, morrerei / con tanto mal como mi faz Amor / por vós
438.20 ca nunca dona vi nen veerei / con tanto ben come vós, mia sennor||751.5-6 ca tanta prol mi ten de lhi falar, / per boa fe, come de me calar
tanto como / tanto ... como ~ tanto ... come 'tanto ... como'

18.24 que eu sempre ei ja a desejar / (tanto com’eu viver poder) / mia mort’, ...||798.3 nunca cuidei, des que naci, / viver tanto como vivi / aqui u meu amigo é||1121.11-12 Se m’el desejasse tanto / como dizia, logo ant’o / tempo que disse verria
30.11-12 Ca, mal pecad’, en tanto ten / ela meu mal como meu ben!||370.14-15 mas non / cuidei que tanto podesse viver / como vivi sen a poder veer||563.9-10 pois vos sei tant’amar / como vos am’;...||859.13 mais sei que, des i, / tanto [so]fresse com’eu sofr’aqui||902.5-6 non cuidara tant’a viver /  como vevi sen vos veer||912.8-9 Pero que oje no mund’al / [qu]e tanto deseje non á / como d’ir u a possa ja / veer, non a veer máis val||1404.20-21 tanto mi valia / como se dissess’: «Ala quer’entrar»||1414.5-6 e que avedes tan gran coraçon / que tanto dades que bon tempo faça / bencomo mao nen como boança
478.1-8 Non me posso pagar tanto / do canto / das aves nen de seu son, / ... / [...] / [...] / ..., / come d’un bõo galeon / que mi alongue muit’aginha||899.6-7  tanto me nembr’agora ja /  come se nunca fosse ren||1033.6  tanto mi val come non lho dizer||1140.5-6 E, pois dizedes ca poder non avedes d’al tant’amar / come min||1678.13 ca diz que tant’é come seu, / pois que mi á por entendedor

a como quer loc. adv. mod. 'sexa como for, de calquera modo'
1243.14 ca, se máis á i feit’, a como quer, / outro conselh’avemos i mester||1474.10 e por aquesto se quer trabalhar / a como quer de se desto guisar
como quer loc. adv. mod. 'de calquera maneira'
758.24 E, pois que non á de valer / bon talho nen bon parecer, / parescamos ja como quer||1105.9 mais, como quer, ũa mort’ei d’aver||1476.6 se vos mentir do que vosco poser, / seja de vós e de nós como quer / e brita[de]-lh’os narizes no momo||1534.13 buscade per u, como ou onde quer, / ajades est’;...
en como quer loc. adv. mod. 'de calquera maneira'
1473.14 e, en como quer, farei-vos eu pagado

a como loc. conx. mod. 'segundo, conforme'
833.3 A como me vós soedes tardar, / outro conselh’, amigo, non sei i / senon morrer
ben como ~ ben come loc. conx. mod. 'como'
681.9 E, se cuidades ca non ei poder, / meu amigo, de mi vos assanhar, / ben como vós a min, ides cuidar / mal sén||775.14 Eno cantar mui ben entendi eu / como foi feit’e ben como por quen||1673.3 Quen mi ora quisesse cruzar, / ben assi poderia ir / ben como foi a Ultramar / Pero d’Ambrõa Deus servir||1673.16 E poss’en Mompirler morar / ben como el fez por nos mentir
759.14 Querria-m’eu o parais’aver / des que morresse ben come quen-quer||1400.13 Este sinal, se Deus [a] mí perdon, / é negro ben come ũ[u] carvon||1574.20 atá lhis faz as olheiras / ben come pres de Cambrai
ben como se ~ ben come se loc. conx. mod.-cond. 'como se'. Cf. come se
103.15 ben como se os viss’eu aquel dia / primeirament’, e punho de lhis fogir;
490.21 [E] outrossi lhis ar vejo trager / as mangas mui curtas e esfra[lda]das, / ben come se adubassen queijadas / ou se quisessen tortas amassar
come se ~ como se loc. conx. mod.-cond. 'como se'. Cf. ben como se
380.6 come se fosse ben, quer-me por én / gran mal a quen [o] nunca mereci||958.15 come se non soubessedes falar, / non mi dizedes o que faça i||1128.18 pero sempr’eu punhei de a servir, / come se fosse tod’este mal ben||1535.21 tan pouco dava / por elas come se nunca fosse [i]||1548.2 Quer-mi a mí ũa dona mal, / come se lhi quisess’eu ben||1548.8 Colheu comigo desamor, / come se lh’ouvess’amor eu||1585.13 «Quen no assi visse / jazer peendo come se dormisse, / ja del mazela nunca perderia!»||1624.10 e, come se todo ouvesse endoado, / u outros non tragen, a el conven / que traga sempre çapato dourado
805.20 ca nunca lhi tan ben posso fazer / serviço morto como se viver||860.13 Como se fosse o feito meu, / vos guardarei quant’eu poder||896.29 e de fazer seu mandado / se m’ela quiser mandar, / como se me ben fezesse||1678.9 [E] conselha-me mia senhor / como se ouvess’a levar / de min algo
como que loc. conx. caus. 'porque, pois que'
132.25 a cuita tal / que nunca tal / ouv’outro ome d’amor nen d’al, / como que me faz desejar / Deus vosso ben por desejar / a mia mort’eu||237.30 ca mi, sennor, avedes vós mui ben, / como que vos non ei a custar ren||1428.3 Jograr, mal desemparado / fui eu pelo teu pescar, / como que ouvi a enviar / aa rua por pescado
como quer que loc. conx. conces. 'aínda que, por máis que'
26.13 Como quer que eu i aja razon, / amar-vos-ei enquant’eu viva ja||355.16 mais, como quer que mi-o aja con Deus, / praz-me muito porque non saben r[en / de que moiro nen como nen por quen]||457.8 torceredes as olivas, como quer que outren bafe||499.8 E, como quer que eu maior / pesar non podesse veer / do que enton verei, prazer / ei ende, se Deus mi perdon||589.14 Ca sei que non terrá el por razon, / como quer que m’aja mui grand’amor, / de m’ousar veer nen chamar «senhor»||936.14 E and’end’eu mui coitada, / como quer que vos al diga, / porque non quis Deus, amiga, / nen mia ventura minguada / que foss’el [aqui o dia / que pôs migo quando s’ia]||943.9-10 e vi-o eu ali e, como quer / que vos diga, ouvi a morrer por én||1013.13 E, como quer que [a] vós el seja / sanhudo, pois que vo-lo fustan vir, / avera gran sabor de vos cousir||1038.4 mas, como quer que seja meu feito, / farei-lh’eu ben, par Santa Maria||1038.10 mais, como quer que depois venha, / farei-lh’eu ben, [par Santa Maria,||1038.19 E, como quer que fosse, el querria / aver ja ben de min toda via||1308.4  como quer que outren tenha, / non tem’eu del que non venha||1338.9 Como quer que vós tenhades / que, ... / deverades casar melhor, / senhor, nunca o digades||1540.10 E non vos leixarei entrar, / como quer que m’avenha én||1633.24 e, como quer que vos end’eu al diga, / nunca mi-a ome viu [e]na pousada
de como1 loc. conx. mod. 'como'
93.23 Ora vos dig’eu a razon / de como me de vós aven||274.19 [E] é-o de como vos eu disser, / que, pero me Deus ben fazer quiser, / sen ela non me pod’én fazer nada!||330.4 Eu non vos negarei / de com’eu filhe[i] orden, assi Deus me perdon||1279.13 Muitos cantares á feitos por mí, / mais o que lh’eu sempre máis gradeci / de como se ben defendeu||1621.1 De como mi ora con el-rei aveo / quero-vo-l’eu, meus amigos, contar||1645.3 D’un tal ricome vos quero contar, / ..., / de como foi a vila a refeçar
de como2 loc. conx. caus. 'porque, pois que'
422.23 ca ben coido, de com’é traedor, / que me mate ced’, ...||809.30 E, mia senhor, tod’est’eu mereci / a Deus, mais vós, de como vos servi, / mui sen vergonha irei per u for, / ora con graça de vós, mia senhor||1193.6 e, de como son sobejas, quisera eu outra vegada / no tempo que meu amigo / soia falar comigo||1596.15 De como non entraron a Blandiz, / per que poderan na lide seer, / ja os quis Deus de morte guarecer
de tal guisa como loc. conx. comp.-mod. 'así como'
146.19 mais poder-m’-edes / vós, se quiserdes, de força guardar / de tal guisa como vos eu disser
en como loc. conx. mod. 'como'
77.10 E disse en Muimenta / [en] como vos direi||330.1 Preguntei ũa don[a] en como vos direi||531.13 Vós veed’en como sera||861.3 ca sonhava en como vos direi||965.2 Toda-las cousas eu vejo partir / do mund’en como soian seer||1444.15 – Don Pedro, en como vos ouç’i falar, / [o]u ja vós ben non sabedes julgar, / ou dos outros ofereçon avedes
entanto como loc. conx. temp. 'mentres, no tempo en que'
24.9 e non m’ei end’a quitar / entanto com’eu vi[vo] for||31.3 entanto com’eu vivo for / nunca vos mia coita direi||36.18 gracir-lho-ei / e[n]tanto com’eu vivo for||38.3 ca ja, entanto com’eu vivo for, / averei sempre que lhi gradecer||52.2 Par Deus, senhor, ja eu ben sei / ca, entanto com’eu viver, / ca nunca de vós ei d’aver, / mal pecado, se coita non||70.24 ca, entanto com’eu pude sofrer / mia cuita, non vos fui dela falar||73.22 E ja, entanto com’eu vivo for, / per bõa fe ben me dev’a tẽer / por ome mui desaventurado||102.18 amar-vos-ei mui máis ca min / entanto com’eu vivo for||123.10 entanto com’eu vivo for / esta parenta servirei||138.29 Pero, entanto com’eu vivo for, / queixar-m’-ei sempre de vós e d’Amor||148.18 e[n]tanto com’eu vivo for, / nunca por én serei desafiado / nen pararei mia natura peior||359.6 ca non saberan quen é mia senhor / per mí entanto com’eu vivo for||1069.4 Pero me vós dizedes, mia senhor, / que nunca per vós perderei / a mui gran coita que eu por vós ei / entanto com’eu vivo for
per como loc. conx. mod. 'segundo, conforme'
6.23 per como a eu dessinei / acha-la-an, cousa que sei||30.22 per com’eu sei que m’ela quer / non tenho começado ren||77.5 Viv’en mui gran tormenta / Dona Or[r]ac’Abril /  per como a quer casar seu pai||101.1 Per com’Amor leixa viver / mí non se dev’i d’esforçar / omen contra el||361.4 e, per como m’end’eu depois achei, / ben entendi, fremosa mia sennor, / ca vos nunca poderia maior / pesar dizer||361.10 mas, per com’eu depois m’end’achei mal, / ben entendi, fremosa mia sennor, / [ca vos nunca poderia maior] / pesar dizer||493.13 per sas armas e per com’er’arteiro, / ja sempre end’ela seera sinalada||633.3 e verdad’é per com’end’a mí aven / d’ũa dona u tod’est’ei osmado||739.10 per com’eu cuid’, e cuid’aguisado, / non averia queixume [de mí / com’oj’el á nen s’iria d’aqui]||878.1 Per como achamos na Santa ‘Scritura, / o Antecristo ora seera na terra||900.10 Non me soub’i consell’aver / per como podess’endurar / a coit’en que me vi andar / pola força que vos prender / vi||1316.19 «Per com’estan, / el e aquesta sa molher / an-no mester, an-no mester!»||1324.3 «Per com’el come, / ..., / ja que se vai o ricome, / varon, vaa-s’en ora boa!»||1324.9 «Per com’el cea, / pois eu fiqu’en ‘Stremadura, / se vai cami[n]ho de Sẽa / el vaa-s’en boa ventura!||1440.31 mais per como a fodedes / exerdades os erees||1441.14 E por én seerei ja sempre do seu lado, / per como m’ele os panos mandou / u me partia del desconfortado||1450.5 e, per como mi-o el dá, / eu ben cuido que verra / quand’aqui veer Messia||1526.2 per com’eu ouço razoar, / nunca foi ome do vosso logar / que máis pojasse ca vós pojaredes||1561.11 e ante que saissen daquel mes, / per com’eu a Joan Simion oi, / con olivas morreron todas tres||1579.12 per como diz Cogominho, / desseinó-o||1596.18 ja os quis Deus de morte guarecer, / per com’agora Pae Re[n]gel diz||1635.11 per como guardan sas armas de mal / cada un deles, ergo se á sonha
per como quer que loc. conx. mod. 'de calquera maneira que'
50.7 Per como quer que vós de mí façades, / mentr’eu viver, vós quer’eu que sejades, / senhor fremosa, [de mí poderosa]
segundo como loc. conx. mod. 'como, segundo, conforme'
1118.20 e muito ben del diremos, / segundo como apres’ei||1182.13 E, segundo com’a mí parece, / ..., / ven log’a luz de que non ei sabor||1384.6 e fui-lh’escass’, a meu cuidar, /  segundo com’el canta

com’eu creo (no meu coraçon) 'segundo penso'
1448.15 que, tirando / foi tanto pelo esteo / que por esto, com’eu creo, / se foi toda [e]speçando
1575.23 mais, com’eu cr[e]o no meu coraçon, / quen x’en gran guerra andass’a louc[ur]as, / en feuza daqueste cavalon, / falecer-lh’-ia el nas queixaduras
fazer como que + verb. (ind.) 'facer como se + verb. (subx.)'
1509.18 e o peon fez [como] que dormia
non aver como + inf. 'non ter medios para + inf.'
527.3 ca, par Deus, non ei como m’assalvar / que me non julgue por seu traedor